Lajmet
Tre opsionet e Perëndimit përballë urisë globale të shkaktuar nga lufta në Ukrainë
Sanksionet, duke përfshirë edhe ato më të ashprat, kërkojnë kohë për të qenë efektive.
Published
2 years agoon
By
Betim Gashi“The Independent”
Më shumë shpesh sesa jo, gjëja e rëndësishme në një samit ndërkombëtar, është ajo që nuk adresohet. Për momentin, kjo është shumë e vërtetë për liderët e G7-ës. Ata po e injorojnë urinë globale, që po shfaqet si një pasojë tragjike e pushtimit rus të Ukrainës.
Për shkak të ndërprerjeve që ka shkaktuar lufta, minimit të ujërave ukrainase dhe bllokadës së portit të Odesës nga marina ruse, miliona ton drithë dhe vaj luledielli, që tani duhet të ushqenin njerëzit në Afrikë, Lindjen e Mesme dhe Azinë Jugore, ndodhen ende në magazinat ukrainase në pritje për t’u eksportuar ose u kalbur, vjedhur dhe transportuar drejt Rusisë.
Kur ka radhë buke në Ukrainë, kjo duhet të përbëjë një arsye për t’u shqetësuar. Perëndimi ka përpara tre opsione, që të gjitha të sikletshme dhe të rrezikshme. Opsioni i parë është të mos bëjmë asgjë. Dhe heshtja e dukshme pavarësisht nevojës për t’i dhënë fund krizës globale të ushqimit nga G7, sugjeron se kjo është qasja më e preferuar.
Në fakt, kjo qasje do të dënonte mijëra, në mos miliona njerëz nga më të varfrit, në vende nga Gana deri në Jemen. Si gjithnjë, ata që janë në fund të listës, do të jenë të parët që do të përjetojnë urinë. Por shumë të tjerë do t’i pasojnë, kur inflacioni i lartë t’i përjashtojë nga tregu.
Kjo është një perspektivë e tmerrshme, e përkeqësuar më tej nga informacionet se të korrat e ardhshme do të jenë rreth gjysma e sasisë aktuale, për shkak të luftës që vazhdon në Ukrainë. Moti i keq dhe të korrat e dobëta gjetkë në botë, mund ta përkeqësojnë më tej këtë krizë.
Në çdo rast, ajo duket e destinuar të përkeqësohet. Përveç krizës së menjëhershme humanitare, një destabilitet i tillë në zona të gjera, që përfshijnë vende me të ardhura të ulëta dhe në zhvillim, do të shkaktojë trazira, do të ndezë konflikte, dhe do të rrisë flukset migratore drejt Perëndimit. Me kalimin e kohës presioni global për të bërë diçka për të mbushur barkun me bukë, do ta detyrojë botën e pasur të veprojë. Por për disa do të jetëshumë vonë.
Një opsion i dytë sugjerohet nga vetë Kremlini. Rusët kanë ofruar të lejojnë kalimin e sigurt të grurit dhe vajrave nga Ukraina dhe përmes Detit të Zi drejt Afrikës së Veriut dhe më tej, në këmbim të lehtësimit të sanksioneve ndaj saj. Është një formë shantazhi, e cila do të përshpejtonte humbjen vendimtare të Ukrainës.
Sanksionet, duke përfshirë edhe ato më të ashprat, kërkojnë kohë për të qenë efektive, madje edhe tani vendet evropiane importojnë ende gazin rus. Por problemi është që nëse Rusia e kontrollon bujqësinë ukrainase, drejtpërdrejt apo tërthorazi, ajo do të jetë në të njëjtin pozicion që ishte në lidhje me lëndët djegëse fosile:të mbajë peng Perëndimin dhe pjesën tjetër të botës. Sigurisht që kjo nuk do t’i jepte fund ambicies së Vladimir Putinit, për të reformuar perandorinë e vjetër sovjetike dhe ruse.
Opsioni i tretë është të krijimi i një korridor të sigurt për të nxjerrë eksportet ushqimore nga Odesa, dhe për të thyer bllokadën ruse. Por kjo do të kërkonte një bashkëpunim ndërkombëtar të paprecedentë. Për të qenë efektiv, ky bashkëpunim duhet të mbështetet nga një “koalicion i vullnetarëve” globalë, jo i kufizuar tek NATO, dhe i mbështetur nga marina e shumë vendeve, edhe pse disa prej tyre mund të kenë vetëm një forcë simbolike.
Do të duhet një armatë e madhe mjetesh për të fituar kontrollin e ujërave të Ukrainës dhe atyre ndërkombëtare, për të pastruar minat që gjenden aty, dhe për ta penguar marinën ruse tëfundosë anijet tregtare. Turqia, ruajtësja e hyrjes në Detin e Zi, dhe garantuesja e zbatimitKonventës ndërkombëtare të Montrosë, duhet të bindet të lejojë hyrjen e anijeve ushtarakepërmes Detit të Zi.
Deri më tani, presidenti Erdogan është shfaqur si një aleat i paqartë, sado të sinqerta që mund të jenë përpjekjet e tij për të siguruar paqen në rajon. Përballë presionit të kombinuar dhe stimujve miqësorë të aleatëve të tij të NATO-s dhe fqinjëve të BE-së, Erdogan mund të nxitet ta zemërojë Kremlinin.
Megjithatë, nuk mund të jetë në interesin strategjik afatgjatë të Turqisë të ketë pranë një Rusi agresive, ekspansioniste, dhe që shkakton vazhdimisht telashe. Në fakt Ankarasë nuk i intereson as të ketë pranë një valë grushtesh shteti dhe akte dhune, si ato të Pranverës Arabe.
Tek e fundit, Rusia dhe Turqia janë tradicionalisht rivale të natyrshme me njëra-tjetrën.
Por deri më tani, 7 fuqitë e mëdha, nuk i kanë peshuar dhe analizuar këto zgjedhje të pakëndshme. Por pas çdo dite që kalon pa asnjë sinjal veprimi të vendosur, ka më shumë shanse që Rusia ta lërë botën të nënshtruar nga uria.
Askush nga ata që e shijoi peizazhin e bukur bavarez këtë javë, s’duhet të ketë asnjë dyshim mbi gatishmërinë e Vladimir Putinit për të sakrifikuar edhe më shumë jetë njerëzish, vetëmpër hir të projektit të tij megaloman./bota.al
Bota
Parlamenti i Ukrainës anulon seancën për shkak të rrezikut të sulmit rus
Published
4 mins agoon
November 22, 2024By
UBT NEWSParlamenti i Ukrainës ka anuluar seancën e tij të planifikuar për këtë të premte, duke përmendur rrezikun e një sulmi me raketa nga Rusia, i cili mund të godiste rrethin e Kievit, ku ndodhen ndërtesat qeveritare. Kjo masë erdhi pas shqetësimeve të rritura për mundësinë e një sulmi të mundshëm, duke përfshirë gjithashtu kërcënimin ndaj sigurisë së deputetëve dhe personelit që ndodhen në Kuvendin e Ukrainës.
“Ora e pyetjeve për qeverinë është anuluar,” deklaroi një deputet nga partia në pushtet për agjencinë e lajmeve AFP. Deputetja Yevgenia Kravchuk, e cila bëri të ditur detajet e këtij vendimi, shtoi se “ka sinjale për një rrezik të shtuar të sulmeve në qarkun qeveritar në ditët në vijim.”
Ky zhvillim ka ndodhur në një periudhë të tensionuar, pasi sulmet ruse vazhdojnë të përshkallëzohen në disa zona të Ukrainës, përfshirë përdorimin e dronëve dhe raketave për të goditur infrastrukturën kritike dhe objektet qeveritare. Parlamenti ukrainas ka marrë masa të tjera të sigurisë, duke përfshirë ndalimin e mbledhjeve fizike dhe kalimin në platforma virtuale kur është e nevojshme, për të mbrojtur jetën e deputetëve dhe punonjësve të shtetit.
Bota
Irani synon të instalojë centrifuga ‘të reja dhe të avancuara’
Published
15 mins agoon
November 22, 2024By
UBT NEWSIrani ka njoftuar se do të fillojë instalimin e një numri centrifugash të reja dhe të avancuara, si përgjigje ndaj një rezolute të miratuar nga Agjencia Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA), e cila kritikoi vendin për bashkëpunim të dobët dhe kërkoi që të përmbushë detyrimet ligjore. Komunikata e lëshuar nga Ministria e Jashtme dhe Organizata për Energji Atomike e Iranit, konfirmoi urdhrin e kreut bërthamor Mohammad Eslami për të filluar një seri të rëndësishme centrifugash të reja dhe të avancuara.
Rezoluta e miratuar më 21 nëntor nga IAEA, e mbështetur nga shtetet perëndimore si Franca, Britania dhe Gjermania, dhe Shtetet e Bashkuara, shprehu shqetësimin për aktivitetet bërthamore të Iranit, duke theksuar urgjencën e bashkëpunimit të plote të Iranit me hetimin ndërkombëtar pas gjetjes së grimcave të uraniumit në dy lokacione që nuk ishin raportuar më parë. Kjo masë vjen në një kohë të tensionuar politik, pasi Donald Trump është duke u përgatitur të kthehet në Shtëpinë e Bardhë në janar, duke ngritur shqetësime për një mundësi të rritjes së presionit dhe sanksioneve ndaj Iranit.
Gjatë një vizite të shefit të IAEA-s, Rafael Grossi, në Iran, u arrit marrëveshja për të kufizuar sasinë e uraniumit të pasuruar deri në 60 për qind, ndërkohë që kërkesa për armë bërthamore është uranium i pasuruar deri në 90 për qind. Megjithatë, ministri i Jashtëm i Iranit, Abbas Araqchi, ka paralajmëruar se Irani nuk do të negociojë nën presion, duke theksuar se vendi i tij ka të drejtë të zhvillojë programin bërthamor për qëllime paqësore, siç pretendon./UBTNews/
Lajmet
Barnatorja qendrore e mbushur me barna pa afat, MSh thotë se po angazhohet për asgjësim
Published
16 mins agoon
November 22, 2024By
UBTnewsBarnatorja qendrore e mbushur me barna pa afat, MSh thotë se po angazhohet për asgjësim.
Në pamundësi të asgjësimit, një numër i konsiderueshëm i barnave dhe materialeve medicinale me afat të skaduar janë grumbulluar në barnatoren qendrore pranë Qendrës Klinike Universitare të Kosovës. E nga viti 2010 në Kosovë nuk ka ndodhur asgjësimi i barnave pa afat.
Ndër medikamentet me afat të skaduar është edhe Remdesivir, bari të cilin qytetarët në kohën e pandemisë COVID-19, e blenë me çmime shumë të larta.
Drejtoresha e Barnatores Qendrore pranë QKUK-së, Dardane Mehaj, thotë se barnat dhe produkte pa afat ruhen në kushte të veçanta të ndara prej barnave të tjera.
“Është një numër i konsiderueshëm, barnat janë të natyrave të ndryshme ose të përdorimit të ndryshëm, nuk janë të theksuar vetëm antibiotikët ose të tjera. Çka vlen me u theksua është produkti Remdesivir, i cili ka skaduar me sasi të madhe që i kemi në barnatore qendrore”, tha ajo.
Për drejtoreshën e Barnatores Qendrore shkaktar për numër të madh të barnave me afat të skaduar po shihet keqplanifikimi i bërë nga klinikat dhe spitalet.
Ajo thekson nevojën për asgjësimin sa më të shpejt të ilaçeve me afat të skaduar me qëllim të lirimit të hapësirave të zëna.
“Ndoshta me e quajtur keqplanifikim se planifikimet e produkteve medicinale të barnave dhe materialeve vijnë prej klinikave…Kur ka qenë pandemia janë shpenzuar shumë produkte të tjera, mirëpo kanë mbetur pa u shpenzuar produkte”, u shpreh Mehaj.
Sa i përket procesit të asgjësimit të këtyre barnave në Ministrinë e Shëndetësisë thonë se janë afër zgjidhjes së këtij problemi.
Zëvendësministri i Shëndetësisë, Arsim Berisha tha se Ministria e Shëndetësisë në bashkëpunim me GIZ-in gjerman po përcaktojnë një hapësirë për shkatërrimin e ilaçeve pa afat.
“Jemi përafërsisht afër finishit të zgjedhjes së këtij problemit në mënyrë që mos të ketë shumë vende ku djegien apo asgjësohen këto barna, por të ketë në një vend që kostoja financiare të jetë më e vogël për shtetin”, tha Berisha.
Në anën tjetër, derisa në sistemin shëndetësor publik po skadojnë ilaçe dhe materiale medicinale, qytetarët e Kosovës po vazhdojnë të blejnë barna me çmime të larta.
E nga Shoqata e të Drejtave të Pacientëve bëjnë thirrje për hetim nga Prokuroria e shtetit për menaxhimin e barnave.
Besim Kodra nga kjo shoqatë e sheh shqetësues faktin e skadencës së barnave, derisa qytetarët po blejnë barna me çmime marramendëse në sektorin privat.
“Problematike për mua është qysh njerëzit me qenë pa barna dhe me pas skadim të barnave, këtu duhet të involvohet Prokuroria”, theksoi ai.
Ligji që parashihte rregullimin e çmimit të barnave për blerjet publike dhe tregun privat është miratuar në korrik të vitit të kaluar, por në mungesë të listës për çmimin e produkteve medicinale ende nuk ka nisur zbatueshmëria e tij.
Bota
Kroacia gati për zgjedhje: Milanoviç tërheq vëmendjen me sloganin ‘President për president’
Published
44 mins agoon
November 22, 2024By
UBT NEWSNë muajin dhjetor, Kroacia do të mbajë zgjedhjet presidenciale, një ngjarje që pritet të ndikojë thellësisht në politikën e vendit. Kandidatët kanë nisur tashmë të prezantojnë sloganet dhe programet e tyre për këtë garë të rëndësishme, ndërkohë që presidenti aktual, Zoran Milanoviç, ka tërhequr vëmendjen e opinionit publik me sloganin e tij të zgjedhur: “President për president”.
Ky slogan është një thirrje për një Kroaci që, sipas Milanoviç, duhet të fokusohet në mbrojtjen e interesave të qytetarëve të saj dhe ruajtjen e sovranitetit kombëtar. Në një deklaratë të shpërndarë në mediat kroate, Milanoviç theksoi se një shtet i fortë dhe i respektuar duhet të ketë institucione që shërbejnë për të mirën e popullit dhe jo për interesa të ngushta individuale. “Kroacia që mendon për veten dhe mbron interesin personal duhet të jetë gjithashtu një shtet që respekton të gjithë qytetarët e saj dhe ku të gjitha institucionet shtetërore janë në shërbim të popullit kroat dhe jo të individëve,” tha ai.
Presidenti aktual ka deklaruar gjithashtu se prioriteti i tij ka qenë dhe do të mbetet mbrojtja e sovranitetit kroat, mbrojtja e institucioneve dhe, më e rëndësishmja, kujdesi për njerëzit kroatë. Ky mesazh ka ngjallur shumë diskutime, sidomos për mënyrën se si ai i është përkushtuar mbrojtjes së integritetit të shtetit kroat dhe forcimit të demokracisë brenda institucioneve të tij.
Në anën tjetër, qeveria kroate ka shpallur datën zyrtare për zgjedhjet presidenciale, të cilat do të zhvillohen të dielën, më 29 dhjetor 2024. Ky do të jetë procesi i tetë presidencial që nga shpallja e pavarësisë së Kroacisë. Vendimi i qeverisë kroate, i miratuar javën e kaluar, hyn në fuqi më 28 nëntor, ditën kur do të fillojnë afatet për mbledhjen e nënshkrimeve të nevojshme për kandidaturat.
Zgjedhjet e ardhshme pritet të jenë një betejë e fortë mes Milanoviç dhe rivalëve të tij politikë, të cilët gjithashtu do të paraqesin platforma për të ardhmen e Kroacisë. Sloganët dhe mesazhet e kandidatëve do të jenë një reflektim i drejtimit të ardhshëm të vendit dhe i politikave që ata synojnë të implementojnë për t’u përballur me sfidat e brendshme dhe ndërkombëtare që i presin./UBTNews/
Parlamenti i Ukrainës anulon seancën për shkak të rrezikut të sulmit rus
Irani synon të instalojë centrifuga ‘të reja dhe të avancuara’
Barnatorja qendrore e mbushur me barna pa afat, MSh thotë se po angazhohet për asgjësim
Sllovenia zgjeroi kontrollet kufitare me Kroacinë dhe Hungarinë
“Beteja e fundit e Perandorit”, ish-‘ylli’ përgatit lamtumirën madhështore nga futbolli
Kroacia gati për zgjedhje: Milanoviç tërheq vëmendjen me sloganin ‘President për president’
Përpjekje për vrasje të rëndë, të dyshuarve u caktohet masa e ndalimit
SHBA sanksionon 50 banka ruse
Federata Gjermane ka gati propozimin e ri për trajnerin Nagelsmann
Të kërkuara
-
Bota3 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman