Kuriozitete

Ura që “fshin” kufijtë mes Danimarkës dhe Suedisë, konsiderohet një mrekulli e botës

Është ura më e gjatë me kabllo në Evropë, e përdorur për trafikun rrugor dhe hekurudhor.

Publikuar

Kjo urë e pabesueshme shndërrohet në një tunel nënujor dhe lidh kryeqytetin e Danimarkës, Kopenhagen, me qytetin e Malmö, Suedi. Është Ura Øresund (Øresundsbron), e projektuar nga arkitekti danez George K.S. Rotne dhe inauguruar në vitin 2000.

Është ura më e gjatë me kabllo në Evropë, e përdorur për trafikun rrugor dhe hekurudhor, me një hapësirë ​​qendrore prej 490 metrash. Pjesa e jashtme e urës është e gjatë 8 kilometra. Në një pikë të caktuar, në mes të detit, kthehet në një ishull artificial dhe zhytet në thellësi të detit, duke u bërë një tunel 4 km i gjatë që kalon nën Kanalin e Flint.

Ura është ndërtuar në atë mënyrë që hekurudha të kalojë pikërisht nën rrugën e asfaltuar. Kjo urë është jashtëzakonisht interesante si nga pikëpamja arkitekturore ashtu edhe nga pikëpamja biologjike: Shoqata Botanike e Lundit ka identifikuar mbi 500 lloje bimësh në ishullin artificial, i cili është ndërtuar nga materiali i nxjerrë nga gërmimet për tunelin.

Ura u montua në tokë të thatë dhe më pas u zhyt në ujëra. Një element i vetëm tuneli është 176 metra i gjatë, 42 metra i gjerë dhe gati 9 metra i lartë dhe peshon afërsisht 57,000 tonë. Skajet e çdo elementi të përfunduar të tunelit u vulosën me pjesë të mëdha të çelikut dhe pjesa u tërhoq me tërheqje të mëdha në vendin e montimit. Një vepër e pamasë, e cila megjithatë ndryshoi fatin e dy vendeve.

Mijëra njerëz kalojnë ngushticën Öresund midis dy vendeve fqinje nordike çdo ditë për të shpenzuar më pak, për të punuar për një pagë më të mirë ose thjesht për turizmin. Është e ashtuquajtura zona Shengen, zona e lëvizjes së lirë të njerëzve në të gjithë Bashkimin Evropian. Me fjalë të tjera, shenjë dalluese par excellence e identitetit të komunitetit…

Gjyshja e Tomislav Vukovic kishte pesë kombësi gjatë jetës së saj pa u larguar kurrë nga vendi i saj. Gjërat e shekullit të njëzetë, shekulli i luftërave të mëdha. Tomislav, nipi, lindi 52 vjet më parë në bregun lindor të Adriatikut, në qytetin kroat të Rijekës.

Në moshën katër vjeçare shkoi me familjen në Suedi dhe qëndroi atje. Nuk i ndodhi si gjyshes, por në ato vite, sa herë donte të shkonte në vendlindje, duhej të kalonte kufi pas kufiri, gati për të treguar dokumentet.

“Sot mund të shkoj me makinë për në Kroaci pa treguar pasaportën time”, thotë ai me njëfarë krenarie në një kafene në qytetin e Malmö, në juglindje të vendit nordik. Është një Evropë tjetër. Sepse Tomislav e pi kafen në Suedi, por punon në Kopenhagen (Danimarkë). Në fakt, ai mund të kalojë urën Öresund që lidh të dy vendet, një mastodon prej 82,000 tonësh i përuruar në korrik 2000 falë kokëfortësisë së danezëve dhe suedezëve dhe pjesërisht edhe falë fondeve të Bashkimit Evropian!

Kuriozitete

Si ndodhi klonimi i qengjit Dolly?

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit.

Publikuar

nga

Shkencëtarët skocezë më 22 shkurt të vitit 1997, njoftuan klonimin e suksesshëm të një qengji, Dolly, me kontributin e tre deleve nëna, një me vezë , tjetra me ADN-në, dhe e treta kishte mbajtur në fetus embrionin e klonuar.

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit. Dolly jetoi në Institutin Roslin në Edinburg, Skoci, madje lindi edhe gjashtë qengja.

Dolly u prek nga artriti dhe më 14 shkurt 2003 u vu në gjumë për vdekje për shkak të sëmundjes progresive të mushkërive. Klonimi i gjitarëve (grupim qeniesh ku bën pjesë edhe njeriu) është provuar tejet joefikas. Dolly ishte e vetmja mes 277 përpjekjeve që mbijetoi dhe arriti deri në atë moshë 6 vjeç, edhe pse në vitin 2014 shkencëtarët kinezë raportuan sukses në klonimin e derrave.

Shkencëtarët që klonuan Dollyn, shpallën në vitin 2007 se teknika e përdorur në rastin e Dollyt nuk mund të jetë e efektshme për klonimin e njeriut.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Pesë fakte interesante rreth Diellit

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Publikuar

nga

Dielli është afro 25 mijë vite dritë larg nga qendra e galaktikës tonë “Udha e Qumështit”.

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Dielli prodhon një sasi enorme të energjisë për të nxehur sistemin tonë diellor. Çdo sekondë rreth 700 milionë ton të Hidrogjenit shndërrohen në Helium, me procesin kimik të Fusionit Nuklear.

Dielli përbëhet nga 72% hidrogjen dhe 26% helium, dhe disa elemente të tjera në gjurmë. Kjo masë e dendur përbën rreth 99% të tërë masës në sistemin tonë diellor.

Nëse dielli do të shuhej, brenda një jave temperatura e tokës do të bëhej -18  ̊C. Për një vjet do të bëhej -73  ̊C, ndërsa brenda disa milionë viteve do të stabilizohej në -240  ̊C./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë.

Publikuar

nga

“Vala luminoze” në Maldive është një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës. Oqeani shndritë me një hije të pastër kaltër dhe gjelbër. Ky fenomen i mahnitshëm njihet si “vala luminoze”.

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë. Organizmat mikroskopikë, si planktoni dhe bakteret, shkaktojnë një reaksion kimik kur lëvizin në ujë. Këto organizma shkaktojnë një efekt bioluminescent, duke shkaktuar dritë në ujë kur janë të shqetësuar ose të përzier me ujin.

Për vizitorët që kanë fatin të shohin këtë shfaqje të mrekullueshme, ajo ofron një përvojë të pazakontë dhe të mahnitshme. Në këtë spektakël të natyrës, oqeani bëhet si një qiell me yje, duke e bërë atë një destinacion të veçantë për të eksploruar bukuritë dhe misteret e botës nën ujë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Sahara – shkretëtira më e madhe dhe e nxehtë në botë

Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet.

Publikuar

nga

Sahara një shkretëtirë unike në botë, si për nga madhësia e saj ashtu edhe për ekosistemin që është krijuar në të. Ajo llogaritet të jetë 9 milionë e 200 mijë kilometra katrorë, që nënkupton përafërsisht sa sipërfaqja e Kinës.

Shtrihet në dhjetë shtete Algjeri, Çadi, Egjipt, Libi, Mali, Mauritani, Marok, Nigeri, Sudan dhe Tunizi. Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet. Temperaturat shkojnë mbi 55  ̊c, madje në raste edhe më shumë.

Sahara është nje nga shkretëtirat më të thata në botë dhe ka një numër të ulët të rreshjeve vjetore. Rreshjet në këtë shkretëtirë gjithashtu janë të parregullta. Në disa pjesë të shkretëtires dhe kryesisht në pjesën e Libisë,Egjiptit dhe Sudanit ka dekada qe nuk jane parë me rreshje të shumta shiu dhe këto vende mbajnë rekord kryesor për sasinë më të ulët shiu në botë rreth 10 mm shi. Disa herë dhe për shkak të nxehtësise së madhe në shkretëtirë shiu avullon dhe para se të bjeri. Mesatarisht bie shi rreth 10 ose 15 ditë në vite por ka edhe vende në të cilat bie vetëm 5 ditë në vit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara