Kuriozitete

Testi treminutësh që mund ta zbulojë se cilët janë të rrezikuar nga Alzheimeri

Published

on

Testi i ri i trurit, që zgjat vetëm tre minuta, mund t’i identifikojë problemet e kujtesës të lidhura me sëmundjen e Alzheimerit para se të përcaktohet diagnoza, duke rritur shpresat se mund t’i ndihmojë mjekët të dallojnë pacientët që mund të përfitojnë më herët nga trajtimet e reja, ka raportuar The Guardian.

Provat e para kanë treguar se testi, i njohur si “Fastball”, dallon te pacientët me çrregullim të lehtë të aftësive njohëse,  gjendje që prek kujtesën, të folurin ose të menduarit, por pa e penguar jetën e përditshme – se kush ka më shumë rrezik për të zhvilluar Alzheimer.

Studime me grupe më të mëdha janë duke u zhvilluar.

“Ky test na tregon se metoda e re pasive për matjen e kujtesës, e ndërtuar për diagnozën e Alzheimerit, mund të jetë e ndjeshme për individët me rrezik të lartë, por ende nuk janë diagnostikuar”, tha doktori George Stothart, neuroshkencëtar në Universitetin Bath.

Testi funksionon si elektroencefalogram. Përmes sensorëve të vendosur në kokë, regjistrohet aktiviteti elektrik i trurit ndërsa pjesëmarrësit shikojnë një sërë imazhesh që shfaqen me shpejtësi në ekran. Para testit, vullnetarëve u tregohen tetë figura, të cilat u kërkohet t’i emërtojnë, pa u thënë t’i kujtojnë. Më pas, çdo i pesti imazh është një nga ato që ata kanë parë më herët.

Rezultatet treguan se personat me MCI amnestik, që prek kujtesën për objekte, reaguan më dobët krahasuar me të rritur të shëndetshëm dhe ata me forma të tjera të MCI. Ky grup është disa herë më i rrezikuar të zhvillojë Alzheimer sesa pacientët me MCI jo-amnestik.

Testi nuk mund të tregojë me siguri se kush do të zhvillojë Alzheimer.

nëse gjetjet konfirmohen në studime më të mëdha, mund të bëhet mjet i vlefshëm për mjekët, ndihmon në përcaktimin se cilët pacientë janë në rrezik të lartë dhe mund të përfitojnë nga ilaçet e reja.

Të gjitha testimet janë kryer në shtëpitë e pjesëmarrësve,  gjë që, sipas Stothart, “është e rëndësishme për t’i bërë ato të qasshme dhe për të ulur ankthin e njerëzve”.

Profesori Vladimir Litvak, nga UCL’s Queen Square Institute of Neurology, e quajti “hap të hershëm drejt zhvillimit të testit me vlerë klinike”. Ai shtoi se hapi duhet të jetë vlerësimi i aftësisë së testit për të parashikuar si ndryshon gjendja e  pacientit me kalimin e kohës dhe si mund të ndihmojë në vendimet për trajtim.

Edhe doktoresha Julia Dudley nga organizata Alzheimer’s Research UK e mirëpriti zhvillimin.

“Është inkurajuese të shohim studime që eksplorojnë mënyra të reja për të zbuluar problemet e kujtesës. Trajtimet për Alzheimer po tregojnë se janë më efektive kur jepen në fazat e hershme të sëmundjes, diagnoza është thelbësore që njerëzit të përfitojnë”, ka thënë ajo.

Doudley ka shtuar se nevojiten studime më afatgjata dhe me grupe më të mëdha e më të ndryshme.

“Problemet e kujtesës mund të lidhen edhe me gjendje të tjera shëndetësore, jo vetëm me demencën. Kërkimet e ardhshme duhet të shqyrtojnë se si faktorë të tjerë mund të ndikojnë në rezultatet e testit të valëve të trurit dhe si mund të përdoren këto teste krahas mjeteve të tjera të diagnozës, si vlerësimet e aftësive njohëse dhe analizat e gjakut”, përfundoi doktoresha.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Kuriozitete

Ndalohen 1.7 tonë kokainë në ujërat e Atlantikut, katër persona arrestohen

Published

on

Autoritetet portugeze kanë arrestuar katër persona pas ndalimit të një nëndetëseje në Oqeanin Atlantik, e cila transportonte më shumë se 1.7 tonë kokainë drejt Gadishullit Iberik.

Nëndetësja u lokalizua dhe u sekuestrua ditët e fundit. Pamjet tregojnë momentin kur policia e marina portugeze rrethojnë mjetin e hipin në bord, duke sekuestruar lëndën narkotike të klasës A dhe arrestuar ekuipazhin, i përbërë nga katër persona me origjinë nga Amerika e Jugut.

Policia njoftoi se të arrestuarit, dy ekuadorianë, një venezuelas dhe një kolumbian, janë lënë në paraburgim pas paraqitjes në gjykatë në ishujt Azore. Shefi i Njësisë Portugeze Kundër Trafikut të Drogës, Vítor Ananias, deklaroi se kombësitë e ndryshme të të dyshuarve tregojnë se organizata pas tyre operon ndërkombëtarisht.

Qendra për Analizë dhe Operacione Detare me seli në Lisbonë kishte marrë informacione se një organizatë kriminale po përgatiste nisjen e një nëndetëseje të ngarkuar me kokainë, e destinuar për tregjet evropiane.

Pak ditë më vonë, një anije portugeze lokalizoi mjetin rreth 1.000 milje detare (rreth 1.850 km) nga brigjet e Lisbonës, në një operacion të mbështetur nga Agjencia Kombëtare Britanike e Krimeve dhe Administrata Amerikane Kundër Drogës (DEA).

Pas sekuestrimit, mjeti nuk mund të tërhiqej drejt bregut për shkak të motit të keq dhe strukturës së brishtë, ndaj u fundos në det të hapur.

“Mes nxehtësisë, avujve të karburantit dhe dallgëve të larta, qëndrimi në bord është jashtëzakonisht i vështirë. Pas 15-20 ditësh, gjithçka që dëshiron është të shpëtosh,” tha Ananias për gazetarët.

Në mars, një tjetër mjet i ngjashëm që transportonte 6.5 tonë kokainë u ndalua 1.200 milje detare nga Lisbona. Ngjarja ndodh në një kohë kur administrata amerikane ka intensifikuar goditjet ndaj mjeteve që dyshohen për trafik droge drejt SHBA-ve.

Javën e kaluar, tre persona u vranë në një sulm amerikan ndaj një mjeti të dyshuar për trafik droge në Karaibe, sipas sekretarit amerikan të mbrojtjes, Pete Hegseth.

Veprimet e tilla kanë ngjallur debate mbi ligjshmërinë e tyre sipas së drejtës ndërkombëtare dhe janë kritikuar ashpër nga liderë të Amerikës Latine, qytetarë të të cilëve janë shpesh mes viktimave të këtyre operacioneve. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

NASA: Hemisfera veriore e Tokës po errësohet më shpejt se ajo jugore

Published

on

Qendra kërkimore Langley e NASA-s ka zbuluar se hemisfera veriore po humbet reflektimin e dritës më shpejt se ajo jugore, një ndryshim që mund të ndikojë tek reshjet dhe modelet e motit në dekadat e ardhshme.

Normalisht, ekziston një simetri mes dy hemisferave: ato reflektojnë pothuajse të njëjtën sasi të dritës së diellit në hapësirë.

Ky ekuilibër konsiderohet i çuditshëm, pasi hemisfera veriore ka më shumë tokë, qytete dhe ndotje, që teorikisht duhet të çojnë në një reflektim më të lartë të dritës, ndërsa hemisfera jugore, kryesisht oqeanike, është më e errët dhe thith më shumë rrezatim.

Megjithatë, studimi i fundit i publikuar në Proceedings of the National Academy of Sciences tregon se ky ekuilibër po ndryshon.

Analiza e 24 viteve të të dhënave nga misioni CERES ka zbuluar se hemisfera veriore po thith më shumë dritë sesa ajo jugore – pra, po errësohet.

Ky ndryshim në ekuilibrin e energjisë së Tokës përshpejton ngrohjen globale, pasi çdo objekt që thith më shumë dritë rrit temperaturën e tij.

Kjo mund të ketë pasoja të drejtpërdrejta tek reshjet dhe modelet e motit, duke ndikuar në klimën globale për dekadat e ardhshme. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Çfarë i bën vetmia trupit dhe mendjes së njeriut?

Published

on

Secili prej nesh, ndoshta në një moment të jetës, është ndier i vetmuar.

Mund të ketë raste kur nuk keni me kë të shkoni në kinema apo thjesht me kë të bisedoni.

Të gjithë jemi të ndryshëm, dhe kur përballemi me vetminë, nuk dimë si të reagojmë apo çfarë të bëjmë për ta përballuar.

Si pasojë, njerëzit hanë më shumë, vuajnë nga pagjumësia dhe besojnë se vetmia është fati i tyre i pashmangshëm.

Trupi dhe mendja jonë reagojnë ndaj  ndryshimeve, dhe disa prej shenjave më të zakonshme të ndikimit të vetmisë janë:

Ndiheni gjithmonë të uritur.

Nuk keni ëndrra apo plane për të ardhmen dhe nuk gëzoheni për sukseset e të tjerëve.

Filloni të besoni se vetmia është e vetmja rrugë për ju.

Nuk arrini të relaksoheni asnjëherë plotësisht.

Keni vështirësi për të fjetur ose vuani nga pagjumësia.

E kaloni shumicën e kohës së lirë duke parë televizion.

Nuk ndieni dëshirë të kujdeseni apo të kaloni kohë me veten.

Ndiheni sikur nuk jeni të rëndësishëm për askënd.

Nuk keni provuar diçka të re prej një kohe të gjatë.  /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Më shumë se dieta: Si të jetosh gjatë sipas ChatGPT?

Published

on

Një përdorues pyeti ChatGPT se si mund të jetojë deri në 140 vjeç.

Përgjigja nuk kishte të bënte me dietën, gjenetikën apo pasurinë, por me stresin.

Sipas ChatGPT, njerëzit që jetojnë më gjatë kanë disa tipare të përbashkëta: lëvizin rregullisht, qëndrojnë të lidhur me të tjerët dhe shmangin stresin kronik, i cili vepron si një helm për trupin dhe mendjen.

Ata jetojnë momentin, pushojnë kur ndihen të lodhur dhe nuk presin deri në pension për të filluar të shijojnë jetën.

Pra, jeta e gjatë ka më shumë të bëjë me mënyrën si ndihesh dhe me kë kalon kohën, sesa me atë që hani. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara