

Lajmet
Tërheqja nga Afganistani acaron marrëdhëniet SHBA-Gjermani
Goditje në marrëdhëniet transatlantike.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiTërheqja e SHBA nga Afganistani pas 20 vitesh i ka bërë vitet e çrregullta të Trump-it të duken më shumë se një copëz e njëanshmërisë amerikane. Marrëdhëniet gjermano-amerikane kanë histori ulje-ngritjesh.
Pasi talibanët morën Kabulin dhe afganët e dëshpëruar vërshuan në aeroport duke u përpjekur të iknin nga vendi, kancelarja në largim Angela Merkel shprehu shqetësimin e saj: “Zhvillimet janë të hidhura, dramatike dhe të tmerrshme,” tha ajo në një konferencë shtypi më 16 gusht. “Tani të duket sikur gjithçka ishte e kotë “.
Për Gjermaninë, ushtria e së cilës ka kaluar gati 20 vjet në Afganistan, kostoja njerëzore dhe financiare ka qenë e rëndësishme. Bundeswehr-i, ushtria gjermane, hyri në Afganistan për të mbështetur SHBA pas sulmeve të 11 shtatorit në 2001 – në atë që do të bëhej dislokimi më i madh dhe më i gjatë ushtarak gjermane jashtë vendit. Gjatë kësaj kohe, Gjermania u angazhua për projektin e ndërtimit të kombit. Tani ato shpresa janë shuar.
Kandidati për kancelar për kristjandemokratët e Merkelit, Armin Laschet, foli për një goditje të madhe në marrëdhëniet transatlantike dhe tronditje nga veprimet e Presidentit amerikan Joe Biden: “Unë u zhgënjeva nga njoftimi i tij në 14 Prill, se ai do të zbatonte urdhrin e tërheqjes së Donald Trump nga Afganistani një me një, pa përfshirë plotësisht aleatët në këtë vendim të rëndësishëm “, tha Laschet-i për gazetën Frankfurter Allgemeine Zeitung në mes të gushtit.
“Është një humbje e madhe e besimit. Në veçanti në kompetencën e Amerikës si fuqi ushtarake,” thotë analisti politik Stephan Bierling nga Universiteti Regensburg. “Pas katër vitesh katastrofike nën Trumpin, ne kishim një pikëpamje shumë pozitive për Joe Biden. Tani kjo gjendje shpirtërore po ndryshon.”
Një marrëdhënie e pabarabartë
Pas Luftës së Dytë Botërore, SHBA luajti rolin kryesor në krijimin e Gjermanisë Perëndimore si një demokraci liberale, krijimin e institucioneve demokratike dhe të një shtypi të lirë. SHBA garantoi më tej sigurinë gjatë Luftës së Ftohtë, që Gjermania Perëndimore të vazhdonte të ekzistonte së bashku me Gjermaninë Lindore komuniste.
“SHBA e mundi Gjermaninë në Luftën e Dytë Botërore dhe më pas si një fuqi pushtuese ishte pjesë e ristrukturimit të shoqërisë gjermane,” shpjegon Ruth Hatlapa, një historiane e specializuar në atë se si Gjermania i sheh SHBA.
Kishte një pro-amerikanizëm në shoqërinë gjermane perëndimore që mbështeste lidhje më të thella, thotë ajo, por edhe pakënaqësi – veçanërisht në lidhje me varësinë e sigurisë së Gjermanisë Perëndimore nga SHBA, duke krijuar një “marrëdhënie kontradiktore”, sipas Hatlapas.
Vietnami ishte ndryshe për Gjermaninë
Marrëdhënia ka parë momentet e saj të ulëta. Lufta e Vietnamit ishte një rast i tillë. 12.000 protestues kundër luftës dolën në rrugët e Berlinit Perëndimor në vitin 1968. Njëri prej tyre ishte autori Friedrich Christian Delius.
“Ky zhgënjim që amerikanët, të cilët ne i admironim, po hynin në një luftë që ishte, të themi, krejtësisht në kundërshtim me parimet e tyre, na nxiti dhe na shqetësoi, ashtu siç shqetësoi qindra mijëra studentë amerikanë në kohë, “i tha ai transmetuesit publik Deutschlandfunk, 50 vjet pasi u zhvilluan ngjarjet.
Gjermania i kishte refuzuar thirrjet amerikane për të marrë pjesë ushtarakisht në Vietnam. Në vend të kësaj, ajo nisi një mision humanitar, duke dërguar një anije spitalore në zonën e luftës në vitin 1966, e koordinuar dhe e pajisur me personel nga Kryqi i Kuq Gjerman (DRK).
Ndarja gjermano-amerikane mbi Irakun
Një goditje tjetër ndaj imazhit amerikan në Gjermani erdhi në vitin 2003. Edhe pse SHBA, nën Presidentin George W. Bush i kërkoi qeverisë gjermane të merrte pjesë në luftën kundër regjimit të Sadam Huseinit në Irak, ministri i Jashtëm i atëhershëm Joschka Fischer nga Partia e Gjelbër iu përmbajt frazës së tij legjendare: “Unë nuk jam i bindur”.
Dyshimet se pushtimi i Irakut qe i justifikuar bazoheshin në përfundimet e kundërzbulimit gjerman. “Sipas informacioneve tona në atë kohë, arsyet që Colin Powell dha para Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara nuk qenë të bazuara, qenë në kundërshtim me tregimin e tij, dhe rezultuan të ishin të rreme,” i tha August Hanning, atëherë president i Shërbimit Informativ Federal(BND)gazetës Die Welt.
“Gabimet e bëra nga SHBA-të kanë ende sot një efekt: konflikti midis sunitëve dhe shiitëve, ngritja e organizatave terroriste al-Kaida dhe IS, paqëndrueshmëria politike,” i tha analisti i terrorizmit dhe sigurisë Rolf Tophoven i Institutit për Parandalimin e Krizave Iftus transmetuesit gjerman ntv, duke vështruar pas, pas 15 vjetësh. “Ne gjithashtu nuk do ta kishim problemin e refugjatëve, po të kishte paqe në rajon. Atëherë njerëzve nuk do t’u duhej të ikin në Evropë.”
Sidoqoftë, situata aktuale është pa precedent. “Dallimi kryesor është i qartë: në Afganistan ne kemi pasur ushtarë për aq kohë sa Amerika ka pasur ushtarë atje,” thotë historiani Klaus Schwabe, profesor në Universitetin RWTH Aachen.
Gjermania u pozicionua shumë pozitivisht ndaj Bidenit pas katër vitesh marrëdhënie të tendosura me Trumpin.
Goditje në marrëdhëniet transatlantike
“Afganistani është një kontakt me realitetin për ata që kishin plane të mëdha për një ringjallje të marrëdhënieve transatlantike,” thotë Bastian Giegerich nga Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike.
“Përfshirja e drejtpërdrejtë e Gjermanisë i ka bërë ngjarjet e fundit shumë më të dhimbshme. Përzier ndjenjën e dështimit, zhgënjimit dhe poshtërimit,” thotë ai. “Rënia e Kabulit tregon qartë se Gjermania dhe fuqitë e tjera evropiane nuk kanë mjete për të ndjekur një strategji të pavarur.”
Pas ngjarjeve në Afganistan, thirrjet për pavarësi më të madhe ushtarake gjermane dhe evropiane po bëhen më të forta. “BE duhet të jetë në gjendje të veprojë pa partnerin e saj amerikan. Ne duhet të jemi në gjendje të sigurojmë vetë një aeroport si ai në Kabul,” tha Lascheti në intervistën e tij me Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Kur administrata e Biden-it nisi mandatin, ajo i bëri thirrje Gjermanisë dhe partnerëve të tjerë evropianë që të marrin qëndrime më të ashpra ndaj Kinës dhe Rusisë, duke shpresuar të mobilizojnë BE për të marrë një qëndrim më të fortë në mbrojtjen e demokracive liberale.
Ngjarjet e fundit në Afganistan mund të kenë qenë kundërproduktive, thotë analisti politik Giegerich. “Afganistani ishte një mision që nga pikëpamja gjermane dhe evropiane u ndërmor nga solidariteti me SHBA. Shumë këtu do të ndiejnë se”ne e bëmë këtë për SHBA dhe shikojmë se si përfundoi”./ DW
You may like
Lajmet
Botërori i Shqipërisë nën shenjën “11”, kuqezinjtë luajnë shansin e madh në Beograd
Published
15 minutes agoon
September 11, 2025By
UBT News
Shqipëria do të luajë në datën 11 tetor një nga ndeshjet më të rëndësishme jo vetëm për kualifikueset e Botërorit, por gjithashtu edhe për historinë, duke ditur rivalitetin e kuqezinjve me Serbinë, historikun mes tyre dhe problemet politike.
Pavarësisht se këto në futboll nuk kanë vend, në tribunat e tifozerisë serbe kanë qenë gjithmonë prezentë, madje edhe atëherë kur asgjë nuk lidhej as me Shqipërinë dhe as me Kosovën.
Kjo ndeshje e shumëpritur, pritet të zhvillohet në datën 11 tetor në Beograd dhe numri 11, nuk vetëm data në të cilën luhet ndeshja, por lidhet edhe me shumë “11-a” të tjera.
11 VITE NGA DRONI- Në vitin 2014, Shqipëria luante një ndeshje të madhe në Serbi, teksa ëndrra për një vend në Europianin e Francës sapo kishte nisur. Kuqezinjtë përballeshin jo vetëm me skuadrën serbe, por me terrorin serb, me tifozerinë e cila në çdo moment bënte thirrje për vdekjen e shqiptarëve, apo edhe me vendimet për të mos lejuar jo vetëm tifozët shqiptarë, por as flamurin kuqezi në stadium. Gjithçka u duk se po shkonte mirë, kur në qiellin e Beogradit u shfaq flamuri “Autochthonous”, me autor Ballist Morinën, “incident” ky që jo vetëm që i solli Shqipërisë 3 pikët në tavolinë, por gjithashtu dënoi edhe Serbinë me zbritje pikësh, duke e bërë kualifikimin e kuqezinjve edhe më të lehtë.
11 PIKË NË SERBI- Kuqezinjtë kanë objektiv vendin e dytë në grup, pasi Anglia praktikisht e ka blinduar vendin e parë, duke treguar forcën ndaj çdo rivali. Të gjithë në Kombëtare e dinë se pas hapit fals ndaj Letonisë, vendi i dytë mund të arrihet vetëm duke mundur Serbinë në Beograd, që duhet të shoqërohet patjetër me një fitore ndaj Andorrës e më pas, ndaj Anglisë mund të luajnë pa presionin e rezultatit. Me një fitore në Serbi, kuqezinjtë do të arrinin në kuotën e 11 pikëve dhe me shumë gjasa, do të blindojnë vendin e dytë në grup.
11 PËRBALLJE MES DY SKUADRAVE- Dy skuadrat janë përballur në historinë e tyre 11 herë, nga të cilat 3 ndeshje kanë qenë mes Shqipërisë e Serbisë, e 8 të tjera kanë qenë mes Shqipërisë dhe Ish-Jugosllavisë, megjithatë fitorja e vetme e kuqezinjve ka qenë në 14 tetorin e vitit 2014, me rezultatin 0-3 në tavolinë, fitore kjo që e ndihmoi Shqipërinë të shkonte në Europianin e 2016 me 14 pikë.
11 LUANË NË FUSHË- Në datën 11 tetor, në fushë nuk duhet të jenë vetëm 11 futbollistë por 11 luanë, të cilët duhet të dinë vlerën e fitores, vlerën e 3 pikëshit e për më tepër, duhet të dinë vlerën e fanellës kuqezi dhe faktin se një fitore, i afron jashtëzakonisht shumë me Botërorin, pavarësisht se duhet të kalojnë edhe fazën e “Play Off”. Nëse në fushë janë 11 luanë të cilët japin shpirtin deri në vërshëllimën e fundit, fitorja mund të arrihet pa vështirësi ashtu siç merrej ndaj Greqisë kampione të Europës, apo edhe ndaj Francës në miqësore e ndaj Portugalisë në kualifikueset e Europianit./S.K/EO/
Lajmet
Maqedonia e Veriut dhe OKB nënshkruajnë Kornizë të re bashkëpunimi
Published
19 minutes agoon
September 11, 2025By
UBTnews
Ministri i Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme të Maqedonisë së Veriut, Timço Mucunski, dhe koordinuesja e përhershme e Kombeve të Bashkuara në vend, Rita Kolumbia, kanë nënshkruar sot Kornizën e re të bashkëpunimit për periudhën 2026 – 2030.
Ky dokument strategjik kyç do të udhëheqë punën e të gjitha agjencive të KB-së në Maqedoninë e Veriut gjatë pesë viteve të ardhshme, me fokus në katër prioritete kryesore, shkruan Zhurnal.mk.
MPJ dhe TJ bëri të ditur se Korniza për bashkëpunim është në përputhje me bashkëpunimin e deritanishëm mes Kombeve të Bashkuara dhe Qeverisë, duke shërbyer si bazë për partneritete më të afërta mes institucioneve vendore dhe ndërkombëtare. Dokumenti lidhet gjithashtu me Strategjinë Kombëtare për Zhvillim 2024 – 2044, procesin e integrimit evropian dhe Agjendën 2030 për zhvillim të qëndrueshëm.
“Marrëveshja e re është rezultat i vizionit tonë të përbashkët me Qeverinë, i formuar përmes konsultimeve me shoqërinë civile, komunitetin akademik dhe qytetarët. Katër prioritetet e dakorduara janë të lidhura mes veti dhe të dizajnuara për të mbështetur njëra-tjetrën. Ato janë të harmonizuara me Strategjinë Kombëtare për Zhvillim dhe pasqyrojnë angazhimin tonë të përbashkët për progres të qëndrueshëm, pa lënë askënd pas. KB do të punojë krah për krah me popullin e Maqedonisë së Veriut për të ndërtuar një të ardhme më të ndritshme për të gjithë,” deklaroi Rita Kolumbia, koordinuese e përhershme e Kombeve të Bashkuara.
Në total, 15 agjenci, programe dhe fonde të Kombeve të Bashkuara, mes tyre FAO, ILO, IOM, ITU, UNDP, UNECE, UNEP, UNFPA, UNHCR, UNICEF, UNIDO, UNOPS, UN Women dhe WHO, e kanë nënshkruar këtë kornizë, duke u zotuar të mbështesin dhe kontribuojnë në arritjen e Qëllimeve për Zhvillim të Qëndrueshëm në vend gjatë periudhës së ardhshme./D.B/UBTnews/Zhurnal.mk
Lajmet
Arrestohet tifozi i Real Oviedos për gjuhë draciste drejt Mbappes
Published
23 minutes agoon
September 11, 2025By
UBT News
Policia Kombëtare spanjolle e ka arrestuar një tifoz të Real Oviedos për shkak të thirrjeve raciste në hapësirën e tifozëve vendës në stadiumin “Carlos Tartiere” gjatë ndeshjes me Real Madridin, e zhvilluar më 24 gusht.
Këtë e bën të ditur Policia e Asturie ku tifozi u ndalua për një krim kundër integritetit moral dhe një krim të urrejtjes pasi u identifikua falë analizës së fotove dhe të videove.
Ai bëri gjeste dhe tinguj majmuni në minutën e 37-të, që përkoi me festimin e golit të parë të skuadrës mysafire, të shënuar nga Kylian Mbappe.
Ky incident i panevojshëm u raportua pas ndeshjes së organizuar nga LFP (Liga de Fútbol Profesional).
Burri, i identifikuar, e dha një deklaratë në selinë e policisë dhe iu dorëzua gjyqtarit të parë hetues në Oviedo.
“Më shumë sesa thjesht një arrestim. Është propozuar gjithashtu një shkelje kundër Ligës kundër Dhunës, Racizmit, Ksenofobisë dhe Intolerancës në sport, e cila e parasheh një gjobë prej 60 mijë deri në 650 mijë euro për vepra shumë të rënda penale, si dhe një ndalim në impiantet sportive”.
Sipas asaj që e parasheh Kodi Penal dhe Selia e Lartë e Policisë së Asturie, krimet si ai i urrejtjes mund ta mbartin një dënim maksimal prej tre vjetësh burgim./S.K/EO/
Lajmet
Komandanti i KFOR-i takon diplomaten greke, flasin për sigurinë e Kosovës
Published
44 minutes agoon
September 11, 2025By
UBTnews
Gjatë ditës së sotme, Komandanti i misionit KFOR të udhëhequr nga NATO, Gjeneral Major Enrico Barduani, priti Ambasadoren e Greqisë në Kosovë, Shkëlqesinë e Saj Heleni Vakali, në Shtabin e KFOR-it në Kampin Film City, Prishtinë.
Vizita ofroi një mundësi të vlefshme për të shkëmbyer perspektiva mbi situatën e sigurisë në Kosovë dhe rajonin përreth.
Gjeneral Major Barduani përshkroi angazhimin e KFOR-it për të mbështetur dialogun e lehtësuar nga BE-ja midis Beogradit dhe Prishtinës dhe për të krijuar një mjedis të qëndrueshëm dhe të sigurt për të gjitha komunitetet.
Ai gjithashtu shprehu vlerësimin për përkushtimin dhe profesionalizmin e kontingjentit grek, duke nënvizuar mbështetjen e vazhdueshme të Greqisë për KFOR-in.
“KFOR-i vazhdon të zbatojë mandatin e tij – bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të vitit 1999 – për të kontribuar në një mjedis të sigurt për të gjithë njerëzit dhe komunitetet që jetojnë në Kosovë dhe lirinë e lëvizjes, në çdo kohë dhe në mënyrë të paanshme. KFOR-i punon në koordinim të ngushtë me Policinë e Kosovës dhe Misionin e Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX) në rolet e tyre përkatëse si reagues të sigurisë”, thuhet në njoftimin e KFOR-it./D.B/EO

Çfarë ndodh me yndyrën në gjak kur konsumohen vezë çdo ditë?

Botërori i Shqipërisë nën shenjën “11”, kuqezinjtë luajnë shansin e madh në Beograd

Maqedonia e Veriut dhe OKB nënshkruajnë Kornizë të re bashkëpunimi

Arrestohet tifozi i Real Oviedos për gjuhë draciste drejt Mbappes

Të pasurit e ‘Familjes Moderne’! Kush kryeson listën e aktorëve?

Komandanti i KFOR-i takon diplomaten greke, flasin për sigurinë e Kosovës

Policia e Ferizajt kërkon ndihmën e qytetarëve për kapjen e dy të kërkuarve

NASA gjen komponime që mund të ketë shenja jete në planetin “e kuq”

Tyson trondit me rrëfimin e tij: Kam përdorur fentanyl për të përballuar dhimbjet
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26