

Shëndeti
Tetë arsyet përse duhet të hani hurma gjatë gjithë vitit
Hurmat janë vërtet një rezervë shëruese, veçanërisht kur bëhet fjalë për agjërimin.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNga forcimi i sistemit nervor deri në promovimin e shëndetit të zemrës dhe syve, hurmat kanë një mori përfitimesh të provuara.
Andaj në vend që të kufizoni konsumin tuaj të frutave vetëm në Ramazan, provoni t’i hani ato gjatë gjithë vitit.
Sipas Daily Sabah, hurmat, një simbol i bollëkut dhe një burim i pasur i fibrave, kaliumit dhe kalciumit, kanë qenë ushqimi kryesor i tryezave të Ramazanit qysh kur Profeti Muhamed i këshilloi shokët myslimanë që të prisnin agjërimet e tyre me frutin e shenjtë.
Në vendet e Lindjes së Mesme dhe klimat tropikale dhe të shkretëtira, hurmat janë të shumëllojshme.
Dhe përveç që janë të shijshme, hurmat janë vërtet një rezervë shëruese, veçanërisht kur bëhet fjalë për agjërimin.
Falë përmbajtjes së tyre të lartë të karbohidrateve që mbajnë shumë energji në një vëllim kaq të vogël, “shtypin” dëshirat e sheqerit dhe kështu ju ndihmojnë të kontrolloni oreksin tuaj gjatë gjithë ditës.
Me aminoacide për ndërtimin e trupit, vitaminat A, B dhe C, si dhe shumë minerale si kaliumi, magnezi, kalciumi, natriumi, hekuri, zinku, bakri dhe seleni, hurmat janë me të vërtetë një energji ushqyese.
Sidoqoftë, ato gjithashtu përbëhen kryesisht nga karbohidrate të thjeshta, kryesisht glukozë dhe fruktozë, prandaj si të gjitha ushqimet, moderimi është thelbësor.
Kështu, specialistja e të ushqyerit dhe distikëve, Demet Cerit, nga Spitali Acıbadem Atakent tha që konsumimi i tepërt i frutave të ëmbla mund të çojë në shtim në peshë dhe prishje të balancës së sheqerit në gjak.
Megjithatë, ajo ka sjellë disa arsye pse duhet të hamë hurma rregullisht:.
Ju ndihmon të ndjeheni të ngopur
Hurmat janë fruta të pasura me fibra dietale të tretshme, veçanërisht pektinë.
Pra, si e zgjasin ato ngopjen?
Epo, këto fije, të cilat tërheqin ujin, rrisin rrjedhshmërinë e përmbajtjes së stomakut, prandaj zgjasin kohën që kalon në stomak dhe sigurojnë një ndjenjë të ngopjes, tha Cerit.
Duke përfshirë ushqime të pasura me fibra, siç janë hurmat në iftaret dhe syfyret tuaj dhe dietën e përgjithshme, si dhe mbështesni këtë konsum të fibrave duke konsumuar edhe më shumë ujë, do të keni një kontroll më të madh mbi oreksin tuaj dhe do të jeni më të ngopur për më gjatë, shtoi ajo.
Mbështesin imunitetin
Studimet tregojnë se hurmat mund të kenë një efekt stimulues në sistemin imunitar.
Ky efekt shoqërohet me përmbajtjen e tyre beta-glukane, që është një polisakarid, lloji më i mirë dhe më kompleks i karbohidrateve që mjekët këshillojnë që duhet të konsumojmë.
Përveç kësaj, hurmat përmbajnë gjithashtu sasi të larta të komponimeve fenolike dhe karotenoide (të dyja kanë veti të shkëlqyera për luftimin e kancerit), si dhe vitamina, të gjitha këto mendohet se luajnë një rol në mbështetjen e sistemit imunitar – falë efekteve të tyre antimikrobike dhe vetive antioksiduese.
Jo më të lakmuarit të sheqerit
Pas periudhave të zgjatura të urisë ose agjërimit, trupi ynë na drejton drejt burimeve me karbohidrate të larta, përkatësisht ushqimeve të ëmbla, në mënyrë që sheqeri në gjak të mund të kthehet me shpejtësi në nivelet e tij normale.
“Megjithatë, për të parandaluar shtimin në peshë dhe për të shmangur parregullsitë që lidhen me sheqerin në gjak, duke përdorur përmbajtjen natyrale të sheqerit në fruta (në vend të ëmbëlsirave artificiale) për të përmbushur nevojat tona për diçka të ëmbël. Me shijen e tyre të veçantë dhe ëmbëlsinë e pasur, hurmat mund të jenë një zgjedhje e mirë për të gjitha nevojat tuaja për ëmbëlsirë”, tha Cerit.
Lehtësim i kapsllëkut
Ushqime të tilla si hurma me fibra dietike të larta duhet të kenë një pjesë të rëndësishme në një dietë të shëndetshme.
Për të mbajtur gjithçka që funksionon pa probleme, dietologët rekomandojnë të konsumoni të paktën 20-30 gram fibra në ditë.
Studimet kanë treguar që rritja e marrjes së fibrave dietike rrit vëllimin e jashtëqitjes dhe shkurton kohën e saj të tranzicionit në zorrë, duke ndihmuar kështu në parandalimin e kapsllëkut të frikshëm.
Në Ramazan, ju gjithashtu mund të përfitoni nga përmbajtja e pasur e fibrave të hurmave për të ndihmuar tretjen.
Të mira për zemrën
Hurmat njihen si një burim i shkëlqyeshëm i kaliumit, një mineral thelbësor përgjegjës për ruajtjen e ekuilibrit të lëngjeve dhe elektroliteve në trup, përcjell Telegrafi.
Kaliumi është i përfshirë në sigurimin e përcjelljes nervore, rregullimin e pulsit dhe presionit të gjakut.
Hulumtimet zbulojnë se një dietë e pasur me kalium ndihmon në uljen e presionit të gjakut, ruajtjen e shëndetit kardiovaskular dhe zvogëlon rrezikun e goditjes në tru.
Mbron nga sëmundjet e syrit
Hurmat gjithashtu përmbajnë komponime që ndihmojnë në ndalimin e sëmundjeve të syrit të lidhura me moshën.
Studimet kanë treguar që ato janë një burim i fortë i zeaxanthin dhe lutein, të cilat janë llojet e karotenoideve të pranishme në indet e syve dhe kanë veti antioksiduese.
Prandaj, këto komponime mendohet se janë të dobishme në parandalimin e zhvillimit të kataraktit dhe degjenerimit makular (makula: pjesa qendrore e retinës) tek individët e moshuar.
Sistemi nervor dhe energjia
Hurmat, të cilat përmbajnë nivele të moderuara të B1, vitaminë B2 dhe niacin (B3), si dhe vitaminë B6, na ndihmojnë të plotësojmë nevojat tona ditore për vitaminë B.
Vitamina B e lartpërmendur është e përfshirë në metabolizimin e karbohidrateve, proteinave dhe yndyrave, domethënë duke marrë energji nga këto lëndë ushqyese.
Ato gjithashtu luajnë një rol të rëndësishëm në funksionimin e shëndetshëm të sistemit nervor.
Kur jeni në nivel jo të mjaftueshëm në këto vitamina, me shumë mundësi do të ankoheni për luhatje dhe ulje të nivelit të energjisë, dobësi, lodhje dhe probleme të përqendrimit.
Kjo është më e rëndësishmja kur agjëroni kur “mjegulla e trurit” është një sfidë e vërtetë.
Çelësi për kocka të forta
Kur bëhet fjalë për shëndetin e kockave, minerali i parë që ju vjen në mend është kalciumi. Cerit tha se thithja e kalciumit është po aq e rëndësishme sa edhe marrja e tij.
Kalciumi dhe fosfori janë dy minerale që punojnë së bashku për të mbrojtur shëndetin e kockave dhe përthithja e tyre rritet kur merren së bashku.
Konsumimi i hurmave, të cilat përmbajnë minerale si kalcium, magnez dhe zink, si dhe fosfor, çdo ditë na ndihmojnë në përmirësimin e shëndetit të kockave dhe parandalimin e kushteve të tilla si osteoporoza, tha Cerit.
Të freskëta ose të thata, hani gjatë gjithë vitit
Megjithëse vlera ushqyese e hurmave varet nga lloji i tyre, pavarësisht nëse ato janë të freskëta ose të thata, shkalla e pjekurisë dhe kushtet e tyre të rritjes, ato janë super ushqyes.
Falë jetëgjatësisë së gjatë, ato konsumohen kryesisht kur piqen dhe pastaj thahen.
Duke thënë se ndërsa ato të freskëta janë më të pasura me proteina dhe komponime fenolike, ato humbasin paksa disa antioksidantë dhe kanë një përmbajtje më të lartë të karbohidrateve kur piqen dhe thahen.
Gjithsesi Cerit thotë se ato janë akoma shumë të dobishme për shëndetin tonë të përgjithshëm dhe humbja është e vogël.
Pra konsumoni këtë frut “jo vetëm në Ramazan, por edhe gjatë gjithë vitit, të freskët dhe të thatë”, ka rekomanduar ajo.

Metabolizmi, është një sërë procesesh në trup që shndërrojnë ushqimin dhe pijet në energji dhe i lejojnë trupit të funksionojë normalisht.
Është thelbësor për shumë funksione, duke përfshirë tretjen, frymëmarrjen, qarkullimin e gjakut dhe rregullimin e temperaturës së trupit.
Gjenetika, gjendjet shëndetësore dhe stili i jetesës ndikojnë në shkallën metabolike, dhe një metabolizëm i ngadaltë tregon se trupi nuk po djeg mjaftueshëm kalori, gjë që mund të çojë në dëshira për ushqim, lëkurë të thatë, lodhje dhe luhatje të humorit.
Funksionimi i saktë na lejon të funksionojmë në aktivitetet e jetës, duhet t’i kushtoni vëmendje shenjave që tregojnë se metabolizmi ngadalësohet.
Shenjat e një metabolizmi të ngadaltë:
Je vazhdimisht i lodhur – Lodhja pa një shpjegim tregon metabolizëm të ngadaltë. Kur metabolizmi është më i ngadaltë, trupi e shndërron ushqimin në energji në mënyrë pak efikase, duke rezultuar në nivele të ulëta të energjisë. Kjo mund t’ju bëjë të ndiheni të rraskapitur ose të lodheni më lehtë gjithë ditën.
Keni lëkurë të thatë – Edhe pse lëkura e thatë ose pa jetë është e zakonshme, shfaqja e saj tregon metabolizëm të ngadaltë. Hormonet tiroide, që rregullojnë shkallën metabolike, luajnë rol kyç në mbajtjen e lëkurës të hidratuar. Kur ka çekuilibër në funksionin e tyre, metabolizmi ngadalësohet.
Ju shtoni në peshë lehtë
Nëse vazhdoni të shtoni në peshë pavarësisht një diete të ekuilibruar dhe ushtrimeve, kjo mund të jetë për shkak se metabolizmi është i ngadaltë. Një metabolizëm më i ngadaltë e bën më të vështirë që ta shndërrojë ushqimin në energji shpejt, gjë që zvogëlon djegien e kalorive.
Ke ftohtë
Ndjenja e të ftohtit, edhe kur temperatura nuk ka rënë, mund të tregojë një çrregullim metabolik. Proceset metabolike janë përgjegjëse për gjenerimin e nxehtësisë së trupit, dhe një temperaturë më e ulët shoqërohet me një metabolizëm më të ngadaltë. Njerëzit me tiroide joaktive ose obezitet kanë temperaturë më të ulët të trupit pikërisht për shkak të një metabolizmi më të ngadaltë. Një çekuilibër hormonal mund ta pengojë trupin të prodhojë nxehtësi siç duhet.
Keni dëshirë për ushqim
Dëshirat intensive për ushqime të caktuara, veçanërisht me përmbajtje të lartë sheqeri, mund të lidhen me metabolizëm të ngadalësuar. Dëshirat për ushqim lidhen me shëndetin metabolik, me dietë të pabalancuar, zakone të këqija të të ngrënit dhe një përbërje të pafavorshme të trupit. Këto dëshira janë shenjë se metabolizmi nuk arrin ta përpunojë ushqimin në energji e lëndë ushqyese të nevojshme, duke e shtyrë trupin të kërkojë konsum shtesë të ushqimit.
Ke luhatje humori
Ndërsa ndryshimet e rastit të humorit janë normale, ndryshimet e shpeshta mund të tregojnë një metabolizëm të ngadaltë. Nivelet e ulëta të energjisë dhe çekuilibrat hormonalë që shoqërojnë një metabolizëm të ngadaltë mund të çojnë në ndjenja nervozizmi dhe frustrimi.
Keni probleme me tretjen
Shkalla metabolike dhe proceset e tretjes janë të lidhura ngushtë, tretja e zbërthen ushqimin, metabolizmi e shndërron atë në energji. Ndryshimet në metabolizëm, ngadalësimi i tij, ndikon në sistemin tretës. Një metabolizëm pak aktiv shkakton probleme me tretjen, të tilla si kapsllëk, fryrje ose diarre.
Çfarë ndiko në ngadalësimin e metabolizmit?
Gjenetika luan rol të rëndësishëm, pasi disa njerëz trashëgojnë një metabolizëm më të shpejtë, ndërsa të tjerët kanë një më të ngadaltë. Me moshën, metabolizmi ngadalësohet natyrshëm, veçanërisht pas moshës 60 vjeç për shkak të ndryshimeve në qelizat e trupit dhe një rënieje të masës muskulore.
Gjinia ndikon në shkallën metabolike, pasi gratë kanë tendencë të kenë më shumë yndyrë trupore dhe më pak masë muskulore sesa burrat. Ushqyerja është thelbësore, pasi një dietë me pak kalori ose e pashëndetshme mund të ngadalësojë metabolizmin, ndërsa mungesa e lëndëve ushqyese çon në një ngadalësim.
Një stil jetese sedentar, mungesa e gjumit e stresi kronik ndikon negativisht në metabolizëm duke zvogëluar djegien e kalorive dhe duke prishur ekuilibrin hormonal. Gjendjet shëndetësore si diabeti dhe hipotiroidizmi ngadalësojnë metabolizmin, ndërsa ekspozimi ndaj toksinave dhe kimikateve në mjedis mund të ketë pasoja negative, duke përfshirë rritjen e rrezikut të obezitetit.
Shëndeti
Ky është ushqimi që i bën mirë zemrës, trurit dhe lëkurës
Published
2 days agoon
June 5, 2025
E njohur si një nga frutat më të shëndetshme në botë, avokado po fiton më shumë popullaritet edhe në tryezat shqiptare, falë përfitimeve të shumta që ofron për shëndetin.
E pasur me yndyra të shëndetshme, fibra, vitamina dhe antioksidantë, avokado është klasifikuar nga specialistët e ushqyerjes si një “superushqim”.
Konsumimi ndikon në përmirësimin e funksioneve kardiovaskulare, mbështet funksionin e trurit, ndihmon në mirëmbajtjen e lëkurës së shëndetshme.
Avokado përmban acid oleik, një yndyrë e njëjtë me atë që gjendet në vajin e ullirit që ndihmon në uljen e kolesterolit të keq dhe rritjen e atij të mirë.
Njerëzit që përfshijnë avokadon në dietë kanë më pak rrezik për sëmundje të zemrës. Përmbajtja e lartë e folatit e vitaminës K në avokado mbështet funksionin e trurit, përmirëson kujtesën dhe ndihmon në parandalimin e sëmundjeve neurodegjenerative si Alzheimeri.
Lëkurë e shëndetshme dhe e hidratuar
Yndyrat natyrale dhe vitamina E që përmban avokado ndihmojnë në ushqimin e lëkurës dhe luftimin e plakjes së parakohshme. Maskat natyrale me avokado janë gjithashtu shumë të përdorura për hidratimin e fytyrës dhe trajtimin e irritimeve.
Ndihmon në tretje dhe kontroll të peshës
Me rreth 10 gramë fibra për çdo avokado, ky frut mbështet tretjen e shëndetshme e ndihmon në ndjesinë e ngopjes për më gjatë, duke qenë zgjedhje ideale për ata që kërkojnë të menaxhojnë peshën trupore.
Kur avokado konsumohet me ushqime të tjera, ndihmon trupin të përthithë më mirë vitaminat që treten në yndyrë, si vitaminat A, D, E dhe K.
Përfshiri në dieta të balancuara ushqimore, theksojnë se avokado është opsion i shëndetshëm për mëngjes, sallata a ushqime të lehta gjatë ditës.
Shëndeti
Stresi vret më shumë se sheqeri, si ta dalloni në trupin tuaj?
Published
2 days agoon
June 5, 2025
Në një botë që lëviz me ritme gjithnjë e më të shpejta, stresi është bërë një nga “vrasësit e padukshëm” më të rrezikshëm për shëndetin.
E dimë që sheqeri i tepërt çon në sëmundje si diabeti apo obeziteti, studimet tregojnë se stresi kronik ka pasoja edhe më të rënda – dhe shpesh më të fshehta.
Si ndikon stresi në trupin tuaj?
Kur përjetoni stres, trupi lëshon hormone si kortizoli dhe adrenalina, që në afatshkurtër ju ndihmojnë të përballoni situatat e vështira. Nëse stresi zgjat me javë apo muaj, këto hormone fillojnë të dëmtojnë trupin në mënyrë të heshtur:
Rritje e tensionit të gjakut
Dobësim i sistemit imunitar
Çrregullime të gjumit
Rritje e rrezikut për sëmundje të zemrës
Çrregullime hormonale dhe tretjeje
Shenjat që tregojnë se stresi po dëmton shëndetin tuaj:
Lodhje kronike, edhe pas gjumit
Dhimbje koke të shpeshta apo tension në qafë/shpatulla
Probleme me tretjen – fryrje, dhimbje stomaku, kapsllëk
Rënie flokësh apo lëkurë e thatë
Rritje e oreksit për ushqime të ëmbla ose të shpejta
Mungesë përqendrimi dhe harresë
Rrahje të zemrës të çrregullta apo ankth të pashpjegueshëm
Rënia e dëshirës seksuale
Çfarë mund të bëni për ta menaxhuar stresin?
Aktivitet fizik i rregullt – edhe ecja e përditshme ul nivelin e kortizolit
Meditim, frymëmarrje e thellë ose joga
Gjumi i mirë – prioritizoni 7–8 orë gjumë cilësor
Kufizoni kafeinën, sheqerin dhe alkoolin
Flisni me dikë – mos i mbani ndjenjat brenda
Pushime të shkurtra pa ekran gjatë ditës
Sheqeri ndikon në trup përmes ushqimit që konsumoni. Por stresi ju ndikon përmes gjithçkaje që mendoni, përjetoni dhe përballoni çdo ditë.
Mos e nënvlerësoni. Kujdesuni për mendjen si për trupin – sepse, shpesh, është ajo që sëmuret e para.
Shëndeti
Uji i ftohtë në kyçet e dorës për freskim të menjëhershëm
Published
2 days agoon
June 5, 2025
Ajo që ndodh në organizëm si pasojë e temperaturave të nxehta është e rrezikshme. Të gjitha sistemet e krijuara për tu përshtatur me nxehtësinë stërmundohen.
Ekspozimi afatgjatë në temperatura të nxehta ndikon menjëherë në aftësinë e trupit për të djersirë, djersitja ka rol të rëndësishëm në freskinë e trupit dhe kur ajo bllokohet njeriu mund të pësojë një goditje të fortë. Truri bëhet më i nxehtë dhe njeriu bëhet konfuz dhe humb vetëdijen.
Kontraktimet e muskujve, përtharja e skuqja e lëkurës janë sinjale që tregojnë se duhet të futeni në ambient të kondicionuar. Njerëzit më të brishtë dhe më të ndjeshëm ndaj nxehtësisë janë ata obezë, fëmijët, të moshuarit dhe njerëzit që marrin medikamente të caktuara.
Si të freskoheni duke mbajtur kyçet nën ujë?
Mbajtja e kyçeve nën ujë është një qasje e mirë dhe e përqendruar për uljen e nxehtësisë së trupitm, kur të ndieni që vapa po ju vë për fund, hapni rubinetin e vendosni kyçet e dorës nën ujin e rrjedhshëm. Secili prej kyçeve duhet të qëndrojë nën rrjedhën e ujit për të paktën 30 sekonda.
Një mënyrë e tillë ulë temperaturën e gjakut në zonën e duarve e krahëve, gjaku qarkullon në trup duke e mbajtur të freskët për një orë. Hidratimi i domosdoshëm gjatë gjithë ditës. Ekspertët thonë se njeriu duhet të tregohet i kujdesshëm në hidratimin e vazhdueshëm gjatë gjithë ditës.
Pini ujë vazhdimisht dhe hani shumë fruta. Kësisoj do të ndihmoni trupin të rregullojë vetë temperaturën e tij e të përballet me më lehtësi me vapën.

Metabolizëm i ngadaltë, si t’i dalloni simptomat

Profesorët e UBT-së kontribuojnë në ndërtimin e paqës së qëndrueshme

Zyrtare: Ferizaj përforcohet në qendër të mbrojtjes, prezantojnë Ardit Iljazin

Mbyllet me sukses Java e Dizajnit në UBT – prezantohen koleksione me vlera artistike dhe kulturore

Aktori Christian Bale duket thuajse i panjohur rrugëve të Atlantas, teksa po xhiron filmin e ri

Jackie Chan: Mësova anglisht përmes muzikës ‘country’ pasi u zhvendos në SHBA!

Bill Gates do të dhurojë 99% të pasurisë së tij për Afrikën

FSHF: Vijon procesi i shpërndarjes së biletave përmes shortit elektronik për ndeshjen Shqipëri – Serbi

Ardian Ismajli mund t’i bashkohet Rashicës te Besiktasi?
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 days ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati