Shëndeti

Ushqyerja e shëndetshme sipas çdo stine

Produktet e stinës janë burimet më të mira natyrale të vitaminave dhe mineraleve.

Published

3 years ago

November 21, 2022

Betim Gashi

Trupi i njeriut është në gjendje të flasë e të shprehet qartë për atë që ka nevojë. Nëse njeriu është i vëmendshëm atëherë do të mësojë të ushqehet më shumë me produkte natyrale të stinës.

Produktet e stinës janë burimet më të mira natyrale të vitaminave dhe mineraleve. Ato jo të stinës nuk ofrojnë sasinë maksimale të ushqyesve për të cilat trupi ka kaq shumë nevojë.

Vjeshta dhe dimri

Në vjeshtë dhe në dimër, ditët janë më të freskëta e më të shkurtra ndaj dhe organizmi nuk ka më nevojë për shalqi apo sallata të lehta por për ushqime më të plota dhe të ngrohta.

Duke qenë se në dimër, aktiviteti fizik është më i ulët dhe jemi të prirur që të qëndrojmë sa më shumë në shtëpi apo në ambiente të mbyllura uria rritet edhe më shumë dhe është vet trupi që kërkon edhe më shumë ushqim.

Tërheqja ndaj ushqimeve më të ngrohta siç janë supat me perime, drithërat, arrorët dhe avokado është automatike dhe natyrale sepse është vet organizmi që kërkon të konsumojë ushqime të ngrohta dhe të plota.

Në vjeshtë, mollët shijojnë më shumë sepse janë të stinës. Ato janë ndjeshëm më të pasura me fibër dhe pektinë të cilat e ndihmojnë organizmin të tresë më mirë ushqimet.

Dimri vjen me një larmi agrumesh që na pajisin me doza të larta të vitaminës C. Kjo vitaminë është një nga mburojat më të mira kundër viruseve dhe baktereve që na kanosen në stinën e ftohtë.

Ekspertët argumentojnë se kur hamë produkte të stinës, pra fruta dhe perime që mundësohen nga nëna Natyrë, organizmi ynë bëhet më i fortë dhe më i shëndetshëm.

Supat me perimet e stinës janë gjithnjë një ushqim i shkëlqyer dhe bazë mbrojtëse ndaj dukurive të motit dhe shëndetit.

Ushqyerja e shëndetshme sipas çdo stine

Ekspertët janë të mendimit se njeriu duhet të jetë më i vëmendshëm ndaj produkteve të stinës dhe të konsumojë më shumë prej tyre për të qenë të shëndetshëm.

Le të marrim si shembull stinën e verës.

Në këtë stinë, njeriu kalon më shumë kohë në ambiente të jashtme, është më aktiv dhe i gëzohet orëve më të gjata në diell.

Produktet më të mira të stinës së verës janë hidratuese dhe plotësojnë nevojat e organizmit.

Këtu përfshihet shalqini, frutat e pyllit, tranguj, pjeshkët, pjepri dhe misri.

Këto ushqime jo vetëm që janë të pasura me vitamina dhe minerale e karbohidrate por janë të freskëta dhe të stinës.

Shalqini që prodhohet në sera dhe serviret në dimër nuk ka të njëjtin fuqi ushqyesish për organizmin.

Ushqyerja me produkte të stinës i jep trupit vitaminat më të domosdoshme dhe krejt natyrale.

Shëndeti

Multivitaminat, të dobishme apo të tepërta?

Published

10 hours ago

May 23, 2025

Albina Zeneli

E vërteta është që nëse hani një ushqim të pasur me fruta, vitamina dhe ushqime të pasuruara atëherë me siguri po merrni dozën e nevojshme të tyre.

Multivitaminat ofrojnë një formë më të lehtë për të siguruar këto vitamina, por sa të nevojshme janë ato?

Beta karoteni

Gjendet tek karrotat, patatet e ëmbla dhe specat jeshilë. Ky antioksidant transformohet në vitaminë A dhe është i rëndësishëm për shëndetin e syve, sistemin imunitar e lëkurën. Një studim tregoi që suplementët rrisin rrezikun e tumorit të mushkërive tek duhanpirësit. Nëse pini duhan, mos merrni suplementë, merrni beta karotenin nga frutat dhe perimet.

Kalciumi

Organizmi ka nevojë për kalcium, që gjendet tek produktet si qumështi, kosi dhe djathi, për të ruajtur shëndetin e kockave. Suplementët nuk janë ide e keqe nëse nuk përdorni produktet blegtorale. Nëse jeni të predispozuar ndaj gurëve në veshka ose nëse jeni mbi moshën 70 vjeç, atëherë mos merrni suplementë të kalciumit.

Suplementet shtonin rreziqet ndaj sëmundjeve kardiake tek femrat që sapo kishin kapërcyer menopauzën.

Edhe nëse vendosni të merrni suplementë mos merrni më shumë se 500 miligramë në një dozë, kombinoni me vitaminë D për të përmirësuar përthithjen e kalciumit në organizëm.

Acidi folik

Acidi folik që parandalon defektet e fetusit gjendet në drithrat e pasuruara, perimet me ngjyrë të gjelbër të errët, legume, agrumet, buka dhe makaronat. Marrja e 400 mikrogramëve në ditë ose 600 për gratë shtatzëna ose lehona, nuk është një angazhim i jashtëzakonshëm. Kjo sasi vjen edhe nga ushqimi, suplementët ose të dyja së bashku.

Hekuri

Ndoshta ushqimet me hekur nuk ju pëlqejnë, por ky mineral është thelbësor për funksionin e duhur të qelizave të kuqe të gjakut. Përpiquni të merrni hekur nga burime tjera si: Mishi, peshku, arrorët, barishtet. Nëse jeni anemikë ose shtatzëna, mund të keni nevojë për suplementë. Por vetëm në bashkëpunim me mjekun.

Multivitamina

Faktet mbi rolin e multivitaminave në parandalimin e kancerit të gjirit janë të limituara. Madje, studimet nuk nxorrën konkluzione të qarta nëse ia vlente barra qeranë për të marrë multivitamina. Multivitaminat nuk janë një ide e keqe, por mos prisni vlera të jashtëzakonshme ose që ato t’ju shpëtojnë jetën.

Kaliumi

Ul presionin e gjakut dhe rregullon rrahjet e çrregullta të zemrës dhe kundërveprojë ndaj niveleve të larta të sodiumit. Gjendet tek bananet, rrushi i thatë, barishtet, portokalli dhe qumështi.

Vitamina D

Ndihmon organizmin në përthithjen e kalciumit është e nevojshme për shëndetin e kockave. Ajo merret nga ekspozimi në diell. Nëse fëmijët marrin pak vitaminë D, janë të rrezikuar nga osteoporoza dhe rakitizmi. Të dhënat tregojnë që vitamina ul rrezikun e diabetit 1 dhe 2, sklerozës së shumëfishtë etj, por studimet nuk kanë arritur në përfundime të qarta.

Mjaftojnë pak rreze dielli dhe ushqime të mira për të marrë dozën e nevojshme por sërish mangësitë ndaj kësaj vitamine nuk janë të pazakonta. Suplementët mund të jenë një ide e mirë, veçanërisht nëse nuk keni ekspozim të mirë në diell, nëse jeni mbi 50 vjeç ose keni një lëkurë me ngjyrë të errët.

Vitamina E

Njëherë e një kohë, shkencëtarët mendonin që ky antioksidant mbron zemrën. 600 njësi të kësaj vitamine të marra çdo ditë as nuk parandalonin problemet, as nuk ulnin shanset për atak në zemër tek femrat në moshë. Harroni suplementët dhe merreni vitaminën E nga ushqimet siç janë : veza, kikirikët, drithërat e pasuruar, dhe barishtet. Kini parasysh që gatimi dhe ruajta e ushqimeve të pasura me vitaminë E e ul sasinë përfundimtare të saj që përfundon në organizëm.

Shëndeti

5 sinjale të fshehura që trupi të dërgon kur je nën stres

Published

12 hours ago

May 23, 2025

Albina Zeneli

Stresi është pjesë e pashmangshme e jetës moderne, trupi na dërgon shenja të fshehura për gjendjen tonë emocionale dhe i injorojmë. Njohja e këtyre sinjaleve mund të ndihmojë në parandalimin e problemeve më serioze shëndetësore.

Ndryshimet në lëkurë

Akne të papritura, skuqje ose irritime mund të jenë më shumë sesa probleme kozmetike, ato janë përgjigje e trupit ndaj stresit të akumuluar.

Dhimbje të pashpjegueshme stomaku

Një nga mënyrat më të zakonshme me të cilat trupi reagon ndaj stresit është përmes tretjes. Dhimbjet, fryrja ose shqetësimet e vazhdueshme në stomak mund të jenë sinjal që diçka nuk është në rregull emocionalisht.

Rënie e flokëve

Nëse vëreni se po humbni më shumë flokë se zakonisht, kjo mund të jetë shenjë e stresit të lartë. Rënia shpesh ndodh me vonesë pas një periudhe të gjatë tensioni.

Ëndrra të çuditshme ose të shqetësuara

Stresi ndikon në cilësinë e gjumit. Nëse po përjetoni ëndrra të pazakonta, ankthioze ose zgjoheni të lodhur, mund të jetë një shenjë që mendja juaj po përpunon stresin në mënyrë të pavetëdijshme.

Lodhje kronike

Ndiheni të lodhur edhe pas gjumit? Lodhja e vazhdueshme, është alarm i qartë që trupi po përpiqet të përballojë nivele të larta stresi. Ekspertët këshillojnë që të mos injorohen shenjat e të merren hapa të thjeshtë për menaxhimin e stresit si aktiviteti fizik, meditimi, ndarja e kohës për veten dhe kërkimi i ndihmës profesionale kur është e nevojshme.

Shëndeti

Fëmijët para ekranit: Si po u rrezikohet e ardhmja nga teknologjia?

Published

1 day ago

May 22, 2025

Albina Zeneli

Teknologjia ka ndryshuar rrënjësisht mënyrën se si fëmijët mësojnë, komunikojnë dhe kalojnë kohën e lirë.

Por, përdorimi i pakontrolluar i pajisjeve digjitale sjell edhe rreziqe serioze për shëndetin dhe mirëqenien e tyre.

Një raport i fundit i Organizatës për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik ka identifikuar pasoja shqetësuese për fëmijët nga përdorimi i tepruar i teknologjisë.

Shëndeti

Çfarë duhet të bëni gjithmonë dy orë para udhëtimit?

Published

2 days ago

May 22, 2025

Albina Zeneli

Aeroplanët, trenat dhe autobusët janë vende ku ajri riqarkullon. Kjo shkakton stres, ndërprerje të gjumit dhe ekspozim ndaj mjediseve të reja për udhëtarët, gjë që krijon kushte për një sistem imunitar të dobësuar.

Shumë njerëz shpesh neglizhojnë marrjen e suplementeve dietike që shkatërrojnë mikrobet, gjë që padyshim mund të jetë e dëmshme për shëndetin e tyre.

“Mendojeni si të mbani çadër para se të dilni në shi, në vend që të prisni derisa të lageni. Këto suplemente përmirësojnë funksione të caktuara imune, por ky përmirësim zgjat vetëm disa orë”, tha Burgis për CME Vacations.

Gjatë udhëtimeve më të gjata, merrni një dozë shtesë, por në një kohë të arsyeshme.

“Kam parë shumë keqkuptime midis udhëtarëve, nga teprimi me marrjen e vitaminave gjatë udhëtimit deri te fajësimi i cilësisë së ajrit në aeroplan”, tha ai.

Zinku ndihmon në parandalimin e shumëzimit të viruseve dhe infektimit të traktit respirator, ka veti anti-inflamatore dhe antioksiduese që mbrojnë nga sëmundjet autoimune dhe alergjitë. Një këshillë tjetër është të merrni kapsula zinku në vend të pilulave. Vitamina C gjithashtu forcon sistemin imunitar.

“Kjo nuk kërkon marrjen e suplementeve të shtrenjta ose ndonjë regjimi të veçantë. Vetëm suplemente të zakonshme e të përballueshme që merren në kohën e duhur”, tha ai. Rekomandohet të merrni 15 deri në 25 miligramë zink dhe 500 deri në 1,000 miligramë vitaminë C.