Lajmet
Studimi: Shtresa e ozonit po shërohet, nevojiten 43 vjet për rregullim të plotë
Një vlerësim shkencor një herë në katër vjet zbuloi rimëkëmbjen në progres.
Published
3 years agoon
By
UBT newsShtresa mbrojtëse e ozonit e Tokës po shërohet ngadalë, por dukshëm me një ritëm që do ta rregullonte plotësisht vrimën mbi Antarktidë në rreth 43 vjet, thotë një raport i ri i Kombeve të Bashkuara.
Një vlerësim shkencor një herë në katër vjet zbuloi rimëkëmbjen në progres, më shumë se 35 vjet pasi çdo komb në botë ra dakord të ndalonte prodhimin e kimikateve që godasin shtresën e ozonit në atmosferën e Tokës që mbron planetin nga rrezatimi i dëmshëm i lidhur me kancerin e lëkurës, kataraktet dhe dëmtimin e të korrave.
“Në stratosferën e sipërme dhe në vrimën e ozonit ne shohim se gjërat po përmirësohen” tha Paul Newman, përcjell UBT News.
Përparimi është i ngadalshëm, sipas raportit të paraqitur në konventën e Shoqatës Amerikane Meteorologjike në Denver. Sasia mesatare globale e ozonit 18 milje (30 kilometra) e lartë në atmosferë nuk do të kthehet në nivelet para hollimit të vitit 1980 deri rreth vitit 2040, thuhet në raport. Dhe nuk do të kthehet në normalitet në Arktik deri në vitin 2045.
Antarktida nuk do të rregullohet plotësisht deri në vitin 2066, thuhet në raport.
Shkencëtarët dhe mbrojtësit e mjedisit në të gjithë botën kanë përshëndetur prej kohësh përpjekjet për të shëruar vrimën e ozonit – që buron nga një marrëveshje e vitit 1987.
“Veprimi i ozonit krijon një precedent për veprimin klimatik. Suksesi ynë në heqjen graduale të kimikateve që hanë ozonin na tregon se çfarë mund dhe duhet të bëhet – si një çështje urgjente – për t’u larguar nga lëndët djegëse fosile, për të reduktuar gazrat serrë dhe për të kufizuar rritjen e temperaturës” tha Sekretari i Përgjithshëm i Organizatës Botërore Meteorologjike, Petteri Taalas.
Shenjat e shërimit u raportuan katër vjet më parë, por ishin të lehta. “Këto numra të rikuperimit janë forcuar shumë” tha Newman.
Dy kimikatet kryesore që përtypin ozonin janë në nivele më të ulëta në atmosferë, tha Newman, shkencëtari kryesor i Tokës në Qendrën e Fluturimeve Hapësinore Goddard të NASA-s. Nivelet e klorit janë ulur me 11.5% që kur arritën kulmin në 1993 dhe bromi, i cili është më efikas për të ngrënë ozonin, por është në nivele më të ulëta në ajër, ra 14.5% që nga kulmi i tij në 1999, thuhet në raport.
Që nivelet e bromit dhe klorit “ndaluan së rrituri dhe po zbresin është një dëshmi e vërtetë për efektivitetin e Protokollit të Montrealit”, tha Newman.
Modelet natyrore të motit në Antarktik ndikojnë gjithashtu në nivelet e vrimave të ozonit, të cilat arrijnë kulmin në vjeshtë. Dhe dy vitet e fundit, vrimat kanë qenë pak më të mëdha për shkak të kësaj, por tendenca e përgjithshme është ajo e shërimit, tha Newman.
Kjo po “shpëton 2 milionë njerëz çdo vit nga kanceri i lëkurës”, tha drejtoresha e Programit të Mjedisit të Kombeve të Bashkuara, Inger Andersen, për Associated Press në fillim të këtij viti në një email.
Raporti paralajmëroi gjithashtu se përpjekjet për të ftohur artificialisht planetin duke vendosur aerosole në atmosferë për të reflektuar rrezet e diellit do të hollonin shtresën e ozonit deri në 20% në Antarktidë./UBTNews/
You may like
Lajmet
Abdixhiku i kërkon Konjufcës “ta pranojë se nuk ka shumicë parlamentare”
Published
12 minutes agoon
November 5, 2025By
UBTnews
Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku, ka thënë se zgjidhja e vetme për krizën politike në Kosovë janë zgjedhjet e reja.
Sipas tij, në Kosovë s’mund të ketë qeveri të pakicës. Lideri i LDK-së në konferencë për media të mërkurën tha se mandatimi i Glauk Konjufcës për kryeministër vetëm sa e zvarrit krizën politike, derisa i kërkoi atij që ta pranojë se s’ka shumicë parlamentare.
“Çdo zvarritje e tillë e qëllimshme e institucioneve përbën zgjatje të krizës. Dëm për buxhetin e Republikës dhe rrezik për stabilitetin institucional dhe demokratik të vendit”, tha ai./KP
Lajmet
Kurti kërkon lirimin e çlirimtarëve, publikon për herë të parë letrën dërguar Trendafilovas
Published
45 minutes agoon
November 5, 2025By
UBTnews
Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, ka kujtuar sot pesëvjetorin e dërgimit në paraburgim të ish-udhëheqësve të UÇK-së në Hagë, duke theksuar se qëndrimi i tyre pas hekurave nuk ka më as arsye ligjore e as morale.
Në një postim në Facebook, Kurti tha se më 5 nëntor 2020, menjëherë pasi kishte vendosur lule të freskëta te varri i Astrit Deharit, Rexhep Selimin e kishin dërguar në burgun e Hagës, ku ndodhet ende sot.
“Përveç tij, edhe Hashim Thaçi, Kadri Veseli dhe Jakup Krasniqi po ndodhen në paraburgim tash e pesë vjet. Pesë vite pritje, pesë vite pas hekurave ndërkohë që arsyeja e njëjtë përsëritet në çdo vendim për refuzimin e lirimit: “rreziku i ndikimit mbi dëshmitarët”. Por Prokuroria e ka përfunduar rastin e saj. Dëshmitarë më nuk ka. Nuk ka as arsye ligjore, as morale që të mbahen edhe më tej në paraburgim”, ka shkruar Kurti.
Madje Kurti sot në një postim në Facebook ka publikuar për herë të parë letrën dërguar kryetares e Gjykatës Speciale, Ekaterina Trendafilova për lirimin e çlirimitarëve nga Haga.
Ai shtoi se si kryeministër dhe si kryetar i Lëvizjes Vetëvendosje, ka kërkuar lirimin e tyre që nga fillimi i procesit, ndërsa bëri publike një letër të dërguar në shtator të vitit 2022 kryetares së Dhomave të Specializuara, Ekaterina Trendafilova.
“E bëj publike sot për një arsye të vetme: sepse besoj se është e drejtë që ata të kthehen në shtëpitë e tyre, të jenë pranë familjeve të tyre dhe ta mbrojnë në liri luftën e drejtë çlirimtare të Kosovës”, theksoi Kurti, duke shtuar se përgjigjja e marrë nga Trendafilova “nuk ndryshoi asgjë”.
Sipas tij, kërkesat për lirimin e tyre mbeten të vlefshme dhe Kosova ofron të gjitha garancitë për një vendim pozitiv.
“Së bashku me të, edhe Hashim Thaçi, Kadri Veseli e Jakup Krasniqi po mbahen tash e pesë vite në paraburgim. Arsyetimi për refuzimin e lirimit të tyre është i njëjtë në çdo vendim – ‘rreziku i ndikimit mbi dëshmitarët’. Por Prokuroria e ka përfunduar rastin e saj. Dëshmitarë më nuk ka”, shkruan Kurti.
Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi e Jakup Krasniqi po mbahen në paraburgim në Hagë nga nëntori i vitit 2020. Në paraqitjet e tyre të para në Dhomat e Specializuara në Hagë ata janë deklaruar të pafajshëm./KP
Lajmet
Ronaldo: Së shpejti do të tërhiqem nga futbolli
Published
2 hours agoon
November 5, 2025By
UBT News
Cristiano Ronaldo ka pranuar se po i afrohet fundit të karrierës së tij futbollistike, duke zbuluar se pensionimi është shumë afër. Në një intervistë me gazetarin anglez Piers Morgan, sulmuesi 40-vjeçar i Al-Nassr foli me sinqeritet për fundin e rrugëtimit të tij në futboll dhe krahasimin e përjetshëm me Lionel Messin.
“Kur do të dal në pension? Së shpejti, por mendoj se do të jem gati,” tha Ronaldo. “Sigurisht, do të jetë shumë e vështirë dhe ndoshta do të qaj. Por jam përgatitur për të ardhmen time që kur isha 25 vjeç, kështu që besoj se do ta përballoj mirë. Asgjë nuk krahasohet me adrenalinën që ndien kur shënon një gol, por gjithçka ka një fillim dhe një fund. Kam pasione të tjera dhe do të kem më shumë kohë për veten dhe familjen time.”, tha ai.
Ndërkohë, i pyetur për Lionel Messin, Ronaldo ishte i prerë.
“Fitimi i Kupës së Botës nuk është një ëndërr për mua, sepse nuk më përcakton si futbollist. Fitimi i një turneu në 6 ose 7 ndeshje nuk mjafton për t’u bërë një nga më të mirët në histori. Numrat nuk gënjejnë, e di vlerën time dhe jam në krye të listës së rekordeve. A është Messi më i mirë se unë? Nuk pajtohem, nuk dua të jem modest.”
Ronaldo, aktualisht pjesë e klubit Al-Nassr në Arabinë Saudite, është golashënuesi më i mirë në historinë e futbollit me mbi 870 gola në karrierë dhe një nga emrat më të mëdhenj të të gjitha kohërave./S.K/KP/
Lajmet
Raporti i Komisionit Evropian për Serbinë 2025: Nuk respektohen të drejtat e shqiptarëve
Published
3 hours agoon
November 5, 2025By
UBT News
Pasivizimi i adresave në Luginën e Preshevës është përfshi edhe në Raportin e Komisionit Evropian për Serbinë 2025, ku theksohet se kjo është një praktikë diskriminuese, duke shtuar edhe se aty nuk ka përfaqësim të shqiptarëve në administratë, polici dhe drejtësi.
Për këtë Kryetari i Këshillit Kombëtar Shqiptar, Enkel Rexhepi ka thënë se do të kërkojnë zbatim të plotë të rekomandimeve të Këshillit të Evropës dhe të Komisionit Evropian, duke theksuar se dinjiteti dhe barazia nuk mund të jenë premtime, por standarde.
Postimi i plotë i Rexhepit:
Raporti i Komisionit Evropian për Serbinë 2025 konfirmon atë që flet Lugina:
Të drejtat e shqiptarëve në Luginën e Preshevës nuk respektohen në mënyrë të barabartë. Në dokument theksohen qartë:
Pasivizimi i adresave si praktikë diskriminuese,
Nën-përfaqësimi i shqiptarëve në administratë, polici dhe drejtësi,
Vonesa në zbatimin e planit të veprimit për pakicat kombëtare,
Mungesa e qasjes së barabartë në arsim dhe në përdorimin zyrtar të gjuhës shqipe.
Këto janë fakte që kërkojnë zgjidhje institucionale, jo vetëm konstatime periodike.
Këshilli Kombëtar Shqiptar do të vazhdojë të kërkojë zbatim të plotë të rekomandimeve të Këshillit të Evropës dhe të Komisionit Evropian, sepse dinjiteti dhe barazia nuk mund të jenë premtime por standarde.
Shqiptarët e Luginës nuk kërkojnë as më shumë, as më pak se të jenë qytetarë të barabartë në shtetin ku jetojnë./S.K/EO/
Zyrtare: Milani dhe Interi blejnë stadiumin “Giuseppe Meazza”
Abdixhiku i kërkon Konjufcës “ta pranojë se nuk ka shumicë parlamentare”
Macaulay Culkin rikthehet si Kevin McCallister në një reklamë të re “Home But Not Alone”
Kurti kërkon lirimin e çlirimtarëve, publikon për herë të parë letrën dërguar Trendafilovas
Reddit dhe Kick ndalohen për fëmijët nën 16 vjeç në Australi
Ilir Shaqiri përuron romanin e ri “Polifoni e mendjeve të lira” në Gjermani
Ndalohen 1.7 tonë kokainë në ujërat e Atlantikut, katër persona arrestohen
Avokado: sekret i natyrës për çrregullimet hormonale
Ronaldo: Së shpejti do të tërhiqem nga futbolli
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
