Angola është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në Afrikë, por vendi nuk ka rafineri të mjaftueshme për të përmbushur kërkesën e brendshme, kështu që importon naftë dhe benzinë me çmime të larta.

Të paktën katër persona kanë humbur jetën dhe mbi 500 janë arrestuar në Angola, pas protestave të dhunshme që shpërthyen të hënën si reagim ndaj rritjes së çmimit të karburantit. Ngjarjet kanë tronditur kryeqytetin Luanda dhe disa qytete të tjera, duke nxjerr në pah tensionet sociale të shkaktuara nga masat ekonomike të qeverisë.

Të drejtat e autorit KSTV Uganda/X

Protestat nisën pas vendimit të autoriteteve për të rritur çmimin e naftës, në përpjekje për të reduktuar barrën financiare që subvencionet e karburantit po i shkaktojnë buxhetit të shtetit. Ky vendim shkaktoi pakënaqësi të gjerë, sidomos në mesin e drejtuesve të mjeteve të transportit publik.

Shoqatat e taksive në Luanda, përfshirë ANATA, reaguan menjëherë duke rritur çmimet e biletave me 50% dhe duke shpallur një grevë tre-ditore. Në këtë valë zemërimi publik, protestat morën hov dhe shpejt u përshkallëzuan në përleshje me policinë, vandalizime të bizneseve dhe plaçkitje të dyqaneve e bankave.

Sipas zëdhënësit të policisë, Mateus Rodrigues, rreth 45 dyqane dhe 20 autobusë publikë janë dëmtuar gjatë trazirave, ndërsa autoritetet raportojnë se ende ka “vatra çrregullimi” në disa pjesë të kryeqytetit.

Ndërkohë, ANATA është distancuar nga dhuna, por ka deklaruar se greva do të vazhdojë. “Është bërë e qartë se zëri i shoferëve të taksive pasqyron protestën e popullit të Angolës,” thuhet në një deklaratë të shoqatës.

Angola, megjithëse është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në Afrikë, përballet me mungesë kapacitetesh përpunuese dhe është e detyruar të importojë naftë dhe benzinë me kosto të larta. Qeveria ka nisur që në vitin 2023 një program për reduktimin gradual të subvencioneve të karburantit — një masë që vazhdimisht ka nxitur zemërim publik dhe protesta, disa prej të cilave janë shndërruar në tragjedi.

Ministri i Jashtëm i Spanjës, Jose Manuel Albares, ka mbrojtur fuqishëm zgjidhjen me dy shtete për Palestinën, duke bërë thirrje për veprim të menjëhershëm nga bashkësia ndërkombëtare për të shmangur gjakderdhjen e mëtejshme dhe për të ndërtuar paqe të qëndrueshme në Lindjen e Mesme.

Në një intervistë për CNN, Albares theksoi se zgjidhja me dy shtete nuk është një imponim nga jashtë, por një marrëveshje e arritur nëpërmjet negociatave direkte mes izraelitëve dhe palestinezëve. “Nuk ishte Spanja apo Kombet e Bashkuara që vendosën për zgjidhjen me dy shtete“, deklaroi ai. “Ishin Izraeli dhe Palestina që negociuan dhe përcaktuan parametrat së bashku.“

Duke iu drejtuar bashkësisë ndërkombëtare, kreu i diplomacisë spanjolle parashtroi një pyetje të drejtpërdrejtë: “Nëse të gjithë e dimë se cila është e vetmja zgjidhje që do të sjellë drejtësi për popullin palestinez, siguri për popullin izraelit dhe paqe e stabilitet për të gjithë Lindjen e Mesme, pse të mos e zbatojmë atë?”

Ai paralajmëroi se mosveprimi do të thotë pranim i një realiteti të përhershëm pasigurie dhe dhune.

“Ose e pranojmë se gjithmonë do të shohim dhunë në Lindjen e Mesme, ose kalojmë drejt zgjidhjes me dy shtete,” tha Albares.

Spanja, së bashku me Irlandën dhe Norvegjinë, njohu zyrtarisht shtetin e Palestinës në maj të vitit 2024 — një hap që u kritikua ashpër nga Izraeli, por që u vlerësua nga shumë aktorë ndërkombëtarë si një veprim i guximshëm për paqen. Albares e cilësoi njohjen si “një angazhim të qartë për paqen dhe stabilitetin për gjithë Lindjen e Mesme.”

Ndërkohë, situata në Rripin e Gazës mbetet kritike. Izraeli ka vendosur një bllokadë 18-vjeçare mbi enklavën palestineze dhe, që nga 2 marsi i këtij viti, ka mbyllur të gjitha pikat e kalimit, duke ndaluar ndihmën humanitare dhe përkeqësuar kushtet e jetesës për 2.4 milionë banorë.

Sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza, që nga tetori 2023, të paktën 147 persona kanë humbur jetën nga uria, përfshirë 88 fëmijë.

Që nga tetori 2023, ushtria izraelite ka vrarë mbi 60 mijë palestinezë në Gaza — shumica prej tyre gra dhe fëmijë — në bombardime që kanë shkatërruar gati tërësisht enklavën dhe kanë shkaktuar një krizë të rëndë humanitare.

Të hënën, organizatat izraelite për të drejtat e njeriut “B’Tselem” dhe “Mjekët për të Drejtat e Njeriut – Izrael” akuzuan Izraelin për kryerje të gjenocidit në Gaza, duke përmendur shkatërrimin sistematik të shoqërisë palestineze dhe rrënimin e qëllimshëm të sistemit shëndetësor në territorin e rrethuar.

Tre persona kanë humbur jetën si pasojë e përmbytjeve të shkaktuara nga reshjet e dendura të ditëve të fundit në Rumani, transmeton Anadolu.

Sipas raportimeve të mediave kombëtare rumune, reshjet intensive që nisën gjatë fundjavës në verilindje të vendit dhe vazhduan edhe dje, shkaktuan përmbytje të mëdha.

Si pasojë e përmbytjeve, qindra persona janë evakuuar nga shtëpitë e tyre, ndërsa të paktën tre persona kanë humbur jetën.

Ekipet e shpëtimit janë vendosur në qarqet më të prekura nga përmbytjet, Neamt dhe Suceava. Vetëm në Neamt raportohet se janë evakuuar 890 persona.

Në lajme janë publikuar edhe pamje ku shihen automjete dhe mbeturina të tjera të tërhequra nga uji i fuqishëm, si dhe dëme të shumta në shtëpi.

– Rreth 3 mijë ndërhyrje për shkak të përmbytjeve në Poloni

Sipas televizionit publik polak, TVP World, reshjet e dendura kanë shkaktuar përmbytje në gjithë vendin.

Ministri i Brendshëm i Polonisë, Marcin Kierwinski, deklaroi se dje janë kryer rreth 3 mijë ndërhyrje për shkak të përmbytjeve në mbarë vendin.

Në qytetin Elblag në veri të vendit, përmbytja e lumit Kumiela gjatë natës ka bërë që rrugët të mbulohen nga uji, duke pamundësuar qarkullimin në disa zona.

Në qytetin Tolkmicko, niveli i ujit në rrugë arriti në 1,5 metra dhe shumë shtëpi pranë portit u përmbytën.

Raportohet se mbi 400 trena pasagjerësh kanë pësuar vonesa në gjithë vendin gjatë 24 orëve të fundit.

Nga ana tjetër, edhe në Çeki dhe Sllovaki, rritja e reshjeve ditët e fundit ka shkaktuar ngritjen e niveleve të lumenjve.

Në qytetin San Benedetto del Tronto, në pjesën qendrore të Italisë, reshjet e dendura kanë shkaktuar përmbytje.

Në pamjet e shpërndara në rrjetet sociale shihet se për shkak të shiut të rrëmbyeshëm, nënkalimet janë mbushur me ujë dhe shumë automjete kanë mbetur të bllokuara. Roja Bregdetare ka njoftuar në platformën X se drejtuesit e mjeteve janë shpëtuar me ndihmën e zhytësve dhe varkave.

Kina ka njoftuar një nismë të re kombëtare për të frenuar rënien e lindjeve dhe për të përballuar krizën demografike në rritje. Duke filluar nga ky vit, prindërit do të përfitojnë një subvencion vjetor prej 3,600 juanë (rreth 500 dollarë) për secilin fëmijë nën moshën tre vjeç.

Sipas mediave shtetërore, kjo masë do të përfshijë rreth 20 milionë familje dhe synon të lehtësojë barrën ekonomike të rritjes së fëmijëve, një nga arsyet kryesore që ndikon në hezitimin e çifteve për të pasur më shumë fëmijë. Kina është një nga vendet me koston më të lartë të edukimit dhe mirërritjes së fëmijëve në raport me të ardhurat mesatare.

Kjo është përpjekja e parë në nivel kombëtar që prej heqjes së politikës së vetëm një fëmije, gati një dekadë më parë. Megjithëse autoritetet kanë bërë thirrje të vazhdueshme për rritjen e lindshmërisë, numri i lindjeve në vend ka vijuar të bjerë, duke ngritur alarmin për të ardhmen ekonomike dhe sociale të vendit më të populluar në botë.

Në janar 2025, Byroja Kombëtare e Statistikave raportoi se në vitin 2024 janë regjistruar 9.54 milionë lindje, një rritje e lehtë krahasuar me vitin paraardhës. Megjithatë, popullsia e përgjithshme ka shënuar rënie për të tretin vit radhazi, duke u ulur në rreth 1.4 miliardë banorë.

Plakja e popullsisë dhe tkurrja e fuqisë punëtore po konsiderohen si sfida serioze për zhvillimin afatgjatë të vendit dhe qëndrueshmërinë e sistemit të pensioneve. Kjo nismë e re shihet si një hap konkret për të ndaluar këtë trend, edhe pse ekspertët theksojnë se mund të kërkohen politika më gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme për të nxitur lindshmërinë në mënyrë afatgjatë.