Kulturë

Të jesh një nënë e mirë

Published

on

Shndërrimi në nënë është një moment unik në jetën e çdo gruaje, që nënkupton një ekuilibër delikat midis vëmendjes kushtuar fëmijës dhe nevojës për pavarësi. Të jesh nënë e mirë në këtë fazë nënkupton njohjen e prioriteteve, dhënien e hapësirave të duhura dhe përcaktimin e rregullave që duhen respektuar…

Muajt e parë të jetës janë tejet të rëndësishëm, si për nënën ashtu edhe për fëmijën. Nëna në këtë fazë jeton në simbiozë me fëmijën, të cilit i kushton kujdes dhe dashuri të vazhdueshme. Kontakti është themelor për rritjen, pasi i jep fëmijës siguri. Pa këtë lidhje fillestare, shkëputja e mëpasme nga nëna, kur fëmija shkon në shkollë ose nëna fillon punën, bëhet më e vështirë. Me t’i kaluar nëntë muajt e parë një nënë duhet të fillojë, dalëngadalë, t’i japë kohë edhe vetes dhe duhet ta bëjë pa u ndier në faj, aspak. Nënat shumë të përqendruara te fëmijët, që ua kushtojnë atyre të gjithë ditën, jo gjithnjë përftojnë rezultate optimale.

Shumica e nëna përpiqen që t’i bëjnë fëmijët të kuptojnë se cila është sjellja e duhur. Por pas tekave të panumërta, shpesh janë para dilemës mos duhet të jenë më të rrepta dhe më autoritare. Sipas psikologëve, tekat janë një fazë e rëndësishme e rritjes së fëmijës. Janë momente në të cilat fëmijët replikojnë me prindërit, kërkojnë të bëhen autonomë. Ama, është themelore që në familje të ketë disa rregulla. Ka disa nëna që nuk durojnë t’i lënë fëmijët duke qarë e u dorëzohen tekave. Është normale që një fëmijë të bëjë tentativa për të marrë atë çka do. Por nëna duhet të reagojë pa hezitim, përndryshe e çorienton vetë fëmijën. Edhe nëse një i porsalindur qan sepse do ta marrin në krahë, nuk duhet kënaqur në kërkesën e tij…

NË MOSHËN E SHKOLLËS

Ka marrë një notë të keqe, në shkollë nuk sillet siç duhet. Si duhet ta ndihmoni që të jetë më i përgjegjshëm?

Detyrat e shtëpisë duhet t’i bëjë vetëm. Të kalosh gjithë pasditen duke u marrë me shpjegimin e problemeve të matematikës, nuk është një metodë e mirë për të ndihmuar fëmijën në përmirësimin e rezultateve të tij shkollore. Fëmija duhet t’i drejtohet nënës nëse nuk kupton një ushtrim, por kjo nuk duhet të kthehet në normë. Kështu nëna do të rrezikonte të shndërrohej në një “mësuese të dytë”, duke e modifikuar raportin. Sidomos kur përballemi me botën e shkollës duhet të jemi objektivë. Një nënë e mirë duhet ta mbështesë fëmijën e vet edhe kur kthehet në shtëpi me një notë të keqe, por nuk duhet ta marrë në mbrojte nëse ka bërë një faj.

NË ADOLESHENCË

Fëmijët rriten… në adoleshencë shfaqin për herë të parë prirjen e theksuar për pavarësi, pak më vonë fillojnë të jetojnë vetëm. Një mama e mirë është gjithnjë e pranishme, por nuk i kushtëzon fëmijët në zgjedhjet e tyre. Ndërhyn vetëm kur është e nevojshme, duke pritur që vetë fëmijët t’i kërkojnë ndihmë…

Vjen një kohë ku çdo prind do të përballet me adoleshencën. Papritur fëmija do të dalë, të shkojë në diskotekë, të shëtisë me shokët, por nuk është mjaftueshëm i rritur sa të dalë vetëm.

Përballë çdo refuzimi që merr, fëmija rebelon dhe marrëdhënia me prindërit bëhet gjithnjë e më shumë konfliktuale…

Duke kërkuar që të shkojnë në diskotekë apo me të dalin vetëm, fëmijët duan t’u tregojnë prindërve se janë të rritur. Sigurisht, jo të gjitha kërkesat e tyre duhet të kënaqen. Në këtë fazë delikate të raportit prind-fëmijë, një nënë duhet të vendosë rregulla dhe të presë vendosmërisht që ato të plotësohen. Pa u shkurajuar përballë përpjekjeve që adoleshentët bëjnë për t’ua njohur pavarësinë. Një mama që përmbahet përballë kërkesave të fëmijës do të rrisë një fëmijë të aftë për t’u përballur edhe me sfidat pasardhëse të jetës.

NË RINI

Tashmë ai fëmija i vogël është rritur, ka mbaruar shkollën e lartë, por ende nuk është stabilizuar profesionalisht, pasi ndërron shpesh punë. Një nënë përballë një realiteti të tillë ndihet e shqetësuar, pasi do të donte që aftësitë e fëmijës të vlerësoheshin edhe jashtë familjes.

mom5

Zhgënjimet janë pjesë e jetës, shpesh na ndihmojnë të rritemi. Një nënë nuk mund të bëjë shumë për të shmangur vuajtjen e fëmijës në situata të tilla. Por mund t’i japë mjetet për të mësuar dhe për të parë përpara. Për shembull duke i folur për të kaluarën e vet, për portat e mbyllura dhe ato që papritmas mund të hapen. Duke i bërë të ditur se jo gjithnjë arrihet një qëllim me tentativën e parë, por duke mos reshtur së provuari.

Kur një fëmijë shkon të jetojë vetëm, raporti me nënën në përgjithësi përmirësohet. Minimizohen vogëlimat që i shkakton jeta e përditshme: që nga mungesa e rregullit në dhomë, orari i kthimit në shtëpi në mbrëmje… Njëkohësisht një fëmijë që shkon të jetojë vetëm, merr përgjegjësi, bëhet më i vetëdijshëm për atë që prindërit bëjnë për të dhe fillon t’i vlerësojë më shumë.

Marre nga Panorama.al Burimi: PsychoWorld

Continue Reading

Kulturë

Eksodi i marsit të vitit ’91 drejt Italisë fqinje

Published

on

Më 6 mars të vitit 1991, më shumë se 3000 shtetas shqiptarë lanë vendin dhe hipën në bordin e anijes “Tirana”, e cila i çoi drejt Italisë. Ky moment shënoi një nga eksodet më dramatike të historisë së Shqipërisë pas rënies së diktaturës komuniste, një ngjarje që do të mbetej e paharruar për shumë vite.

Në vitin 1991, Shqipëria ishte duke kaluar një periudhë të pasigurtë dhe të turbullt pas rënies së regjimit komunist, kur liria e ribërë ishte një mundësi, por gjithashtu një sfidë e re. Pas dekadash të diktaturës dhe mbylljes absolute ndaj botës, populli shqiptar ishte i etur për të provuar një jetë të ndryshme, të mbushur me mundësi dhe shpresë për të ardhmen. Pasi të shumtë kishin shfrytëzuar mundësinë për të lëvizur nëpërmjet grykave të kufirit për në Greqi, tani një tjetër valë emigrimi kishte marrë formë, një eksod masiv nga portet e Shqipërisë drejt Italisë.

Ky eksod, i quajtur nga shumë historianë dhe analistë si një ngjarje analoge me eksodin biblik, nuk ishte një ngjarje e zakonshme. Ai pasqyronte dëshpërimin dhe shpresën për një të ardhme më të mirë në një botë të paeksploruar deri më tani. Shtetasit shqiptarë, të motivuar nga shpresa për lirinë dhe mundësitë që ofronte bota perëndimore, morën rrugën për të siguruar një jetesë më të mirë për veten dhe familjet e tyre.

Përveç anijes “Tirana”, që nisi më 6 mars, braktisja e Shqipërisë përshkoi një periudhë shumë intensive të muajve të parë të vitit 1991. Pritshmëritë ishin të mëdha, pasi gjithkush kishte dëgjuar për mundësinë e lirisë dhe jetës së pasur që shpesh shfaqej në ekranin e televizorëve të kohës. E megjithatë, kjo ndodhi në një klimë të pasigurtë politike dhe ekonomike, ku shqiptarët udhëhoqën një valë shpërthimi për të kërkuar një jetë tjetër në perëndim.

Me ardhjen e gushtit, një tjetër eksod ndodhi, kur mijëra shqiptarë të tjerë u nisën nga porti i Durrësit dhe hipën në anijen “Vlora”. E ngarkuar me burra, gra dhe fëmijë, kjo anije shpërtheu me një fluks të paparë emigrantësh, të cilët shpresonin se zbarkimi në Itali do t’u ofronte mundësinë për të filluar një jetë të re. Pas dy javësh, më shumë se 17 mijë shqiptarë u riatdhesuan nga Bari, ndërsa rreth 1500 prej tyre kërkuan azil politik dhe mbetën në Itali.

Eksodi i marsit të vitit 1991 mbetet një ngjarje që do të ruhet gjatë në kujtesën kolektive të shqiptarëve. Ai është një nga momentet që ka ndikuar fuqishëm në formimin e drejtimit të ri të Shqipërisë dhe ka pasqyruar një periudhë të vështirë për vendin, por gjithashtu një periudhë shprese për një të ardhme më të hapur dhe më të mundësuar./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Poeti arbëresh Zef Serembe, kryengritësi i vetmuar

Published

on

Poeti arbëresh Zef Serembe, i njohur si një ndër emrat më të shquar të lirikës arbëreshe, mbetet një figurë që pasqyron pasionin, dhimbjen dhe vetminë e tij të thellë, ndërsa i dedikohet atdheut dhe idealeve të lirisë. I lindur më 6 mars 1843 në Strigar të Kozencës, Zef Serembe ishte një poet që e ngjizte poezinë e tij në një atmosferë të ngarkuar me tensione sociale dhe politike, ku dashuria për Shqipërinë dhe të drejtat e njeriut ishin përqafuar si tema të forta.

Edhe pse shërbeu si një lidhje mes traditës arbëreshe dhe lëvizjeve çlirimtare, jeta e tij ishte një përjetim i vazhdueshëm i zhgënjimit dhe dhimbjes, ndikuar nga tragjeditë personale si vrasja e të ungjit dhe humbja e të dashurës. Pas këtyre goditjeve, ai vendosi të shpërngulet për në Brazil në vitin 1875, në kërkim të varrit të të dashurës, por as atje nuk mundi të gjejë paqe shpirtërore, përfundimisht duke mbyllur jetën në San Paolo në vitin 1901.

Zef Serembe është një poet i frymëzuar spontan, që lëvroi lirikën në tema të ndryshme, duke krijuar poezi atdhetare, filozofike, shoqërore dhe të dashurisë. Lirikët e tij atdhetare shpërfaqin dëshirën e zjarrtë për luftë kundër pushtuesve osmanë, ku poezi të tilla si “Vrull” dhe “Dora d’Istrias” i thirrin shqiptarët të qëndrojnë të bashkuar për të luftuar për lirinë.

Lirika filozofike dhe shoqërore e Serembes, përveçse përshkruan një individ të lidhur me dhembjen e pafundme të jetës, tregon gjithashtu një individ të shqetësuar për padrejtësitë shoqërore dhe të dëshpëruar nga pasiviteti i shoqërisë. Poeti është një figurë që përballet me jetën në vetmi, ku kërkon një kuptim të humbur dhe ku shpesh herë shfaqet si një hero i vetmuar dhe i zhgënjyer.

Përveç kësaj, veprat e tij janë një pasuri e madhe e letërsisë arbëreshe. Krijimet e tij u botuan pas vdekjes, duke përfshirë veprat si “Poesie italiane e canti originali tradotti dall’albanese” (Poezi italisht dhe këngë origjinale të përkthyera nga shqipja), “Sonetti vari” dhe “Il reduce soldato”, të cilat mbartin një frymë të pasur artistike dhe njohuri të thella për natyrën e shpirtit njerëzor. Pavarësisht humbjes së disa dorëshkrimeve të tij, Zef Serembe mbetet një ndër poetët më të rëndësishëm të lëvizjes kulturore arbëreshe, që e solli lirinë e shpirtit të tij dhe të atdheut përmes fjalës./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Durrësi rindez dritat e artit – Rikonstruktohet Galeria “Nikolet Vasia”

Published

on

Në zemër të Durrësit, aty ku arti dhe historia ndërthuren në një simfoni ngjyrash e formash, Galeria e Artit Pamor “Nikolet Vasia” ka rilindur përmes një rikonstruksioni të plotë. Ky investim jo vetëm që ka përmirësuar infrastrukturën teknike dhe funksionale të galerisë, por ka sjellë edhe një rigjallërim estetik, duke i dhuruar qytetit një hapësirë ekspozuese dinjitoze dhe të denjë për artin bashkëkohor.

Për dekada me radhë, kjo galeri ka shërbyer si një dritare ku artistët durrsakë dhe të huaj kanë pasqyruar vizionet e tyre, por vitet kishin lënë gjurmët e tyre, duke u reflektuar në probleme si lagështia, ndriçimi i pamjaftueshëm dhe organizimi i brendshëm i hapësirave. Ndërhyrjet e fundit, që përfshinë suvatimin, hidroizolimin e tarracës, sistemin e ri elektrik, aspirimin dhe kondicionimin, e kanë shndërruar këtë galeri në një mjedis modern dhe funksional, ku arti mund të marrë frymë lirshëm.

Së shpejti, dyert e galerisë do të hapen sërish për publikun, duke mirëpritur ekspozita, evente dhe aktivitete të shumta kulturore. Për komunitetin artistik të Durrësit, ky rikonstruksion nuk është thjesht një investim në mure dhe drita, por një angazhim për të ruajtur dhe promovuar shpirtin e krijimtarisë, duke e kthyer galerinë në një pikë referimi për artin pamor në Shqipëri./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Traktati i Shën Stefanit, momenti ku mori hov lëvizja kombëtare shqiptare

Published

on

Sot, në Muzeun Historik Kombëtar, u zhvillua një aktivitet përkujtimor në lidhje me Traktatin e Paqes së Shën Stefanit, i cili u nënshkrua më 3 mars të vitit 1878. Ky akt jo vetëm që shënoi fundin e Luftës Ruso-Turke, por gjithashtu shpalosi pasoja të mëdha për historinë dhe fatin e shqiptarëve, duke shënuar një nga momentet më të rëndësishme të lëvizjes kombëtare shqiptare.

Lufta Ruso-Turke, e cila kishte shpërthyer më 24 prill 1877, pasoi një periudhë të gjatë dhe të ashpër luftimesh, duke i dhënë fund pushtetit të osmanëve në shumë rajone të Ballkanit. Trupat ruse, pas një viti betejash të gjata dhe të rënda, arritën në fshatin Shën Stefan, rreth 17 kilometra larg Stambollit. Ky ishte momenti kur u nënshkrua traktati, i cili do të kishte një ndikim të madh jo vetëm për popujt ballkanikë, por edhe për shqiptarët.

Përmes këtij traktati, u krijua shteti bullgar, me kufij shumë të gjerë, dhe u shpallën të pavarura Rumania, Serbia dhe Mali i Zi, që deri atëherë ishin principata autonome nën vasalitetin e sulltanit osman. Serbia, si pasojë e këtij traktati, mori një shtrirje të madhe të territorit të saj, duke e zgjeruar nga jugu, përfshirë territore të rëndësishme shqiptare si Kosova, duke e rritur sipërfaqen e saj nga 37.7 mijë km² në 52.7 mijë km². Po ashtu, Mali i Zi pati një rritje të konsiderueshme të sipërfaqes, nga 4.7 mijë km² në 15.7 mijë km².

Ndonëse këto ndryshime kufijsh kishin përfitime të dukshme për disa shtete të Ballkanit, për shqiptarët kjo marrëveshje ishte një akt i padrejtë dhe i rrezikshëm. Traktati i Shën Stefanit e paraqiste popullin shqiptar para një rreziku të madh, pasi territore të rëndësishme shqiptare kalonin në duar të shteteve të tjera. Kështu, brenda kufijve të Malit të Zi hynin vise të banuara prej shqiptarësh, si Ulqini, Tivari, pjesa e sipërme e bregut të lumit të Bunës, gati krejt liqeni i Shkodrës, Hoti, Gruda, Plava dhe Gucina. Po ashtu, territoret e Bullgarisë shtriheshin deri në brigjet e liqenit të Ohrit, duke përfshirë edhe zona të banuara nga shqiptarët.

Për shqiptarët, ky ishte një hap i rrezikshëm që rrezikonte integritetin territorial të trojeve të tyre, dhe më pas, pas këtij traktati, do të shpërthejnë kundërshtime të forta nga elita politike dhe intelektuale shqiptare. Kjo kundërshtim ishte një prej momenteve kyçe që shënuan fillimin e lëvizjes kombëtare shqiptare. Shqiptarët, të cilët kishin vuajtur për shekuj me radhë nga sundimi osman, tani u bënë të vetëdijshëm për nevojën e një ngritjeje të unifikuar, për të mbrojtur të drejtat dhe territoret e tyre.

Përfundimisht, Traktati i Shën Stefanit, ndonëse i paqartë dhe i njohur më tepër si një akt i disbalancuar për shqiptarët, shërbeu si një nxitës i lëvizjes kombëtare shqiptare. Ky traktat shpalli një fazë të re të historisë shqiptare, e cila do të çonte në ngritjen e një rezistence të fuqishme për ruajtjen e integritetit të trojeve shqiptare dhe formimin e një shteti të pavarur shqiptar në mes të Ballkanit./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara