Lajmet
Të jesh nënë e baba për më shumë se dy dekada
“Pse babai nuk më thirri në telefon në ditëlindjen time?”
Published
3 years agoon
By
Betim GashiEdi Dylhasi nga Gjakova thotë se para 22 vjetësh iu përmbys bota.
Kjo ndodhi gjatë luftës më 1999, në ditën kur forcat serbe morën me forcë bashkëshortin e saj, Myrtezain, që atëbotë ishte 25 vjeç.
“Është marrë para syve tonë. E ka pasur vajzën në dorë dhe i kanë thënë ta lëshojë vajzën. E kanë marrë pa asnjë arsyetim tjetër”, thotë Edi për Radion Evropa e Lirë.
Që nga ajo ditë, për fatin e Myrtezait nuk dihet asgjë.
Edi Dylhasi së bashku me vajzën e saj Gentën, që ishte dyvjeçare kur iu zhduk babai, u detyruan që të nisnin një jetë të re, të vetme.
“Sapo kishim nisur të krijojmë familje… E pastaj më është dashur ta vazhdoj jetën krejt e vetme, që ta rris vajzën. Bota më është dukur se më ka rënë mbi kokë”, thotë ajo.
“E kam lënë veten anash për ta shkolluar vajzën”
Gjatë këtyre viteve, ajo thotë se si familje janë lodhur në të gjitha aspektet dhe veçanërisht pritja e ka rënduar Edin në aspektin psikologjik.
Edi u ballafaqua me kushte të vështira dhe për një dekadë jetoi nga ndihmat e disa shoqatave. Qëllimi i saj i saj ishte vetëm shkollimi i Gentës.
“Dhjetë vjet kam qenë pa punë, vetëm me ndihma. Kam kursyer për kujdesin ndaj vajzës. Pas një kohe jam punësuar, veten e kam lënë anash për ta shkolluar vajzën”, tregon Edi.
Ajo thotë se jeta si kryefamiljare e pa bashkëshortin pranë, është shumë sfiduese.
“Jeta vetëm është shumë e vështirë, gjithmonë duke i shikuar sytë e të tjerëve. Nuk kam fjalë për të përshkruar sesa e vështirë është. Për çdo problem duhet të merresh vetë. Tash e kisha në një operacion vajzën, e krejt duhet të vraposh vetë”, thekson ajo.
“Pse babai nuk më thirri në telefon në ditëlindjen time?”
Me vështirësi të njëjta është ballafaquar edhe Sillvana Marinkoviq nga Graçanica, komunë me shumicë serbe, që gjendet afër Prishtinës.
Ajo ishte 27-vjeçare kur bashkëshorti i saj Gorani u rrëmbye diku në autostradën Prishtinë-Gjilan më 1999. Sillvana mbeti e vetme me dy vajzat – Draganën që atëbotë ishte trevjeçare vjeçare dhe Tamarën shtatëmuajshe.
Sillvana thotë se gjithmonë ka shpresuar se Gorani do të kthehej, e ndërkohë, në të gjitha mënyrat është përpjekur që për vajzat e saj të bëhej edhe nënë edhe baba. Vajzave u kishte thënë se babai ishte në Perëndim duke punuar.
“Fëmijët ishin të vegjël dhe pyetjet ishin shumë të vështira. Pjesa më e vështirë ishte gjetja e përgjigjeve të duhur për ato pyetje: ‘Ku është babai, kur do të vijë, pse babai nuk më thirri në telefon në ditëlindjen time’, dhe pastaj fillonin të qanin, duke thënë se ‘të gjithë erdhën për ditëlindje vetëm babait nuk iu kujtua të na thërrasë në telefon’”, tregon Sillvana.
Sillvana thotë se nuk e mban mend momentin kur vajzat e saj kuptuan se babai i tyre mund të mos kthehej kurrë në shtëpi.
“Ato e kuptuan vetë sepse unë dëgjoja në televizor gjithçka që kishte të bënte me të zhdukurit. Ato vinin me mua në tubimet e shoqatave të personave të zhdukur”.
Edhe Sillvana ia dedikoi jetën e vetë shkollimit të vajzave të saj, por thotë se ky rrugëtim nuk ishte i lehtë.
“Më mungonte ajo mbështetje morale, kur merrja vendime të mëdha që lidheshin me edukimin e fëmijëve”, tregon Sillvana, duke shtuar se thellë brenda vetes beson se burri i saj Gorani është gjallë.
“Ne kur flasim për të, gjithmonë themi: ‘kur të vijë ose kur të kthehet’”, thotë Sillvana dhe thekson se kurrë nuk do të heqë dorë nga kërkimi për burrin e saj.
“E kam rritur djalin me vuajtje”
Erblin Ujkani e njeh babanë e tij, Nexhatin, vetëm përmes një fotografie të vendosur në murin e shtëpisë së tij në Vinarc të Komunës së Mitrovicës.
Drita Ujkani ka jetuar me bashkëshortin e saj, Nexhatin vetëm pesë vjet.
Nexhati, 31-vjeçar, u vra më 3 maj 1999, bashkë me vëllanë e Dritës, Vehbi Hamzën, 23 vjeç, teksa iknin nga forcat serbe. Trupat e pajetë të tyre u gjetën katër vjet më pas dhe u rivarrosën në vendlindjen e tyre.
Erblini, djali i Dritës, ishte vetëm trevjeçar kur ia vranë babanë.
Drita, e cila tani është 53-vjeçare, thotë se ka vuajtur shumë dhe vazhdon të vuajë në mungesë të bashkëshortit të saj.
“Burri ma ka lënë një djalë. E kam rritur djalin me vuajtje. Një kohë kam jetuar në shatorr, pastaj një shoqatë na e ndërtoi një shtëpi. Kushtet e vështira, me 62 euro kam jetuar dhe më vonë, e kanë bërë 170”, tregon Drita për Radion Evropa e Lirë.
Ajo thotë se jeta për të ishte dhe vazhdon të jetë e vështirë në mungesë të bashkëshortit. Sipas saj, të jesh kryefamiljare dhe pa burrë në Kosovë, nuk është aspak e lehtë.
“Duhet të sigurohen të gjitha gjërat për familje, edhe drunjtë (për ngrohje gjatë dimrit). Djali është rritur, por edhe ai është i papunë. Që tri vjet e ka kryer shkollën dhe në mungesë të kushteve nuk e ka vazhduar fakultetin dhe tash është në shtëpi”.
“E vështirë shumë, veç ai që e provon e dinë sa është e vështirë. Edhe të rrisësh fëmijë, edhe të mbash shtëpi, të përgatitësh për djalin, me veshmbathje e të gjitha”, thotë Drita.
1.630 të pagjetur
Kosova ende vazhdon të kërkojë 1.630 persona të zhdukur gjatë luftës më 1998/99, kryesisht shqiptarë. Një vit më herët, ky numër ka qenë 1.643.
Në Ditën Ndërkombëtare të Personave të Zhdukur, shoqatat që merren me të zhdukurit, kanë bërë thirrje që kjo çështje humanitare të depolitizohet.
Çështja e ta pagjeturve ka qenë pjesë e dialogut për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në Bruksel.
Në shtator të vitit 2020, zyrtarët e delegacionit të Kosovës kishin deklaruar se është arritur me Serbinë një marrëveshje për të pagjeturit. Por, ata nuk patën sqaruar detajet e marrëveshjes.
Zyrtarët e qeverisë së kaluar, të ish-kryeministrit Avdullah Hoti, kishin theksuar se pikat e Marrëveshjes për të pagjeturit do të zbatohen vetëm në rast se arrihet marrëveshja gjithëpërfshirëse dhe juridikisht obliguese me Serbinë.
Kryeministri aktual i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se çështja e të pagjeturve nga koha e luftës është një plagë e hapur dhe se “është shumë me rëndësi që të hapen arkivat shtetërore të Serbisë”.
Kontribuoi: Sandra Cvetkoviq
You may like
Bota
Arrestohet kërcënuesi i tregut të Krishtlindjeve në Gjermani
Published
6 minutes agoon
December 23, 2024By
UBT NEWSPolicia në qytetin gjerman të Bremerhavenit ka arrestuar një person për kërcënime me video të postuar në TikTok, ku ai shprehte kërcënime të rënda kundër tregut të Krishtlindjeve të qytetit. Arrestimi ndodhi pas një ngjarje tragjike në qytetin e Magdeburgut, ku një burrë 50-vjeçar drejtimin e një makine përmes një tregu Krishtlindjesh, duke shkaktuar pesë viktima, përfshirë një fëmijë 9-vjeçar, dhe plagosjen e mbi 200 personave.
Ky akt tërhoqi vëmendjen e ekspertëve të krimit, të cilët kanë paralajmëruar se mund të ndodhin ngjarje “kopjuese” pas një krimi të rëndë. Pas publikimit të videos kërcënuese, policia e Bremerhavenit e identifikoi shpejt të dyshuarin dhe e ndaloi atë përkohësisht.
Autoritetet nuk kanë zbuluar më shumë detaje rreth identitetit të të arrestuarit ose seriozitetit të kërcënimeve të bëra, por kanë theksuar se nuk ka pasur asnjë rrezik të drejtpërdrejtë për publikun. Sidoqoftë, ky incident ka shkaktuar shqetësim në lidhje me përdorimin e rrjeteve sociale për përhapjen e kërcënimeve dhe akteve të dhunshme./UBTNews/
Lajmet
Mandarinat me pesticide, ministria e Bujqësisë në Shqipëri tregon sasinë e asgjësuar
Published
13 minutes agoon
December 23, 2024By
UBTNewsMinistria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural së Shqipërisë, ka reaguar lidhur me debatin mediatik për situatën e cilësisë dhe sigurisë së mandarinave shqiptare duke theksuar se “për vitin 2024 janë eksportuar nga kultivimi dhe të vjelat e mandarinës shqiptare 924 kamionë në tregun europian e mbarë botëror, nga të cilët vetëm 3 ngarkesa prej totalit janë konstatuar me parregullsi për mbetje dhe janë asgjësuar”.
Reagimi i plotë zyrtar i Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural:
Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural nxit konsumin e produkteve shqiptare për festat e fundvitit dhe në vazhdim. Për vitin 2024 mbi 85% e prodhimit të mandarinave shqiptare është vjelë dhe është shitur në tregun e brendshëm dhe atë ndërkombëtar dhe në asnjë rast nga të gjitha kontrollet dhe analizat e kryera nuk kanë rezultuar me mbetje të pesticideve. Sot, kultivimi i mandarinave shtrihet në mbi 1,000 ha nga fermerë tregu dhe prodhues më të vegjël.
Në lidhje me debatin mediatik për situatën e cilësisë dhe sigurisë së mandarinave shqiptare në vijim të komunikimeve të mëparshme në deklaratat zyrtare të Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, sqarojmë publikun se:
Për vitin 2024 janë eksportuar nga kultivimi dhe të vjelat e mandarinës shqiptare 924 kamionë në tregun europian e mbarë botëror, nga të cilët vetëm 3 ngarkesa prej totalit janë konstatuar me parregullsi për mbetje dhe janë asgjësuar. Ky raport nuk duhet të dëmtojë mundin dhe djersën e një viti prodhimi të fermerëve shqiptarë dhe në të njëjtën kohë të krijojë shqetësim dhe panik tek konsumatori.
Sipas njoftimit të Sistemit të Njoftimit të Shpejtë për Ushqim dhe Ushqim për Kafshë – RASFF për mbetje të pesticideve në mandarina të eksportuara nga Republika e Shqipërisë, AKU ka marrë masa të menjëhershme për gjurmueshmërinë dhe veprimet proceduriale mbi subjektet eksportues duke marrë masa dhe veprime konkrete për të asgjësuar 20.482 kg Mandarine clementine, në datën 19.12.2024, në Qarkun e Fierit, ngarkesë e cila është kthyer mbrapsht nga shteti i Kroacisë. Procedura e asgjësimit është kryer së bashku me praninë e Autoritetit Kombëtar të Mjedisit, Drejtorinë e Tatimeve, si dhe me praninë e disa mediave të ndryshme.
Në bashkëpunim me Autoritetin Kombëtar të Veterinarisë dhe Mbrojtjes së Bimëve, në datën 19.12.2024, u kryen inspektime dhe evidentime të përbashkëta në Fshatin Mursi të Bashkisë së Konispolit, ku ushtron aktivitet kultivues një nga fermerët, i cili kishte asgjësuar produktin mandarinë. Për subjektet grumbulluese të rezultuara në shkelje të dispozitave ligjore, përveç se është kryer kallëzim penal, sipas shkeljeve, janë marrë edhe masa administrative gjobë, si dhe bllokim aktiviteti. Për ndjekjen e situatës në vijim, çdo ditë janë kryer inspektime të përbashkëta në qarkun Berat, Bashkia Dimal.
Informojmë konsumatorin lidhur me dy ngarkesat e tjera, të raportuara nga shteti i Kroacisë për mbetje të pesticideve sipas njoftimit të sistemit RASFF, se njëra është asgjësuar në shtetin Kroat, ndërsa tjetra nuk është kthyer ende në vendin e origjinës. Janë njoftuar të gjitha PIK që në rast kthimi të produktit, të bëhet bllokimi i menjëhershëm i tij me destinacion asgjësimin.
Autoriteti Kombëtar i Ushqimit vijon kontrollet në subjektet që tregtojnë Produkte të Mbrojtjes së Bimëve dhe Produkte Plehëruese, ku vetëm për këtë javë janë kontrolluar dhe verifikuar 46 subjekte tregtuese të PMB-ve, në të cilat nuk u konstatuan shkelje të dispozitave ligjore. Vazhdojnë pa ndërprerje kontrollet në pikat e tregtimit, pikat e grumbullimit dhe magazinimit të fruta perimeve, ku përveç 18 mostrave të përcaktuara në planin e monitorimit të pesticideve për muajin Dhjetor, për produktin mandarinë, me qellim mbajtjen e situatës në kontroll, janë marrë edhe 7 mostra të tjera jashtë planit, për analizim në Laboratorin e Referencës – ISUV.
Inspektimi vjetor në territor nga AKU deri ditën e sotme kap shifrat 806 inspektime për tregtimin e pesticideve dhe 862 inspektime për produktet plehëruese. Për vitin 2024 janë analizuar 188 mostra gjithsej, nga këto për pesticide 28, nga të cilat 27 kanë rezultuar konform, kurse 1 është në proces analizimi. Për produkte plehëruese janë analizuar 160 mostra, nga të cilat 24 janë në proces analizimi, 134 kanë rezultuar konform dhe 2 mostra jo konform, për të cilat është ndjekur gjurmueshmëria dhe janë marrë të gjitha masat sipas legjislacionit në fuqi.
Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural ka të miratuar dhe në zbatim Planin e Veprimit për Përdorimin e Qëndrueshëm të Pesticideve, i cili përfshin të gjithë zinxhirin e veprimit me strukturat qëndrore dhe institucionet e vartësisë, pa përjashtuar mbështetjen e Universitetit Bujqësor të Tiranës, si dhe prodhuesve shqiptarë. Qëllimi i këtij Planit i Veprimit, është përdorimi i duhur dhe i sigurt i PMB-ve, për mbrojtjen e shëndetit të bimëve për të garantuar prodhim me cilësi dhe të sigurt për konsumatorin, si dhe mbrojtjen e mjedisit ku përdoren.
Falë punës së strukturave të Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural këtë vit territori i Republikës së Shqipërisë u mbrojt e u mbajt i pastër nga Sëmundja e Murtajës së Ruminantëve të Vegjël, edhe pse vendet kufitare patën shpërthime dhe dëme kolosale. Janë menaxhuar menjëherë në mënyrë efikase dhe pa e dëmtuar situatën epizootike në vend, rastet e shfaqjes së Influencës Aviare dhe Murtajës Afrikane të Derrave.
Ndërkohë që ka vijuar puna e vazhdueshme për ndërgjegjësim për prodhimin e produkteve biologjikisht të pastra me anë të luftës biologjike, e cila vjen edhe me një nxitje fiskale lehtësuese. Përdorimi strikt i protokolleve dhe ndalimi i përdorimit të pesticiteve të ndaluara edhe në vendet e Bashkimit Europian është fakt. Kërkohet që edhe ata pak fermerë që tentojnë në mënyrë të paligjshme përdorimin e tyre të kuptojnë se kjo mënyrë ka vetëm një mundësi: zbulimin dhe vënien përpara ligjit pasi kontrollet dhe gjurmueshmeria është shumë e lartë. Fermerët shqiptarë, prodhuesit, grumbulluesit dhe eksportuesit duhet të bashkëpunojnë për të zbatuar praktikat më të mira bujqësore në të gjithë zinxhirin e prodhimit, deri tek konsumatori.
Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural është transparente dhe ka të publikuar në faqen e saj zyrtare, listën e PMB-ve dhe etiketave të përdorimit, si dhe listën e produkteve plehëruese, të cilat përditësohen vazhdimisht duke i bërë të qartë fermerëve të mos përdorin produkte kontrabandë që janë të ndaluara në vendet e BE-së dhe në vendin tonë. Fermerët, çdo përdorues apo konsumator ka aksesin e mundëshëm për të marrë informacionin e plotë jo vetëm për përdorimin, por dhe pasojat nga keqpërorimi i tyre.
Iu bëjmë thirrje që për çdo rast paligjshmërie, parregullsie apo abuzimi që konstatojnë të njoftojnë në numrat e publikuar në faqet zyrtare të MBZHR apo institucioneve të varësisë, për tu bërë pjesë e përgjegjësisë së përbashkët në garantimin dhe ruajtje e sigurisë ushqimore në vend.
Lajmet
Mijëra studentë në Serbi protestojnë për drejtësi pas tragjedisë në Novi Sad
Published
18 minutes agoon
December 23, 2024By
UBT NEWSMijëra studentë protestuan dje në qendër të Beogradit, duke kërkuar përgjegjësi për shembjen tragjike të strehës në stacionin e trenit të Novi Sadit, ku humbën jetën 15 persona dhe dy të tjerë mbetën të plagosur rëndë. Rrugët përreth sheshit ”Slavija” u bllokuan për orë të tëra, ndërsa turma e demonstruesve mbushi hapësirat publike, duke shprehur solidaritet me viktimat dhe duke kërkuar drejtësi për familjet e tyre. Protesta filloi me 15 minuta heshtje në nder të jetëve të humbura në këtë incident tragjik.
Pjesëmarrësit ndezën dritat e telefonave dhe i mbajtën lart, duke krijuar një atmosferë të fortë emocionale në mes të turmës. Studentëve iu bashkuan edhe grupe të tjera, përfshirë fermerë, aktorë dhe mësimdhënës, duke e kthyer protestën në një shfaqje të gjerë solidariteti shoqëror. Organizatorët e protestës kanë paraqitur disa kërkesa kryesore ndaj autoriteteve serbe: Identifikimi dhe ndjekja penale e përgjegjësve për dhunën ndaj demonstruesve gjatë protestave të mëparshme, lirimi i aktivistëve të ndaluar dhe anulimi i procedurave ligjore kundër tyre, dhe llogaridhënie nga zyrtarët përgjegjës për shembjen e strehës në stacionin e trenit.
Shembja e strehës ka shkaktuar një krizë politike në Serbi, duke rënduar pozitën e presidentit Aleksandar Vuçiq. Protestat kanë përfshirë më shumë se 50 fakultete akademike dhe katër universitete shtetërore, ndërsa studentët kanë bllokuar edhe shkolla të mesme në të gjithë vendin. Rinovimi i stacionit të trenit në Novi Sad, i cili u krye nga një konsorcium i katër kompanive kineze, ka ngritur pikëpyetje mbi sigurinë dhe cilësinë e punimeve.
Ndërsa Hekurudha e Serbisë mohon përgjegjësinë për strehen prej betoni, disa ekspertë teknikë e kundërshtojnë këtë pretendim. Prokuroria e Lartë Publike në Novi Sad ka arrestuar 11 persona, përfshirë ish-ministrin e Ndërtimit, Transportit dhe Infrastrukturës, Goran Vesiç, dhe ish-drejtoreshën e Infrastrukturës Hekurudhore, Jelena Tanaskoviç. Ata përballen me akuza për rrezikim të sigurisë publike dhe ndërtim të paligjshëm, që mund të çojnë deri në 12 vjet burgim.
Demonstratat në Beograd dhe qytete të tjera të Serbisë pritet të vazhdojnë, ndërsa studentët dhe qytetarët kërkojnë drejtësi për viktimat dhe një përgjigje të qartë nga qeveria për sigurinë publike. Kjo ngjarje është shndërruar në një simbol të protestës kundër përgjegjësisë së munguar institucionale dhe nevojës për transparencë në menaxhimin e projekteve publike./UBTNews/
Lajmet
Shqipëria, e para në Evropë që ndalon TikTok-un
Published
27 minutes agoon
December 23, 2024By
UBT NEWSShqipëria bëhet vendi i parë në Evropë që ndalon përdorimin e TikTok për një vit, një vendim i ndërmarrë pas vrasjes tragjike të një adoleshenti 14-vjeçar, ngjarje që ngriti shqetësime për ndikimin negativ të platformës në shoqëri. Kryeministri Edi Rama njoftoi se ndalimi, i cili nis nga janari 2025, synon të përmirësojë sigurinë në shkolla dhe të mbrojë të rinjtë nga ndikimet e dëmshme të rrjeteve sociale.
Ngjarja tragjike, ku një adoleshent humbi jetën pas një përleshjeje të nxitur nga një debat në rrjetet sociale, ka ndezur polemika mbi rolin e TikTok. Kryeministri e cilësoi platformën “rrugaçi i lagjes” dhe akuzoi mediat sociale për ndikim negativ mbi fëmijët.
Ndërkohë, TikTok ka kundërshtuar vendimin, duke kërkuar sqarime nga qeveria dhe duke mohuar përfshirjen në incidentin tragjik. Kritikët, si deputetja Ina Zhupa nga Partia Demokratike, e kanë cilësuar vendimin si një sulm ndaj lirisë së fjalës dhe një veprim elektoral.
Ndalimi i TikTok është pjesë e një debati më të gjerë mbi ndikimin e medieve sociale në shoqëri, me masa të ngjashme të ndërmarra në vende të tjera si India dhe Australia, ndërsa SHBA po shqyrton ndalimin e platformës nëse ajo nuk shkëputet nga kompania kineze ByteDance./UBTNews/
Arrestohet kërcënuesi i tregut të Krishtlindjeve në Gjermani
Shkodra Elekronike shpallet fituese e Fest 63, Elvana Gjata renditet e dyta
Mandarinat me pesticide, ministria e Bujqësisë në Shqipëri tregon sasinë e asgjësuar
Meloni flet për kërcënimin rus: Duhet mbrojtje më e fortë e kufijëve të BE
Mijëra studentë në Serbi protestojnë për drejtësi pas tragjedisë në Novi Sad
Shqipëria, e para në Evropë që ndalon TikTok-un
Ja si t’i shëroni muskujt e lënduar
“Zjerm” ndez skenën shqiptare: Shkodra Elektronike triumfon në Festivalin e 63-të!
Papa Françesku bën thirrje për paqe globale në prag të Krishtlindjeve
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman