

Kulturë
Tetë momentet kryesore të librit të ri të Princit Harry
Harry para disa javësh publikoi librin e tij “Spare”.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiTrashëgimtari dhe rezerva
Princi William ishte trashëgimtari, “ndërsa unë isha rezerva”, shkruan Harry, sipas raportimeve të ndryshme në gazeta. Ishte një nofkë që përdorej shpesh nga babai i tij, që sot është mbreti, nëna e tij dhe gjyshi i tij, Duka i Edinburgut. “Madje edhe nga gjyshja – mbretëresha e ndjerë”, raporton Times.
“Për këtë nuk kishte asnjë gjykim, por as ndonjë paqartësi”. Harry ishte “hija, Plani B”, dhe beson se ai “u soll në këtë botë në rast se do të ndodhte diçka”. Ai kujton se ishte 20-vjeç, kur dëgjoi që babai i tha nënës së tij ditën e lindjes së tij: “Shkëlqyeshëm! Tani më ke dhënë një trashëgimtar rezervë. Tani puna ime mbaroi!”. Me sa duket ishte një shaka, shkruan Harry. Por disa minuta pasi e tha këtë gjë, Charles shkoi “të takonte të dashurën e tij”. Ai shton: “Pra shumë fjalë të vërteta të thënë si me shaka”.
Afganistani
Në një pranim të papritur, Harry zbulon në libër se ai vrau 25 luftëtarë talebanë gjatë shërbimit të tij të dytë në Afganistan. Ai e dinte këtë numër nga teknologjia, që e lejoi të thoshte “me saktësi” se sa “luftëtarë armiq” kishte eliminuar.
“Më dukej e rëndësishme të mos kisha frikë nga ai numër. Pra numri i të vrarëve prej meje është 25. Nuk është një shifër që më mbush me kënaqësi, por as nuk më vë në siklet”, shkruan ndër të tjera Harry sipas përkthimit që i ka bërë “The Times” botimit në gjuhën spanjolle. Por që t’i vriste ishte e rëndësishme që ai të mos i shihte luftëtarët talebanë si njerëz, por më tepër si “gurë shahu që duhen hequr nga tabela… si të ligjtë që duhen eliminuar”.
Bashkëshortja e Mbretit
Harry dhe William i thanë të dy babait të tyre se nuk do ta pengonin marrëdhënien e tij me Camilla-n, por iu lutën që të mos martohej me të. William kishte ndjerë një “faj të jashtëzakonshëm” për “gruan tjetër”, për të cilën ai “kishte kohë që ushqente dyshime”. William ishte “i hutuar” dhe “i përndjekur nga dyshimet”, dhe kur dyshimet e tij u konfirmuan, ai u ndje në “faj” pse nuk tha apo nuk bëri diçka më herët, sipas fragmenteve të librit që pritet të dalë në treg këtë javë.
Takimi për herë të parë me Camilla Parker Bowles ishte si një “injeksion”. “Mbylli sytë dhe as që do ta ndjesh”- ka shkruar Harry në libër. Gjithashtu ai pohon se Camilla i ishte dukur “e mërzitur” gjatë takimit të tyre, duke ia vënë në dukje faktin se ai ishte trashëgimtari rezervë dhe jo trashëgimtari më i rëndësishëm.
Harry pyeti ndërkohë veten nëse ajo do të ishte “njerka e ligë” e përrallave, por doli që jo. Gjithsesi, menjëherë pas takimeve të tyre private me Camilla-n, ajo filloi të zhvillonte një “strategji afatgjatë … që synonte martesën dhe përfundimisht, kurorën”. Në media nisën të shfaqen historitë në lidhje me bisedat e saj me Williamin, ndërsa Harry fajësoi “ekspertin e ritë komunikimit, i cili ishte punësuar nga babai jonë me rekomandimin e Camilla-s”.
Princi i Uellsit
Një nga pretendimet më befasuese është se William e sulmoi fizikisht Harry-n në shtëpinë e tij në Nottingham Cottage në territorin e Kensington Palace, gjatë një sherri mbi Meghan në vitin 2019, gjatë të cilit William dyshohet se e quajti Meghan “një tip të vështirë”, “të vrazhdë” dhe “gërryes”.
Harry tregon se në një moment William e kapi me forcë për jake dhe e rrëzoi në dyshemenë e kuzhinës ku ai theu tasin e hante qeni, duke pësuar lëndime në shpinë. Ai qëndroi për pak çaste “i trullosur”, para se të ngrihej dhe ta urdhëronte William të largohej nga andej.
Ai shkruan se vëllai i tij e kishte nxitur të përleshej, siç kishin bërë kur ishin fëmijë, por ishte Harry ai që e refuzoi. William u rikthye më vonë, duke i kërkuar falje dhe ndjerë i keqardhur për atë që kishte ndodhur. Harry i dha një gotë ujë dhe thotë se i tha: “Willy, unë nuk mund të bisedoj me ty kur je në këtë gjendje”.
William thuhet se i tha: “Unë nuk të sulmova, Harold”, duke përdorur emrin përkëdhelës të vëllait. Po ashtu Harry shton se William i tha atij se nuk kishte nevojë që t’i tregonte Meghan për atë ngjarje. Në fillim Harry i tregoi terapistit të tij, por më pas Meghan vuri re gërvishtjet dhe mavijosjet në shpinë.
“Ajo u mërzit shumë”- shkruan ai. Harry shpresonte për mirëkuptim nga familja e tij për vendimin e tij për t’u larguar nga familja. Ai shkruan për takimin me Charles dheWilliam në funeralin e Dukës së Edinburgut. Por sapo pa zemërimin tipik të William-it, ai e kuptoi se ishte në një “duel”. As babai dhe as vëllai i tij nuk dukej se e kuptonin pse ishte larguar. Ai shkruan se Charles u tha djemve të tij: “Ju lutem djema. Mos m‘i bëni një mjerim vitet e mia të fundit të jetës”.
Korrupsion dhe fshehje të abuzimeve
Harry thotë se ai dhe William donin që të bënin thirrje për një hetim mbi vdekjen e nënës së tyre, por nuk ia arritën. Ai tha se një dekadë pas vdekjes së saj, kur ishte në Paris, kërkoi që të kalonte në tunelin ku ajo vdiq “pikërisht me 100 km/h”, shpejtësia me të cilën po udhëtonte makina e saj.
Më vonë e përsëriti udhëtimin me William. Ai “shihte shtyllat e betonit që dilnin përpara” dhe “i numëronte”. Bashkë me to numëronte rrahjet e zemrës së tij. “U ula prapa. I thashë më zë të ulët: Kaq është e gjitha? Nuk është asgjë. Është thjesht një tunel i drejtë … Një tunel i shkurtër, i thjeshtë. Nuk ka arsye pse dikush duhet të vdesë brenda tij”.
Në lidhje me përfundimin zyrtar se shoferi i dehur “ishte i vetmi shkak i aksidentit”, Harry thekson: “Kjo ishte thjeshtë absurde”. Edhe nëse do të kishte qenë i pirë apo i dehur “shoferi nuk do të kishte asnjë problem të ngiste makinën nëpër një tunel kaq të shkurtër”- shkruan Harry, duke shtuar: “Po të mos ishte për paparacët që e ndiqnin dhe e shpërqendruan”.
Ai pyet se pse paparacët “ia vunë nga pas” nuk hynë në burg, dhe pse njerëzit që i kishin dërguar nuk përfunduan në burg. “Çfarë arsyeje tjetër mund të ketë përveç korrupsionit dhe fshehjes së diçkaje të rëndë?”- shkruan ai.
Harry thekson se William dhe ai donin të lëshonin një deklaratë duke kërkuar së bashku rihapjen e hetimit dhe madje të thërrisnin një konferencë për shtyp. “Por ata që vendosnin në fund na dekurajuan”- shkruan ai.
Seks dhe drogë
Nga humbja e virgjërisë, në moshën 17-vjeçare, me një grua të moshuar në një fushë pas një nate në një pub, tek konsumimi i kërpudhave magjike dhe kokainës në rininë e tij, Harry nuk përmbahet. Gruaja, emri i së cilës nuk përmendet, e trajtoi atë si një “hamshor të ri”.
Në fillim ai piu kokainë gjatë një fundjave gjuetie në moshën 17-vjeçare, tymosi kanabis në kopshtet e Kensington Palace dhe në kolegjin Eton. Po ashtu konsumoi psikodelikë për “argëtim” dhe për terapi me kalimin e viteve, duke zbuluar se lëndët narkotike i dhanë mundësi të shihte “të vërtetën”.
Po ashtu ai konsumoi kërpudha magjike dhe u deh me tekila në Kaliforni në janar 2016 kur ishte 31 vjeç. Në atë kohë mediat raportuan se filloi të kishte haluçinacione duke besuar se një kokë që dilte nga koshi i banjos po e shikonte dhe se ajo po zmadhohej. Edhe tualeti u shndërrua në një kokë dhe ai filloi të fliste me të. Disa detaje të tjera të dukshme përfshijnë faktin se ai ishte bërë synet që fëmijë, dhe se penisi i tij pësoi ngrirje gjatë një udhëtim në Antarktidë menjëherë para martesës së William dhe Kate.
Princesha e Uellsit
Tensionet e forta midis Dukës së Kembrixhit dhe asaj të Sussex, arritën kulmin pas dasmës së kësaj të fundit, pasi Harry dhe Meghan dolën për të pirë çaj. Më herët, Kate, e cila sapo kishte lindur fëmijën tjetër, thuhet se ishte ofenduar nga Meghan duke thënë se problemet me kujtesën që po haste kohët e fundit ishin “për shkak të hormoneve”.
Kur u rihap kjo çështje, shkruan Harry, Meghan kërkoi falje, duke thënë se ajo ishte gjuha që fliste me miqtë. Por William, sipas Harry-t, “i drejtoi gishtin Meghan” dhe bërtiti: “Epo kjo sjellje është e vrazhdë Meghan. Këto sjellje nuk pranohen këtu”. Thuhet se Meghan iu kundërpërgjigj: “Nëse nuk e ke problem, mbaje gishtin larg fytyrës sime!”.
Uniforma naziste
Vendimi i Harry-t për të veshur një uniformë naziste me simbolin e svastikës në një festë në vitin 2005 shkaktoi një zemërim të madh tek opinioni publik. Por në librin e tij, ai pretendon se i telefonoi William dhe Kate duke i pyetur nëse duhej të vishte një uniformë piloti apo një uniformë naziste, dhe ata i rekomanduan këtë të fundit.
Që të dy po qeshnin me të madhe më vonë kur ky akt u cilësua si një skandal. Po ashtu Harry shkruan se në një rast tjetër u kritikua sërish nga media pasi e kishte etiketuar “paki” një kadet të ushtrisë pakistaneze, për shkak se ai nuk e dinte se ky term ishte një fyerje, duke menduar se ishte e ngjashme me nofkën Yankee, me të cilën thirren amerikanët.
Lifestyle
Pse duhet t’i lini gjethet në oborr? Truku i thjeshtë që ndihmon natyrën dhe xhepin tuaj
Published
6 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Një truk i thjeshtë, 100% natyral që kursen para, ndihmon kopshtin dhe planetin – gjithçka fillon nga gjethet në oborr.
Për shumë njerëz, pamja e fshesave dhe qeseve të mbushura me gjethe është pjesë e zakonshme e pastrimit vjeshtor. Megjithatë, ndërsa kopshtaria ekologjike ao bëhetmë e njohur, shumë po e vënë në dyshim këtë praktikë tradicionale.
Heqja e gjetheve nuk është gjithmonë zgjidhja më e mirë – përkundrazi, ato mund të jenë një ndihmë e madhe për kopshtin dhe mjedisin.
Pse është e rëndësishme të mos i hidhni gjethet?
Sipas Agjencisë Amerikane për Mbrojtjen e Mjedisit, çdo vit rreth 10 milionë ton mbetje kopshti përfundojnë në deponi, ku gjatë dekompozimit prodhojnë metan – një gaz me ndikim të fuqishëm në ngrohjen globale.
Në fakt, gjethet luajnë një rol të rëndësishëm në shëndetin e tokës dhe ekosistemit.
“Ato veprojnë si një mulç natyral falas: ndihmojnë në ruajtjen e lagështisë, parandalojnë barërat e këqija, mbrojnë rrënjët e bimëve dhe rikthejnë lëndët ushqyese në tokë”, shpjegon Mary Phillips nga National Wildlife Federation.
Nëpër to kalojnë dimrin shumë insekte të dobishme, si larvat e xixëllonjave apo fluturat, ndërsa shërbejnë edhe si burim ushqimi për zogjtë gjatë muajve të ftohtë, shton arkitektja e peizazhit L. Be Laskowski-Sholar.
Si t’i mbani gjethet pa humbur pamjen e rregullt të oborrit?
Zgjidhja më e thjeshtë dhe natyrale është t’i lini gjethet aty ku bien.
“Kjo është mënyra më e mirë për të mbështetur pllenuesit dhe për të ruajtur ekuilibrin natyror”, thekson Phillips.
Nëse ju shqetëson ideja se mund të dëmtojnë barin, shpërndani në shtresë të hollë.
“Shtresa e lehtë dekompozohet gjatë dimrit e ushqen tokën, shtresat e trasha dëmtojnë barin në zonat e lagështa”, THA Krista De Cooke.
Një mënyrë tjetër është t’i shpërndani rreth pemëve ose në shtretërit e luleve, ku ato do të funksionojnë si mbulesë natyrale mbrojtëse kundër të ftohtit. “Në pranverë, bimët do ta shpërthejnë lehtësisht shtresën e gjetheve”, shton De Cooke.
Për pamje të rregullt, mund të vendosni një bordurë rreth pemëve ose të krijoni “rrethe gjetjesh”, për t’u dhënë atyre funksion të dukshëm estetik. Disa kopshtarë ekologjikë ndërtojnë “gardhe të vdekura”, struktura dekorative prej degësh ku mund të grumbullohen gjethet.
“Përdorni gurë ose trungje për të përcaktuar kufijtë, që tufat e gjetheve të duken të planifikuara, jo të shpërfillura”, këshillon De Cooke.
Gjatë dimrit, ato do të dekompozohen dhe do ta pasurojnë tokën për mbjelljet e pranverës.
Kujdes me vendin ku i lini gjethet
Mos i grumbulloni pranë hyrjeve, shtigjeve apo afër mureve të shtëpisë, pasi krijohet lagështi ose të tërhiqen insekte të padëshiruara. Në zonat ku ka rriqna apo brejtës, shtigjet duhet të mbahen të pastra.
Kur është koha më e mirë për t’i shpërndarë gjethet?
Ekspertët këshillojnë që kjo të bëhet në fillim të vjeshtës, para se të grumbullohen shumë dhe para se insektet të fillojnë të strehohen në to.
“Shumë insekte futen në shtresat e gjetheve sapo temperaturat bien 10°C, është mirë të veproni para këtij momenti”, shpjegon De Cooke.
Në pranverë, prisni para se t’i zhvendosni apo t’i përdorni për kompostim, insektet që dalin prej tyre ndihmon kopshtin të lulëzojë sërish.
“Lërini natyrën të bëjë punën e vet,” përfundon Phillips. “Gjethet që dikur i shihnim si mbeturina, janë në të vërtetë një dhuratë për tokën, për kopshtin dhe për planetin.” /A.Z/UBT News/
Kulturë
125 vite pa Naim Frashërin, figurën qendrore të Rilindjes Kombëtare
Published
10 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Naim Frashëri u lind më 25 maj 1846 në fshatin Frashër të Dangëllisë. Arsimin fillestar e mori në vendlindje, ku pranë teqesë bektashiane filloi të mësonte edhe gjuhën perse.
Më 1865, familja e tij u shpërngul në Janinë, ku Naimi vijoi studimet në gjimnazin “Zosimea”, një ndër shkollat më të njohura të kohës.
Pas kthimit në atdhe, nisi hapat e parë në krijimtarinë poetike shqipe, i ndikuar nga bejtexhinjtë dhe më pas nga letërsia persiane.
Në vitin 1885, botoi përmbledhjen poetike në persisht “Tehajylat” (Ëndërrime). Frashëri mori pjesë aktive në Lidhjen Shqiptare të Prizrenit, sidomos në mbledhjen e degëve të Jugut që u mbajt në Frashër më 1878.
Ai u përkushtua me pasion ndaj zgjimit kombëtar, duke promovuar gjuhën shqipe, letërsinë kombëtare dhe arsimimin në gjuhën amtare. Synimi i tij ishte që çdo shqiptar të kishte mundësinë të mësonte dhe të përparonte në gjuhën e vet.
Më 1882, Naimi u vendos në Stamboll, ku u angazhua në mënyrë të palodhur në veprimtarinë atdhetare, arsimore dhe kulturore.
Me punën e tij të frytshme, u bë një ndër figurave qendrore të Rilindjes Kombëtare Shqiptare dhe u quajt me nder “Apostulli i Shqiptarizmës”. Gjatë më pak se dy dekadave, ai botoi një krijimtari të gjerë në disa gjuhë, shqip, persisht dhe greqisht – duke lënë pas poezi, poema, tekste shkollore, prozë dhe përkthime. Ndër veprat e tij më të njohura janë:
“Bagëti e Bujqësija” (1886) – një himn për jetën bujqësore dhe dashurinë për atdheun;
“Luletë e verësë” (1890) – përmbledhje me poezi lirike, filozofike dhe atdhetare;
“Istori e Skënderbeut” (1898) – poemë epike kushtuar heroit kombëtar;
“Ëndërrime” – lirika në persisht;
“O alithis pothos ton Skyperaton” (Dëshira e vërtetë e shqiptarëve, 1886) – poemë në gjuhën greke që pasqyron idealin e lirisë shqiptare.
Krijimtaria e Frashërit vazhdon të botohet, lexohet dhe studiohet si një gur themeli i letërsisë shqipe dhe i vetëdijes kombëtare.
Naim Frashëri ndërroi jetë në Stamboll më 20 tetor 1900. Në vitin 1937, eshtrat e tij u sollën në atdhe dhe sot prehen me nderime në Memorialin e Rilindësve Kombëtarë në Tiranë. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Pse flokët bëhen më të yndyrshme gjatë stinës së dimrit?
Published
3 days agoon
October 17, 2025By
UBT News
Të ftohtit gjatë stinëve të dimrit mund ta bëjë lëkurën tuaj më të yndyrshme, duke ndikuar kështu edhe tek flokët.
Larja e flokëve gjatë dimrit mund të jetë e bezdishme, prandaj duke i larë më rrallë ato pa dyshim që duken më të yndyrshme.
Gjatë stinës së dimrit, disa njerëzve u pëlqen të bëjnë dush nën ujë të nxehtë, duke mos e ditur se kjo mund t’i bëjë flokët më të yndryshme.
Gjithashtu, shkaktar i yndyrës në flokë mund të jetë edhe përdorimi i një shampo të gabuar.
Një tjetër faktor është edhe vendosja e kapeleve, sepse mbështjellja e kokës për orë të gjata mund të shkaktojë djersitje më të madhe, gjë që i bën flokët të duken më të yndyrshëm dhe çon në shfaqjen e zbokthit. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Muzeu “Vendi i Dëshmisë dhe i Kujtesës”, një dritare e gjallë e historisë që tërheq vizitorë çdo ditë
Published
3 days agoon
October 17, 2025By
UBT News
Muzeu “Vendi i Dëshmisë dhe i Kujtesës” në Shkodër po tërheq gjithnjë e më shumë vizitorë, si vendas ashtu edhe të huaj. Vizitorët shprehen se ndihen të prekur nga historia që paraqitet aty, pasi muzeu ruan kujtimet e një periudhe të errët të komunizmit në Shqipëri.
“Jam nga Gjermania, nga një qytet i vogël pranë Berlinit. Kjo është hera jonë e parë që vizitojmë Shqipërinë, ajo që më tërheq më shumë është historia e këtij vendi. Sigurisht, peizazhet dhe natyra janë të mrekullueshme, por muzeu më ka ndihmuar të kuptoj shumë nga e kaluara e Shqipërisë”, tha një vizitor.
Një tjetër vizitor shtoi: “Është jashtëzakonisht interesante të ndjekësh zhvillimin e ngjarjeve gjatë 2000 viteve të fundit, dhe veçanërisht ndryshimet e fundit 100-vjeçare. Është vërtet mbresëlënëse.”
“Vlerësoj shumë shpjegimet mbi historinë e vendit, dhe kemi respekt për rrugën që ka ndjekur Shqipëria sot. Është një vend i mrekullueshëm për t’u vizituar. Atmosfera autentike dhe dëshmitë e ish-të përndjekurve politikë e bëjnë muzeun një pikë të rëndësishme reflektimi dhe njohjeje me të kaluarën”, tha një vizitor tjetër gjatë vizitës së tij.
Në guidën turistike të Shkodrës, përveç Muzeut Historik, Kalasë “Rozafa” dhe Muzeut Kombëtar të Fotografisë “Marubi”, përfshihet edhe Muzeu i Dëshmisë dhe i Kujtesës.
I vendosur në ambientin e ish-degës së Punëve të Brendshme gjatë periudhës komuniste, muzeu është unik në Shqipëri. /A.Z/UBT News/

Yildiz: Nuk më pëlqen të krahasohem me Del Pieron

Deco: Nuk sjellim lojtar të rinj në janar

Drejtori i policisë ndan 19 vetura për policët e lagjes

Ish-lojtari i Real Madridit pëson goditje në tru

E përdorni çdo ditë, por furça e dhëmbëve mund të jetë plot mikrobe

Kosova temë diskutimi nesër në Këshillin e Sigurimit të OKB-së

Kombëtarja e femrave, Kosova publikon listën për dy ndeshjet e playoff-it

Pakënaqësi në kampin e Realit pas fitores ndaj Getafes

Guardiola njofton për lëndimin e yllit kryesor të skuadrës
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën