

Shëndeti
Turmerik apo shafran! Cila është diferenca mes tyre?
Published
2 hours agoon
By
UBT NewsKur flasim për gatim, erëzat janë përbërësit që i japin shije çdo pjate. Kombinimi mund t’i falë ushqimit jo vetëm një shije fantastike, por edhe një sërë vlerash për shëndetin.
Sot, do të flasim për dy erëza ekzotike, që jo shumë veta arrijnë t’i përfshijnë siç duhet në gatim dhe jo shumë i njohin. Bëhet fjalë për turmerikun dhe shafranin, dy erëza plot vlera dhe që përdoren tradiconalisht në kultura të ndryshme.
Ja ndryshimet mes tyre dhe vlerat e përdorimet e të dyjave në kuzhinë.
Turmeriku
Është bimë shumëvjeçare që rritet nën tokë, vjen nga familja e xhenxhefilit. Origjina e tij është nga Indonezia dhe India Jugore. India është konsumatori dhe eksportuesi numër një në botë. Pas kultivimit, turmeriku thahet dhe grimcohet në formën e pluhurit që gjendet në ushqimoret në mbarë botën. Përveç gatimit, është përdorur edhe për qëllimë mjekësore, falë aftësisë për të luftuar inflamacionin dhe për të lehtësuar problemet e tretjes.
Ngjason në shije e karakteristika me xhenxherfilin duke qenë se janë të së njëjtës familje. Ngjyra e fortë e artë është ajo që e dallon ndër erëzat tjera, e bën të përshtatshëm për t’u përdorur si ngjyrues në ushqime. Ka 6 lloje turmeriku, ndarja është e veshtirë për shkak të ngjashmërive që kanë me njëri-tjetrin.
Përfitimet shëndetësore
I njohur ndryshe edhe si kurkumina, besohet se kjo erëz pëmban sasi të larta antioksidantësh dhe agjentë antinflamatorë. Disa studime tregojnë se përdorimi ka efekte pozitive në luftën kundër alzheimerit, apo kundër përparimit të qelizave kancerogjene.
Agjentët antinflamatorë lehtësojnë dhimbjet e artritit, dhimbjen nga ulçera në stomak apo të reduktojnë të simptomat e shqetësimeve të aparatit tretës.
Përdorimi në kuzhinë
Mund ta përdorni për të marinuar lloje të ndryshme mishi, ta përfshini në salca, ta spërkasni tek perimet e pjekura, për të bërë çaj apo pije të ndryshme.
Shafrani
Mblidhet nga një bimë me qepujkë, lulja që del nga qepujka përmban tre fije me ngjyrë të kuqe të ndezur, ato mblidhen për të prodhuar erëzën e bluar, e cila përdoret në ushqimet e detit e orizit. Vetëm një kile shafran kërkon deri në 75,000 lule. Shafrani ka ngjyrë të kuqe të dallueshme, aroma e tij është e krahasueshme me lulet dhe mjaltin. Ai përdoret në gatimet indiane dhe turke, dhe mund të përfshihet edhe në recetat e ëmbla, pije dhe akullore.
Përfitimet shëndetësore: I pasur në antioksidantë dhe vitamina, shafrani ndihmon kundër përparimit të kancerit, në largimin e helmeve nga trupi, dhe të japë lehtësim në sëmundjet e rrugëve të frymëmarrjes.
Përdorimi në kuzhinë: Shafranin mund ta përfshini në gjellë, supë, në gatimet me produkte deti, oriz, në çaj etj. Pavarësisht si e përdorni, mbani mend se duhet përdorur në sasi të vogla.
Cili është ndryshimi midis trumerikut dhe shafranit?
Edhe pse mund të jenë të ngjashme, vijnë nga bimë të ndryshme. Turmeriku është rrënjë, ndërsa shafrani vjen nga një lule, ka aromë më të lehtë.
Zgjedhja mund të varet nga preferancat e përdorimit në gatim dhe faktori ekonomik, pasi shafrani kushton më shtrenjtë. Kur bëhet fjalë për përfitimet e mundshme shëndetësore, turmeriku besohet se ka një kapacitet shumë më të madh, por shafrani ka antioksidantë që mund të kenë ndikim.
Shëndeti
A e dini pse zgjoheni me sy të fryrë?
Published
4 minutes agoon
August 14, 2025By
UBT News
Ky shqetësim i zakonshëm estetik mund të sinjalizojë probleme serioze me veshkat, mësoni kur duhet të alarmoheni.
Është e zakonshme të zgjoheni në mëngjes me ndjesinë e fryrjes në fytyrë, veçanërisht rreth syve. Për miliona njerëz, kjo ndodh rregullisht e zhduket brenda pak orësh. Megjithatë, në disa raste, kapakët e fryrë të syve nuk janë thjesht pasojë e një nate me pak gjumë.
Sytë e fryrë lidhen me një sërë faktorësh të përditshëm, si gjenetika, konsumi i kripës, dehidratimi, alergjitë sezonale apo pirja e duhanit. Përveç këtyre, edhe pozita e gjumit, si gjumi me fytyrë poshtë ose në një jastëk të ulët, mund të ndikojë në mbajtjen e lëngjeve në zonën përreth syve.
Por çfarë ndodh kur fryrja është e përhershme, përkeqësohet me kalimin e kohës, apo shoqërohet me simptoma të tjera trupore?
Në këto raste, ky ndryshim mund të jetë sinjal i një gjendjeje më serioze, siç është sëmundja kronike e veshkave.
Sipas mjekes Clara Lawson, “Kur veshkat nuk funksionojnë siç duhet, aftësia e tyre për të filtruar proteinat dhe mbetjet metabolike zvogëlohet. Si pasojë, proteina që duhet të qëndrojë në qarkullimin e gjakut, kalon në urinë, duke shkaktuar një çekuilibër në nivelet e lëngjeve dhe mineraleve në trup.”
Kjo humbje e proteinave çon në mbajtje të lëngjeve, veçanërisht në zona me inde të buta si rreth syve dhe mund të sinjalizojë dëmtim të hershëm të funksionit të veshkave.
Kur të kërkoni ndihmë mjekësore?
Nëse vini re fryrje të përhershme ose të shpeshtë të syve, veçanërisht në mëngjes, të shoqëruar me lodhje, urinë me shkumë ose ndryshim të shpeshtësisë së urinimit, rekomandohet të bëni analiza laboratorike për funksionin e veshkave, si: kreatinina, urea, raporti albuminë/kreatininë në urinë dhe eGFR.
Shëndeti
Ky është fruti më i mirë për ta shtuar në ujë për një freskim në ditët e nxehta
Published
3 hours agoon
August 14, 2025By
UBT News
Kur temperaturat rriten, hidratimi bëhet çelësi për të ruajtur energjinë dhe për të qëndruar në humor të mirë.
Uji i thjeshtë është zgjedhja më e mirë, shumë njerëz kërkojnë mënyra për ta bërë atë më tërheqës dhe të shijshëm.
Ekspertët e të ushqyerit theksojnë se limoni është një nga shtesat më të mira të frutave, jo vetëm për shijen e freskët, por edhe për përfitimet shëndetësore.
Pse limon?
Janë të pasur me vitaminë C, një antioksidant i fuqishëm që forcon imunitetin, ndihmon në shërimin e indeve, mbron qelizat nga dëmtimi nga radikalet e lira. Limonët gjithashtu ndihmojnë tretjen dhe aciditeti i tyre i lehtë mund të jetë freskues dhe qetësues në një ditë të nxehtë.
Hidratim me përfitime shtesë
Shtimi i disa copëzave limoni në ujë jo vetëm që shton shije, agrumet lëshojnë sasi të vogla kaliumi, magnezi dhe vitaminash B në ujë. Ky kombinim mbështet ekuilibrin e elektroliteve, i cili është veçanërisht i rëndësishëm gjatë vapës së verës kur trupi humbet lëngje përmes djersitjes.
Kur dhe si të pini ujë me limon?
Është mirë ta pini gjatë ditës, por sidomos në mëngjes për të nxitur metabolizmin dhe tretjen. Ekspertët rekomandojnë përdorimin e limonit të freskët dhe të pashtrydhur dhe shtimin e fetave ose lëngut pak para konsumimit për të ruajtur vitaminat.
Ndihmë natyrale për lëkurën
Vitamina C në limon stimulon prodhimin e kolagjenit, i cili ndihmon në ruajtjen e lëkurës së shëndetshme dhe elastike. Hidratimi i rregullt me ujë limoni mund të ketë gjithashtu përfitime estetike, veçanërisht gjatë verës kur lëkura është e ekspozuar ndaj diellit. /UBT News/
Shëndeti
Mosha e duhur për ta lindur fëmijën e parë
Published
5 hours agoon
August 14, 2025By
UBT News
Të merrni vendimin se kur duhet ta lindni fëmijën e parë, nuk është asnjëherë një gjë e lehtë. Shtatzënia, pavarësisht moshës, i ka avantazhet dhe disavantazhet e veta.
Duhet të ndërmerret në konsideratë faktin se përgjatë moshës edhe gjinjtë ndryshojnë bashkë me pjesën tjetër të trupit.
Gjatë moshës 20-30 vjeçare, gjokset janë më të forta e kanë elasticitet më të mirë. Prandaj, nëse doni të mbeteni shtatzënë gjatë kësaj periudhe, koha bashkë me biologjinë do të jenë në anën tuaj.
Por, posa të hyni në moshën 30-40 vjeçare, hormonet si estrogjeni ndihmojnë t’i mbani gjokset e forta. Kjo dekadë, që është bërë e njohur më shumë për shtatzëni dhe dhënie të gjirit, i jep nënës mbrojtje afatgjatë kundër kancerit të gjirit.
Ndërsa, posa të hyni në moshën 40 vjeç e sipër, indet e gjokseve fillojnë të shënojnë rënie dhe përqindja e yndyrës në gjokse rritet, e gjithashtu do të ketë rreziqet tjera që ndërlidhen me shtatzëninë.
Disa studime tregojnë që aq më e vjetër që është një femër shtatzënë, aq më i lartë do të jetë rreziku për të fituar kancerin e gjirit. Thuhet se gratë më të vjetra se 30 vjet që lindin fëmijën e parë, kanë një rrezik më të lartë për kancer të gjirit sesa gratë që nuk kanë pasur asnjëherë fëmijë.
Shëndeti
Pse duhet të pish çaj jeshil çdo natë para gjumit?
Published
20 hours agoon
August 13, 2025By
UBT News
Çaji jeshil para se të flesh është një ndër pijet më të rekomanduara nga studimet për të bërë gjumë të qetë e të shëndetshëm. Por, duhet të bësh kujdes që të zgjedhësh çajin jeshil pa kafeinë.
Edhe përzgjedhja e këtij lloji çaji është e rëndësishme. Më poshtë janë renditur tri arsye që tregojnë pse duhet të pish çaj para gjumit.
Ndihmon në qetësim
Ky çaj ndihmon për të qetësuar nervat dhe për gjendje relaksi, të dyja të rëndësishme për të bërë një gjumë të qetë e për të qenë më energjike në mëngjes.
Përmirëson metabolizmin
Studimet kanë treguar se gjumi i qetë dhe i shëndetshëm ndikon në metabolizmin e trupit. Metabolizmi i shëndetshëm siguron një trup në formë të mirë e lëkurë të shkëlqyeshme. Gjumi i çrregullt ndikon në shtimin në peshë, ngadalëson metabolizmin. Çaj jeshil para se të flesh të siguron metabolizmin në gjendje pune optimale.
Pastron toksinat e trupit
Gjatë ditës, trupi grumbullon toksina, që bëhen të dëmshme nëse vijon të konsiderohen të parëndësishme apo të nënvlerësohen. Duke pirë çaj jeshil në mbrëmje, në një kohë kur të gjitha ushqimet janë depozituar, ndihmon trupin të pastrohet nga toksinat dhe të ndihet më i lehtë.

A e dini pse zgjoheni me sy të fryrë?

KEDS: Të shtunën nis shkyçja për bizneset që s’kanë nënshkruar kontratë me furnizues të licencuar

Këshilla si ta shfaqni personalitetin në një intervistë pune

Zjarret në Gramsh, shpëtohet kurora e gjelbër e zonës së mbrojtur në Liqenin e Dushkut

Mentor Hyseni emërohet Drejtor i ri i ATK-së

Threads ka 400 milionë përdorues

Një muaj paraburgim për të dyshuarin për krime lufte në Burim, Ramadan Morina

Lil Wayne anulon koncertin për shkak të një sëmundjeje të paparashikuar

Haradinaj takon deputetin gjerman Peter Beyer: Mirënjohës për mbështetjen e tij të vazhdueshme për Kosovën
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit