Kulturë

Tryezë shkencore ndërkombëtare “Shqipja midis gjuhëve indoeuropiane, origjina dhe lashtësia e saj”

Published

on

Akademia e Shkencave e Shqipërisë, në bashkëpunim me Institutin e Gjuhësisë Krahasuese dhe Indoeuropiane, si dhe Institutin e Albanologjisë pranë Universitetit “Ludwig Maximilian” të Mynihut, organizoi tryezën shkencore ndërkombëtare me temë “Shqipja midis gjuhëve indoeuropiane, origjina dhe lashtësia e saj”. Ky eveniment do të zhvillohet gjatë dy ditëve, më 4 dhe 5 nëntor, dhe do të përfshijë referime nga mbi 25 studiues nga Shqipëria dhe vendet e tjera të botës.

Veprimtaria u çel nga Kryetari i Akademisë së Shkencave, akademik Skënder Gjinushi, i cili shprehu mirënjohjen për pjesëmarrësit dhe theksoi rëndësinë e këtij takimi në kontekstin e avancimit të studimeve gjuhësore.

Tryeza shkencore ka si objektiv shqyrtimin e arritjeve më të fundit në fushën e gjuhësisë indoeuropiane, të mbështetura në metoda të kombinuara ndërdisiplinore. Në qendër të diskutimeve do të jetë artikulli i botuar në revistën prestigjioze “Science” nga profesor Paul Heggarty dhe 33 bashkautorë, i cili, duke u mbështetur në të dhënat e gjuhësisë historike-krahasuese, arrin në përfundimin se origjina e gjuhës së përbashkët indoeuropiane daton rreth 8100 vjet më parë, me një degëzim që nisi rreth 1000 vjet më vonë.

Studimi përfshin gjithashtu gjuhën shqipe dhe variantet e saj: variantin standard, gegërishten dhe arbërishten. Analizat krahasuese dhe statistikore tregojnë se shqipja ka patur një shkëputje të hershme rreth 6000 vjet më parë, çka do të diskutohet gjerësisht në konferencë. Pritet që referuesi kryesor të theksojë ndarjen e hershme të shqipes dhe kalimin e paraardhësve të shqiptarëve në lëvizjen lindje-perëndim drejt Gadishullit ballkanik, në vend që në degëzimin verior përmes stepës.

Akad. Gjinushi, në fjalën e tij, theksoi se kjo tryezë është një hap përpara në vazhdën e arritjeve të Kuvendit të Dytë të Studimeve Albanologjike, i organizuar në Tiranë tri vjet më parë. Ai përmendi se studimi i Heggarty-t dhe bashkautorëve ka ngjallur një interes të madh, jo vetëm në mesin e dijetarëve albanologë, por në të gjithë komunitetin akademik, duke sjellë në vëmendje rëndësinë e identifikimit të origjinës së gjuhës shqipe.

“Popujt janë të ndjeshëm ndaj origjinës dhe identitetit të tyre. Çfarë po konfirmohet nga studimet e reja jo vetëm që nuk bie ndesh me arritjet e indoeuropeistikës, por e forcon, e saktëson dhe e pasuron atë,” tha akademiku Gjinushi.

Ky takim shkencor pritet të prodhojë diskutime të frytshme dhe konkluzione që do të ndihmojnë në avancimin e njohurive mbi gjuhën shqipe dhe vendin e saj midis gjuhëve indoeuropiane./ATSH/

Magazinë

Filmi “Heldin” me aktorin shqiptar Ridvan Murati bëhet pjesë e platformës Netflix

Published

on

Një tjetër sukses i kinematografisë evropiane që përfshin talent shqiptar tashmë është pjesë e gjigantit të transmetimit online, Netflix.

Filmi “Heldin” (titulli në anglisht: Late Shift), ku rolin e njërit prej personazheve e luan aktori i njohur shqiptar Ridvan Murati, është bërë zyrtarisht pjesë e katalogut të kësaj platforme. Ridvan Murati, një emër i njohur i skenës teatrore dhe kinematografisë në Zvicër, sjell në këtë projekt tjetër interpretim të fuqishëm, duke përforcuar praninë dhe ndikimin e aktorëve shqiptarë në produksionet ndërkombëtare me peshë.

Filmi është dramë intensive e 2025, me regji të Petra Volpe, dhe përqendrohet në personazhin Floria, një infermiere kirurgjie në një spital zviceran, e cila përballet me sfida gjatë një ndërrimi të vonë.

Teksa ndihmon një nënë në gjendje kritike, një paciente të moshuar e pacient privat kërkues, një gabim i rëndë kërcënon t’i rrëzojë të gjithë përpjekjet e saj.

“Heldin” është bashkëprodhim mes Zvicrës dhe Gjermanisë dhe pati premierën botërore në seksionin Berlinale Special Gala të edicionit të 75-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Berlin, më 17 shkurt 2025. Pas premierës, filmi u lansua edhe në kinematë zvicerane më 27 shkurt.

Për Ridvan Murati, i cili jeton e vepron prej vitesh në Zvicër, përfshirja në projekt të tillë ndërkombëtar, është dëshmi e vlerësimit të talentit në kinemanë europiane. Ai vazhdon të përfaqësojë me dinjitet artistët shqiptarë në skenën ndërkombëtare dhe t’u japë zë rrëfimeve me dimension njerëzor dhe emocional.

Për publikun shqiptar, prania e “Heldin” në Netflix është mundësi për të parë një prodhim cilësor, që sjell në vëmendje jo vetëm sfidat e sistemit shëndetësor, por fuqinë e individit për të përballuar situata të jashtëzakonshme — dhe këtë herë, me një emër shqiptar në kastin e tij.

 

Continue Reading

Kulturë

Promovohet vepra monumentale “Mapping Ethnic Albania”

Published

on

U promovua vepra monumentale “Mapping Ethnic Albania”, të autorit dhe diplomatit të shquar, Bejtullah Destani.

Ky libër përmbledh mbi 200 harta historike të trojeve shqiptare dhe dokumente të rralla nga arkivat më të mëdha evropiane, duke dokumentuar rrënjët tona.

Një botim i rëndësishëm që sjell në fokus hartëzimin historik, etnik dhe gjeopolitik të trojeve shqiptare ndër shekuj.

Libri paraqet një përmbledhje të pasur me harta, dokumente historike dhe analiza shkencore që dëshmojnë për shtrirjen e popullsisë shqiptare në hapësirat ballkanike, duke sfiduar shpeshherë narrativat zyrtare dhe historitë e manipuluara.

Continue Reading

Magazinë

Paris Jackson dhe Justin Long i japin fund fejesës

Published

on

Paris Jackson dhe i fejuari i saj Justin Long i kanë dhënë fund lidhjes.

Këngëtarja dhe kompozitorja 27-vjeçare dhe i dashuri i saj, producenti muzikor, i kanë dhënë fund fejesës së tyre, konfirmon People.

Jackson e ndau lajmin e ndarjes në një postim në X më 31 korrik, në të cilin tha se po qante me “lot ndarjeje” në fotot emocionale të publikuara nga Daily Mail në fillim të këtij muaji. Këngëtarja e “Hit Your Knees” e cila e ka kaluar verën në turne me Incubus, njoftoi fejesën e saj me Long në dhjetor, duke shkruar në një postim në Instagram se “nuk mund të ëndërronte askënd më të përsosur” për të.

“Të jetosh jetën me ty këto vitet e fundit ka qenë një vorbull e papërshkrueshme”, shkroi ajo në postim, i cili është fshirë më pas. “Faleminderit që më le të jem e jotja. Të dua.”

Në qershor, Jackson i tha Access Hollywood se ishte në fazën e planifikimit të dasmës .

“Fustani po qepet, vendi dhe data janë zgjedhur nga një astrologe, sepse unë jam nga Los Anxhelosi,” tha ajo. “Unë jam plotësisht e dhënë pas kristaleve dhe astrologut, dhe të gjitha këtyre gjërave.”

Continue Reading

Magazinë

Justin Timberlake zbulon se vuan nga sëmundja Lyme

Published

on

Justin Timberlake ka vendosur të zbulojë publikisht se është diagnostikuar me sëmundjen Lyme.

Ai ndau në Instagram se po përballej me probleme shëndetësore dhe se ishte diagnostikuar me sëmundjen Lyme.

“Nëse e keni përjetuar këtë sëmundje, ose njihni dikë që e ka përjetuar, atëherë jeni të vetëdijshëm se të jetosh me të mund të jetë shumë e lodhshme, si mendërisht ashtu edhe fizikisht”, tha ai.

Kjo njohje erdhi ndërsa Timberlake po përfundon turneun e tij dyvjeçar “Forget Tomorrow”, gjatë të cilit u kritikua për performanca të dobëta.

“Pas kësaj, të paktën munda ta kuptoja pse ndjeva dhimbje të madhe dhe thjesht lodhje e të përziera të çmendura në skenë”, pohon ai.

Lyme transmetohet nga pickimi i një rriqre të infektuar e mund të shkaktojë simptoma të ngjashme me gripin, si dhimbje koke, dhimbje të kyçeve dhe lodhje.

Simptomat e mëvonshme mund të përfshijnë paralizë të fytyrës, mpirje, ënjtje të kyçeve dhe dëmtim të nervave.

Duke folur më tej rreth diagnozës, Timberlake tha se kishte vështirësi me vendimin për të vazhduar turneun pavarësisht problemeve shëndetësore.

“Kam hezituar të flas për këtë sepse gjithmonë jam rritur duke i mbajtur gjërat për vete. Megjithatë, po përpiqem të jem më transparent në lidhje me problemet e mia në mënyrë që ato të mos keqinterpretohen. Po i ndaj të gjitha këto me shpresën se të gjithë mund të gjejmë një mënyrë për t’u lidhur më shumë. Do të doja të bëja pjesën time për të ndihmuar të tjerët që po luftojnë me këtë sëmundje”, pohon tutje.

Continue Reading

Të kërkuara