Kulturë

Të jesh një nënë e mirë

Published

on

Shndërrimi në nënë është një moment unik në jetën e çdo gruaje, që nënkupton një ekuilibër delikat midis vëmendjes kushtuar fëmijës dhe nevojës për pavarësi. Të jesh nënë e mirë në këtë fazë nënkupton njohjen e prioriteteve, dhënien e hapësirave të duhura dhe përcaktimin e rregullave që duhen respektuar…

Muajt e parë të jetës janë tejet të rëndësishëm, si për nënën ashtu edhe për fëmijën. Nëna në këtë fazë jeton në simbiozë me fëmijën, të cilit i kushton kujdes dhe dashuri të vazhdueshme. Kontakti është themelor për rritjen, pasi i jep fëmijës siguri. Pa këtë lidhje fillestare, shkëputja e mëpasme nga nëna, kur fëmija shkon në shkollë ose nëna fillon punën, bëhet më e vështirë. Me t’i kaluar nëntë muajt e parë një nënë duhet të fillojë, dalëngadalë, t’i japë kohë edhe vetes dhe duhet ta bëjë pa u ndier në faj, aspak. Nënat shumë të përqendruara te fëmijët, që ua kushtojnë atyre të gjithë ditën, jo gjithnjë përftojnë rezultate optimale.

Shumica e nëna përpiqen që t’i bëjnë fëmijët të kuptojnë se cila është sjellja e duhur. Por pas tekave të panumërta, shpesh janë para dilemës mos duhet të jenë më të rrepta dhe më autoritare. Sipas psikologëve, tekat janë një fazë e rëndësishme e rritjes së fëmijës. Janë momente në të cilat fëmijët replikojnë me prindërit, kërkojnë të bëhen autonomë. Ama, është themelore që në familje të ketë disa rregulla. Ka disa nëna që nuk durojnë t’i lënë fëmijët duke qarë e u dorëzohen tekave. Është normale që një fëmijë të bëjë tentativa për të marrë atë çka do. Por nëna duhet të reagojë pa hezitim, përndryshe e çorienton vetë fëmijën. Edhe nëse një i porsalindur qan sepse do ta marrin në krahë, nuk duhet kënaqur në kërkesën e tij…

NË MOSHËN E SHKOLLËS

Ka marrë një notë të keqe, në shkollë nuk sillet siç duhet. Si duhet ta ndihmoni që të jetë më i përgjegjshëm?

Detyrat e shtëpisë duhet t’i bëjë vetëm. Të kalosh gjithë pasditen duke u marrë me shpjegimin e problemeve të matematikës, nuk është një metodë e mirë për të ndihmuar fëmijën në përmirësimin e rezultateve të tij shkollore. Fëmija duhet t’i drejtohet nënës nëse nuk kupton një ushtrim, por kjo nuk duhet të kthehet në normë. Kështu nëna do të rrezikonte të shndërrohej në një “mësuese të dytë”, duke e modifikuar raportin. Sidomos kur përballemi me botën e shkollës duhet të jemi objektivë. Një nënë e mirë duhet ta mbështesë fëmijën e vet edhe kur kthehet në shtëpi me një notë të keqe, por nuk duhet ta marrë në mbrojte nëse ka bërë një faj.

NË ADOLESHENCË

Fëmijët rriten… në adoleshencë shfaqin për herë të parë prirjen e theksuar për pavarësi, pak më vonë fillojnë të jetojnë vetëm. Një mama e mirë është gjithnjë e pranishme, por nuk i kushtëzon fëmijët në zgjedhjet e tyre. Ndërhyn vetëm kur është e nevojshme, duke pritur që vetë fëmijët t’i kërkojnë ndihmë…

Vjen një kohë ku çdo prind do të përballet me adoleshencën. Papritur fëmija do të dalë, të shkojë në diskotekë, të shëtisë me shokët, por nuk është mjaftueshëm i rritur sa të dalë vetëm.

Përballë çdo refuzimi që merr, fëmija rebelon dhe marrëdhënia me prindërit bëhet gjithnjë e më shumë konfliktuale…

Duke kërkuar që të shkojnë në diskotekë apo me të dalin vetëm, fëmijët duan t’u tregojnë prindërve se janë të rritur. Sigurisht, jo të gjitha kërkesat e tyre duhet të kënaqen. Në këtë fazë delikate të raportit prind-fëmijë, një nënë duhet të vendosë rregulla dhe të presë vendosmërisht që ato të plotësohen. Pa u shkurajuar përballë përpjekjeve që adoleshentët bëjnë për t’ua njohur pavarësinë. Një mama që përmbahet përballë kërkesave të fëmijës do të rrisë një fëmijë të aftë për t’u përballur edhe me sfidat pasardhëse të jetës.

NË RINI

Tashmë ai fëmija i vogël është rritur, ka mbaruar shkollën e lartë, por ende nuk është stabilizuar profesionalisht, pasi ndërron shpesh punë. Një nënë përballë një realiteti të tillë ndihet e shqetësuar, pasi do të donte që aftësitë e fëmijës të vlerësoheshin edhe jashtë familjes.

mom5

Zhgënjimet janë pjesë e jetës, shpesh na ndihmojnë të rritemi. Një nënë nuk mund të bëjë shumë për të shmangur vuajtjen e fëmijës në situata të tilla. Por mund t’i japë mjetet për të mësuar dhe për të parë përpara. Për shembull duke i folur për të kaluarën e vet, për portat e mbyllura dhe ato që papritmas mund të hapen. Duke i bërë të ditur se jo gjithnjë arrihet një qëllim me tentativën e parë, por duke mos reshtur së provuari.

Kur një fëmijë shkon të jetojë vetëm, raporti me nënën në përgjithësi përmirësohet. Minimizohen vogëlimat që i shkakton jeta e përditshme: që nga mungesa e rregullit në dhomë, orari i kthimit në shtëpi në mbrëmje… Njëkohësisht një fëmijë që shkon të jetojë vetëm, merr përgjegjësi, bëhet më i vetëdijshëm për atë që prindërit bëjnë për të dhe fillon t’i vlerësojë më shumë.

Marre nga Panorama.al Burimi: PsychoWorld

Continue Reading

Magazinë

Spotify heq masivisht përmbajtjen e krijuar nga AI

Published

on

Spotify ka njoftuar një operacion të gjerë kundër keqpërdorimit të inteligjencës artificiale, duke bërë të ditur se gjatë vitit të kaluar ka hequr më shumë se 75 milionë këngë “spam”.

Sipas kompanisë, ky hap synon të mbrojë artistët nga paraqitjet e rreme, mashtrimet dhe përmbajtja e dobët e gjeneruar nga AI. Spotify ka prezantuar gjithashtu rregulla dhe mjete të reja që synojnë të mbrojnë identitetin e artistëve dhe të rrisin transparencën për dëgjuesit.

Këto masa vijnë në një kohë kur teknologjia gjenerative e AI po ndryshon rrënjësisht industrinë e muzikës, duke sjellë shqetësime për përmbajtje të padëshiruar, vokale “deepfake” dhe publikime mashtruese.

Spotify ka miratuar politikë të re që ndalon klonimin e zërit të artistëve dhe incizimet “deepfake”, përveç rasteve kur ato janë të licencuara zyrtarisht. Kompania po merr masa për të ndaluar publikimet e rreme që paraqiten si krijime të artistëve të tjerë.

Për të parandaluar manipulimet, këtë vjeshtë Spotify prezanton një sistem të ri që identifikon përmbajtjen e padëshiruar.

Ky filtër do të zbulojë llogaritë që përdorin taktika të tilla si duplikimet, këngët shumë të shkurtra dhe strategjitë mashtruese, duke i ndaluar këto materiale nga rekomandimet e platformës. Gjithashtu, Spotify mbështet standardin e ri për etiketimin e përmbajtjes së krijuar me AI, që u lejon artistëve dhe shtëpive botuese të tregojnë se si është përdorur gjatë krijimit të një kënge, qoftë tek vokalet apo instrumentalet.

Etiketat do të shfaqen direkt në aplikacion, sipas informacionit të dhënë nga distributorët dhe partnerët.

Që nga qershori, përdoruesit e Spotify vunë re një grup të ri të quajtur The Velvet Sundown, dhe shumë dyshuan se ishte i krijuar nga AI.

Megjithëse grupi e mohoi këtë në rrjetet sociale, më vonë u zbulua se këngët ishin vërtet të gjeneruara nga inteligjenca artificiale, duke treguar se publiku nuk është gjithmonë i lehtë për t’u mashtruar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Premiera e “Bukuria e gomarit” në Festivalin e Filmit në Cyrih

Published

on

Filmi dokumentar-artistik “Bukuria e gomarit”, i mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, ka pasur premierën e tij në Festivalin prestigjioz të Filmit në Cyrih.

Ky produksion sjell një reflektim të ndjerë mbi brishtësinë e kujtesës, duke ndërthurur elementin dokumentar me një gjuhë vizuale që ngjan me përrallën.

Filmi mban firmën e regjisores dhe skenaristes Dea Gjinovci, ndërsa producent është Ilir Hasanaj. Në rolet kryesore paraqiten Asllan Gjinovci dhe Leart Gjinovci, të shoqëruar nga aktorë të tjerë nga Makermali dhe Skenderaj.

Në ekipin krijues veçohen emra të njohur si Samir Karahoda dhe Samir Ljuma në kinematografi, Valmira Hyseni në produksion, si dhe një grup i gjerë profesionistësh nga Kosova, Zvicra, Franca dhe SHBA. Muzikën origjinale e ka realizuar Gael Kyriakidis me vokale arbëreshe, ndërsa për ngjyrat është kujdesur Raphaël Dubach.

Filmi është bashkë-produksion i Astrae Productions, Unseen Films, Haut et Court Doc, Facet (US) dhe RTS, me mbështetje nga institucione të rëndësishme si Suissimage, Sundance Documentary Fund, Cineforom, Qendra Kinematografike e Kosovës, si dhe nga komuna të ndryshme në Kosovë e Zvicër.

Përndryshe, premiera në Cyrih u prit me interes të madh, duke shënuar një hap të rëndësishëm për prezencën e kinematografisë kosovare në arenën ndërkombëtare. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

30 shtatori – Dita Kombëtare e dashurisë për njerëzit

Published

on

Çdo vit, më 30 shtator, shënohet Dita Kombëtare e Dashurisë për Njerëzit (National Love People Day), një ditë që promovon dashurinë pa kushte dhe mirësinë njerëzore.

Ajo na fton të japim dashuri pa pritur asgjë në këmbim, duke nxjerrë në pah vlerat universale që na bashkojnë pavarësisht prejardhjes, besimit apo bindjeve tona.

Kjo ditë u shpall për herë të parë në vitin 2017 nga New Life Covenant Church në Çikago, me synimin për të përhapur idenë se dashuria duhet të praktikohet çdo ditë dhe ndaj kujtdo.

Qëllimi i saj është të frymëzojë njerëzit të tregohen zemërgjerë, të ndihmojnë komunitetin dhe të ndërtojnë marrëdhënie të bazuara në respekt e mirëkuptim.

Dashuria pa kushte është vlerë që gjendet në shumë tradita fetare e praktika shpirtërore, por kjo ditë na kujton se ajo duhet të reflektohet edhe në përditshmëri: një gjest i vogël mirësie, një fjalë mbështetjeje apo një akt solidariteti mund të ndryshojë ditën e dikujt dhe të krijojë një zinxhir pozitiv tek të tjerët.

Si mund ta shënojmë këtë ditë?

Duke shprehur mirënjohje për njerëzit pranë nesh.

Duke ndihmuar ata që kanë nevojë.

Duke dhuruar kohë, buzëqeshje apo fjalë të ngrohta.

Duke përhapur dashuri pa kushte në familje, shoqëri dhe komunitet.

Në një botë shpesh të mbushur me ndarje e tensione, 30 shtatori na rikujton se dashuria dhe humanizmi mbeten forcat më të fuqishme për të kapërcyer çdo pengesë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Edi Rama për Ditën e Trashëgimisë: Një pasuri që lidh të kaluarën me të ardhmen

Published

on

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka përkujtuar Ditën Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore me një mesazh të veçantë dhe një dedikim mbi rëndësinë e saj për identitetin kombëtar.

Ai ndau me publikun pamje që përfaqësojnë motive tradicionale shqiptare, duke theksuar se kjo trashëgimi është një pasuri e çmuar që lidhet ngushtë me rrënjët, historinë dhe shpirtin e popullit tonë.

”Sot kremtojmë Ditën Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore, një ditë që na kujton pasurinë më të çmuar të identitetit tonë kombëtar. Trashëgimia jonë kulturore është lidhja jonë me të kaluarën, një pasqyrë e historisë dhe frymëzim për të ardhmen. Ajo na kujton rrënjët tona, traditat e gjyshërve, dhe forcon lidhjen me shpirtin e vendit tonë. Ruajtja dhe vlerësimi i saj nuk është vetëm një detyrë historike, por edhe një angazhim për të kultivuar krenarinë dhe për të trasmetuar gjallërinë e kulturës shqiptare brez pas brezi”, shkroi Rama.

Ai theksoi se ruajtja e trashëgimisë kulturore është një detyrë kolektive që kërkon bashkëpunim dhe vëmendje nga të gjithë qytetarët, institucionet dhe komunitetet, duke e bërë këtë ditë një mundësi për të reflektuar mbi vlerat që na lidhin si komb. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara