Lajmet

Thellohet kriza ekonomike në Pakistan, inflacioni arriti në nivelin më të lartë në 50 vite

FMN ka paraqitur një sërë kërkesash për lirimin e një kësti prej 1.1 miliardë dollarësh.

Published

on

Një vajzë të sëmurë, shumë borxh dhe inflacion në nivel rekord – përballë një situate të tillë, Sakina Bibi duhej të merrte disa vendime të vështira.

“Vajza ime Sana së fundmi u diagnostikua me kancer. Nuk kam para të mjaftueshme për ta trajtuar atë si dhe për ta dërguar djalin tim Ali në shkollë. Kështu që e largova [djalin] nga shkolla dhe tani ai qëndron në shtëpi dhe kujdeset për motrën e tij, ndërsa unë bëj gjithçka që mundem”, tha 52-vjeçarja, mirëmbajtëse në Islamabad.

Nëna e tre fëmijëve punon në tre shtëpi të ndryshme në përpjekje për të përballuar jetesën, duke fituar 30,000 rupi në muaj (107 dollarë) – pak më shumë se paga minimale e Pakistanit prej 90 dollarë.

“Ali është 14 vjeç, ai mund të shkojë në shkollë më vonë. Ai ndoshta mund të mësojë të bëjë diçka. Por nuk mund ta humbas të fëmijën tim të parë”, tha Bibi, e cila është ndarë nga bashkëshorti. “Unë jam në borxh prej 200,000 rupi (717 dollarë) për shkak të trajtimit të saj, por unë do të bëj çfarë mundem si nënë për ta shpëtuar atë”.

Ashtu si Bibi, Ghulam Murtaza Abbasi gjithashtu duhej të bënte thirrje të vështira pasi Pakistani përballet me një nga krizat më të këqija ekonomike të historisë së tij.

59-vjeçari ka qenë punëtor në qytetin e tij të lindjes, Murree. Por atij iu desh të zhvendosej në Islamabad katër muaj më parë për të punuar si roje sigurie për të vazhduar mbështetjen e gruas dhe pesë fëmijëve të tij.

Ai gjeti një punë në një pikë karburanti, një post që ai pranon se e mori vetëm me ndihmën e një të njohuri. “Përndryshe, kush do t’i jepte punë një plaku të dobët”, thotë ai.

Abbasi punon shtatë ditë në javë dhe fiton një pagë mujore prej 28,000 rupi (100 dollarë), 70 për qind të së cilës ia dërgon familjes së tij në Murree. Ai tha se nuk do të shkonte në shtëpi për Fitër Bajram – festën myslimane që shënon fundin e muajit të ardhshëm të agjërimit të Ramazanit – për të vazhduar të fitojë para për familjen e tij.

“Nuk ka ditë pushimi për ne”, tha ai.

“Jam me fat që kompania na ofron strehim, përndryshe do të mbetesha pa asgjë. Edhe tani, vetëm tre nga fëmijët e mi shkojnë në shkollë, sepse unë nuk kam mundësi t’i dërgoj dy të tjerët”.

Vetëm dy javë para fillimit të Ramazanit, Bibi dhe Abbasi janë në mesin e miliona pakistanezëve që mundohen të vendosin ushqim në tryezë në mes të një krize të thelluar të kostos së jetesës që ka goditur vendin.

Duke luftuar për të mbajtur ekonominë në këmbë, qeveria ka qenë e dëshpëruar për të arritur një marrëveshje me Fondin Monetar Ndërkombëtar (FMN) për të rifilluar një program kredie prej 6.5 miliardë dollarësh që është pezulluar që nga nëntori i kaluar. FMN ka paraqitur një sërë kërkesash për lirimin e një kësti prej 1.1 miliardë dollarësh që përfshin liberalizimin e kursit të këmbimit, heqjen e subvencioneve në sektorë të ndryshëm dhe rritjen e taksave.

Të dy palët zhvilluan negociata zyrtare për 10 ditë në fillim të shkurtit dhe qeveria ka përmbushur gradualisht shumicën e kushteve të vendosura nga fondi. Megjithatë, në një vend ku rreth një e katërta e popullsisë jetonte nën kufirin e varfërisë edhe para krizës aktuale, shumë prej tyre po luftojnë për të përmbushur nevojat e tyre themelore.

Inflacioni muajin e kaluar u rrit në 31.5 për qind, niveli i tij më i lartë që nga viti 1974, sipas shifrave të fundit të publikuara nga Byroja e Statistikave të Pakistanit më 1 mars.

Lajmi bëri që rupia të binte të nesërmen, me monedhën që humbi më shumë se 6 për qind të vlerës së saj kundrejt dollarit amerikan në një ditë të vetme.

Gjithashtu më 2 mars, banka qendrore rriti normat e interesit në 20 përqind, një nivel më i lartë gati tre dekadash, në një përpjekje për të frenuar inflacionin në rritje të shpejtë.

Ekonomisti Ammar Habib Khan paralajmëroi për ditë të vështira përpara për shkak të zhvlerësimit të rupisë dhe rritjes së kërkesës që do të ndodhë gjatë Ramazanit, kur agjërimi nga agimi deri në perëndim të diellit është zakonisht një periudhë festimi.

Ayesha Khan, drejtoresha rajonale për Acumen Fund, një organizatë jofitimprurëse globale, tha se ajo priste që çmimet e ushqimeve të rriteshin edhe më shumë me afrimin e muajit të agjërimit./AlJazeera/UBTNews/

Rajoni

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Vendi

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Lajmet

Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë

Published

on

By

Ambasada e SHBA-së në Prishtinë e ka cilësuar si një sukses të madh ushtrimin e javës së kaluar për reagim ndaj krizave të realizuar në koordinim mes Ambasadës së SHBA-së dhe Policisë së Kosovës.

Në këtë ushtrim kanë qenë të përfshirë rreth 800 oficerë të Policisë së Kosovës bashkë me njësite të tjera speciale, përfshirë forenzikën dhe KFOR-in.

Për këtë ushtrim të përbashkët janë përdorur edhe qentë, dronët e automjete tjera taktike.

Ushtrimi i përbashkët i reagimit ndaj krizave i javës së kaluar ishte një sukses i madh — duke reflektuar koordinimin e shkëlqyer midis Ambasadës së SHBA-së dhe Policisë së Kosovës. Gati 800 oficerë të PK-së — së bashku me zjarrfikësit dhe emergjencat dhe njësitë e specializuara duke përfshirë njësitë SIU, SOU, EOD, UAS/Kundër-UAS, Forenzikë dhe Çështje Publike — morën pjesë, me mbështetje të vlefshme nga RSO, MSG, PD, INL, ICITAP, MED, KFOR, LGF dhe PSU. Nga qentë dhe dronët te automjetet taktike dhe ekipet e emergjencës, ky ushtrim nxori në pah bashkëpunimin tonë ndëragjencor, gatishmërinë operacionale dhe angazhimin e përbashkët ndaj sigurisë”, shkruan Ambasda në njoftim.

Continue Reading

Të kërkuara