

Bota
Trupat izraelite mbeten në pesë pika kyçe në Liban, edhe pse afati i tërheqjes është afër
Published
4 months agoon
By
EAd SulMinistria izraelite e Mbrojtjes po krijon një organ qeveritar për ‘largimin vullnetar’ të palestinezëve nga Gaza, duke mbështetur një plan të propozuar nga presidenti amerikan Donald Trump për të zhvendosur me forcë banorët e enklavës.
Mediat izraelite raportojnë se ushtria do të marrë trupat e katër të burgosurve të dërguar në Gaza të enjten, si pjesë e fazës së parë të marrëveshjes së armëpushimit midis Izraelit dhe Hamasit. Afati për tërheqjen e plotë të Izraelit nga Libani skadon sot, por ushtria izraelite thotë se trupat e saj do të qëndrojnë në pesë “pika strategjike përgjatë kufirit” pavarësisht kundërshtimit të Bejrutit.
Ministria e Shëndetësisë në Gaza ka konfirmuar 48,271 të vdekur palestinezë në luftën e Izraelit në Gaza, ndërsa 111,693 persona janë plagosur. Zyra qeveritare e mediave përditësoi numrin e të vdekurve në të paktën 61,709, duke thënë se mijëra palestinezë të zhdukur nën rrënoja tani konsideroheshin të vdekur.
Të paktën 1,139 njerëz u vranë në Izrael gjatë sulmit të udhëhequr nga Hamasi më 7 tetor 2023, dhe më shumë se 200 u kapën./UBTNews/
Aktualitet
Ç’dihet për centralin bërthamor Fordow të Iranit?
Published
10 minutes agoon
June 18, 2025
Pesë tunele që futen në një grup malesh, një strukturë e madhe mbështetëse dhe një perimetër i gjerë sigurie… Kjo është e gjitha që mund të shihni nga uzina misterioze e pasurimit të karburantit Fordow e Iranit nga imazhet e fundit satelitore.
Kompleksi sekret dhe i ruajtur me kujdes, i ndërtuar pranë qytetit të Qomit, ka nxitur spekulime rreth natyrës dhe madhësisë që kur u bë publik për herë të parë në vitin 2009. Një pjesë e asaj që dimë, thotë CNN, vjen nga një thesar dokumentesh iraniane të vjedhura vite më parë nga inteligjenca izraelite.
Sallat e saj janë 80 deri në 90 metra nën tokë, të sigurta nga çdo bombë ajrore që dihet se posedohet nga Izraeli, duke e bërë shkatërrimin e objektit nga ajri një detyrë pothuajse të pamundur. Udhëheqja e Iranit është e tronditur nga një seri sulmesh shkatërruese izraelite, disa analistë thonë se është në Fordow ku Irani mund të nxitojë të shndërrojë rezervat e uraniumit të pasuruar në një bombë bërthamore.
Izraeli e ka shënjestruar objektin por, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike ose nuk ka qenë i gatshëm, ose nuk ka qenë në gjendje, ta dëmtojë atë. Teherani ka pohuar se objektivat e programit bërthamor janë paqësore, Fordow ka qenë në qendër të shqetësimit lidhur me ambiciet e Iranit.
“Madhësia dhe konfigurimi i këtij objekti është i papajtueshëm me një program paqësor”, tha presidenti i atëhershëm i SHBA-së, Barack Obama, në vitin 2009, ndërsa ai, me presidentin e atëhershëm francez, Nicolas Sarkozy, dhe kryeministrin britanik, Gordon Brown, i zbuluan botës ekzistencën e Fordow.
Vetëm disa ditë para njoftimit, iranianët, duke e ditur se agjencitë perëndimore kishin mësuar për impiantin, i thanë IAEA-s dëshirën e tyre për të ndërtuar një impiant të ri për pasurimin e karburantit. Në atë kohë, ndërtimi në Fordow kishte filluar prej vitesh. Teherani kundërshtoi akuzat, por dënimi edhe nga aleati Rusia dhe shqetësimet nga Kina i lanë pak hapësirë për të manovruar.
Ndërtimi filloi në fillim të viteve 2000
SHBA-të dhe aleatët nuk kanë dhënë detaje se kur filloi ndërtimi i Fordow, por imazhet satelitore historike të disponueshme publikisht tregojnë punime në vend që nga 2004, me foto që zbulojnë dy struktura katrore të bardha aty ku ndodhen hyrjet e tunelit. Ka imazhe shtesë që tregojnë ndërtime që nga 2002.
“Fordow është projekt që filloi gjatë asaj që ne e quajmë programi i armëve bërthamore të rrëzimit të fillimit të viteve 2000”, tha David Albright, kreu i Institutit për Shkencë dhe Siguri Ndërkombëtare me seli në Uashington, një institucion jopartiak i dedikuar për ndalimin e përhapjes së armëve bërthamore.
“Ideja ishte që ata të prodhonin uranium të gradës së armëve në uzinë dhe të merrnin uranium të pasuruar dobët nga programi bërthamor civil në Iran.”
Në vitin 2009, një strukturë mbështetëse e jashtme ishte ndërtuar plotësisht e gërmimet ishin duke vazhduar për atë që ekspertët besojnë se është bosht ventilimi, thelbësor për të lejuar qarkullimin e ajrit në objekt. Ky bosht u fsheh dhe u kamuflua më vonë, tregojnë edhe imazhe më të fundit.
Teherani i shpjegoi IAEA-s në një letër të datës tetor 2009 se vendimi për të ndërtuar objektin nëntokësor ishte rezultat i “kërcënimeve për sulme ushtarake kundër Iranit”, duke shtuar se Fordow do të shërbente si një emergjencë për uzinën aty pranë në Natanz, e cila, sipas pretendimit të Teheranit, “ishte ndër objektivat e kërcënuara me sulme ushtarake”.
Irani i tha IAEA-s se objekti mund të strehojë deri në 3,000 centrifuga.
Marrëveshja bërthamore dhe akuzat izraelite
Rreziqet e paraqitura nga Fordow u zbutën si rezultat i Planit të Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit, i ashtuquajturi “marrëveshje bërthamore me Iranin”, që kërkonte që Irani të hiqte dy të tretat e centrifugave brenda objektit, me të gjithë materialin bërthamor, pasi objektit iu ndalua çdo punë e tillë.
Ky proces u përmbys ngadalë kur Presidenti i SHBA-së Trump u tërhoq nga marrëveshja më 2018. Detaje rreth objektit u bënë publike nga kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu më 2018, pasi shërbimet e inteligjencës së vendit sekuestruan 55,000 dokumente nga ajo që Izraeli e quajti “arkivi atomik” i Iranit. Aty ishin skica të detajuara të Fordow dhe informacione mbi objektivat e tij: Të prodhonte uranium të përshtatshëm për armë, si pjesë e programit të armëve bërthamore të Iranit, për të paktën një ose dy armë bërthamore në vit.
“Nuk kemi parë kurrë ndonjë mospërputhje”, tha Albright, e cila i ka shqyrtuar dokumentet, për përpjekjen e Iranit për të zhvilluar armë bërthamore. “Janë qindra mijëra faqe. Dua të them, thjesht nuk mund të shpikësh kaq shumë gjëra. Nuk mendoj se dikush e kundërshton këtë dhe kjo është ndoshta arsyeja pse ekziston një rezolutë e Bordit të Guvernatorëve (IAEA) kundër Iranit.”
Zëvendësministri i atëhershëm i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, i quajti zbulimet e komentet e Netanyahut “fëminore” dhe “qesharake”. Sekretari i atëhershëm i Shtetit i SHBA-së, Mike Pompeo, tha se SHBA-të e kishin ditur materialin “për një kohë” dhe besonin se dokumentet ishin autentike.
“U interpretua sikur po përgatiteshin për ta bërë nëse vendosnin. Nëse je 60%, mund ta shndërrosh shpejt në uranium të përshtatshëm për armë”, shtoi ai.
Sipas organizatës kërkimore ISIS, “Irani mund ta shndërrojë stokun e tij aktual të uraniumit të pasuruar 60 për qind në 233 kg uranium të gradës së armëve brenda tre javësh në Uzinën e Pasurimit të Karburantit Fordow”, të mjaftueshëm për nëntë armë bërthamore.
Kjo është arsyeja pse Fordow është fokus kryesor i përpjekjeve të Izraelit për të degraduar e shkatërruar programin bërthamor të Iranit.
SHBA-të janë i vetmi vend që zotëron llojin e bombës së nevojshme për të goditur centralin bërthamor Fordow të Iranit, tha ambasadori i Izraelit në SHBA, Yechiel Leiter, në një intervistë me Merit TV të hënën.
“Që Fordow të shkatërrohet nga një bombë nga qielli, i vetmi vend në botë që e ka atë bombë janë Shtetet e Bashkuara. Dhe ky është një vendim që Shtetet e Bashkuara duhet ta marrin, pavarësisht nëse zgjedhin apo jo ta ndjekin atë kurs”, tha Leiter. Por, shtoi ai, kjo nuk ishte e vetmja mundësi: “Ka mënyra të tjera për t’u marrë me Fordow.”
Shkatërrimi i Fordow nga ajri do të ishte i pamundur për Izraelin, sipas një raporti të marsit nga grupi i ekspertëve të Institutit Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara (RUSI) me seli në Mbretërinë e Bashkuar dhe do të kërkonte fuqi zjarri dhe ndihmë të konsiderueshme nga Shtetet e Bashkuara.
Sipas raportit nuk do të ishte i arritshëm as nga bombat masive depërtuese të municioneve GBU-57 të SHBA-së, që arrijnë rreth 60 metra thellësi.
GBU-57 transportohet nga bombarduesit e fshehtë B-2 të Forcave Ajrore, diçka që Izraeli nuk e ka, edhe nëse SHBA-të do t’i jepnin bombat. “Edhe GBU-57/B ka të ngjarë të kërkojë impakte të shumëfishta në të njëjtën pikë synimi për të pasur një shans të mirë për të depërtuar në objekt”, thuhet në raport.
Analistë tjerë pajtohen, duke thënë se nëse SHBA-të do të përpiqeshin të godisnin Fordow-n, kjo nuk do të mund të bëhej me një bombë të vetme.
“Do të mbështetesha në sulme të përsëritura kundër Fordow”, tha analisti ushtarak i CNN, Cedric Leighton, një ish-kolonel i Forcave Ajrore të SHBA-së.
Albright thotë se mund të ketë mënyra të tjera për të çaktivizuar Fordow-in.
“Izraeli ndoshta mund të shkatërrojë hyrjet e tuneleve shumë larg dhe sigurisht të shkatërrojë sistemin e ventilimit”, tha ai. ‘Nëse do të shkatërroheshin (tunelet) dhe furnizimi me energji elektrike, do të kalonin muaj para se ato të mund të funksiononin vërtet”.
Pavarësisht rolit të saj vendimtar në programin bërthamor të Iranit, Albright beson se Fordow është vetëm një pjesë tjetër e enigmës.
“Nëse e shkatërron, ky nuk është fundi i situatës, kalon te kërcënimi tjetër, i cili është, sa centrifuga ka prodhuar Irani që nuk i ka vendosur në Fordow dhe Natanz? Dhe ku janë ato?” tha ai.
“Mendoj se njerëzit e teprojnë me nevojën për ta shkatërruar atë duke ulur tavanet e tij, gjë që, duhet pranuar, ndoshta vetëm SHBA-të mund ta bëjnë.”
Bota
Izraeli thotë se ka sulmuar një objekt për prodhimin e centrifugave në Iran
Published
12 minutes agoon
June 18, 2025By
UBTnews
Për të gjashtën ditë me radhë, Izraeli dhe Irani kanë vazhduar sulmet ndaj njëri-tjetrit, disa orë pasi presidenti amerikan, Donald Trump, i kërkoi Republikës Islamike “dorëzim pa kushte”.
Aeroplanët ushtarakë izraelitë goditën kryeqytetin iranian pak para agimit të mërkurën, pasi ushtria lëshoi paralajmërime që civilët të largoheshin nga një qark i Teheranit.
Më pas, ushtria izraelite tha se ka goditur objekte për prodhimin e armëve dhe një qendër që përdoret për të prodhuar centrifuga në Teheran.
“Më shumë se 50 aeroplanë ushtarakë izraelitë kanë kryer një sërë sulmesh në zonën e Teheranit në orët e fundit. Si pjesë e përpjekjes më të gjerë për të ndërprerë programin e Teheranit për zhvillimin e armëve bërthamore, një ndërtesë për prodhimin e centrifugave në Teheran është shënjestruar”, u tha në deklaratë.
Centrifugat janë makina që përdoren për pasurimin e uraniumit, përkatësisht, ato shërbejnë për të ndarë izotopet e uraniumit, kryesisht për të rritur përqindjen e uraniumit-235, i cili, nëse arrin nivel të lartë të pastërtisë, mund të përdoret për armë bërthamore.
“Gjatë valës së sulmeve, disa ndërtesa për prodhimin e armëve janë goditur, përfshirë ndërtesa për prodhimin e lëndëve të para dhe komponentëve që përdoren për montimin e raketave tokë-tokë”, shtoi ushtria izraelite.
Ndërkaq, mëngjesin e 18 qershorit, Irani tha se ka sulmuar me raketa hipersonike Izraelin. Teherani u kërkoi banorëve të Tel Avivit që të përgatiten për një sulm, ndërsa Garda Revolucionare Islamike pretendoi se ka përdorur raketat hipersonike Fattah-1 për të sulmuar strehimore dhe një qendër tregtare.
“Vala e 11-të e operacionit tonë ‘Premtimi i Sinqertë 3’ duke përdorur raketa Fattah-1” u realizua, tha Garda Revolucionare përmes një njoftimi që u transmetua në televizionin shtetëror iranian.
Raketat hipersonike fluturojnë pesë herë më shpejt se shpejtësia e zërit dhe mund të manovrojnë gjatë fluturimit, duke i bërë më të vështira për t’u gjurmuar dhe për t’u rrëzuar.
Republika Islamike gjithashtu tha se ka lëshuar dronë drejt Izraelit. Sipas ushtrisë izraelite, dy prej dronëve janë rrëzuar mbi zonën e Detit të Vdekur.
Fuqitë perëndimore po përpiqen që të shmangin që ky konflikt të shndërrohet në një luftë rajonale.
Të martën mbrëma, në biseda të ndara telefonike me homologun e tij iranian dhe me të dërguarin amerikan Steve Witkoff, ministri i Jashtëm i Egjiptit, Badr Abdelatty, ka bërë thirrje për zgjidhje diplomatike.
Presidenti amerikan, Donald Trump, një ditë më parë kërkoi nga Republika Islamike që të “dorëzohet pa kushte”.
Ai gjithashtu tha se SHBA-ja me lehtësi mund të vrasë udhëheqësin suprem të Iranit.
“Ne e dimë saktësisht se ku po fshihet i ashtuquajturi ‘lider suprem’. Ai është një cak i lehtë, por është i sigurt aty ku është. Ne nuk do ta vrasim, të paktën tani për tani”, shkroi ai në platformën Truth Social.
Më pas, ai u takua me Këshillin Amerikan të Sigurisë Kombëtare për të diskutuar për konfliktin. Por, pas takimit nuk pati ndonjë deklaratë publike.
Izraeli e nisi fushatën ajrore ndaj Iranit më 13 qershor, duke argumentuar se sulmet ndaj udhëheqësve ushtarakë, shkencëtarëve bërthamorë iranianë, qendrave për pasurim të uraniumit dhe programit të raketave balistike janë të domosdoshme për të parandaluar Iranin që të ketë armë bërthamore.
Irani pretendon se programi i tij bërthamor ka qëllime paqësore, duke thënë se nuk dëshiron të zhvillojë armë bërthamore.
Si pasojë e sulmeve, në Iran janë vrarë të paktën 224 persona, ndërsa në Izrael është raportuar për 24 të vrarë./REL/
Bota
Kallas: Konflikti në Lindjen e Mesme do të zgjerohet nëse përfshihet SHBA-ja
Published
17 hours agoon
June 17, 2025By
UBTnews
Shefja e politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas, ka paralajmëruar kundër përfshirjes së SHBA-së në konfliktin midis Izraelit dhe Iranit.
“Kur bëhet fjalë për përfshirjen e Shteteve të Bashkuara, atëherë kjo patjetër do ta tërheqë rajonin në një konflikt më të gjerë, dhe kjo nuk është në interesin e askujt”, u tha ajo gazetarëve në Bruksel.
Trajektorja e përballjes midis rivalëve të përbetuar, Izraelit dhe Iranit, mund të varet nga hapat e ardhshëm të ndërmarrë nga Presidenti i SHBA-së, Donald Trump.
Opsionet variojnë nga ndjekja e një zgjidhjeje të negociuar deri te ndërhyrja e drejtpërdrejtë ushtarake, duke përfshirë sigurimin e bombave “shkatërruese të bunkerëve” për sulme kundër stacioneve bërthamore nëntokësore.
Në një telefonatë me Sekretarin e Shtetit të SHBA-së, Marco Rubio, Kallas tha se kishte rënë dakord me të se nuk ishte në interesin e Uashingtonit të përfshihej në luftime.
Diplomatja më e lartë e BE-së zhvilloi sot një videokonferencë emergjente me ministrat e Jashtëm të bllokut.
“Është e qartë se të gjithë bien dakord që Irani nuk mund të ketë një bombë bërthamore dhe ky është qëllimi ynë përfundimtar”, tha ajo.
Një tjetër çështje kyçe e diskutuar ishte evakuimi i qytetarëve të BE-së nga zonat e konfliktit./atsh
Bota
Konflikti Izrael – Iran, deklarohet për herë të parë presidenti i Kinës
Published
17 hours agoon
June 17, 2025By
UBTNews
Presidenti i Kinës, Xi Jinping, ka thënë se vendi i tij është “thellësisht i shqetësuar” nga “përshkallëzimi i papritur” i tensioneve në Lindjen e Mesme, i shkaktuar nga veprimet ushtarake të Izraelit kundër Iranit, raportoi të martën agjencia shtetërore kineze e lajmeve, “Xinhua”.
Në komentet e tij të para për konfliktin Iran – Izrael që nga shpërthimi i tij të premten, Jinpingu tha se Kina – mbështetëse kyçe diplomatike dhe ekonomike e Iranit – kundërshton “çfarëdo akti që i shkel sovranitetin, sigurinë dhe integritetin territorial” të shteteve të tjera.
“Konflikti ushtarak nuk është mënyrë për të zgjidhur probleme dhe përshkallëzimi i tensioneve rajonale nuk është në interesin e përbashkët të komunitetit ndërkombëtar” – tha presidenti kinez krahas homologut kazak, Shavkat Mirziyoyev, në kryeqytetin e Kazakistanit, Astana.
Jinpingu po qëndron atje për Samitin Kinë – Azi Qendrore. Sipas tij, të gjitha palët duhet të punojnë për ta qetësuar konfliktin sa më shpejt që është e mundur dhe se Kina është e gatshme për të punuar me të gjitha palët “për të luajtur një rol konstruktiv për rikthimin e paqes dhe stabilitetit” në rajon.

Prishtina nis dezinsektimin hapësinor – 7 mijë hektarë nën trajtim

Ç’dihet për centralin bërthamor Fordow të Iranit?

Lutfi Haziri: Frikë se dështimi i seancës të bëhet treshifror, s’ka zgjidhje pa marëveshje politike

Izraeli thotë se ka sulmuar një objekt për prodhimin e centrifugave në Iran

Bislimi sot pritet të intervistohet nga Prokuroria Speciale

Vdes futbollisti shqiptar, ra nga kati i 8-të i restorantit

Bitcoin rritet në 107,066$ mes tensioneve Izrael-Iran

Justin Bieber flet për problemet me zemërimin

Ansambli Zanat sonte sjell këngë të vjetra shqipe
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore