Kulturë
Të jesh një nënë e mirë
Shndërrimi në nënë është një moment unik në jetën e çdo gruaje, që nënkupton një ekuilibër delikat midis vëmendjes kushtuar fëmijës dhe nevojës për pavarësi. Të jesh nënë e mirë në këtë fazë nënkupton njohjen e prioriteteve, dhënien e hapësirave të duhura dhe përcaktimin e rregullave që duhen respektuar…
Muajt e parë të jetës janë tejet të rëndësishëm, si për nënën ashtu edhe për fëmijën. Nëna në këtë fazë jeton në simbiozë me fëmijën, të cilit i kushton kujdes dhe dashuri të vazhdueshme. Kontakti është themelor për rritjen, pasi i jep fëmijës siguri. Pa këtë lidhje fillestare, shkëputja e mëpasme nga nëna, kur fëmija shkon në shkollë ose nëna fillon punën, bëhet më e vështirë. Me t’i kaluar nëntë muajt e parë një nënë duhet të fillojë, dalëngadalë, t’i japë kohë edhe vetes dhe duhet ta bëjë pa u ndier në faj, aspak. Nënat shumë të përqendruara te fëmijët, që ua kushtojnë atyre të gjithë ditën, jo gjithnjë përftojnë rezultate optimale.
Shumica e nëna përpiqen që t’i bëjnë fëmijët të kuptojnë se cila është sjellja e duhur. Por pas tekave të panumërta, shpesh janë para dilemës mos duhet të jenë më të rrepta dhe më autoritare. Sipas psikologëve, tekat janë një fazë e rëndësishme e rritjes së fëmijës. Janë momente në të cilat fëmijët replikojnë me prindërit, kërkojnë të bëhen autonomë. Ama, është themelore që në familje të ketë disa rregulla. Ka disa nëna që nuk durojnë t’i lënë fëmijët duke qarë e u dorëzohen tekave. Është normale që një fëmijë të bëjë tentativa për të marrë atë çka do. Por nëna duhet të reagojë pa hezitim, përndryshe e çorienton vetë fëmijën. Edhe nëse një i porsalindur qan sepse do ta marrin në krahë, nuk duhet kënaqur në kërkesën e tij…
NË MOSHËN E SHKOLLËS
Ka marrë një notë të keqe, në shkollë nuk sillet siç duhet. Si duhet ta ndihmoni që të jetë më i përgjegjshëm?
Detyrat e shtëpisë duhet t’i bëjë vetëm. Të kalosh gjithë pasditen duke u marrë me shpjegimin e problemeve të matematikës, nuk është një metodë e mirë për të ndihmuar fëmijën në përmirësimin e rezultateve të tij shkollore. Fëmija duhet t’i drejtohet nënës nëse nuk kupton një ushtrim, por kjo nuk duhet të kthehet në normë. Kështu nëna do të rrezikonte të shndërrohej në një “mësuese të dytë”, duke e modifikuar raportin. Sidomos kur përballemi me botën e shkollës duhet të jemi objektivë. Një nënë e mirë duhet ta mbështesë fëmijën e vet edhe kur kthehet në shtëpi me një notë të keqe, por nuk duhet ta marrë në mbrojte nëse ka bërë një faj.
NË ADOLESHENCË
Fëmijët rriten… në adoleshencë shfaqin për herë të parë prirjen e theksuar për pavarësi, pak më vonë fillojnë të jetojnë vetëm. Një mama e mirë është gjithnjë e pranishme, por nuk i kushtëzon fëmijët në zgjedhjet e tyre. Ndërhyn vetëm kur është e nevojshme, duke pritur që vetë fëmijët t’i kërkojnë ndihmë…
Vjen një kohë ku çdo prind do të përballet me adoleshencën. Papritur fëmija do të dalë, të shkojë në diskotekë, të shëtisë me shokët, por nuk është mjaftueshëm i rritur sa të dalë vetëm.
Përballë çdo refuzimi që merr, fëmija rebelon dhe marrëdhënia me prindërit bëhet gjithnjë e më shumë konfliktuale…
Duke kërkuar që të shkojnë në diskotekë apo me të dalin vetëm, fëmijët duan t’u tregojnë prindërve se janë të rritur. Sigurisht, jo të gjitha kërkesat e tyre duhet të kënaqen. Në këtë fazë delikate të raportit prind-fëmijë, një nënë duhet të vendosë rregulla dhe të presë vendosmërisht që ato të plotësohen. Pa u shkurajuar përballë përpjekjeve që adoleshentët bëjnë për t’ua njohur pavarësinë. Një mama që përmbahet përballë kërkesave të fëmijës do të rrisë një fëmijë të aftë për t’u përballur edhe me sfidat pasardhëse të jetës.
NË RINI
Tashmë ai fëmija i vogël është rritur, ka mbaruar shkollën e lartë, por ende nuk është stabilizuar profesionalisht, pasi ndërron shpesh punë. Një nënë përballë një realiteti të tillë ndihet e shqetësuar, pasi do të donte që aftësitë e fëmijës të vlerësoheshin edhe jashtë familjes.
Zhgënjimet janë pjesë e jetës, shpesh na ndihmojnë të rritemi. Një nënë nuk mund të bëjë shumë për të shmangur vuajtjen e fëmijës në situata të tilla. Por mund t’i japë mjetet për të mësuar dhe për të parë përpara. Për shembull duke i folur për të kaluarën e vet, për portat e mbyllura dhe ato që papritmas mund të hapen. Duke i bërë të ditur se jo gjithnjë arrihet një qëllim me tentativën e parë, por duke mos reshtur së provuari.
Kur një fëmijë shkon të jetojë vetëm, raporti me nënën në përgjithësi përmirësohet. Minimizohen vogëlimat që i shkakton jeta e përditshme: që nga mungesa e rregullit në dhomë, orari i kthimit në shtëpi në mbrëmje… Njëkohësisht një fëmijë që shkon të jetojë vetëm, merr përgjegjësi, bëhet më i vetëdijshëm për atë që prindërit bëjnë për të dhe fillon t’i vlerësojë më shumë.
Marre nga Panorama.al Burimi: PsychoWorld
Ka ndërruar jetë akademik Minir Dushi, anëtar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës. Lajmin për ndarjen nga jeta të akademik Dushit e kanë bërë të ditur familjarët e tij, duke shpërndarë gjithashtu detajet e agjendës së funeralit.
Të martën, më 30 janar 2025, do të mbahet ekspozea e arkivolit për homazhe në Shtëpinë e Kulturës “Rexhep Mitrovica” në Mitrovicë, nga ora 12:00 deri në 14:00.
Të mërkurën, më 31 janar 2025, homazhet dhe mbledhja komemorative do të zhvillohen në Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, nga ora 10:00 deri në 11:00. Nisja e kortezhit për në Gjakovë është parashikuar për në orën 12:00.
Në Gjakovë, në Shtëpinë e Kulturës “Asim Vokshi”, do të mbahet një mbledhje komemorative prej orës 14:00 deri në 15:00, ndërsa homazhet dhe ceremonia e varrimit do të zhvillohen në varrezat e qytetit të Gjakovës, nga ora 15:00 deri në 16:00.
Akademik Minir Dushi lindi në Gjakovë në vitin 1929 dhe ka qenë një figurë e shquar në fushën e shkencës dhe arsimit. Shkollën fillore e kreu në Gjakovë, ndërsa më vonë e vazhdoi shkollimin në Nish dhe Beograd, ku diplomoi në Fakultetin e Xehetarisë në vitin 1958 dhe doktoroi në vitin 1965. Gjatë karrierës së tij të pasur, ai ka ushtruar funksione udhëheqëse në institucione të ndryshme shkencore dhe mësimore, si dhe ka kontribuar në zhvillimin e shkencës në fushën e xehetarisë dhe metalurgjisë.
Pas fakultetit punoi një kohë në horizontet e minierës së Trepçës, teksa më pas ushtroi funksione të ndryshme udhëheqëse në këtë kombinat. Njëkohësisht ishte njëri nga themeluesit dhe drejtues i disa institucioneve mësimore dhe shkencore të Kosovës, siç ishin Shkolla e Lartë Teknike në Mitrovicë (1961-1966), Instituti i Plumbit dhe i Zinkut i Kombinatit “Trepça” (1966-1973), Fakulteti i Xehetarisë dhe i Metalurgjisë në Prishtinë (1970) e më vonë në Mitrovicë (1975-1979).
Në vitin 1969 u zgjodh profesor inordinar i Fakultetit Teknik të Prishtinës, ndërsa në vitin 1975 profesor ordinar i Fakultetit Xehtaro-Metalurgjik në Mitrovicë, ku ushtroi edhe detyrën e dekanit për dy mandate. Me themelimin e Universitetit të Prishtinës (1970) u zgjodh zëvendësrektor i parë, kurse në vitin 1981 u bë rektor i këtij universiteti (1981-1983). Anëtar korrespondent i ASHAK-ut u zgjodh që nga themelimi i Akademisë në vitin 1975, kurse në vitin 1978 u zgjodh anëtar i rregullt. Në vitin 1986 u bë anëtar i Kryesisë së KSA të Kosovës.
Akademik Dushi ka lënë pas një trashëgimi të pasur shkencore me mbi 180 punime bibliografike dhe 18 libra shkencorë. Gjatë karrierës së tij, ai ka qenë i njohur për angazhimin e tij të palodhur në avancimin e edukimit dhe shkencës, si dhe ka marrë një sërë çmimesh dhe dekoratash për kontributin e tij të jashtëzakonshëm.
Përveç angazhimit në fushën shkencore, ai ka qenë gjithashtu një veteran i Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare dhe është shpallur veteran i arsimit të Kosovës.
Magazinë
Jeton e vepron në Finlandë, por gjuhën shqipe nuk e harron! Rrëfimi i këngëtares Rina Januzi
Kulturë
Ismail Kadare, në kujtim të 89-vjetorit: Begaj nderon veprën e shkrimtarit të njohur botëror!
Presidenti Bajram Begaj vlerësoi sot veprën e shkrimtarit Ismail Kadare si një dëshmi për lashtësinë e shqiptarëve dhe identitetin evropian.
Në një mesazh për 89-vjetorin e lindjes së shkrimtarit, i cili ndërroi jetë vitin e kaluar, Presidenti Begaj u shpreh se: “Kadare do të jetojë për t’i treguar botës mbi Shqipërinë dhe shqiptarët, dramën historike, krenarinë dhe vitalitetin e kombit tonë”.
“Sot, në datëlindjen e parë të Ismail Kadaresë pas ndarjes së tij nga jeta, ne ndihemi krenarë që gjeniu shqiptar i letrave ka zënë një vend të nderuar në panteonin e letërsisë dhe kulturës botërore. Me prozën dhe poezinë e tij, ai i prezantoi botës autenticitetin dhe lashtësinë e ekzistencës sonë kombëtare”, theksoi Begaj.
Presidenti Begaj vlerësoi gjithashtu se “Kadare dëshmoi në çdo faqe të veprave të tij forcën titanike, sakrificat dhe përkushtimin e popullit tonë për të qenë pjesë e kulturës evropiane dhe botës progresiste. Për aq kohë sa lexuesit në mbarë botën do të vijojnë të lexojnë librat e tij, Kadare do të jetojë për t’i treguar botës mbi Shqipërinë dhe shqiptarët, dramën historike, krenarinë dhe vitalitetin e kombit tonë”.
Ismail Kadare, shkrimtari i njohur dhe vepra e të cilit është bërë pjesë e letërsisë botërore, lindi më 28 janar 1936 në lagjen Palorto të Gjirokastrës. Pasionin për letërsinë e zhvilloi që në moshë të re, dhe që nga atëherë veprat e tij kanë lënë një ndikim të jashtëzakonshëm në kulturën ndërkombëtare. Kadare është vlerësuar me çmime prestigjioze ndërkombëtare, duke përfshirë “Man Booker Prize” dhe “Princi i Asturias”, dhe është përfshirë në radhët e shkrimtarëve të njohur botërisht, si Gabriel Garcia Marquez, Günter Grass dhe Milan Kundera. Deri tani, veprat e tij janë përkthyer në rreth 45 gjuhë të botës.
Gjatë karrierës së tij, Kadare ka marrë një sërë nderimesh, përfshirë dekoratat më të larta të Shqipërisë, si “Nderi i Kombit”, dhe çmime nga shtete të tjera, përfshirë “Kryqi i Legjionit të Nderit” dhe “Oficer i Legjionit të Nderit” nga shteti francez, si dhe çmimin “Princi i Asturias” nga mbreti i Spanjës.
Ismail Kadare, një nga figurat më të rëndësishme të letërsisë shqiptare dhe botërore, u nda nga jeta në moshën 88-vjeçare më 1 korrik 2024, por do të vazhdojë të jetojë përmes veprave të tij të pavdekshme./UBTNews/
Përkthimi i dytë në shqip i romanit të njohur të Miguel de Cervantesit, Don Kishoti i Mançës, është realizuar nga Bajram Karabolli, pas 100 vjetësh nga përkthimi i parë i njohur i Fan Nolit. Ky ripërkthim i veprës, i cili u prezantua në një takim letrar të organizuar nga Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit (QKLL), sjell një shqipe më të pasur dhe përmban fragmente të reja që nuk ishin përkthyer më parë.
Romani, që u botua për herë të parë në 1605 (pjesa e dytë në 1615), ka mbetur një nga veprat më të lexuara dhe të dashura edhe në ditët e sotme. Figura e Don Kishotit dhe aventura e tij janë përdorur shpesh për të ilustruar fenomenet dhe karakteristikat të cilat i referohen dëshirës për të luftuar drejt idealeve, përballë realitetit.
Në këtë aktivitet letrar, Bajram Karabolli shpjegoi procesin e përkthimit dhe sfidat që lidhen me përshtatjen e veprës në gjuhën shqipe. Ai gjithashtu ndau me audiencën e rinjve informacion mbi jetën dhe veprën e Cervantesit, përkthimet e tjera ndërkombëtare të Don Kishotit dhe ndryshimet që ka përjetuar ky roman gjatë historisë së tij të përkthimit, përfshirë ato të Fan Nolit dhe Viktor Zhejit.
Përkthimi i Karabollit ofron një mundësi të re për lexuesit shqiptarë për të kuptuar më thellë veprën e madhështore të Servantesit, duke i afruar atyre një shqipe të freskët dhe më të pasur, që mundëson një lexim dhe interpretim më të gjerë të kësaj krijimtarie të paharrueshme./UBTNews/
Studentët e UBT-së sjellin ide për projekte të reja në sektorin e agroturizmit
Pas kryeministrit serb, dorëhiqet edhe kryetari i Novi Sadit
KQZ merr vendim për mbylljen e tri qendrave të votimit në përfaqësi diplomatike, miraton edhe sloganin
Aktakuzë kundër një të dyshuari për dhunë seksuale gjatë luftës në Kosovë
Profesorët e Fakultetit të Ndërtimtarisë publikojnë punimin shkencor në revistën prestigjioze ‘Buildings’
Homazhe për akademik Minir Dushin: Një jetë e shërbyer për shkencën dhe atdheun
Profesoresha Hajdi Xhixha dhe bashkautorët publikojnë studimin krahasues mbi demokracinë dhe modelin e ‘citizen- soldier’ në Kosovë dhe Izrael
Gjysmëfinalet e zjarrta të Kupës së Kosovës në basketboll
Bislimi uron Sorensenin: Qasja e balancuar ndaj palëve, parakusht për sukses në dialog
-
Bota3 months agoTrump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months agoKoreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota3 months ago“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months agoRektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!