Për herë të parë në historinë e saj, Danimarka ka përfshirë zyrtarisht gratë në shërbimin e detyrueshëm ushtarak, në bazë të një politike të re të barazisë gjinore në rekrutim që hyri në fuqi më 1 korrik 2025.

Ky ndryshim historik vjen pas një marrëveshjeje të gjerë të mbrojtjes të miratuar nga parlamenti danez në vitin 2023, që synonte forcimin e kapaciteteve të ushtrisë dhe një përfaqësim më të drejtë gjinor.

Sipas rregullave të reja, gratë që mbushin 18 vjeç nga kjo datë e në vijim do të jenë subjekt i një sistemi rekrutimi me short, njësoj si meshkujt, dhe mund të thirren për të kryer 11 muaj shërbim ushtarak. Pesë muajt e parë përfshijnë trajnim bazë gjithëpërfshirës, ndërsa gjashtë muajt e tjerë përfshijnë detyra aktive në ushtri, flotë, forcat ajrore apo në Komandën e Operacioneve Speciale.

Gjenerali Michael Wiggers Hyldgaard, shef i mbrojtjes, e cilësoi reformën si një hap drejt një ushtrie moderne dhe gjithëpërfshirëse.

“Kur hapim derën si për gratë ashtu edhe për burrat me të njëjtat kushte, ne shfrytëzojmë gjithë grupin e talenteve të Danimarkës. Na jep më shumë fuqi luftarake dhe dërgon një sinjal të qartë se Forcat e Armatosura janë një komunitet modern ku të gjithë mund të kontribuojnë në mbrojtjen e Mbretërisë së Danimarkës,” tha Hyldgaard.

Ndryshimi nuk do të prekë gratë që kanë mbushur 18 vjeç përpara 1 korrikut 2025, të cilat do të mbeten nën sistemin e vjetër ku shërbimi ushtarak për to ishte vullnetar.

Përmes këtij ligji, Danimarka i bashkohet një grupi të vogël vendesh europiane që aplikojnë shërbimin e detyrueshëm ushtarak për të dyja gjinitë, duke vendosur një standard të ri për barazinë gjinore në mbrojtjen kombëtare.

Ambasada e Gjermanisë në Prishtinë, i ka kërkuar Serbisë të bëjë më shumë në uljen e tensioneve me Kosovën në vend se vetëm të bëjë thirrje për ndaljen e veprimeve e Prishtinës, duke thënë se thirrjet duhet të vlejnë për të dyja palët njëlloj.

Në një reagim të mërkurën, Ambasada gjermane tha se e mori parasysh letrën e fundit të drejtorit të Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Petar Petkoviq, i cili kërkoi nga Perëndimi t’i ndalë “veprimet përshkallëzuese të Prishtinës” lidhur me ndërtimin e planifikuar të dy urave të reja mbi lumin Ibër në Mitrovicë.

Petkoviq e akuzoi kryeministrin e Kosovës në detyrë, Albin Kurti, se po i përdor urat mbi Ibër – lumin që ndan Mitrovicën me shumicë shqiptare në jug dhe me shumicë serbe në veri – për “fushatë zgjedhore”, pasi zgjedhjet lokale në Kosovë mbahen këtë vjeshtë.

“Duke njoftuar se urat do të hapen në tetor, para zgjedhjeve lokale, Kurti me vetëdije po e vë çështjen e sigurisë në shërbim të fushatës zgjedhore… BE-ja duhet ta ndalojë Kurtin në planet e tij para se të jetë tepër vonë”, tha Petkoviq.

Ambasada tha se, derisa i ka bërë thirrje vazhdimisht dhe i bën edhe tani Qeverisë së Kosovës të përmbahet nga veprime që mund ta përshkallëzojnë gjendjen, thirrje të tilla vlejnë edhe për Serbinë.

“Nuk është Qeveria e Kosovës ajo që po dështon të zbatojë masa ligjore ndaj përgjegjësve për sulmin e tmerrshëm në Banjskë”, tha ajo, duke iu referuar sulmit ndaj Policisë së Kosovës nga një grup serbësh të armatosur në shtator 2023 në veri, ku u vra një rreshter policor.

“Fakti që udhëheqësi i vetëdeklaruar i atij sulmi, serbi i Kosovës dhe ish-nënkryetari i Listës Serbe, Radoiçiq, e pranoi publikisht përgjegjësinë dhe megjithatë vazhdon të lëvizë lirshëm në territorin serb, minon thellë përpjekjet për ndërtimin e besimit dhe llogaridhënies në rajon”, tha ajo.

Kosova lëshoi fletarrestim për Radoiçiqin dhe ka kërkuar vazhdimisht nga Serbia ta ekstradojë atë, por kjo nuk ka ndodhur edhe përkundër trysnisë nga Perëndimi që Beogradi të bashkëpunojë.

Tre nga 45 të akuzuarit për rastin e Banjskës janë duke u përballë me gjyq në Kosovë.

Duke iu referuar një thënieje në gjermanisht “Erstmal vor der eigenen Haustür kehren” – që në shqip do të thotë: fillimisht merruni me çështjet e tuaja, ajo tha se Serbia “duhet të vendosë rregull në oborrin e vet para se ta kritikojë vazhdimisht Kosovën për vendimet e saj”.

“Mosndjekja penale e autorëve të dhunës është po aq e dënueshme dhe kundërproduktive sa çdo veprim i pakoordinuar nga Prishtina”, tha ajo.

Më herët, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha se Beogradi ka protestuar te fuqitë perëndimore, pasi Qeveria në detyrë e Kosovës vendosi gurë themelet për ndërtimin e dy urave të reja mbi lumin Ibër.

“Kanë bërë shumë gjëra dhe tani kemi parë që kanë vendosur gurë themele për dy ura, pa marrë pëlqimin e popullit serb dhe të njerëzve nga Mitrovica e Veriut, sepse kjo do të nënkuptonte eksod përfundimtar”, tha Vuçiq.

Njëra urë parashihet të jetë për këmbësorë dhe tjera për automjete.

Autoritetet kosovare thanë se projekti, me një vlerë prej rreth 3 milionë eurosh, ka për qëllim përmirësimin e qarkullimit dhe nxitjen e bashkëpunimit ndërmjet banorëve nga të dyja anët e lumit./REL

Irani e pezulloi përkohësisht bashkëpunimin me Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Bërthamore (IAEA).

Presidenti Masoud Pezeshkian e nënshkroi legjislacionin përkatës, raportoi të mërkurën agjencia e lajmeve Tasnim.

Vendimi do të thotë se Irani nuk do t’i lejojë inspektorët e IAEA-s të hyjnë në vend, derisa të garantohet “siguria” e objekteve të tij bërthamore.

Që kjo të ndodhë, organizata me seli në Vjenë duhet t’i dënojë sulmet e SHBA-së dhe Izraelit ndaj objekteve bërthamore të Iranit dhe ta pranojë programin bërthamor iranian, tha më herët kryetari i Parlamentit të Iranit, Mohammad Bagher Ghalibaf.

Shumë detaje të rregullores së re mbeten ende të paqarta.

Sipas një zëdhënësi të Ministrisë së Jashtme të Iranit, inspektorët bërthamorë të IAEA-s janë ende në këtë vend.

Megjithatë, atyre nuk u lejohet qasja në objektet bërthamore, të dëmtuara nga sulmet e Izraelit dhe të SHBA-së.

Më 13 qershor, Izraeli nisi një fushatë të madhe bombardimesh kundër Iranit, për ta penguar, siç tha, nga krijimi i armës bërthamore.

Irani, i cili mohon se ka ambicie të tilla, u përgjigj me sulme me raketa dhe dronë kundër Izraelit.

Disa ditë më vonë, më 22 qershor, aleatja e Izraelit, SHBA-ja, kreu sulmet e veta kundër objekteve bërthamore iraniane në Fordo, Isfahan dhe Natanz.

Sipas autoriteteve në Iran, mbi 900 njerëz humbën jetën në konfliktin 12-ditësh.

Sulmet hakmarrëse të Iranit vranë 28 persona në Izrael, sipas autoriteteve atje.

Presidenti amerikan, Donald Trump, tha se sulmet e SHBA-së kanë “shkatërruar” programin bërthamor të Iranit, megjithëse shkalla e dëmit nuk është e qartë.

Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, pranoi se në objektet bërthamore ka dëme “serioze”.

Aktualisht, në fuqi është një armëpushim mes Izraelit dhe Iranit./REL

Komisioni Evropian propozoi një ulje të detyrueshme prej 90% të emetimeve të gazrave serrë deri në vitin 2040, krahasuar me nivelet e vitit 1990, ndërsa prezantoi sot objektivin e tij të ri të klimës të BE-së.

Bashkimi Evropian synon të bëhet neutral ndaj klimës deri në vitin 2050, që do të thotë se nuk gjenerohen më shumë emetime të gazrave serrë sesa mund të absorbohen qoftë nga natyra ose nga mjetet teknike.

Aktualisht, vendet e BE-së janë të detyruara të ulin emetimet që dëmtojnë klimën në të gjithë bllokun me 55% krahasuar me vitin 1990 deri në fund të dekadës.

Që kur ligji i klimës i BE-së u miratua për herë të parë nga vendet anëtare dhe Parlamenti Evropian në vitin 2021, kundërshtarët e veprimit klimatik dhe ambicieve mjedisore argumentuan se masat pengojnë përparimin ekonomik.

“Evropa rikonfirmon angazhimin e saj për një tranzicion të gjelbër të drejtë, ambicioz dhe konkurrues”, tha nënkryetarja e komisionit Teresa Ribera.

“Mbështetja e objektivit klimatik prej 90% na ofron një dritë të qartë për të udhëhequr veprimet tona të ardhshme”, tha Ribera.

Projektligji i paraqitur sot duhet të negociohet nga vendet e BE-së dhe Parlamenti Evropian përpara se objektivi i ri klimatik të hyjë në fuqi.

Qeveria gjermane ka kërkuar një mekanizëm të tillë përpara prezantimit të objektivit./atsh