Lifestyle
Të folurit tek fëmijët: Çfarë duhet të dini për zhvillimin e gjuhës së tyre?
Published
5 minutes agoon
By
UBT NewsProcesi i komunikimit është një nga zhvillimet më të rëndësishme në jetën e fëmijës dhe fillon që në momentin e lindjes.
Edhe pse mund të mos duket e besueshme, foshnja juaj komunikon me ju që nga dita e parë, shkruan Verywell Family.
Të qarat janë mënyra e parë përmes së cilës bebi shpreh nevojat dhe emocionet e tij. Me kalimin e kohës, prindërit mësojnë të kuptojnë se çfarë dëshiron të tregojë fëmija me lloje të ndryshme të qarash.
Përveç të qarave, foshnjat përdorin edhe mënyra të tjera për të komunikuar gjatë muajve të parë të jetës — të gjitha këto janë shenja të qarta se zhvillimi i gjuhës është në proces.
Sipas udhëzimeve të CDC-së:
Në dy muajt e parë, foshnja fillon të kthejë kokën drejt jush kur i flisni dhe të prodhojë tinguj të parë.
Rreth katër muajsh, ajo mund të bashkojë dy tinguj dhe të imitojë intonacionin tuaj.
Deri në gjashtë muaj, fillon t’ju përgjigjet me tinguj të veçantë dhe zakonisht përsos tingujt “m” dhe “b”.
Këto janë hapat e parë të zhvillimit të komunikimit – një proces i natyrshëm që fillon shumë më herët sesa mund të mendoni. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
15 realitete që askush nuk të tregon për jetën e të rriturve
Published
5 hours agoon
November 10, 2025By
UBT News
Askush s’të tregon për vështirësitë e të qenit i rritur. Të rriturit shpesh përballen me sfida që nuk i kishin imagjinuar kurrë.
“Adulthood” – periudha e pjekurisë – mund të jetë udhëtim i bukur e me përvoja, por i mbushur me vështirësi që të godasin papritur, duke e bërë jetën më të ndërlikuar sesa duket nga jashtë. Ja disa nga realitetet që shumica prej nesh zbulojmë vetëm kur i përjetojmë vetë.
1. Faturat që nuk mbarojnë kurrë
Qiraja, energjia, uji, interneti, abonimet që harrojmë t’i anulojmë dhe sapo mendon se i ke mbaruar të gjitha, vjen muaji tjetër. Papritur, ndihesh sikur punon jo për ëndrrat e tua, por për të mbijetuar. Është një cikël që të kujton çdo muaj se të jetuarit ka një kosto të madhe.
2. Kujdesi për prindërit
Askush nuk të përgatit për momentin kur rolet ndërrohen kur je ti ai që kujton prindërit për ilaçet, rezervon vizitat mjekësore apo u shpjegon si përdoret WhatsApp-i. Aty kupton se je vërtet i rritur.
3. Dhimbjet e së kaluarës
Jo çdo dhimbje lidhet me humbjen e dikujt. Ka edhe dhimbje që lidhen me miqësi që u shuan, ëndrra që nuk u realizuan a marrëdhënie që përfunduan. Këto janë plagë që nuk shërohen lehtë, sepse lidhen me gjëra që dikur i kemi dashur shumë.
4. Çmimi i mobilimit të jetës
Kur rritesh, kupton se një perde, pasqyrë apo tapet kushton më tepër sesa mendoje. Dikur thoshim: “Mami, bli një televizor më të madh!”, ndërsa tani pyesim: “Pse kushton televizori sa një rrogë mujore?”
5. Lufta për sukses
Na kanë thënë të punojmë fort, por jo sa e gjatë dhe e lodhshme mund të jetë rruga drejt suksesit. Duhet durim, disiplinë e qëndrueshmëri për të vazhduar edhe kur rezultatet vonojnë të duken.
6. Lodhja që nuk largohet
Nuk është lodhje fizike, por ekzistenciale nga përgjegjësitë, vendimet, ritmi i jetës. Edhe kur pushon, ndihesh sikur nuk ke pushuar aspak.
7. Çdo ditë, pyetja: “Çfarë do hamë sot?”
Planifikimi i vakteve duket si ide e mirë, derisa e kupton se pas disa ditësh çdo gjë bëhet monotone. Disa ditë nuk ke më fuqi të mendosh për darkën — vetëm për një gotë ujë.
8. Vetmia e pavarësisë
Të jesh i pavarur është një ndjenjë e bukur, por edhe e vetmuar. Edhe me miq e familje afër, ka momente kur e kupton se udhëtimi i rritjes është diçka që duhet ta bësh vetë.
9. Përballja me traumat e fëmijërisë
Me kalimin e kohës, kujtimet e dhimbshme që ke shtyrë për më vonë rikthehen. Frika, turpi a ndjenja e braktisjes kërkojnë përballje dhe vetëm si i rritur mund të përpiqesh t’i kuptosh e t’i shërosh.
10. Menaxhimi i jetës së përditshme
Nga pastrimi i shtëpisë te detyrimet e punës, marrëdhëniet e përballja me stresin, çdo gjë kërkon vëmendje të vazhdueshme. Ndonjëherë duket sikur dita s’mjafton për asgjë.
11. Ushqimet e detit, një luks i ri
Dikur peshku ishte zgjedhje e shëndetshme e përballueshme. Sot, çmimet e bëjnë të mendosh se ndoshta vjen drejtpërdrejt nga parajsa.
12. Trishtimi i pashmangshëm
Kur sheh prindërit që plaken para syve, e kupton se koha nuk ndalet për askënd. Është ndjesi që ngjall mall, frikë e mirënjohje njëkohësisht.
13. Sekretet e familjes
Familjet kanë shtresa të fshehta që i kupton vetëm kur rritesh. Disa sekrete ndryshojnë mënyrën si e sheh fëmijërinë tënde, edhe veten.
14. Rritja dhe ndarja nga e kaluara
Sa më shumë rritesh, aq më shumë ndryshon. Por, ata që ishin afër teje nuk e pranojnë këtë. Të kuptuarit bëhet më i vështirë, edhe me njerëzit që dikur të njihnin më mirë se kushdo.
15. Jeta nuk ndalon për askënd
Edhe kur ndihesh i rrënuar, jeta ecën para. Email-et, detyrat, angazhimet, asgjë nuk ndalon. Duhet forcë për të vazhduar, pavarësisht gjithçkaje. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
2 hapa të thjeshtë për të parandaluar formimin e mykut në lavatriçe
Published
8 hours agoon
November 10, 2025By
UBT News
Lavatriçet janë të prirura ndaj mykut për shkak të lagështisë së rregullt.
Zona më e ndjeshme është guarnicioni i gomës rreth derës dhe sirtari i detergjentit, ku uji mund të grumbullohet.
Myku mund të dëmtojë gomën dhe të shkaktojë rrjedhje.
Pastrimi i thellë nuk është i nevojshëm pas çdo përdorimi.
Mjafton të bëni dy hapa të thjeshtë:
Fshijeni guarnicionin me leckë dhe lëreni derën hapur për ajrosje.
Hiqni sirtarin e detergjentit, derdhni ujin e tepërt dhe lëreni të thahet para se ta vendosni përsëri.
Këto hapa të shpejtë parandalojnë formimin e mykut dhe mbajnë lavatriçen tuaj në gjendje të mirë. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Dilema e perdeve: cilat i përshtaten më mirë ambientit tuaj?
Published
2 days agoon
November 8, 2025By
UBT News
Perdet e gjata arrijnë deri në dysheme dhe japin ndjesi elegance e hapësire më të madhe.
Janë ideale për dhoma dite, dhoma gjumi dhe ambiente me tavane të larta. Për vendosje më estetike, shufra e perdes duhet të jetë rreth 15–20 cm mbi kornizën e dritares.
Avantazhet:
Zgjerojnë vizualisht hapësirën
Krijojnë pamje luksoze
Ruajnë ngrohtësinë
Të përshtatshme për dyer ballkoni
Perdet e shkurtra janë praktike kur dritarja ndodhet mbi radiator, banak apo tavolinë.
Avantazhet:
Nuk pengojnë ngrohjen
Të lehta për larje
Ideale për kuzhina, dhoma fëmijësh dhe hapësira të vogla
Materialet:
Zgjidhni pëlhura të lehta për kuzhina dhe më të dendura për privatësi më të madhe.
Kombinimi ideal:
Perdet rrotulluese ose veneciane me draperi anësore ofrojnë funksionalitet dhe stil.
Perdet e gjata japin elegancë, ato të shkurtra praktikë. Zgjidhni sipas nevojave të hapësirës dhe stilit që dëshironi. /A.Z/UBT News/
Mënyra e Jetës
Mos e merrni stresin në shtëpi: Si të mos mendoni për punën në fundjavë?
Published
2 days agoon
November 8, 2025By
UBT News
Gjetja e ekuilibrit të duhur mes suksesit profesional dhe kohës personale është shpesh një sfidë e madhe, thuajse e pamundur, por jo e paarritshme.
Sipas ekspertes së karrierës Emily Durham, nëse keni vështirësi të vendosni kufij mes punës dhe jetës personale, filloni nga fundjavat. Fokusohuni te mënyrat si mund të ndaloni së menduari për punën gjatë këtyre ditëve të lira.
Më poshtë janë tre strategji që ekspertët rekomandojnë për t’u shkëputur mendërisht nga puna gjatë fundjavës:
1. “Pastroni” email-et dhe përfundoni detyrat para se të mbyllni javën
Për të pasur një fundjavë të qetë, duhet të përgatiteni të premten. Para se të largoheni, organizoni kutinë postare e listën e detyrave. Nuk është e nevojshme t’i përgjigjeni çdo email-i, mjafton të përcaktoni prioritetet dhe të arkivoni pjesën tjetër në një dosje që e hapni të hënën.
Durham thekson rëndësinë e krijimit të një ndjesie “mbylljeje” para se të shkëputeni nga kompjuteri i punës të premten. Mos harroni të fikni ose të çaktivizoni njoftimet nga aplikacionet e punës.
Sa më të qarta të jenë kufijtë që vendosni mes karrierës e kohës personale, aq më shumë i jepni mundësi mendjes dhe trupit të çlodhen.
2. Planifikoni diçka konkrete për të premten në mbrëmje
Fundjava fillon që të premten pasdite, mos e lejoni të shkojë dëm. Shpesh, përpiqemi të përfundojmë çdo detyrë të premten dhe përfundojmë duke punuar më shumë se zakonisht, duke hyrë në fundjavë të lodhur dhe pa energji.
Ekspertët e karrierës këshillojnë të bëni plane specifike për të premten në mbrëmje, qoftë një kafe me miqtë, një aktivitet relaksues apo edhe një takim te estetistja juaj. Këto plane do t’ju motivojnë të mbyllni detyrat në kohë dhe të largoheni nga puna pa ndjesi faji apo pasiguri.
3. Fikeni telefonin e punës
E kemi thënë dhe e themi sërish: vendosni kufij të qartë. Pse të mbani kontakt me punën në fundjavë, kur është koha për të pushuar dhe për t’u marrë me veten dhe të dashurit tuaj?
Kur themi “telefoni i punës”, nuk nënkuptojmë pajisje fizike, por çdo aplikacion, apo email që ju kthen te puna. Fikeni ose vendosini në heshtje. Sa më të fortë të jenë kufijtë që vendosni mes punës e jetës personale, aq më shumë i jepni vetes hapësirë për të rifituar energjinë.
Mos punoni falas në fundjavë. Mos sakrifikoni jetën personale për email-e që mund të presin të hënën. /A.Z/UBT News/
Të folurit tek fëmijët: Çfarë duhet të dini për zhvillimin e gjuhës së tyre?
Si ta shmangni depresionin sezonal, sipas ekspertit që e zbuloi këtë gjendje?
Volkswagen Amarok përkohësisht pa versione elektrike
Rastet e Covid-19 rriten në Finlandë, 200 të infektuar çdo javë
Kurti: Zgjedhjet nuk janë zgjidhje, ose “Kurti 2.5”, ose “Konjufca 1”
Largime të mëdha në Netflix këtë nëntor, fansat shprehin pakënaqësi
Kreshnik Uka merr çmimin ‘Ylli i javës’
Dimal Basha takon sindikalistët e RTK-së: Thirrje deputetëve për mbështetje të Komisionit për Buxhet
Sali Berisha përjashtohet 10 ditë nga Kuvendi
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet3 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
