Pa dyshim, puna në çdo shtet, shoqëri a kulturë,ka vlerën dhe pozitën e saj.
Shumë gra shqiptare janë duke arritur suksese në mërgim, në profesionet që kanë zgjedhur të punojnë. Patjetër që njëra nga këto është edhe shqiptarja Teuta Mustafa Helshani, me prejardhje nga qyteti i Ferizajt.
Tuta është njëra nga femrat e pakta shqiptare që kanë zgjedhur këtë profesion, duke vozitur autobusin përreth qendrës së St.Gallen-it, shkruan albinfo.ch.
Nga Kosova, drejt një jete të re në Zvicër
Teuta Mustafa Helshani është lindur dhe rritur në qytetin e Ferizajit, ku kreu shkollën fillore dhe të mesme, për të vazhduar më pas edhe studimet në Universitetin e Prishtinës.
“Jam lindur në Ferizaj në vitin 1990, kam mbaruar shkollën fillore dhe të mesme po në të njëjtin qytet, për të vazhduar pastaj me studime në Universitetin e Prishtinës “Hasan Prishtina”, në Fakultetin Ekonomik, Departamenti “Banka, Financa dhe Kontabilitet”, tregon ajo për Albinfo.ch, transmeton KultPlus.
Pavarësisht shkollimit të saj, Teutën duket se fati e dërgoi në rrugë dhe projekte të tjera të jetës, nga ajo çfarë kishte studiuar.
“Pas përfundimit të studimeve nuk pata fatin që profesionin tim ta ushtroj në vendlindjen time. Pas kurorëzimit të dashurisë me martesë në vitin 2013, unë vazhdova jetën pranë bashkëshortit tim në Zvicër”, shprehet ajo.
Emigrimi dhe ambientimi në kulturën zvicerane
Për çdo shqiptar që emigron, reliteti i vendlindjes me atë të Zvicrës është ndryshe. Përshtatja, ambienti, gjuha, shoqëria, kultura dhe punësimi kanë qenë disa nga sfidat, të cilat pothuajse çdo mërgimtar i ka përjetuar në fillmet e veta në mërgim.
Teuta ndan historinë e saj për Albinfo.ch lidhur me ambientimin jo të lehtë në Zvicër, jetën e re, familjen dhe anën profesionale të saj, transmeton KultPlus.
“Në vitin 2013, kur isha në moshën 23-vjeçare, fillova një jetë të re bashkëshortore, në Wil, rajon i St.Gallen-it. Duke marrë parasysh se unë u rrita dhe mbarova shkollimin në Kosovë, ka qenë shumë e vështirë në fillim. Po pata fatin të gjeja ngrohtësinë familjare dhe mbështetjen e bashkëshortit dhe prindërve të tij, që ishte një ndihmë e jashtëzakonshme për një fillim të ri, larg vendlindjes”, tregon ajo.
Teuta shprehet se në jetë njeriu duhet të vërë qëllimet dhe synimet e saj, për të pasur sukses, pavarësisht se në cilin vend është.
“Është e vërtetë se kultura zvicerane është më ndryshe, por nëse ke një personalitet dhe një synim në jetë, atëherë kjo nuk të sjellë asnjë problem për të vazhduar tutje. Sa i përket shoqërisë, ka qenë e vështirë për mua në fillimet e mia, por duke ndjekur kurse intensive të gjuhës, me kalimin e kohës kam arritur të kem një rreth të mirë shoqëror”, shprehet Teuta.
Dëshira dhe pasioni për vozitje
Teuta që në moshë të re kishte dëshirë të kamotshme për vozitje. Por, vozitja për kategorinë D kishte një domethënie të veçantë, që një ditë të jetë shofere e autobusëve në Zvicër.
“Dëshira e kamotshme dhe një pasion që unë kisha për vozitje më shtyu që të përgatitem për kategorinë D (shofere autobusi). Ishte një rrugë jo e lehtë dhe si çdo gjë tjetër, kishte edhe kjo pengesa. Në fund, unë ia dola që në prill të vitit 2017 të jem e pajisur me leje të qarkullimit për kategorin D”, tregon ajo.
Pak muaj pas kalimit të provimeve, Teuta në vitin 2018 u punësua te firma “Regiobus”, me seli në Gossau.
Në atë kohë, Teuta ishte vetëm 27-vjeçare dhe duhet veçuar se ishte shoferja më e re në mesin e kolegëve në “Regiobus”.
Ajo vozit në rajonin e St.Gallen-it, mban linjën Gossau-St. Gallen dhe anasjelltas, Herisau-Abtwil-Engelburg dhe linjën Wil-Uzwil.
Vlen të theksohet se Teuta ishte femra e parë shqiptare shofere në kantonin St.Gallen.
“Sipas informatave dhe reagimeve të udhëtarëve (shqiptarë), po, unë kam qenë shoferja e parë shqiptare në rajon të St.Galles. Derisa tash e gati një vit më është bashkangjitur edhe një kolege tjetër shqiptare”, tregon Teuta për Albinfo.ch.
Një mesazh i denjë për femrat shqiptare
Çdo punë që bëhet, në vete do përkushtim, durim dhe shumë dëshirë për të përfunduar atë. Teuta, ani pse është një grua dhe nënë e shkëlqyeshme, normalisht ka obligime të mëdha, por ajo gjen kohë për të gjitha, qoftë për familje, për punë dhe çdo gjë që atë e preokupon, shkruan tutje albinfo.ch.
“Nuk është e lehtë të punosh dhe të njëjtën kohë të jesh nënë dhe të kujdesesh për familje. Unë, për fat të mire, punoj vetëm 60% të kohës, kshtu që kjo më shërben të kem hapësirë edhe për fëmijë dhe familjen në kuptim të plotë”, tregon ajo.
Duke qenë se të jesh shofere autobusi në Kosovë dhe në Shqipëri, në fakt, ende është tabu dhe shihen me sy tjetër, Teuta për këtë dha një mesazhi për femrat shqiptare.
“Është shumë e vërtetë që në Kosovë shoferet femra shihen me një sy ndryshe ose ndjenjë pasigurie, por besoj që tash në kohën e fundit është duke ndryshuar ky perceptim. Sa i përket mesazhit, kam një lutje për prindërit, që së pari të arsimojnë vajzën dhe ta ngritin atë në vlera me të mëdha, siç edhe e meritojnë. Vajzat, nënat e reja, të mos hezitojnë t’i ndjekin ëndrrat, sepse gjithçka është e mundur nëse ka vullnet dhe dëshirë të madhe, asgjë nuk është e pamundur në çdo sferë të jetës”, thotë Teuta në mesazhin e saj drejtuar femrave shqiptare.
Kosova të falë një ndjesi të veçantë
Teuta është shumë e lidhur me Kosovën, ajo tregon se Kosova i fal ndjesi të veçantë. Pothuajse çdo vit ajo viziton katër herë Kosovën, pasi të afërmit e saj familjarë jetojnë në Kosovë.
“Unë jam një vizitore e rregullt e Kosovës, para pandemisë deri në katër herë në vit kemi ardhur me familje. Është ndenjë e bukur me qenë në vendlindjen tënde, pranë familjes. Kjo sepse familja ime jeton në Kosovë dhe për atë dëshira është e madhe për Kosovën, ashtu dhe malli për vendlindjen”, përfundon Teuta.
Korporata Energjetike e Kosovës ka lëshuar një njoftim duke thënë se inkurajojnë të gjithë konsumatorët që ende nuk kanë siguruar furnizues të energjisë elektrike të lidhin kontrata komerciale me KEK.
“Korporata Energjetike e Kosovës (KEK sh.a.) inkurajon të gjithë konsumatorët që ende nuk kanë siguruar furnizues të energjisë elektrike, që të lidhin kontrata komerciale të drejtpërdrejta me KEK, për të siguruar furnizim të qëndrueshëm.”
KEK thotë se deri tani ka lidhur 15 marrëveshje komerciale.
“Sipas vendimit të Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRRE), KEK është e licencuar për furnizim në treg të hapur dhe deri më tani ka lidhur me sukses 15 marrëveshje komerciale, duke përfshirë edhe ndërmarrje publike strategjike.”
KEK ka listuar disa arsye se pse duhet të zgjidhet KEK’u si furnizues.
“Pse të zgjidhni furnizimin komercial direkt nga KEK?
· Furnizimi nga Furnizuesi i Mundësisë së Fundit është një zgjidhje e përkohshme, me periudhë 60-ditore dhe çmime më të larta nga tregu.
· Sipas udhëzimeve të ZRRE-së, konsumatorët që nuk zgjedhin furnizues kalojnë automatikisht te FMF për 60 ditë, ku çmimet janë më të larta se në tregun e lirë. Pas afatit, kontratat me furnizues të rregullt është e detyrueshme.
· Marrëveshjet komerciale me KEK ofrojnë çmime konkurruese, furnizim të qëndrueshëm dhe transparencë.
· KEK siguron furnizim referuar në çmimet e tregut të publikuara në bursën zyrtare të energjisë ALPEX.”
“Veproni tani! Lidhja e kontratës komerciale është hapi më i sigurt për të shmangur pasigurinë dhe kostot e larta të furnizimit përmes FMF-së.”
Aksionet evropiane po shënojnë një fillim kryesisht negativ të javës dhe muajit të ri të tregtimit, raporton CNBC.
Indeksi rajonal Stoxx 600 ka rënë për 0.18 për qind, ndërsa CAC 40 i Francës dhe DAX i Gjermanisë kanë rënë përkatësisht për 0.43 për qind dhe 0.22 për qind.
Megjithatë, FTSE 100 i Mbretërisë së Bashkuar është rritur për 0.08 për qind, i ndihmuar nga një rritje prej 0.57 për qind në aksionet e naftës dhe gazit, pasi çmimet u rritën.
Aksionet e industrisë së automjeteve ranë për 1.4 për qind, mes frikës se një sërë zhvillimesh të fundit në lidhje me tarifat e propozuara nga Trump mund të çojnë në tarifa më të rrepta për këtë sektor, veçanërisht pasi presidenti amerikan njoftoi papritur një rritje të tarifave për çelikun në 50 për qind.
Aksionet e teknologjisë, të ndjeshme ndaj rrezikut, ranë për 1 për qind.
Kina thotë se SHBA-ja ka “shkelur shumë rëndë” marrëveshjen e tyre tregtare dhe se do të marrë masa të forta për të mbrojtur interesat e saj, raporton BBC.
Ministria e Tregtisë e Kinës tha se Uashingtoni ka “dëmtuar seriozisht” marrëveshjen e arritur gjatë bisedimeve në Gjenevë muajin e kaluar, kur të dy vendet ulën tarifat mbi mallrat e importuara nga njëri-tjetri.
Zëdhënësi shtoi se veprimet e SHBA-së gjithashtu kanë shkelur rëndë konsensusin e arritur gjatë një telefonate në janar midis liderit kinez Xi Jinping dhe presidentit Donald Trump.
Komentet vijnë pasi Trump tha të premten se Kina kishte “shkelur absolutisht marrëveshjen me ne”.
Presidenti i SHBA-së nuk dha detaje, por Përfaqësuesi i Tregtisë Jamieson Greer më vonë tha se Kina nuk kishte hequr barrierat jo-tarifore siç ishte rënë dakord në marrëveshje.
Nën armëpushimin tregtar të arritur në maj në një takim në Gjenevë, SHBA-ja uli tarifat e vendosura mbi mallrat nga Kina nga 145 për qind në 30 për qind. Tarifat hakmarrëse të Kinës mbi mallrat amerikane ranë nga 125 për qind në 10 për qind.
Të hënën, Pekini tha se shkeljet e SHBA-së përfshinin ndalimin e shitjes së softuerit për dizajnin e çipave në kompanitë kineze, paralajmërimin kundër përdorimit të çipave të prodhuar nga gjiganti kinez i teknologjisë Huawei, dhe anulimin e vizave për studentët kinezë.
Marrëveshja e arritur në Gjenevë erdhi si një surprizë për shumë analistë, pasi dukej se të dy palët ishin shumë larg në shumë çështje tregtare.
Kjo tregoi se gjatë bisedimeve ballë për ballë, Uashingtoni dhe Pekini mund të arrijnë marrëveshje.
Por, ndërsa retorika po rritet sërish, brishtësia e armëpushimit aktual është theksuar dhe jep një tregues se sa sfiduese mund të jetë arritja e një marrëveshjeje afatgjatë tregtare.
Kandidati nacionalist opozitar, Karol Nawrocki, ka fituar rundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale në Poloni me 50.89 për qind të votave, sipas komisionit të zgjedhjeve, duke i dhënë një goditje agjendës reformuese të qeverisë proevropiane të Polonisë.
Rivali i tij, Rafal Trzaskowski, kryetar liberal i Varshavës dhe aleat i qeverisë së udhëhequr nga Donald Tusk, mori 49.11 për qind të votave, raporton Reuters.
Një ‘exit poll’, të dielën, e kishte paraparë Trzaskowskin fitues.
Nawrocki, 42-vjeçar, historian euroskeptik, i cili kishte udhëhequr një institut përkujtimor, ka bërë fushatë duke premtuar se do të siguronte që politikat ekonomike dhe sociale do të favorizonin polakët karshi nacionaliteteve të tjera, përfshirë refugjatët nga Ukraina fqinje.
Boksieri amator fitoi pavarësisht se e kaluara e tij dominoi ditët e fundit të fushatës presidenciale – nga pyetjet për blerjen e një banese nga një pensionist, deri te pranimi se ai kishte marrë pjesë në përleshje të orkestruara.
Përderisa Parlamenti i Polonisë ka më së shumti pushtet, presidenti mund t’i vërë veton ligjeve, ndërsa votimi u përcoll me interesim në Ukrainë, si dhe në Rusi, në Shtetet e Bashkuara dhe në Bashkimin Evropian.
Nawrocki, i mbështetur nga partia Ligj dhe Drejtësi (PiS), pritet të vazhdojë politikat e paraardhësit të tij, presidentit Andrzej Duda, po ashtu aleat i partisë më të madhe opozitare, përfshirë bllokimin e çfarëdo përpjekjeje nga qeveria për të lejuar abortin apo për reformimin e gjyqësorit.
Në mediat sociale, Duda falënderoi polakët për pjesëmarrje të madhe në zgjedhje. Dalja në votime ishte 71.31 për qind, tha komisioni i zgjedhjeve, që përbën rekord për balotazhin presidencial.
“Ju faleminderit! Që morët pjesë në zgjedhjet presidenciale. Që dolët. Që kryet obligimin tuaj qytetar. Që morët përgjegjësinë për Poloninë. Urime fituesit! Qëndro e fortë, Poloni!”, shkroi Duda në rrjetin social X./REL/