Kulturë
Vaçe Zela, zëri i pavdekshëm i këngës shqipe
Published
10 months agoon
By
EAd SulVaçe Zela, zëri i pavdekshëm i këngës shqipe, është një emër që ka mbetur përjetësisht në zemrat e shqiptarëve, një pasuri e paçmueshme e muzikës dhe artit të këndimit. Më 6 shkurt të vitit 2014, ndërroi jetë një nga ikonat më të dashura të muzikës shqiptare, e cila i kishte dhënë botës këngën me një pasion dhe ndjenjë të veçantë që nuk mund të harrohet.

Lindur në Lushnjë më 7 prill 1939, Vaçe Zela nisi të spikaste që në moshë të re, duke tërhequr vëmendjen e publikut me talentin e saj të jashtëzakonshëm. Ajo ishte një soliste e veçantë, e cila arriti të ndriçonte skenën shqiptare me një repertor të pasur dhe të larmishëm, që vazhdon të gëzojë popullaritet edhe sot e kësaj dite.
Vaçja pati një karrierë të jashtëzakonshme dhe një kontribut të pazëvendësueshëm në zhvillimin e muzikës shqiptare, duke marrë pjesë në shumë festivale të muzikës që organizoheshin fillimisht në Radio dhe më pas në Radiotelevizionin shqiptar. Ajo u bë fituese e Festivalit të Parë të Muzikës, në vitin 1962, me këngën “Fëmija i parë”, një sukses i cili do të ishte vetëm fillimi i një sere fitoreje që do ta shoqëronin gjatë karrierës së saj.
Në vazhdim të rrugëtimit të saj artistik, Vaçe Zela do të merrte edhe 11 çmime të tjera të para, duke u afirmuar si një nga këngëtaret më të dashura të publikut shqiptar. Çdo këngë e saj, qoftë një baladë emocionuese, një këngë popullore, apo një kantatë e thurur me shpirt, ishte një pasuri e paharruar për artin shqiptar. Zëri i saj shquhej për ngrohtësinë, fuqinë dhe interpretimin mjeshtëror që përcillte emocion dhe ndjenja të thella.
Pas një periudhe të gjatë në skenë, Vaçe Zela do të tërhiqej përfundimisht nga muzika aktive në vitin 1992, duke lënë pas një trashëgimi të jashtëzakonshme artistike. Megjithatë, ndikimi i saj në muzikën shqiptare vazhdon të jetë i gjallë, pasi këngët e saj janë bërë pjesë e pandashme e traditës muzikore shqiptare.
Në shenjë vlerësimi për kontributin e saj të shquar dhe për pasurinë e vyer që krijoi në shkollën shqiptare të muzikës, Vaçe Zela u nderua me Urdhrin “Nderi i Kombit”. Ky çmim, i dhënë me motivacionin për vlerat e rralla që ajo shfaqi si artiste, ishte një reflektim i pashembullt i ndikimit të saj të jashtëzakonshëm në kulturën dhe artin shqiptar. Zëri i saj i pavdekshëm do të mbetet gjithmonë një frymëzim për brezat e ardhshëm, një simbol i dashurisë për muzikën dhe për popullin shqiptar./UBTNews/
Lifestyle
Si t’i lani siç duhet leckat e mikrofibrës?
Published
5 hours agoon
November 21, 2025By
UBT News
Leckat e mikrofibrës janë bërë një ndihmë e pazëvendësueshme në pastrimin e shtëpisë, pasi kapin pluhurin, papastërtitë dhe bakteret më mirë se çdo material tjetër.
Falë strukturës së tyre të veçantë, mund të thithin disa herë më shumë lëng se pesha e tyre e pastrojnë sipërfaqet pa përdorur kimikate shtesë. Janë ekologjike, të ripërdorshme dhe ekonomike, leckë cilësore mund të përballojë deri në 500 larje nëse trajtohet si duhet.
Ato prodhohen nga fibra sintetike ultra të holla, kombinim poliesteri e poliamidi, që janë deri 100 herë më të holla se qimet e njeriut.
Në vetëm një inç katror gjenden mbi 200.000 fibra, të cilat kapin edhe grimcat më të vogla të pluhurit. Për këtë arsye, leckat e mikrofibrës janë të buta, të qëndrueshme dhe nuk lënë gjurmë në sipërfaqet më të ndjeshme, si xhami, pasqyra apo ekrane.
Si përdoren dhe sa shpesh duhet t’i lajmë?
Fuqia epastruese i bën ideale për çdo sipërfaqe: dysheme, mobilie, xhama, sipërfaqe pune, madje edhe makina.
Mund të përdoren për pastrim të thatë ose të lagur, si dhe për lustërim.
Për të ruajtur efikasitetin, lecka duhet të lahet rregullisht, pas çdo përdorimi ose pas përdorimit të tretë.
Fibra mbajnë baktere, pluhur dhe lagështi që mund të shkaktojnë erë të keqe dhe të ulin aftësinë thithëse.
Nëse nuk lahen si duhet, sipërfaqet mund të mbeten me njolla dhe vija të vështira për t’u hequr.
Larja – dorazi apo në makinë?
Leckat e mikrofibrës duhet të lahen veçmas nga rrobat tjera, pasi tërheqin pushin dhe grimcat tjera. Para larjes, tundni për të hequr grimcat më të mëdha. Për lecka shumë të ndotura përdorni ujë të ngrohtë; për ato më pak të ndotura, ujë të ftohtë.
Përdorni detergjent të butë, asnjëherë zbutës rrobash, sepse mbyll mikroporet e fibrave dhe pengon thithjen.
Për njolla të forta, mund t’i lini të njomura në ujë të ngrohtë me pak detergjent për 10–15 minuta para larjes.
Larja me dorë: mbushni lavamanin me ujë të ftohtë, shtoni disa pika detergjent, lini lecka të zhyten 15 minuta, pastaj fërkoni lehtë. Shpëlajini mirë dhe shtrydhni ujin e tepërt. Mos përdorni ujë të valë, pasi dëmton fibrat.
Tharja dhe ruajtja
Pasi të lahen, më së miri lecka të thahen natyralisht, të shtrira në sipërfaqe të rrafshët ose të varura, larg diellit. Nëse përdorni makinën e tharjes, vendosni temperaturë të ulët. Para dhe pas tharjes, pastroni filtrin e pushit për të shmangur ngjitjen e grimcave përsëri.
Kur të jenë tharë plotësisht, palosni e ruani në vend të thatë, larg pluhurit dhe lagështisë. Nëse vëreni se nuk thithin më si më parë, janë bërë të ashpra ose kanë erë të pakëndshme që nuk largohet pas larjes, është koha për t’i zëvendësuar.
Me mirëmbajtje të duhur, një leckë cilësore mund të zgjasë deri në dy vjet ose të përballojë 300–500 larje. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Mbrëmje historike e Filharmonisë së Kosovës, performancë e fuqishme
Published
8 hours agoon
November 21, 2025By
UBT News
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, e ka cilësuar si një emocion të veçantë mbrëmjen artistike të Filharmonisë dhe Operës së Kosovës, ku u dha premiera e veprës “La Tempesta sul Lago” nga Domenico Bartolucci.
Nën drejtimin e mjeshtrit italian Jacopo Sipari di Pescasseroli, solistët Besa Llugiqi, Ivana Hoxha, Carlos Cardoso dhe Biagio Pizzuti ofruan një përvojë të paharrueshme, ndërsa koret e përgatitura nga Hajrullah Syla shtuan emocion dhe fuqinë e performancës.

Ky koncert paraprin prezantimin e Filharmonisë dhe Operës së Kosovës në Romë më 23 nëntor.
“Ishte një mbrëmje që tregon fuqinë dhe nivelin e artistëve e institucioneve tona kulturore dhe na mbush me krenari,” tha Ministri Çeku. /A.Z/UBT News/

Kulturë
Nga Azerbajxhani në Shqipëri, udhëtim mes artit të qilimave në GAT
Published
10 hours agoon
November 21, 2025By
UBT News
Galeria e Artit Tiranë ka prezantuar një koleksion të veçantë qilimash tradicionalë dhe bashkëkohorë në ekspozitën “Qoftë e shëndetshme dora që krijon – Arti i qilimave: Azerbajxhan & Shqipëri”.
Ekspozita sjell në fokus traditën e endjes përmes historive, teknikave dhe mjeshtërisë së artizanëve që ruajnë e po ashtu e përcjellin këtë trashëgimi të rëndësishme kulturore.
Qilimat shumëngjyrësh paraqiten si një pikëtakim mes kulturave shqiptare dhe azerbajxhanase, ndërsa artizanët e të dy vendeve ndajnë punimet dhe përvojat e tyre, duke treguar pasionin që kalon brez pas brezi.
Ky dialog artistik do të qëndrojë i hapur për publikun deri më 20 janar 2026.
Ekspozita, e kuruar nga Edit Pula dhe Azerkhalcha, përfaqëson një bashkëpunim të rëndësishëm mes Galerisë së Artit Tiranë dhe kompanisë azerbajxhanase Azerkhalcha, i cili nisi nëntë muaj më parë me mbështetjen e Ambasadës së Azerbajxhanit. /A.Z/UBT News/

Kulturë
Ledia Xhoga sjell romanin e saj të suksesshëm pranë lexuesve kosovarë
Published
1 day agoon
November 20, 2025By
UBT News
Në edicionin e radhës të programit “Në bisedë / In Conversation”, Heritage Space mirëpret për herë të parë në Prishtinë shkrimtaren dhe dramaturgen shqiptaro-amerikane Ledia Xhoga.
Ajo do të zhvillojë një diskutim me shkrimtaren dhe përkthyesen Doruntina Vinca, i cili do të fokusohet në romanin e saj të parë, “Keqkuptimi”, i nominuar në listën e gjatë për Booker Prize 2025.
Romani “Keqkuptimi” trajton trashëgimitë e errëta familjare dhe të vendlindjes, si dhe kufirin delikat mes dhembshurisë dhe vetëmbrojtjes.

Në qendër të ngjarjes është një përkthyese shqiptare në Nju Jork, qnjë përfshihet në historinë e një të mbijetuarit të torturave në Kosovë.
Duke u përballur me makthet e klientit e përpjekjet për t’i ndihmuar të tjerët, nis të përjetojë ringjalljen e kujtimeve të mohuara prej kohësh.
Ledia Xhoga, e lindur në Tiranë dhe aktualisht me banim në Bruklin dhe Catskills, ka fituar me këtë roman New York City Book Award, ndërsa është finaliste edhe për Center for Fiction First Novel Prize. Shkrimet e saj janë botuar në platforma prestigjioze si Electric Literature, Lit Hub, Brooklyn Rail, Large Hearted Boy, Intrepid Times, Hobart dhe revista të tjera letrare.
Doruntina Vinca—shkrimtare, hulumtuese dhe përkthyese nga Prishtina, me bazë në Tiranë notohet për punën e saj mbi gjuhën, letërsinë feministe dhe mënyrat se si teksti krijon forma të reja të shpërndarjes së dijes.
Ngjarja organizohet në kuadër të platformës Heritage Space, e zbatuar nga CHwB Kosova, e mbështetur nga Qeveria Suedeze, duke ofruar mundësi të veçantë për publikun me një nga zërat më të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore shqiptaro-amerikane. /A.Z/UBT News/
Kurti flet për paradoksin e zgjerimit të BE-së
KQZ fillon përgatitjet për zgjedhjet e 28 dhjetorit, këto janë afatet kryesore
Si t’i lani siç duhet leckat e mikrofibrës?
Rumer Willis: Babai im ndonjëherë nuk më njeh për shkak të demencës
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy, liria fillon nga siguria
FSK në ushtrimin “Golden Sabre 25”, të organizuar nga misioni i NATO-s në Kosovë
BE kërkon sinkronizim të reformave, Kos u dërgon porosi të qartë vendeve të Ballkanit Perëndimor
Libri i ri hedh dyshime mbi BBC-në: Intervista e Princeshës Diana mund të ishte siguruar me mashtrim
Ariana Grande infektohet me COVID-19 gjatë turit promocional për “Wicked: For Good”
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
