Kulturë, Lifestyle

Teatrot në betejë: Dramaturgë të të gjitha moshave luftojnë për të përballuar krizën e artit në Angli

Publikuar

Në një industri që shpesh fokusohet te talentët e rinj debutues, kompanitë po përdorin metoda krijuese për të mbështetur dramaturgë të të gjitha moshave dhe përvojave.

“Është vërtet shumë e tmerrshme për dramaturgët për momentin”, thotë Hannah Tyrrell-Pinder, bashkëdrejtoreshë artistike e kompanisë së re të shkrimeve Box of Tricks.

Mes komisioneve në rënie dhe departamenteve letrare të kërcënuara, ka pasur një stuhi deklarimesh të tmerrshme rreth shkrimit të dramave, me një pjesë të madhe të diskutimit të fokusuar në Londër. Megjithatë, larg kryeqytetit, kompanitë më të vogla po gjejnë mënyra kreative për të mbështetur dramaturgët.

Në Mançester, Box of Tricks ka mbledhur qindra shkrimtarë veriorë përmes rrjetit të tij PlayMakers, i krijuar fillimisht si përgjigje ndaj pandemisë. Rrjeti ofron mbështetje, udhëzime, reagime dhe lidhje, si dhe ofron hapësirë ​​falas për shërbime dhe punëtori për anëtarët. Ai drejton skema të synuara për dramaturgët, më e fundit prej të cilave është Accelerate: një program zhvillimi nëntë-mujor për shkrimtarët mbi 35 vjeç, që do të kulmojnë me shfaqje në janar.

Sipas Tyrrell-Pinder, Accelerate u krijua për të trajtuar “rrugën e mesme të çuditshme” në të cilën gjenden shkrimtarët më të vjetër “ku e keni bërë për pak, por tani jeni shumë i vjetër për skemat e dramaturgëve të rinj”. Të dhënat e kompanisë treguan se kishte një rënie në angazhim dhe mundësi për ata mbi 35 vjeç. 12 të përzgjedhurit për programin kanë një gamë të gjerë eksperience: nga skenaristë me përvojë, interpretues që po kalojnë në shkrimin e dramave, deri te një grua që ka filluar të shkruajë drama për herë të parë në të 50-at e saj. Tyrrell-Pinder shpreson që iniciativa “të zhvendosë historitë që ne mendojmë se janë të vlefshme”.

Në Hull, kompania Middle Child është e apasionuar pas zhvillimit të ekosistemit teatror në qytet dhe frenimit të talentëve në kryeqytet, thotë drejtori artistik Paul Smith. Ka ofruar një sërë mundësish zhvillimi falas dhe me pagesë për dramaturgët, duke përfshirë netët e gërvishtjeve, hapësirën falas për shkrim dhe provë, si dhe mbështetje për punëtori. Këtë verë, ajo po rrit ambiciet e saj me Fresh Ink, një festival i ri i shkrimit të dramave që ndan histori nga, rreth dhe për njerëzit e Hull-it.

“Ne jemi të vetëdijshëm se sa e vështirë është të marrësh komisionin tënd të dytë ose të tretë, sepse shpesh teatrot kërkojnë emrin më të ri,” thotë Smith. Në qendër të festivalit janë gjashtë komisione të reja të përzgjedhura nga një thirrje e hapur. Këto skenare do të ndahen në një format “scratch”, me shpresën që ose Middle Child ose kompani të tjera t’i marrin ato për prodhime të plota. Krahas kësaj, festivali do të ofrojë mbështetje për shkrimtarët e të gjitha moshave dhe fazave të karrierës. Shpresa e Smith është që Fresh Ink “do të bëhet pjesë e kalendarit kulturor – jo vetëm në Hull, por në nivel kombëtar”.

Ali Pritchard, drejtor artistik në largim i teatrit Alphabetti në Newcastle, shpreson të lërë një shenjë të ngjashme kombëtare. Që nga themelimi i saj në 2012, Alphabetti ka qenë një fuqi e zhvillimit të talenteve lokale. Pritchard thotë se “artistët e verilindjes mbështeten në Alphabetti” si një terren prove për punën që më pas ushqehet në teatro më të mëdhenj. Një nga tiparet më dalluese të modelit të programimit të teatrit është modeli i tij i shfaqjeve tre-javore për shfaqjet kryesore – diçka pothuajse e padëgjuar në këtë shkallë jashtë kufirit të Edinburgut. Siç shpjegon Pritchard, këto vrapime më të gjata kanë përfitime të shumta: hapësirë ​​për frymëmarrje për artistët, më shumë kohë për të zhvilluar audiencën dhe aftësinë për të investuar në masat e aksesit si përshkrimi dhe përshkrimi audio.

Modeli nuk është pa sfida. Ndërsa disa shfaqje kanë pasur një kapacitet mesatar të audiencës prej 85-90%, të tjerat kanë mbetur në vetëm 20%, gjë që Pritchard pranon se është “shumë zemërthyese si artist”.

Gjatë javës së parë të shfaqjes kryesore, dramaturgët ftohen të shohin shfaqjen dhe të shkruajnë një dramë të shkurtër si përgjigje. Nga këta skenarë të dorëzuar, një zgjidhet për një javë zhvillimi me pagesë me një shkrimtar dhe një aktor dhe më pas shfaqet si një perde më afër në javën e fundit të shfaqjes. Në shumë raste, kjo mundësi e parë çon në hapa të mëtejshëm zhvillimi./UBTNews/

Nga Guardian, në përkthim të D.E.

Kulturë, Lifestyle

Çmimi i paqes për Anne Applebaum: Mbështetja e demokracisë dhe kritika e regjimeve autoritare

Publikuar

nga

Historianja dhe gazetarja polake-amerikane, Anne Applebaum, ka fituar Çmimin e Paqes të Tregtisë Gjermane të Librit për vitin 2024.për vitin 2024. Kjo njohje i është dhënë nga Shoqata Gjermane e Botuesve dhe Librashitësve, e cila e ka cituar Applebaum si një kritike të shpeshtë të regjimeve autoritare.

Shoqata Gjermane e Botuesve dhe Librashitësve e përshkroi kontributin e Applebaum si të shquar dhe të domosdoshëm për ruajtjen e demokracisë dhe paqes, veçanërisht në një kohë kur vlerat dhe arritjet demokratike janë nën sulm dhe karikaturë.

Anne Applebaum është një gazetare dhe shkrimtare e njohur për punën e saj në revistën amerikane The Atlantic. Ajo ka shkruar gjerësisht për çështjet që lidhen me Evropën Qendrore dhe Lindore, duke u konsideruar një eksperte në historinë e këtij rajoni. Në biografinë e saj, theksohet se ajo ka paralajmëruar herët për politikën e mundshme të dhunshme të zgjerimit të Vladimir Putin.

Applebaum është autore e disa librave të rëndësishëm, duke përfshirë ” The Gulag” (2003), “The Iron Curtain” (2012), “Red Hunger” (2019) dhe “The Lure of Authoritarianism” (2021). Në këto vepra, ajo thellohet në analizën e pushtetit autoritar dhe pasojat e tij.

Gjatë karrierës së saj, Applebaum ka marrë disa çmime prestigjioze, përfshirë Çmimin Pulitzer në 2004 dhe Çmimin Carl von Ossietzky në 2024.

Çmimi i Paqes i Tregtisë Gjermane të Librit, i themeluar në vitin 1950 nga Shoqata Gjermane e Botuesve dhe Librashitësve, është një çmim prestigjioz që nderon individët me kontribut të shquar në promovimin e paqes, humanizmit dhe mirëkuptimit ndërmjet popujve përmes veprave letrare, artistike dhe shkencore.

Vitin e kaluar, çmimi i shkoi autorit britaniko-amerikan Salman Rushdie. Marrësit e mëparshëm të këtij çmimi përfshijnë personalitete të njohura si Margaret Atwood, Orhan Pamuk, Susan Sontag, Amos Oz dhe Vaclav Havel./UBTNews/

Nga Deutsche Welle, D.E

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Zëri i pajtimit: Çeremonia komemorative për Mehmet Rukiqin në Institutin Albanologjik

Publikuar

nga

Instituti Albanologjik të martën mbajti një ceremoni komemorative për të nderuar jetën dhe kontributin e Mehmet Rukiqit, një prej albanologëve më të shquar të kohës. Salla e madhe e mbushur me miq, kolegë dhe familjarë u përmendën përjetësisht momentet kur Rukiqi kishte vepruar si një ambasador i pajtimit mes gjaqeve.

Drejtori i institutit, Lulzim Lajqi, e përshkroi atë si një figurë që kishte lënë shenjë të pashlyeshme në historinë e shqiptarëve, duke e cilësuar atë si një nga nxënësit më të dalluar të Anton Çetës. “Mehmeti ka qenë jo vetëm një shkencëtar i shquar, por edhe një mik dhe bashkëpunëtor i padiskutueshëm për shumë dekada në Institutin Albanologjik,” tha Lajqi me emocion.

Sekretari i Bibliotekës Kombëtare, Izet Avdyli, përsëriti se Rukiqi do të kujtohet përherë për humanizmin e tij dhe kontributin e vyer në fushën e letërsisë dhe shkencës. “Ai ka pasur një pasion të palëkundur për leximin dhe ka lënë një trashëgimi të pasur me anekdota dhe shkrime të çmuara,” u shpreh Avdyli me ndjenjë.

Berat Rukiqi, nipi i tij, në emër të familjes, theksoi se gjyshi i tij do të jetë gjithmonë një frymë e gjallë për Kosovën dhe se kontributi i tij ka ndikuar në ndërtimin e një mjedisit intelektual dhe kulturor të pasur për shqiptarët.

Në detaje, kujtimet dhe historitë rreth jetës dhe punës së Mehmet Rukiqit u shpalosën me kujdes. U përmendën historitë e pasura që ai ka shkruar, anekdotat që ka mbledhur, dhe njëzet vjet e më shumë bashkëpunim të padiskutueshëm me kolegët në Institutin Albanologjik. Kolegët e tij dhe miqtë e ngushtë që i kishin qëndruar pranë në çdo hap të karrierës së tij, shpërndanin kujtime dhe momente qesharake me kujdes dhe dashuri. Secili histori ishte një fragment i një mozaiku të madh që përbënte jetën e tij të shquar dhe kontributin e padiskutueshëm në kulturën dhe shkencën shqiptare.

Në kujtim të Mehmet Rukiqit, Instituti Albanologjik e vlerësoi jo vetëm për panairin e tij shkencor dhe letërsinë e pasur, por edhe për humanizmin dhe ndihmën që ofroi gjatë gjithë jetës së tij. Çelësi i suksesit të tij mbeti angazhimi i palodhur për të ndihmuar dhe për të pasuruar kulturën shqiptare me çdo veprim dhe fjali të tij.

Biografia e Mehmet Rukiqit: Një ikonë e Folkloristikës dhe Letërsisë

Mehmet Rukiqi, një ikonë në fushën e albanologjisë dhe letërsisë popullore, shuhet në moshën 72-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të pasur intelektuale dhe kulturore. Ai lindi në fshatin Verboc të Drenasit dhe u edukua në shkollat e rajonit të tij, duke vazhduar studimet e larta në Prishtinë. Rreth 20 vite iu përkushtua arsimit si mësues dhe mësimdhënës në Drenicë dhe më tej në Prishtinë, deri sa u përjashtua nga puna për shkaqe politike në vitin 1972/73.

Përveç punës së tij në arsim, Rukiqi kontribuoi thellësisht në fushën e folkloristikës, duke marrë doktoraturën në vitin 1994 me një studim të thelluar mbi krijuesit dhe bartësit e tregimeve popullore në Drenicë. Ai u njoh për një kontribut të jashtëzakonshëm në mbledhjen dhe botimin e anekdotave popullore shqiptare, duke shpërndarë në gjashtë vëllime dhe në dy vëllime të dedikuara këngëve dasmash.

Rukiqi gjithashtu ishte pjesëmarrës aktiv në Lëvizjen për Pajtimin e Gjaqeve, një iniciativë e rëndësishme për përtejimin e konflikteve në historinë e Kosovës. Konsiderohej si një nga nxënësit më të zellshëm të Profesorit Anton Çettës, dhe bashkëpunimi i tyre u shënua me disa veprime të rëndësishme të përbashkëta. Gjatë karrierës së tij, ai botuar shumë studime dhe monografi, duke përfshirë veprat studimore mbi figurat e njohura të historisë kosovare si Tahir Berisha, Azem Galica dhe Ramadan Shabani. Kështu, kujtesa për Dr. Mehmet Rukiqin mbetet si një pikë referimi në studimet e folklorit dhe letërsisë shqiptare, duke lënë një ndikim të thellë në kulturën dhe historinë e vendit. /UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Në kërkim të shijes së vërtetë: Festimi i ‘Tavës së Krapit’ në Shkodër

Publikuar

nga

Një atmosferë e këndshme dhe festive e gjeti Shkodrën gjatë festës së “Tavës së Krapit”, një ngjarje e re që ndërthur traditën me turizmin dhe artizanatin lokal. Kjo festë e pazakontë solli në vëmendje gatimin e traditshëm shkodran të “Tavës së Krapit”, duke sjellë së bashku komunitetin e gatimit, mjeshtrinë e kulturës dhe shijen autentike të kuzhinës lokale.

Ministri për Ekonominë, Kulturën dhe Inovacionin, Blendi Gonxhja, shfaqi entuziazmin e tij në rrjetet sociale, duke përcjellë momentet e bukura të kësaj feste.

“Kjo festë na tregon se si tradita dhe kreativiteti lokal mund të bashkohen për të promovuar pasurinë tonë kulturore dhe gastronomike. Me pjesëmarrjen e ambientalistëve të liqenit të Shkodrës, peshkatarëve, dhe fermerëve, kjo festë është një kënaqësi e vërtetë për zemrën dhe shpirtin tonë”, shkroi Gonxhja.

Shkodra, gjatë këtij sezonit turistik, ofron një përvojë të pasur për vizitorët, duke përfshirë jo vetëm vizitat historike dhe kulturore, por edhe festat tradicionale që e bëjnë qytetin të njohur për bukurinë dhe shijen e tij autentike./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Skena dhe shija: Edicioni i 14-të i Festivalit të Filmit dhe Kulinarisë në Pogradec

Publikuar

nga

Në bukurinë e Pogradecit, edicioni i 14-të i Festivalit Ballkanik të Filmit dhe Kulinarisë ka filluar, me një ngjarje që pret të frymëzojë dashamirësit e kinematografisë dhe gastronomisë nga i gjithë rajoni. Festivali fillon më 25 qershor dhe do të zgjasë deri më 29 qershor, duke u zhvilluar në dy lokacione të Pogradecit.

Festivali, i njohur për të sjellë kulturën e Ballkanit në një bashkësi të përbashkët artistike, hapet me premierën e filmit shqiptar “Sofija”, e drejtuar nga Eduard Grisha.

Është një festival i cili ka hyrë tashmë në traditën e vendit tonë. Një festival Ballkanik ku marrin pjesë aktor, regjisor, skenarist nga i gjithë Ballkani. Risia për këtë vit është se ky festival fillon me një film shqiptar siç është filmi “Sofija” nga Eduard Grisha dhe më pas do të vazhdojë me një kalendar të pasur me filma me metrazh të shkurtër dhe metrazh të gjatë”, u shpreh Entela Gusho, Nënkryetare e Bashkisë Pogradec.

Gjatë këtyre pesë ditëve, filma nga e gjithë Ballkani do të shfaqen duke ofruar një spektër të gjerë temash dhe vizioneve artistike. Mbështetja e Bashkisë Pogradec dhe Qendrës Kombëtare të Kinematografisë ka mundësuar realizimin e këtij festivali, i cili çdo vit rritet në prestigj dhe vlerë për komunitetin kulturor rajonal, shkruan RTSH.

Festivali synon të përforcojë bashkëpunimin dhe shkëmbimin kulturor mes vendeve të Ballkanit, duke promovuar diversitetin kulturor dhe artistik të rajonit nëpërmjet filmit dhe kuzhinës.

Kjo ngjarje paraqet një mundësi unike për publikun të eksplorojë vlerat e artit dhe ushqimit ballkanik në një ambient të bukur natyror si Pogradeci./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara