Bota

Trump merr detyrën më 20 janar, çfarë pritet të ndryshojë në botë

Published

on

Më 20 janar 2025, Donald Trump do të marrë përsëri drejtimin e Shteteve të Bashkuara pas një periudhe katërvjeçare të administratës Biden, një ndërrim që pritet të sjellë ndryshime të mëdha në politikën amerikane dhe atë globale. Në vend të parashikimeve të sakta për zhvillimet e ardhshme, është më e dobishme të shqyrtojmë disa çështje kryesore që pritet të jenë në fokus.

Prioritetet e presidentit të ri

Trump do të nisë mandatin e tij me një avantazh të rëndësishëm: Partia Republikane kontrollon Kongresin dhe Senatin, një situatë që i ofron mundësinë të çojë përpara një agjendë ambicioze legjislative. Megjithatë, ai mund të ndeshet me disa pengesa, si mosmarrëveshjet brenda partisë dhe kufizimet buxhetore.

Një nga prioritetet kryesore pritet të jetë zgjatja e uljes së taksave të miratuara gjatë mandatit të tij të parë, të cilat skadojnë në fund të vitit 2025. Trump ka premtuar lehtësime tatimore që mund të arrijnë deri në 4 trilionë dollarë gjatë një periudhe 10-vjeçare. Ai gjithashtu synon eliminimin e kufizimeve mbi borxhin publik për të mundësuar financimin e projekteve të tij.

Për të mbuluar këto kosto, mund të kërkojë shkurtimin e shpenzimeve për energjinë e pastër dhe politikat sociale si Medicaid dhe arsimi publik, masa që mund të kenë ndikim negativ në zonat rurale, të cilat e mbështetën fuqishëm Trumpin në zgjedhje. Një tjetër burim financimi që ai mund të përdorë janë tarifat doganore ndaj Kinës dhe vendeve të tjera, por ekspertët argumentojnë se këto do të sjellin rritje të çmimeve për konsumatorët amerikanë.

Realizimi i premtimeve për emigracionin

Trump ka premtuar një plan të madh për dëbimin e emigrantëve të paligjshëm, një iniciativë që kërkon burime të mëdha financiare dhe politike, dhe do të ndeshet me kundërshtime nga publiku, bizneset dhe gjykatat. Për këtë arsye, është e mundur që ai të ndjekë një qasje më të thjeshtë për të zbatuar disa masa.

Trumpi mund të kufizojë vlefshmërinë e vizave, të rrisë tarifat dhe të zgjasë kohën e pritjes për emigrantët. Ai gjithashtu mund të ulë numrin e refugjatëve të pranuar dhe të rikthejë politikën që i detyron azilkërkuesit të presin në Meksikë gjatë shqyrtimit të kërkesave të tyre. Po ashtu, mund të ndërmarrë hapa për të eliminuar disa programe që mundësojnë migracionin e kontrolluar, duke ndryshuar rrënjësisht sistemin aktual.

Megjithatë, disa faktorë jashtë kontrollit të tij mund të ndikojnë në fluksin e emigrantëve. Nëse ekonomia amerikane ngadalësohet, mund të ketë më pak emigrantë që kërkojnë punë, ndërsa kriza si ajo në Venezuela mund të shkaktojë rritje të flukseve migratore drejt SHBA-së, duke sjellë sfida të reja.

Qëndrimi i SHBA-së ndaj klimës

Trump ka premtuar tërheqjen e SHBA-së nga marrëveshjet ndërkombëtare për klimën dhe rritjen e mbështetjes për energjitë tradicionale, si nafta dhe gazi. Nëse realizohen këto premtime, pritet një rritje e emetimeve të karbonit dhe një rënie e investimeve në energji të rinovueshme.

Megjithatë, politika energjetike është e lidhur ngushtë me tregjet globale dhe faktorë të jashtëm si çmimet e naftës dhe kërkesat e OPEC. Po ashtu, politikat si “Inflation Reduction Act” kanë sjellë përfitime të konsiderueshme në shumë zona republikane, duke e bërë të vështirë për Trumpin të shfuqizojë këto politika pa pasoja politike.

Pavarësisht përpjekjeve të administratës Biden për të ndihmuar në kalimin drejt energjisë së pastër, SHBA mbetet prodhuesi kryesor i naftës dhe gazit në botë, dhe kjo situatë pritet të vazhdojë gjatë administratës Trump.

Miliarderët dhe ndikimi në qeverisje

Roli i miliarderëve si Elon Musk dhe të tjerë në administratën Trump do të jetë i fortë. Musk ka përdorur platformën e tij sociale për të ndikuar në politikat publike dhe ka kundërshtuar disa vendime të administratës. Gjithashtu, Trump ka emëruar disa miliarderë në poste të larta, duke rritur ndikimin e tyre në procesin vendimmarrës.

Kjo mund të krijojë tensione brenda Partisë Republikane dhe të shkaktojë konflikte ndërmjet Shtëpisë së Bardhë dhe Kongresit. Për më tepër, ndërhyrja e miliarderëve mund të ketë pasoja destabilizuese për institucionet amerikane dhe mund të ndikojë në politikën e brendshme dhe atë të jashtme.

Siguria globale nën administratën Trump

Trump ka premtuar të zgjidhë kriza ndërkombëtare si ajo në Ukrainë, por politika e tij e jashtme është kritikuar për qasje kontradiktore. Ai preferon marrëveshje bilaterale dhe ka një simpati të dukshme për autokratët, gjë që mund të krijojë tensione në skenën ndërkombëtare.

Kriza në Ukrainë, tensionet me Kinën për Tajvanin dhe ambiciet bërthamore të Iranit do të jenë teste të rëndësishme për aftësinë e Trump për të menaxhuar politikën e jashtme. Po ashtu, ai pritet të përballet me sfida të paparashikuara që mund të ndikojnë në dinamikën globale.

Një nga çështjet kyçe do të mbetet çështja e armëve bërthamore. Politikat e Trump gjatë mandatit të tij të parë, si dështimi për të frenuar programin bërthamor të Koresë së Veriut dhe tërheqja nga marrëveshjet me Iranin, kanë krijuar paqartësi për qëndrimin e tij ndaj kërcënimeve bërthamore. Siç ka shkruar James M. Lindsay, mbajtja e një qëndrimi të paangazhuar ndërsa premton ndërhyrje të ashpra kundër kundërshtarëve mund të funksionojë gjatë fushatës, por do të jetë më e vështirë në qeverisje.

Bota

Shembja e çatisë së një klubi nate domenikane, numri i viktimave arrin në 200

Published

on

By

Numri i të vdekurve nga shembja e çatisë në klubin e natës Jet Set në Santo Domingo, kryeqyteti i Republikës Domenikane, u rrit në 218, thanë në një raport zyrtarët e menaxhimit të emergjencave.

Sipas raportit të cituar nga gazeta lokale Diario Libre, 189 persona u shtruan në spital. Ekipet e shpëtimit raportuan të mërkurën në mbrëmje se vazhdojnë punën, por tashmë nuk ka asnjë shans për të gjetur njerëz të gjallë. Më shumë se 300 reagues janë në punë në vend.

Çatia u shemb mbrëmjen e së martës. Mes të vrarëve janë Nelsy Cruz, guvernatorja e provincës Monte Cristi dhe këngëtarja e famshme domenikane Rubby Perez, e cila po jepte një performancë në klub atë natë.

Presidenti i Republikës Domenikane Luis Abinader shpalli zi kombëtare treditore. Presidenti rus Vladimir Putin i shprehu ngushëllime Abinaderit për viktimat e shumta.

Continue Reading

Bota

“Koalicioni i Vullnetit” mblidhet në Bruksel për Ukrainën, zbardhen diskutimet

Published

on

By

Ministrat nga më shumë se 30 vende të “Koalicionit të Vullnetit” janë mbledhur në Bruksel për të shqyrtuar avancimin e planeve të mbështetjes për Ukrainën në kontekstin e luftës me Rusinë.

Samiti, i organizuar nga sekretari i mbrojtjes i Mbretërisë së Bashkuar, John Healey, dhe ministri francez i mbrojtjes, Sébastien Lecornu, synon të forcojë angazhimet ndërkombëtare për sigurinë e Ukrainës.

John Healey, duke hapur takimin, tha se planet janë “të zhvilluara mirë” dhe se ato kanë objektiva të qarta për sigurimin e qiellit të sigurt, deteve të sigurta, mbështetje për forcën tokësore të Ukrainës dhe ndihmë për forcimin e aftësive ushtarake të Ukrainës për të siguruar një “pengesë të fortë” ndaj agresionit rus.

Forca jonë e sigurimit për Ukrainën do të ishte një marrëveshje sigurie e përkushtuar dhe e besueshme për të siguruar që çdo paqe e negociuar të sjellë një paqe të qëndrueshme për Ukrainën,” tha Healey, duke theksuar mbështetjen e vazhdueshme për Ukrainën gjatë luftës dhe procesit të paqes.

Ministri holandez i mbrojtjes Ruben Brekelmans thotë se takimi i sotëm është më “politik” për skenarë të ndryshëm për Ukrainën.

Ai shprehimisht thotë se do të ishte e rëndësishme të kishte mbështetjen e SHBA-së, por thotë se roli i saktë i nevojshëm do të varet nga formati i misionit.

Unë mendoj se është shumë e rëndësishme të kemi Shtetet e Bashkuara në bord. Por atëherë duhet të jetë gjithashtu e qartë se çfarë lloj misioni dhe çfarë kërkojmë nga Shtetet e Bashkuara. Dhe kjo është ajo që do të diskutojmë gjithashtu sot,” thotë ai.

Ministri letonez i mbrojtjes, Andris Sprūds, tha se grupi ka një qëllim të qartë për të mbështetur Ukrainën me forcë dhe për të nxitur një paqe të qëndrueshme. Ai gjithashtu diskutoi mundësinë e krijimit të një “force sigurie” që do të dislokohej në Ukrainë për të mbajtur paqen në rast të një marrëveshjeje paqeje, por shtoi se disa aspekte të këtij diskutimi mbeten të rezervuara për vendimet që do të merren.

Ministri finlandez i mbrojtjes, Antti Häkkänen, theksoi se, për shkak të qëndrimeve të Rusisë, është ende më e rëndësishme të forcohet pozita e Ukrainës në bisedimet për një paqe. Ai po ashtu theksoi rëndësinë e angazhimit të SHBA-ve në garantimin e sigurisë së Ukrainës, por nuk dha detaje të mëtejshme.

Ndërkohë, ministri suedez i mbrojtjes, Pål Jonson, bëri thirrje për një diskutim më të thellë mbi forcën e parandalimit në Ukrainë dhe për të sqaruar disa pyetje të rëndësishme përpara se të mund të bëhet një angazhim përfundimtar nga ana e Suedisë.

Kryeministri polak, Donald Tusk, kishte një bisedë telefonike me presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, për të diskutuar mbi vendimin e BE-së për pezullimin e tarifave hakmarrëse ndaj SHBA-së. Tusk theksoi rëndësinë e mbrojtjes së interesave të Polonisë dhe aleancës transatlantike, duke theksuar se kjo ishte një qëllim i përbashkët për të ruajtur unitetin dhe qëndrueshmërinë ndërkombëtare.

Takimi i “Koalicionit të Vullnetit” vjen në një moment kritik për Ukrainën, ku bisedimet për paqe janë të domosdoshme për të arritur një zgjidhje të qëndrueshme të konfliktit.

Continue Reading

Bota

Kaja Kallas: Ukraina kërkon paqe, por Rusia ende jo

Published

on

By

Shefja e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, ka deklaruar se Ukraina ka treguar vullnet të qartë për paqe, ndërsa Rusia, sipas saj, nuk ka bërë të njëjtën gjë.

Në komentet e saj, Kallas theksoi se kanë kaluar më shumë se katër javë që kur Ukraina pranoi një armëpushim të pakushtëzuar, por Moska nuk ka ofruar një përgjigje të ngjashme.

Është e qartë se Ukraina dëshiron paqen, por Rusia, deri më tani, jo,” tha ajo, duke nënvizuar mungesën e angazhimit nga ana ruse për ndalimin e luftimeve.

Kallas gjithashtu foli për paqartësitë rreth rolit të forcës së sigurisë në terren, duke thënë se duhet të jetë më e qartë nëse detyra e saj është parandalimi i konflikteve, monitorimi i situatës apo ruajtja aktive e paqes.

Kjo lidhet drejtpërdrejt me faktin nëse kemi apo jo paqe. Deri më tani, nuk kemi paqe,” u shpreh ajo.

E pyetur në lidhje me mungesën e përfshirjes së Sekretarit Amerikan të Mbrojtjes në bisedimet aktuale, Kallas shmangu një përgjigje të drejtpërdrejtë, por theksoi rëndësinë e rolit amerikan në stabilitetin e kontinentit.

Është gjithashtu në interes të SHBA-së që të ketë stabilitet dhe paqe në Evropë. Ne duhet të përcaktojmë se çfarë mund të bëjmë të gjithë së bashku dhe të përpiqemi të mbajmë edhe Shtetet e Bashkuara në bord,” tha Kallas.

Continue Reading

Bota

Kina kërkon aleanca, Pekini synon ngritjen e një fronti kundër Shteteve të Bashkuara

Published

on

By

Ndërsa Shtetet e Bashkuara kanë rritur maksimalisht tarifat mbi importet kineze, Pekini po kërkon vende të tjera në përpjekje për të krijuar një front për të detyruar Uashingtonin të tërhiqet.

Por pas disa ditë përpjekje, suksesi ka qenë i pjesshëm, pasi shumë vende kanë zgjedhur të mos bëjnë aleancë me shenjëstrën kryesore të luftës tregtare të Donald Trump.

Deri më tani, Kina i ka refuzuar bisedimet me administratën amerikane, duke deklaruar se do ta luftojë deri në fund betejën e tarifave dhe duke detyruar presidentin amerikan t’i rrisë ato në 125 për qind.

Nga ana e tij, Pekini është hakmarrë me tarifa prej 84 për qind ndaj produkteve amerikane, të cilat hynë në fuqi të mërkurën.

Lëvizja e Trump në pamje të parë dukej një përpjekje për të ngushtuar atë që kishte qenë një luftë e paprecedent mes Amerikës dhe pjesës tjetër të botës në një përballje mes Shteteve të Bashkuara dhe Kinës.

Një kauzë e drejtë merr mbështetjen e shumë njerëzve. Shtetet e Bashkuara nuk do ta fitojnë këtë mbështetje dhe do të dështojnë në nismën e tyre”, deklaroi të enjten zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze, Lin Jian.

Kina deri tani është fokusuar tek Evropa dhe kryeministri Li Qiang e ka diskutuar çështjen në një bisedë telefonike me presidenten e KE, Ursula von der Leyen.

Kina është e gatshme të punojë me BE-në për të thelluar shkëmbimet tregtare, rritur investimet dhe bashkëpunimin industrial”, raportoi agjencia e lajmeve “Xinhua”.

Për këtë qëllim u zhvillua edhe një video-konferencë mes ministrit kinez të Tregtisë dhe komisionerit të BE-së për Tregtinë, Maroš Šefčović, për të diskutuar edhe tarifat reciproke të SHBA.

Continue Reading

Të kërkuara