

Kulturë
Tetë momentet kryesore të librit të ri të Princit Harry
Harry para disa javësh publikoi librin e tij “Spare”.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiTrashëgimtari dhe rezerva
Princi William ishte trashëgimtari, “ndërsa unë isha rezerva”, shkruan Harry, sipas raportimeve të ndryshme në gazeta. Ishte një nofkë që përdorej shpesh nga babai i tij, që sot është mbreti, nëna e tij dhe gjyshi i tij, Duka i Edinburgut. “Madje edhe nga gjyshja – mbretëresha e ndjerë”, raporton Times.
“Për këtë nuk kishte asnjë gjykim, por as ndonjë paqartësi”. Harry ishte “hija, Plani B”, dhe beson se ai “u soll në këtë botë në rast se do të ndodhte diçka”. Ai kujton se ishte 20-vjeç, kur dëgjoi që babai i tha nënës së tij ditën e lindjes së tij: “Shkëlqyeshëm! Tani më ke dhënë një trashëgimtar rezervë. Tani puna ime mbaroi!”. Me sa duket ishte një shaka, shkruan Harry. Por disa minuta pasi e tha këtë gjë, Charles shkoi “të takonte të dashurën e tij”. Ai shton: “Pra shumë fjalë të vërteta të thënë si me shaka”.
Afganistani
Në një pranim të papritur, Harry zbulon në libër se ai vrau 25 luftëtarë talebanë gjatë shërbimit të tij të dytë në Afganistan. Ai e dinte këtë numër nga teknologjia, që e lejoi të thoshte “me saktësi” se sa “luftëtarë armiq” kishte eliminuar.
“Më dukej e rëndësishme të mos kisha frikë nga ai numër. Pra numri i të vrarëve prej meje është 25. Nuk është një shifër që më mbush me kënaqësi, por as nuk më vë në siklet”, shkruan ndër të tjera Harry sipas përkthimit që i ka bërë “The Times” botimit në gjuhën spanjolle. Por që t’i vriste ishte e rëndësishme që ai të mos i shihte luftëtarët talebanë si njerëz, por më tepër si “gurë shahu që duhen hequr nga tabela… si të ligjtë që duhen eliminuar”.
Bashkëshortja e Mbretit
Harry dhe William i thanë të dy babait të tyre se nuk do ta pengonin marrëdhënien e tij me Camilla-n, por iu lutën që të mos martohej me të. William kishte ndjerë një “faj të jashtëzakonshëm” për “gruan tjetër”, për të cilën ai “kishte kohë që ushqente dyshime”. William ishte “i hutuar” dhe “i përndjekur nga dyshimet”, dhe kur dyshimet e tij u konfirmuan, ai u ndje në “faj” pse nuk tha apo nuk bëri diçka më herët, sipas fragmenteve të librit që pritet të dalë në treg këtë javë.
Takimi për herë të parë me Camilla Parker Bowles ishte si një “injeksion”. “Mbylli sytë dhe as që do ta ndjesh”- ka shkruar Harry në libër. Gjithashtu ai pohon se Camilla i ishte dukur “e mërzitur” gjatë takimit të tyre, duke ia vënë në dukje faktin se ai ishte trashëgimtari rezervë dhe jo trashëgimtari më i rëndësishëm.
Harry pyeti ndërkohë veten nëse ajo do të ishte “njerka e ligë” e përrallave, por doli që jo. Gjithsesi, menjëherë pas takimeve të tyre private me Camilla-n, ajo filloi të zhvillonte një “strategji afatgjatë … që synonte martesën dhe përfundimisht, kurorën”. Në media nisën të shfaqen historitë në lidhje me bisedat e saj me Williamin, ndërsa Harry fajësoi “ekspertin e ritë komunikimit, i cili ishte punësuar nga babai jonë me rekomandimin e Camilla-s”.
Princi i Uellsit
Një nga pretendimet më befasuese është se William e sulmoi fizikisht Harry-n në shtëpinë e tij në Nottingham Cottage në territorin e Kensington Palace, gjatë një sherri mbi Meghan në vitin 2019, gjatë të cilit William dyshohet se e quajti Meghan “një tip të vështirë”, “të vrazhdë” dhe “gërryes”.
Harry tregon se në një moment William e kapi me forcë për jake dhe e rrëzoi në dyshemenë e kuzhinës ku ai theu tasin e hante qeni, duke pësuar lëndime në shpinë. Ai qëndroi për pak çaste “i trullosur”, para se të ngrihej dhe ta urdhëronte William të largohej nga andej.
Ai shkruan se vëllai i tij e kishte nxitur të përleshej, siç kishin bërë kur ishin fëmijë, por ishte Harry ai që e refuzoi. William u rikthye më vonë, duke i kërkuar falje dhe ndjerë i keqardhur për atë që kishte ndodhur. Harry i dha një gotë ujë dhe thotë se i tha: “Willy, unë nuk mund të bisedoj me ty kur je në këtë gjendje”.
William thuhet se i tha: “Unë nuk të sulmova, Harold”, duke përdorur emrin përkëdhelës të vëllait. Po ashtu Harry shton se William i tha atij se nuk kishte nevojë që t’i tregonte Meghan për atë ngjarje. Në fillim Harry i tregoi terapistit të tij, por më pas Meghan vuri re gërvishtjet dhe mavijosjet në shpinë.
“Ajo u mërzit shumë”- shkruan ai. Harry shpresonte për mirëkuptim nga familja e tij për vendimin e tij për t’u larguar nga familja. Ai shkruan për takimin me Charles dheWilliam në funeralin e Dukës së Edinburgut. Por sapo pa zemërimin tipik të William-it, ai e kuptoi se ishte në një “duel”. As babai dhe as vëllai i tij nuk dukej se e kuptonin pse ishte larguar. Ai shkruan se Charles u tha djemve të tij: “Ju lutem djema. Mos m‘i bëni një mjerim vitet e mia të fundit të jetës”.
Korrupsion dhe fshehje të abuzimeve
Harry thotë se ai dhe William donin që të bënin thirrje për një hetim mbi vdekjen e nënës së tyre, por nuk ia arritën. Ai tha se një dekadë pas vdekjes së saj, kur ishte në Paris, kërkoi që të kalonte në tunelin ku ajo vdiq “pikërisht me 100 km/h”, shpejtësia me të cilën po udhëtonte makina e saj.
Më vonë e përsëriti udhëtimin me William. Ai “shihte shtyllat e betonit që dilnin përpara” dhe “i numëronte”. Bashkë me to numëronte rrahjet e zemrës së tij. “U ula prapa. I thashë më zë të ulët: Kaq është e gjitha? Nuk është asgjë. Është thjesht një tunel i drejtë … Një tunel i shkurtër, i thjeshtë. Nuk ka arsye pse dikush duhet të vdesë brenda tij”.
Në lidhje me përfundimin zyrtar se shoferi i dehur “ishte i vetmi shkak i aksidentit”, Harry thekson: “Kjo ishte thjeshtë absurde”. Edhe nëse do të kishte qenë i pirë apo i dehur “shoferi nuk do të kishte asnjë problem të ngiste makinën nëpër një tunel kaq të shkurtër”- shkruan Harry, duke shtuar: “Po të mos ishte për paparacët që e ndiqnin dhe e shpërqendruan”.
Ai pyet se pse paparacët “ia vunë nga pas” nuk hynë në burg, dhe pse njerëzit që i kishin dërguar nuk përfunduan në burg. “Çfarë arsyeje tjetër mund të ketë përveç korrupsionit dhe fshehjes së diçkaje të rëndë?”- shkruan ai.
Harry thekson se William dhe ai donin të lëshonin një deklaratë duke kërkuar së bashku rihapjen e hetimit dhe madje të thërrisnin një konferencë për shtyp. “Por ata që vendosnin në fund na dekurajuan”- shkruan ai.
Seks dhe drogë
Nga humbja e virgjërisë, në moshën 17-vjeçare, me një grua të moshuar në një fushë pas një nate në një pub, tek konsumimi i kërpudhave magjike dhe kokainës në rininë e tij, Harry nuk përmbahet. Gruaja, emri i së cilës nuk përmendet, e trajtoi atë si një “hamshor të ri”.
Në fillim ai piu kokainë gjatë një fundjave gjuetie në moshën 17-vjeçare, tymosi kanabis në kopshtet e Kensington Palace dhe në kolegjin Eton. Po ashtu konsumoi psikodelikë për “argëtim” dhe për terapi me kalimin e viteve, duke zbuluar se lëndët narkotike i dhanë mundësi të shihte “të vërtetën”.
Po ashtu ai konsumoi kërpudha magjike dhe u deh me tekila në Kaliforni në janar 2016 kur ishte 31 vjeç. Në atë kohë mediat raportuan se filloi të kishte haluçinacione duke besuar se një kokë që dilte nga koshi i banjos po e shikonte dhe se ajo po zmadhohej. Edhe tualeti u shndërrua në një kokë dhe ai filloi të fliste me të. Disa detaje të tjera të dukshme përfshijnë faktin se ai ishte bërë synet që fëmijë, dhe se penisi i tij pësoi ngrirje gjatë një udhëtim në Antarktidë menjëherë para martesës së William dhe Kate.
Princesha e Uellsit
Tensionet e forta midis Dukës së Kembrixhit dhe asaj të Sussex, arritën kulmin pas dasmës së kësaj të fundit, pasi Harry dhe Meghan dolën për të pirë çaj. Më herët, Kate, e cila sapo kishte lindur fëmijën tjetër, thuhet se ishte ofenduar nga Meghan duke thënë se problemet me kujtesën që po haste kohët e fundit ishin “për shkak të hormoneve”.
Kur u rihap kjo çështje, shkruan Harry, Meghan kërkoi falje, duke thënë se ajo ishte gjuha që fliste me miqtë. Por William, sipas Harry-t, “i drejtoi gishtin Meghan” dhe bërtiti: “Epo kjo sjellje është e vrazhdë Meghan. Këto sjellje nuk pranohen këtu”. Thuhet se Meghan iu kundërpërgjigj: “Nëse nuk e ke problem, mbaje gishtin larg fytyrës sime!”.
Uniforma naziste
Vendimi i Harry-t për të veshur një uniformë naziste me simbolin e svastikës në një festë në vitin 2005 shkaktoi një zemërim të madh tek opinioni publik. Por në librin e tij, ai pretendon se i telefonoi William dhe Kate duke i pyetur nëse duhej të vishte një uniformë piloti apo një uniformë naziste, dhe ata i rekomanduan këtë të fundit.
Që të dy po qeshnin me të madhe më vonë kur ky akt u cilësua si një skandal. Po ashtu Harry shkruan se në një rast tjetër u kritikua sërish nga media pasi e kishte etiketuar “paki” një kadet të ushtrisë pakistaneze, për shkak se ai nuk e dinte se ky term ishte një fyerje, duke menduar se ishte e ngjashme me nofkën Yankee, me të cilën thirren amerikanët.
Kulturë
Edi Rama për Ditën e Trashëgimisë: Një pasuri që lidh të kaluarën me të ardhmen
Published
20 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka përkujtuar Ditën Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore me një mesazh të veçantë dhe një dedikim mbi rëndësinë e saj për identitetin kombëtar.
Ai ndau me publikun pamje që përfaqësojnë motive tradicionale shqiptare, duke theksuar se kjo trashëgimi është një pasuri e çmuar që lidhet ngushtë me rrënjët, historinë dhe shpirtin e popullit tonë.
”Sot kremtojmë Ditën Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore, një ditë që na kujton pasurinë më të çmuar të identitetit tonë kombëtar. Trashëgimia jonë kulturore është lidhja jonë me të kaluarën, një pasqyrë e historisë dhe frymëzim për të ardhmen. Ajo na kujton rrënjët tona, traditat e gjyshërve, dhe forcon lidhjen me shpirtin e vendit tonë. Ruajtja dhe vlerësimi i saj nuk është vetëm një detyrë historike, por edhe një angazhim për të kultivuar krenarinë dhe për të trasmetuar gjallërinë e kulturës shqiptare brez pas brezi”, shkroi Rama.
Ai theksoi se ruajtja e trashëgimisë kulturore është një detyrë kolektive që kërkon bashkëpunim dhe vëmendje nga të gjithë qytetarët, institucionet dhe komunitetet, duke e bërë këtë ditë një mundësi për të reflektuar mbi vlerat që na lidhin si komb. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Vdes sopranoja e njohur, nëna e Piro Çakos
Published
1 day agoon
September 29, 2025By
UBT News
Ndërron jetë sopranoja e njohur shqiptare, Luiza Papa-Çako. Artistja u nda nga jeta në moshë të shtyrë, duke lënë pas një trashëgimi të çmuar në muzikën klasike shqiptare.
Luiza Çako ishte një nga emrat më të spikatur të skenës lirike shqiptare. Me një karrierë të gjatë dhe të suksesshme, ajo kontribuoi në pasurimin e kulturës muzikore në vend, duke interpretuar një sërë rolesh kryesore në vepra operistike brenda dhe jashtë Shqipërisë.
Ajo njihej për interpretimin e saj të ndjerë, teknikën vokale dhe elegancën artistike.
Luiza Çako ishte gjithashtu bashkëshortja e tenorit të njohur Gaqo Çako dhe nëna e këngëtarit të njohur Pirro Çako, duke qenë pjesë e një familjeje me traditë të thellë muzikore. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Sean ‘Diddy’ Combs rikthehet në gjykatë për të kërkuar një gjykim të ri
Published
4 days agoon
September 26, 2025By
UBT News
Personazhi Sean “Diddy” Combs dhe avokatët e tij u rikthyen në gjykatën federale të New York për t’i kërkuar një gjyqtari të anulojë dënimet e tij, ku akuzohet për prostitucion ose edhe të lejojë të zhvillohet një gjyq i ri.
Gjyqtari Arun Subramanian shtyu seancën dëgjimore dhe nuk vendosi menjëherë për kërkesën e mbrojtjes.
Producenti amerikan i muzikës, i cili u akuzua për drejtimin e një operacioni të gjerë të trafikimit seksual, është burgosur që nga arrestimi i tij shtatorin e kaluar dhe i njëjti u dënua në korrik për dy akuza për prostitucion.
Avokatët e Combs argumentojnë se dënimet e tij ishin një keqpërdorim i Aktit Mann , një ligj federal që u miratua për të luftuar trafikimin e qenieve njerëzore dhe shfrytëzimin seksual të grave.
Reperi përballet deri në 10 vjet burg për secilën akuzë të ngritur./S.K/BBC News/.
Kulturë
18 nga librat më të mirë të vitit sipas gazetarëve të BBC
Published
4 days agoon
September 26, 2025By
UBT News
Disa nga gazetarët e BBC-së, kanë renditur disa nga librat, si ndër më të mirët e vitit të paktën deri më tani. Në vijim mund të lexoni 18 titujt e librave, 5 nga ta më të detajuar.
Helm by Sarah Hall
Hall është autore e romaneve, përfshirë romanin e nominuar për çmimin Booker, The Electric Michelangelo (2004) dhe Burntcoat të vitit 2021, Ajo është edhe krijuese e disa koleksioneve me tregime të shkurtra.
Moti dhe peizazhi kanë qenë shpesh shqetësimet e saj, siç janë edhe këtu, në një pjesë historiku të hulumtuar thellë që i mori Hall pjesën më të madhe të 20 viteve për ta përfunduar.
Personazhi qendror i Helm është era e vetme e emërtuar e Britanisë, e cila ndodh në një pjesë të veçantë të Cumbria-s, ku Hall u rrit. Ajo bashkon fije që skicojnë përpjekjet e njerëzimit për të zotëruar erën, nga kohërat parahistorike deri në ditët e sotme, ku protagonistja e saj është Dr. Selima Satur, një klimatologe, hulumtimi i së cilës papritmas bën bujë.
Good and Evil and Other Stories by Samanta Schweblin
Secila prej gjashtë tregimeve në këtë përmbledhje nga autorja argjentinase Samanta Schweblin, paraqet personazhe në momente kyçe që shpejt shndërrohen në diçka thellësisht shqetësuese.
Një nënë del nga një liqen, pasi ka qenë dëshmitare e diçkaje të tmerrshme; një baba i ri përndiqet nga një moment shpërqendrimi që ka pasur pasoja të thella; akti i dhembshur i një gruaje të vetmuar përballet me një pushtim të frikshëm në shtëpi.
Që nga historia hapëse “e guximshme” e tutje, thotë The Guardian, Schweblin e shikon botën drejtpërdrejt, duke shpuar sipërfaqen e saj mashtruese, duke i lejuar lexuesit të bëjë të njëjtën gjë.
“Drejtpërdrejtësia dhe qartësia e gjuhës së autores hap një terren unik emocional ku frika dhe dhembshuria bashkohen”.
Flashlight by Susan Choi
Louisa dhjetëvjeçare gjendet në një plazh në Japoni, babai i saj i zhdukur dhe supozohet i mbytur, dhe që andej historia shpaloset nëpër breza dhe kontinente, duke eksploruar prejardhjen familjare të Louisës që përfshin Korenë e Veriut dhe SHBA-në.
I përzgjedhur për Çmimin Booker, romani i gjashtë i Susan Choi ndryshon zhanret nga satira në dramë dhe nga romani i rritjes në thriller ndërkombëtar.
“I ndërlikuar, surprizues dhe i thellë” është mënyra se si përshkruhet nga gjyqtarët e Booker.
Autorja përfundon se ata balancojnë tensionet historike dhe dramat intime me një elegancë të jashtëzakonshme. Karakterizimi i Choi duket se është i duruar dhe i sigurt, thotë Times Literary Supplement.
Katabasis by RF Kuang
Në moshën 29 vjeç dhe autore e gjashtë romaneve, përfshirë bestsellerin e vitit 2022 Babel dhe hitin viral të vitit 2023, Yellowface, pra librit të fundit të mrekullueshëm nga Rebecca Kuang.
Kjo fillon me një premisë shakaje se universiteti është ferr dhe një akademi e krahasuar me një kryqëzim midis Inferno-s së Dantes dhe Piranesi-t të Susanna Clarke, Katabasis (që do të thotë zbritje në botën e nëndheshme) e që fillon në kufijtë e gjelbër të Universitetit të Kembrixhit.
Duke vrarë potencialisht mbikëqyrësin e saj “magjik”, Profesor Jacob Grimes, në një eksperiment laboratorik, pasuniversitarja Alice Law e ndjekur nga rivali i saj student Peter Murdoch – udhëton për ta ringjallur atë, ku ajo zbulon se ferri është një kampus dhe zbulon shkallën e plotë të gabimeve të profesorit.
Bring the House Down by Charlotte Runcie
Një roman debutues nga gazetarja e artit Charlotte Runcie, Bring the House Down eksploron marrëdhënien midis artistes dhe kritikut, si dhe temat e zemërimit femëror dhe kulturës së anulimit.
Duke u zhvilluar gjatë katër javëve në Festivalin Fringe të Edinburgut, historia përqendrohet rreth kritikut të teatrit Alex, koleges së tij dhe narratores Sophie, si krijueses të një shfaqjeje me një grua, Hayley.
Ngjarjet zhvillohen kur Alex shkruan një vlerësim dënues për shfaqjen e Hayley, por më pas vazhdon të flejë me të para se të publikohet vlerësimi. Los Angeles Times e përshkruan atë si thellësisht argëtues dhe kënaqësisht të shijshëm, ndërsa Chicago Review of Books thotë se është një udhëtim i trazuar dhe i dhimbshëm mbi atë që do të thotë vërtet të kritikosh një kulturë.
Lista e librave të tjerë vijon si:
The Loneliness of Sonia and Sunny by Kiran Desai
Dream Count by Chimamanda Ngozi Adichie
We Do Not Part by Han Kang
Stag Dance by Torrey Peters
Theft by Abdulrazak Gurnah
Universality by Natasha Brown
The Names by Florence Knapp
The Emperor of Gladness by Ocean Vuong
Eden’s Shore by Oisín Fagan
Dream State by Eric Puchner
The Dream Hotel by Laila Lalami
Confessions by Catherine Airey
Flesh by David Szalay./S.K/BBC News/

Klopp drejt rikthimit në stol

Qumështi i plotë rikthehet në qendër të debatit: luks apo pjesë e një diete të shëndetshme?

Kidman dhe Urban ndahen pas dy dekadash martesë, si do të ndahet pasuria e tyre?

Rriten pensionet në Shqipëri, përfitojnë mbi 700 mijë të moshuar

A kërkoni ushqim kur gjendeni në një humor të keq? Ja pasojat e këtij vendimi

UBT ofron 20 për qind bursë në programin Master në Shkencat dhe Teknologjia e Ushqimit, për teknologët, nutricionistët dhe infermierët

Trump vendos tarifa të reja për drurin dhe mobiljet

Një nënë ruse dhe fëmijët e saj të gjetur në një shpellë indiane kthehen në shtëpi

Kurti takohet me Kongresistin Torres, e njofton për progresin ekonomik e demokratik të vendit
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet3 weeks ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën