

Teknologji
Unaza fantazmë zbulohen përreth një vrime të zezë
Published
4 years agoon
By
UBT newsUnaza vezulluese fantazmë janë evidentuar përreth një vrime të zezë nga observatori me rreze x “Chandra” i NASA-s, si dhe observatori “Neil Gehrels Swift”. Pamjet me rreze x e zbulojnë atë që përndryshe do të ishte e padukshme
Vrimat e zeza përbëjnë një prej mistereve përfundimtare të universit, madje vështirë të imagjinueshme. Por falë një pamjeje porsa të publikuar nga NASA, njëra prej tyre mund të vizualizohet paksa më mirë tani.
Unaza vezulluese fantazmë janë evidentuar përreth një vrime të zezë nga observatori me rreze x “Chandra” i NASA-s, si dhe observatori “Neil Gehrels Swift”. Pamjet me rreze x e zbulojnë atë që përndryshe do të ishte e padukshme, ka raportuar transmetuesi televiziv amerikan CNN.
Vrimat e zeza ekzistojnë në sistemin binar në shoqërinë e një ylli, ndërsa graviteti i tyre i largon materiet prej yllit dhe i shpie drejt një disku përreth vetes.

“Vrima e zezë dhe sistemi yjor quhen V404 Cygni dhe ndodhen rreth 7.800 vjet dritë larg Tokës. Ylli e ka rreth gjysmën e masës së Diellit tonë”, ka shkruar CNN.
Observatori Swift në gjithësi, i lansuar më 2004, ka detektuar një shpërthim rrezesh X nga sistemi binar në qershorin e 2015-s. Ky shpërthim në fakt ka krijuar unaza energjike që janë të dukshme në pamjet me rreze x.
Jehona drite
Fenomeni që i krijoi unazat njihet si jehonë drite. Ato janë krijuar në këtë sistem kur shpërthimi i rrezeve x nga sistemi binar i reflektoi retë e pluhurit të shpërndara përreth hapësirës ndërmjet sistemit V404 Cygni dhe Tokës.
Hapësira është përplot pluhur, porse është më i ngjashëm me tymin e mbushur përplot me grimca të vogla të ngurta.
“Pamjet e reja të publikuara nga NASA i kombinojnë rrezet x të vëzhguara nga Chandra me të dhënat e mbledhura në dritën optike nga teleskopi Pan-STARRS në Hawaii, i cili grumbullohet përreth yjeve rrethues”, ka shkruar CNN.
Më 2015 Chandra e vëzhgoi sistemin më 11 dhe 25 qershor, derisa Swift e shikoi sistemin midis 30 qershorit dhe 25 gushtit.
Secila unazë e krijuar nga rrezet x prej shpërthimeve të 2015-s mund të shihet teksa kërcejnë jashtë rreve të pluhurit. Këto unaza, sipas CNN-it, mund t’i ndihmojnë shkencëtarët që t’i kuptojnë më mirë vrimat e zeza përbrenda sistemit V404 Cygni, si dhe hapësirën kozmike midis sistemit dhe Tokës.
Diametri i unazave u lejon studiuesve që t’i përcaktojnë distancat e rreve të pluhurit që ishin përdorur për të krijuar unaza drite. Sa më të mëdha që të jenë unazat, aq më afër Tokës janë retë.
Rrezet X në përdorim krejt ndryshe
Studiuesit i përdorën rrezet X edhe në një mënyrë tjetër prej asaj konvencionales për skanime në ordinanca mjekësore apo për skanimin e valixheve nëpër aeroporte.
“Kjo do të thotë se ato ishin në gjendje që ta shfrytëzonin shkëlqimin e rrezeve X për ta përcaktuar përbërjen e reve të pluhurit bazuar në atë sesa që rrezet X ato i absorbojnë. Studiuesit kanë zbuluar se pluhuri mbase është i bërë nga grafiti dhe kokrrat e silikatit”, ka raportuar transmetuesi amerikan.
Pamjet e reja përbëjnë një tjetër perspektivë mbresëlënëse të vrimave të zeza misterioze dhe se si observatorët me rreze x mund t’i ndriçojnë aspektet përndryshe të padukshme të universit.
Teknologji
WhatsApp vendos kuotë mujore për mesazhe
Published
49 minutes agoon
October 21, 2025By
UBT News
WhatsApp po teston një shtojcë të re për mesazhet që kufizon numrin e mesazheve pa përgjigje që një llogari mund t’i dërgojë një marrësi.
Ky kufizim synon kryesisht dërguesit që dërgojnë shumë mesazhe dhe llogaritë mashtruese.
Mesazhet e individëve dhe bizneseve do të llogariten në këtë limit, përfshirë mesazhet e shumta të palexuara që u dërgohen përdoruesve. Nëse marrësi përgjigjet, mesazhet hiqen nga kuota mujore. WhatsApp gjithashtu do të paralajmërojë llogaritë që afrohen pranë këtij kufiri.
Kompania thekson se përdoruesit mesatarë ndoshta nuk do ta arrijnë këtë limit, duke e bërë këtë një mënyrë për të parandaluar që individët t’u dërgojnë mesazhe atyre që nuk përgjigjen.
Aktualisht, testimi është i fokusuar tek bizneset dhe llogaritë mashtruese, por në javët e ardhshme do të shtrihet në disa vende.
Meta ka ndërmarrë më parë hapa për të zvogëluar mesazhet mashtruese. Vitin e kaluar mundësoi anulimin e abonimit nga mesazhet promocionale, ndërsa në gusht të këtij viti njoftoi që përdoruesit do të informohen kur dikush jashtë listës së kontakteve i shton në një grup.
Deri në gjysmën e parë të vitit 2025, WhatsApp ka ndaluar mbi 6.8 milionë llogari të lidhura me qendrat e mashtrimit. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Rrjeti global në kaos! Pse mijëra aplikacione u ndërprenë pas rënies së Amazon Web Services?
Published
3 hours agoon
October 21, 2025By
UBT News
AMAZON Web Services (AWS), gjigandi i njohur si shtylla kurrizore e internetit, ka pësuar një ndërprerje të madhe që preku mijëra biznese dhe miliona përdorues në mbarë botën.
Situata u përshkrua nga drejtuesi i kompanisë rivale Cloudflare, i cili pranoi se ishte i lehtësuar që problemi nuk kishte të bënte me ta, shkruan BBC. Platformat e goditura ishin: Snapchat dhe Reddit, banka si Lloyds dhe Halifax, dhe lojëra popullore Roblox dhe Fortnite.
AWS ofron infrastrukturën bazë për rreth një të tretën e internetit global, duke ofruar ruajtje të dhënash, menaxhim bazash të të dhënave dhe fuqi llogaritëse. Kjo u mundëson kompanive të shmangin koston e kompleksitetin e mirëmbajtjes së serverëve, ndërkohë që AWS kujdeset për nevojat teknologjike të tyre.
Problemi kishte të bënte me një çështje të zakonshme: një gabim në Sistemin e Emrave të Domaineve. Ekspertët e teknologjisë e përmendin shprehjen “Është gjithmonë DNS!”, duke nënkuptuar se ky është një nga burimet më të zakonshme të prishjeve në internet.
DNS funksionon si një hartë e internetit, kur një përdorues klikon një aplikacion ose faqe, sistemi i tij dërgon një kërkesë për lidhje.
Në këtë rast, AWS e “humbi” atë hartë: platformat si Snapchat dhe Canva ishin funksionale, por trafiku nuk dinte ku të drejtohej.
Ndërprerje të tilla ndodhin për shumë arsye, nga mirëmbajtja e planifikuar dhe dështimet e serverëve, deri te gabimet njerëzore apo konfigurimet e gabuara. Mund të bëhet fjalë edhe për sulme kibernetike, megjithëse në këtë rast nuk ka asnjë provë për një të tillë.
AWS konfirmoi se incidenti ndodhi në qendrën e të dhënave në Virxhinian Veriore, e cila është njëkohësisht më e madhja dhe më e vjetra.
Kjo ngjarje është shembull i qartë i rrezikut të varësisë nga një ofrues i vetëm i shërbimeve cloud. AWS është thelbësore për funksionimin e miliona bizneseve, dhe alternativa të vërteta janë shumë të pakta.
Në treg, konkurrentët kryesorë janë Microsoft Azure dhe Google Cloud Platform, ndërsa IBM, Alibaba Cloud dhe platforma evropiane Stackit (e lansuar nga kompania mëmë e supermarketit Lidl) mbeten lojtarë më të vegjël.
Për shkak të pozitës dominuese të gjigantëve amerikanë, shtrohet pyetja nëse Evropa dhe Mbretëria e Bashkuar duhet të zhvillojnë infrastrukturën e tyre cloud për të reduktuar varësinë nga SHBA, ndonëse ekspertët mendojnë se për këtë tashmë mund të jetë vonë. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Ndërprerje e madhe globale prek Google, Snapchat, Canva e dhjetëra platforma tjera
Published
21 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Disa nga aplikacionet e faqet më të mëdha në botë, përfshirë Amazon, Google, Snapchat, Roblox, dhe Canva u goditën nga një ndërprerje teknologjike të hënën në mëngjes, duke shkaktuar probleme për miliona përdorues anembanë botës.
Sipas faqes së monitorimit Down Detector, problemet nisën rreth orës 09:00 të mëngjesit (CET) dhe u përhapën shpejt në platforma të shumta që mbështeten në Amazon Web Services (AWS) – një nga ofruesit më të mëdhenj të infrastrukturës cloud në botë.
Shkaku i ndërprerjes
AWS, që u ofron kompanive akses në serverë, ruajtje dhe baza të dhënash pa nevojën e ndërtimit të infrastrukturës së tyre fizike, raportoi se deri në orën 12:35 pasdite (CET) problemi ishte “zbutur plotësisht” dhe se shumica e shërbimeve ishin në proces rikuperimi.
Ndërprerja preku një gamë të gjerë faqesh dhe aplikacionesh, nga lojërat online deri te shërbimet qeveritare dhe financiare.
Platformat e prekura
Sipas Down Detector, ndër platformat e goditura ishin: Snapchat, Slack, Signal, Tinder, Ring, Roblox, Clash Royale, Life360, MyFitnessPal, Xero, Canva, Amazon, Amazon Web Services, Amazon Music, Prime Video, Clash of Clans, Fortnite, Wordle, Duolingo, Coinbase, HMRC, Vodafone, PlayStation dhe Pokémon Go.
Po ashtu, ndërprerja ndikoi edhe tek ofruesit francezë të telekomunikacionit SFR dhe Free, si dhe tek autoriteti tatimor britanik HMRC.
Platforma e kriptomonedhave Coinbase siguroi klientët e saj se “të gjitha fondet janë të sigurta”, pavarësisht problemeve të aksesit.
Ndikim global dhe në transportin ajror
Gazeta The New York Times raportoi se ndërprerja preku edhe udhëtimet ajrore në SHBA, me vonesa të gjata në sportelet e regjistrimit në Aeroportin LaGuardia të Nju Jorkut, pasi disa kioska dhe sisteme digjitale dolën jashtë funksionit.
Disa orë pas incidentit, Down Detector vuri re një ulje të ndjeshme të raportimeve për probleme, duke treguar se shumica e shërbimeve ishin rikthyer në normalitet. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Kina akuzon SHBA-në për sulm kibernetik
Published
23 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Kina ka akuzuar Shtetet e Bashkuara të Amerikës për infiltrim në Qendrën Kombëtare të Kohës, duke paralajmëruar se këto shkelje mund të ndikojnë në rrjetet e komunikimit, sistemet financiare, furnizimin me energji elektrike dhe orarin standard ndërkombëtar, raporton Reuters.
Në një deklaratë të Ministrisë së Sigurisë Shtetërore të Kinës, thuhet se Agjencia Kombëtare e Sigurisë (NSA) e SHBA-së ka kryer një operacion sulmi kibernetik ndaj kësaj qendre për një periudhë të gjatë.
Ministria thekson se ka zbuluar prova lidhur me të dhënat dhe kredencialet e vjedhura, të cilat datojnë nga viti 2022 dhe u përdorën për spiunimin e pajisjeve mobile dhe sistemeve të rrjetit të punonjësve të qendrës.
Po ashtu, u bë e ditur se agjencia amerikane kishte shfrytëzuar një dobësi në shërbimin e mesazheve të një marke të huaj telefonash inteligjentë për të pasur qasje në pajisjet e stafit në vitin 2022, pa u përmendur emri i markës.
Qendra Kombëtare e Kohës është një institut kërkimor nën Akademinë e Shkencave të Kinës, e cila krijon, mirëmban dhe po ashtu transmeton orarin standard të vendit.
Hetimi i ministrisë ka zbuluar gjithashtu se SHBA-ja ka kryer sulme ndaj sistemeve të brendshme të rrjetit të qendrës, duke theksuar seriozitetin e këtyre sulmeve kibernetike. /A.Z/UBT News/

McConaughey zbulon arsyen e vërtetë pse humbi rolin e Jack në “Titanic”

WhatsApp vendos kuotë mujore për mesazhe

Ish-presidenti Nicolas Sarkozy zyrtarisht në burg, i pari në historinë e Francës

BE nën kritika për pezullimin e sanksioneve ndaj Izraelit

Ish-kryeministri Fatos Nano në gjendje kritike për jetën

Studimi tregon: Truri i burrave tkurrret më shpejt se ai i grave gjatë plakjes

Sanremo 2025: Carlo Conti zbulon se do të ketë 28 artistë të mëdhenj në garë

Arsenal- Atletico Madrid, derbi i së martës në Champions

Gjykata Speciale i refuzon dëshmitë e krimeve serbe në Kosovë: Janë të parëndësishme
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months ago
Profesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës