Lajmet

SuperLimbs: Teknologjia që mund të ndihmojë astronautët të shërohen nga rrëzimet në Hënë

Published

on

Pasi më shumë se pesë dekada, njerëzit pritet të rikthehen në Hënë përmes programit Artemis të NASA-s, i cili synon uljen e parë të ekuipazhit në 2026.

Ndryshe nga misionet e mëparshme Apollo, këto eksplorime synojnë ndërtimin e një baze të banueshme dhe eksplorimin e polit jugor të Hënës. Një sfidë kryesore për astronautët është graviteti i pjesshëm i Hënës, i cili e bën të vështirë ruajtjen e ekuilibrit dhe shmangien e rrëzimeve.

SuperLimb: Teknologjia që mund të jetë të shërohen nga rrëzimet në Hënë.

Për të ndihmuar astronautët të përballojnë këto sfida, studiuesit në MIT kanë krijuar “SuperLimbs”, një sistem gjymtyrësh robotikë të veshur që mund të zgjasin nga çanta e shpinës së astronautëve për t’i ndihmuar ata të ngrihen pas rrëzimeve.

Këto gjymtyrë shtesë ofrojnë mbështetje dhe ruajnë energjinë që astronautët mund të përdorin për detyra të tjera. Në një ambient të vështirë dhe të pasigurt si Hëna, ku graviteti dhe pluhuri i dëmshëm i hënës janë faktorë kritikë, SuperLimbs mund të jetë një ndihmë thelbësore.

Ky sistem nuk është diçka e re për aplikime tokësore. SuperLimbs fillimisht u zhvilluan rreth dhjetë vjet më parë nga profesori i MIT, Harry Asada, dhe janë testuar nga punonjës në industri si aviacioni dhe ndërtimi i anijeve.

Tani, ato po përshtaten për të ndihmuar astronautët. Erik Ballesteros, një student doktorature në MIT, është një nga studiuesit kryesorë që po punon në përshtatjen e kësaj teknologjie për hapësirë. Pritet që një demonstrim i parë i SuperLimbs të ndihmojë një manekin në janar 2024, dhe demonstrime me astronautë të vërtetë mund të ndodhin në një ose dy vjet.

Megjithatë, ka sfida teknike për të tejkaluar, sidomos për shkak të kushteve ekstreme në hapësirë, si pluhuri i dëmshëm dhe rrezatimi. Por përparimet e shpejta teknologjike kanë rritur mundësitë që fantashkenca të bëhet realitet shumë më shpejt.

Në të ardhmen, Ballesteros shpreson që gjymtyrët robotikë të zhvillohen më tej, duke funksionuar edhe si këmbë shtesë që mund të ndihmojnë astronautët të lëvizin më shpejt dhe me më pak energji.

Ky inovacion mund të ndryshojë rrënjësisht mënyrën se si astronautët ndërveprojnë me mjedisin e tyre, duke krijuar një “paradigmë të re” për eksplorimin e hapësirës, ku gjymtyrët robotikë bëhen një zgjatim natyror i trupit të tyre./UBTnews/

Lajmet

​Pozita nuk do të marrë pjesë në seancën e jashtëzakonshme të opozitës

Published

on

By

Lëvizja Vetëvendosje nuk do të marrë pjesë në seancën e jashtëzakonshme të ftuar nga opozita, për furnizimin me ushqim për Forcën e Sigurisë së Kosovës.

Kështu ka bërë të ditur deputeti i kësaj partie, Enveri Dugolli gjatë një konferencë për medie me ç’rast tha se në këtë seanca nuk marrin pjesë për shkak të shantazhit të partive opozitare për shkarkimin e shefes së grupit parlamentarë të LVV-së, Mimoza Kisari-Lila.

Dugolli tha se edhe sa i takon furnizimit me ushqim të FSK-së për seancë të jashtëzakonshme është vazhdimësi e një serie dezinformatash që synojnë keqinformimin e qytetarëve.

“Ushtria e Kosovës as nuk është pa bukë dhe as nuk do të mbetet pa buke e opozita do të vazhdoj të bëjë zhurmë për oligarkët Beni Donen”, tha ai.

E deputeti i Lëvizjes Vetëvendosje, Mufail Bajqinovci tha se kjo ministri nuk i ka dhënë kontratën “Beni Dones”, kompani që 15 vite ka pasur monopol.

Sa i takon furnizimit me ushqim, Bajqinovci tha se produktet janë siguruar nga AQH dhe nuk ka mungesë të furnizimit të gjitha janë shpifje.

“Ky proces pritet të përfundoj më sa largu brenda 60 ditë koncepti i veteushqyerimës nuk do të këtë kthim prapa, nuk do të ketë më tender”, tha ai.

Edhe deputeti Dugolli tha se tashmë ministria e Mbrojtjes ka hapur konkurs për punësimin e 100 kuzhinerëve dhe staf mbështetës dhe do të vazhdoj koncepti i vetëushqyerjes.

Continue Reading

Lajmet

IKSHPK: Analizat e fundit tregojnë se uji nga Liqeni i Badovcit ende nuk është i pijshëm

Published

on

By

Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKSHPK) ka vazhduar monitortimin e ujit të Ujësjellësit Rajonal KRU “Prishtina” që vjen nga Liqeni i Badovcit, dhe thotë se ai ende s’duhet të pihet.

Ditët e fundit, IKSHPK thotë se ka gjetur se vlerat e Manganit janë ulur, por ende jo aq sa për ta bërë cilësinë e ujit të përshtatshme që të pihet.

“Gjatë analizave të kryera gjatë ditëve të fundit, vërehen ulje e vlerave të Manganit, por megjithatë, këto vlera ende janë mbi vlerat e lejuara sipas Udhëzimit Administrativ Ne: 10/2021 “Për cilësinë e ujit të destinuar për konsum nga njeriu”, thuhet në njoftim.

IKSHPK thekson se “ndotja e ujit me Mangan është ndotje kimike dhe se me vlimin e ujit”, se “Mangani nuk eliminohet, siç duhet të veprohet te rastet me ndotje bakteriologjike të ujit”. Prandaj, IKSHPK thekson se “për momentin është i pa përdorshëm për pije”.

“Ekipet e IKSHPK-së do të vazhdojnë të monitorojnë ujin e pijes nga Liqeni i Badovcit edhe gjatë ditëve në vijim, ndërkohë që është në bashkëpunim të vazhdushëm me KRU “Prishtina” për stabilizimin e gjendjes së krijuar së krijuar si pasojë e “fenomenit” të Manganit në ujin e pijes”, thuhet në njoftimin që IKSHPK-ja ia ka bashkëngjitur edhe hartën e zonave që furnizohen me ujë të pijes nga Liqeni i Badovcit.

Continue Reading

Lajmet

Profesorët e UBT-së, pjesëmarrës në projektin ndërkombëtar “Savings Game” për edukimin financiar

Published

on

Profesorët e Fakultetit Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi të UBT-së përfaqësuan institucionin në projektin “Savings Game”, organizuar nga Deutsche Sparkassenstiftung für International Kooperation (DSIK) në Tiranë, Shqipëri.

Në kuadër të këtij projekti, i financuar nga BMZ (Ministria e Ekonomisë Gjermane), profesorët Amir Imeri, Fisnik Bytyqi, Mirjeta Domniku dhe Hamëz Rama e përfaqësuan UBT-në gjatë periudhës 23-27 Shtator. Në fund të projektit, ata u çertifikuan si Trajnues, me synimin për të përmirësuar metodat e mësimdhënies, duke trajnuar profesorët në metodikën e “Të mësojmë duke u argëtuar”.

Ky trajnim ofroi mësime të vlefshme duke zhvilluar metoda dhe aftësi të reja për përmirësimin e njohurive financiare, shërbimeve dhe produkteve. Mësimet e trajtuara në jetën reale përfshijnë: vendosjen e qëllimeve (rëndësinë e përcaktimit të qëllimeve specifike financiare, qoftë për blerje afatshkurtra apo afatgjata), kënaqësinë e vonuar (përfitimet e pritjes për të bërë blerje, duke çuar në vendime më të mira financiare), aftësitë buxhetore (menaxhimi i të ardhurave dhe shpenzimeve, duke bërë zgjedhje të informuara për shpenzimet dhe kursimet), interesin dhe kursimin (duke demonstruar sesi kursimet mund të rriten me kalimin e kohës), menaxhimin e rrezikut (rëndësia e diversifikimit të shpenzimeve dhe të kuptuarit e rreziqeve financiare) si dhe arsimimin financiar (rritja e njohurive mbi parimet bazë financiare, duke nxitur një qasje më të informuar për menaxhimin e parave).

Ky projekt konsiderohet i rëndësishëm sepse studentët e UBT-së do të kenë mundësinë të eksperimentojnë me një metodë të re që synon përmirësimin e aftësive personale të menaxhimit të parave. Kjo kurrikulë do t’u sigurojë studentëve aftësitë dhe informacionin që u nevojitet për të menaxhuar me efikasitet financat e tyre.

Informacioni dhe njohuritë e arritura nga ky trajnim produktiv do të përdoren në hapësirat e universitetit me studentët e UBT-së, duke rrënjosur një qëndrim të ri të mësimdhënies me efikasitet të madh./UBTNews/ 

Continue Reading

Lajmet

Scholz thirrje Kurtit dhe Vuçeviqit: Kemi nevojë për dinamikë të re normalizimi Kosovë-Serbi

Published

on

By

Në tryezën e parë të Samitit të dhjetë vjetorit të Procesit të Berlini, Kancelari Federal i Gjermanisë, Olaf Scholz, u ka bërë thirrje Kryeministrit të Kosovës, Albin Kurtit dhe Kryeministrit të Serbisë, Millosh Vuçeviq, për dinamikë të re në normalizimin e marrëdhënieve bilaterale.

Siç e citoi televizioni publik gjerman, Schozl u ka bërë thirrje të dyve që të mos e shohin të kaluarën si pengesë për të ardhmen evropiane dhe se “…ne kemi nevojë për një dinamikë të re dhe një proces normalizimi midis Serbisë dhe Kosovës.”

Continue Reading

Të kërkuara