Kulturë

Traktati i Shën Stefanit, momenti ku mori hov lëvizja kombëtare shqiptare

Published

on

Sot, në Muzeun Historik Kombëtar, u zhvillua një aktivitet përkujtimor në lidhje me Traktatin e Paqes së Shën Stefanit, i cili u nënshkrua më 3 mars të vitit 1878. Ky akt jo vetëm që shënoi fundin e Luftës Ruso-Turke, por gjithashtu shpalosi pasoja të mëdha për historinë dhe fatin e shqiptarëve, duke shënuar një nga momentet më të rëndësishme të lëvizjes kombëtare shqiptare.

Lufta Ruso-Turke, e cila kishte shpërthyer më 24 prill 1877, pasoi një periudhë të gjatë dhe të ashpër luftimesh, duke i dhënë fund pushtetit të osmanëve në shumë rajone të Ballkanit. Trupat ruse, pas një viti betejash të gjata dhe të rënda, arritën në fshatin Shën Stefan, rreth 17 kilometra larg Stambollit. Ky ishte momenti kur u nënshkrua traktati, i cili do të kishte një ndikim të madh jo vetëm për popujt ballkanikë, por edhe për shqiptarët.

Përmes këtij traktati, u krijua shteti bullgar, me kufij shumë të gjerë, dhe u shpallën të pavarura Rumania, Serbia dhe Mali i Zi, që deri atëherë ishin principata autonome nën vasalitetin e sulltanit osman. Serbia, si pasojë e këtij traktati, mori një shtrirje të madhe të territorit të saj, duke e zgjeruar nga jugu, përfshirë territore të rëndësishme shqiptare si Kosova, duke e rritur sipërfaqen e saj nga 37.7 mijë km² në 52.7 mijë km². Po ashtu, Mali i Zi pati një rritje të konsiderueshme të sipërfaqes, nga 4.7 mijë km² në 15.7 mijë km².

Ndonëse këto ndryshime kufijsh kishin përfitime të dukshme për disa shtete të Ballkanit, për shqiptarët kjo marrëveshje ishte një akt i padrejtë dhe i rrezikshëm. Traktati i Shën Stefanit e paraqiste popullin shqiptar para një rreziku të madh, pasi territore të rëndësishme shqiptare kalonin në duar të shteteve të tjera. Kështu, brenda kufijve të Malit të Zi hynin vise të banuara prej shqiptarësh, si Ulqini, Tivari, pjesa e sipërme e bregut të lumit të Bunës, gati krejt liqeni i Shkodrës, Hoti, Gruda, Plava dhe Gucina. Po ashtu, territoret e Bullgarisë shtriheshin deri në brigjet e liqenit të Ohrit, duke përfshirë edhe zona të banuara nga shqiptarët.

Për shqiptarët, ky ishte një hap i rrezikshëm që rrezikonte integritetin territorial të trojeve të tyre, dhe më pas, pas këtij traktati, do të shpërthejnë kundërshtime të forta nga elita politike dhe intelektuale shqiptare. Kjo kundërshtim ishte një prej momenteve kyçe që shënuan fillimin e lëvizjes kombëtare shqiptare. Shqiptarët, të cilët kishin vuajtur për shekuj me radhë nga sundimi osman, tani u bënë të vetëdijshëm për nevojën e një ngritjeje të unifikuar, për të mbrojtur të drejtat dhe territoret e tyre.

Përfundimisht, Traktati i Shën Stefanit, ndonëse i paqartë dhe i njohur më tepër si një akt i disbalancuar për shqiptarët, shërbeu si një nxitës i lëvizjes kombëtare shqiptare. Ky traktat shpalli një fazë të re të historisë shqiptare, e cila do të çonte në ngritjen e një rezistence të fuqishme për ruajtjen e integritetit të trojeve shqiptare dhe formimin e një shteti të pavarur shqiptar në mes të Ballkanit./UBTNews/

Continue Reading

Magazinë

Tërhiqet një padi, ngrihet një tjetër, çfarë po ndodh mes Blake dhe Baldonit?

Published

on

Aktorja e njohur Blake Lively ka bërë një hap të papritur në përballjen e saj ligjore me Justin Baldonin, duke tërhequr padinë për shkaktim të qëllimshëm dhe të pakujdesshëm të stresit emocional.

Vendimi vjen mes një përplasjeje mes ekipeve ligjore, ku pala e Baldonit kishte kërkuar dokumentacion të detajuar mjekësor që mbështeste pretendimet e saj.

Lively ka kërkuar që padia të tërhiqet “pa paragjykim”, çka do të thotë se ajo mban të drejtën për ta riaktivizuar atë në të ardhmen. Avokatët e saj nënvizojnë se ky veprim është bërë për të mbrojtur privatësinë e të dhënave shëndetësore të aktores, dhe nuk përfaqëson një tërheqje përfundimtare apo dorëzim.

Përfaqësuesit ligjorë të Baldonit kanë reaguar me kritika të ashpra, duke akuzuar Lively-n për shmangie të transparencës dhe përpjekje për të manipuluar procesin gjyqësor. Sipas tyre, kërkesa për tërheqje në këtë fazë synon të shmangë paraqitjen e provave kyçe në proces. Kjo akuzë specifike është pezulluar, pretendimet për ngacmim seksual, hakmarrje e shpifje ndaj Baldonit mbeten aktive në dosjen ligjore të Lively-t.

Continue Reading

Lifestyle

Si ndikon gatimi me fëmijët në zhvillimin emocional të një fëmije?

Published

on

Gatimi me fëmijët si moment i përbashkët ofron shumë potenciale në formësimin e zhvillimit emocional të një fëmije që janë më të fuqishme se kurrikula shkollore ose metoda pedagogjike.

Ekspertët nga Universiteti i Albertës shpjeguan se fëmijët që gatuajnë me prindërit tregojnë zakone më të qëndrueshme të të ngrënit, nivele më të larta të vetëbesimit dhe rezistencë ndaj sjelljes impulsive.

Në momentin kur një fëmijë pret perimet, përzien, i shton erëza ushqimit, aktivizohet korteksi prefrontal, i cili është qendra e funksioneve ekzekutive. Në të njëjtën kohë, korteksi ndijor, i cili është përgjegjës për nuhatjen, shijen dhe prekjen, zgjon rrjete asociative që mbeten të gdhendura në kujtesë.

“Gatimi me fëmijët nuk është një aktivitet edukativ. Është një akt terapeutik që njëkohësisht mëson, lidh dhe shëron”, thekson Dr. Nicole K. Arbour, një psikologe zhvillimore nga Universiteti i Bostonit.

Shoqata Amerikane e Psikologjisë pohon se aktivitetet e përbashkëta familjare, të tilla si përgatitja e ushqimit, kontribuojnë në formimin e një lidhjeje të sigurt që është baza e qëndrueshmërisë emocionale dhe marrëdhënieve shoqërore pasuese.

Kur gatuani me prindërit, nivelet e kortizolit tek fëmijët ulen, gjë që është veçanërisht e rëndësishme në mjediset urbane dhe stresuese.

Continue Reading

Magazinë

Rod Stewart anuloi performancën disa orë para fillimit, thotë se nuk ndihej mirë

Published

on

Muzikanti Rod Stewart anuloi një koncert në Las Vegas dje vetëm disa orë para se të ngjitej në skenë.

Problemet shëndetësore përmenden si arsyeja e anulimit dhe 80-vjeçari njoftoi gjithashtu një datë të re të shfaqjes.

“Me keqardhje ju njoftoj se nuk ndihem mirë dhe se koncerti im në Colosseum në Caesars Palace është shtyrë për më 10 qershor. Biletat tuaja do të jenë të vlefshme për datën e re”, deklaroi ai.

Verën e kaluar, Rod u detyrua të anulonte një sërë shfaqjesh, përfshirë koncertin e tij të 200-vjetorit në Las Vegas, për shkak të shqetësimeve shëndetësore.

Në atë kohë, u raportua se muzikanti ishte ende duke u shëruar nga një lloj i ri i COVID – 19.

Pastaj ai shpjegoi se kishte streptokok fyti dhe se i vinte shumë keq që nuk mundi ta mbante koncertin.

“Shumica e njerëzve mund të përballen me streptokok, por padyshim jo unë. Jam plotësisht i shkatërruar. E kam pritur këtë koncert për kaq shumë kohë. Kërkoj ndjesë sinqerisht për çdo shqetësim që ka shkaktuar kjo”, tha ai.

Sipas Shërbimit Kombëtar Shëndetësor, infeksioni streptokoksik mund të shkaktojë dhimbje fyti, skuqje, të përziera dhe të vjella, dhe dhimbje muskujsh.

Shpesh nuk është një sëmundje serioze dhe mund të trajtohet me antibiotikë.

Continue Reading

Kulturë

Panairi i 25-të i librit në Prishtinë, nis javën e ardhshme

Published

on

Me moton “Inteligjenca rrjedh nga libri” edicioni i 25-të i panairit mbarëkombëtar të librit “Prishtina 2025”, do të mbahet më 11-15 qershor 2025.

Ceremonia e hapjes fillon më 11 qershor në orën 12:00, ndërsa do të jetë i hapur për vizitorë çdo ditë nga ora 9:00-21:00.

Panairi do të mbyllet më 15 qershor në orën 19:00.

Në këtë ngjarje marrin pjesë rreth 100 botues nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe diaspora.

Numri i titujve të rinj do të jetë rreth 2000, derisa numri i titujve të viteve të fundit është rreth 6000.

Continue Reading

Të kërkuara