

Shëndeti
Studimi i ri: Përdorimi i vajrave bimore ul rrezikun nga vdekja e parakohshme
Published
5 months agoon
By
UBT NewsNjë studim i ri i kryer nga studiueist e “Mass General Brigham”, “Shkolla e Shëndetit Publik” e Harvard T.H. Chan, ka treguar se zëvendësimi i gjalpit me vajra bimore mund të ofrojë përfitime të mëdha për shëndetin, përfshirë uljen e rrezikut nga vdekja e parakohshme.
Ky studim ka analizuar zakonet ushqimore të më shumë se 200,000 individëve gjatë 30 vjetëve dhe ka zbuluar se dieta e pasur me gjalpë, por e varfër në vajra bimore, është e lidhur me rrezik më të lartë të vdekshmërisë.
Konsumimi i vajrave bimore, sidomos vajit të sojës, vajit të kanolës dhe vajit të ullirit, është e lidhur me uljen e vdekjeve të parakohshme, si dhe vdekjeve nga kanceri dhe sëmundjet kardiovaskulare.
Përfitimet e shëndetit nga zëvendësimi i gjalpit me vajra bimore
“Është befasuese shkalla e lidhjes që gjetëm, vërejtëm ulje prej 17% të rrezikut të vdekjes së parakohshme kur modeli i dietës përfshinte zëvendësimin e gjalpit me vajra bimore në dietën e përditshme. Ky është efekt i madh për shëndetin”, ka thënë autori kryesor i studimit, Yu Zhang, nga Shkollën e Shëndetit Publik në Harvard.
Ndryshimi kyç mes gjalpit dhe vajrave është lloji i acideve yndyrore që ato përmbajnë. Gjalpi është i pasur me acide yndyrore të ngopura, ndërsa vajrat bimore kanë më shumë acide yndyrore të pangopura.
Studimi ka analizuar të dhënat e dietës nga 221,054 pjesëmarrësve në “Nurses’ Health Study, Nurses’ Health Study II” dhe “Health Professionals Follow-up Study”. Çdo katër vjet, ata përgjigjeshin në pyetje se sa shpesh konsumonin lloje të ndryshme ushqimesh.
Ndryshimi i thjeshtë në dietë mund të sjellë përfitime të mëdha shëndetësore.ushqi
“Një ndryshim i thjeshtë në dietë zëvendësimi i gjalpit me vajra bimore si ai i sojës ose i ullirit sjellë përfitime të mëdha shëndetësore afatgjata”, ka thënë Daniel Wang, bashkëautor i studimit dhe profesor asistent në Departamentin e Ushqimit në Harvard Chan School.
Zëvendësimi i 10 gramëve gjalpë në ditë (më pak se një lugë gjelle) me kalori të barabarta nga vajrat bimore mund të ulë vdekshmërinë nga kanceri dhe vdekjet e parakohsme në përgjithësi me 17%, kanë zbuluar studiuesit.
“Edhe reduktimi i pakët i gjalpit dhe përfshirja e më shumë vajrave bimore në dietën tuaj të përditshme mund të sjellë përfitime të rëndësishme afatgjata për shëndetin”, ka shtuar Wang.
Sipas studiuesve, hulumtimi që bënë ka pasur disa kufizime pasi shumica e pjesëmarrësve ishin profesioniste shëndetësorë.
“Kufizim i këtij studimi është se pjesëmarrësit ishin kryesisht profesionistë shëndetësorë, kështu që ata mund të mos përfaqësojnë të gjithë popullatën amerikane”, kanë theksuar studiuesit.
Ata synojnë të studiojnë mekanizmat biologjikë që qëndrojnë pas këtij ndryshimi të dietës dhe se pse ajo ka ndikim të madh.
Shëndeti
Shëndeti mendor, praktikat që ndihmojnë në luftën kundër ankthit dhe stresit
Published
14 minutes agoon
August 16, 2025By
UBT News
Shëndeti mendor është një komponent i rëndësishëm i mirëqenies sonë dhe duhet trajtuar me po aq kujdes sa dhe shëndeti fizik.
Në një botë ku presionet e jetës dhe stresi janë të pranishëm, është thelbësore të merremi me menaxhimin e emocioneve dhe të ruajmë një balancë mendore.
Një nga mënyrat më efektive për të luftuar ankthin dhe stresin është meditimi, që ndihmon në qetësimin e mendjes e rritjen e vetëdijes për momentin aktual.
Mbajtja e lidhjeve të forta me miqtë dhe familjen është një mbështetje e paçmuar, pasi ofron një rrjet të sigurt emocional që ndihmon në përballimin e vështirësive. Ushqimi i shëndetshëm dhe aktiviteti fizik luajnë një rol të rëndësishëm në përmirësimin e humorit dhe uljen e niveleve të ankthit.
Ushqimet e pasura me vitamina dhe minerale kontribuojnë në funksionimin optimal të trurit, ndërsa ushtrimet ndihmojnë në çlirimin e endorfinave, që janë hormonet e lumturisë.
Përveç kësaj, një orar i rregullt gjumi është i domosdoshëm për rikuperimin e trupit, duke ndihmuar në ruajtjen e një shëndeti të qëndrueshëm mendor.
Është e rëndësishme të dëgjoni trupin dhe mendjen; nëse ndiheni të lodhur ose të mbingarkuar, kërkoni mbështetje nga profesionistët e shëndetit mendor dhe mos hezitoni të kërkoni ndihmë kur keni nevojë.
Këto hapa të thjeshtë mund të përmirësojnë ndjeshëm cilësinë e jetës dhe të mbajnë shëndetin mendor në balancë.
Aktualitet
UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore
Published
1 hour agoon
August 16, 2025By
Driton Iseni
UBT ka hapur regjistrimet për programin Master në Shkenca Paramjekësore, i cili synon të përgatisë profesionistë të domosdoshëm për sektorin shëndetësor, të aftë për të kontribuar në diagnostikim, trajtim dhe parandalim të sëmundjeve, duke vepruar në vijën e parë të kujdesit për jetën.
Ky program është ndërtuar mbi një kurrikulë multidisiplinare, të harmonizuar me modelet më të mira evropiane dhe amerikane, që ndërthur mësimin teorik me përgatitjen praktike. Studentët përfitojnë trajnim të avancuar në fushat e kujdesit emergjent, laboratorëve mjekësorë dhe diagnostikës klinike, duke përdorur pajisje bashkëkohore mjekësore dhe laboratorike.
Përgatitje gjithëpërfshirëse dhe praktike
Gjatë studimeve, studentët do të aftësohen në pesë kategori kyçe të fushës së paramedikëve:
- Parandalimi i vdekjes së njerëzve
- Rritja e cilësisë së jetës
- Ndihma në rikuperimin nga sëmundjet apo dëmtimet
- Menaxhimi i pranimeve dhe ri-pranimeve urgjente
- Kujdesi për rastet kronike të ndjeshme (astma, diabeti, epilepsia etj.)
Programi përfshin gjithashtu përdorimin e tele-shëndetit dhe kujdesit tele-komunikues, duke u mundësuar studentëve të ofrojnë kujdes efikas dhe inovativ, sidomos për zonat e largëta apo për pacientët me nevoja të veçanta.
Misioni dhe vizioni
Misioni i Masterit në Shkenca Paramjekësore është të kontribuojë në arsimin e lartë përmes:
- Kurrikulave bashkëkohore, të bazuara në praktikat më të mira ndërkombëtare
- Hulumtimit shkencor në bashkëpunim me partnerë vendas e ndërkombëtarë
Programi synon të ofrojë një mjedis mësimor mbështetës, ku studentët zhvillojnë aftësitë klinike, kërkimore dhe menaxheriale që kërkohen në tregun e punës.
Përfshirje aktive në kërkim dhe shërbim
Studentët dhe stafi i programit marrin pjesë në:
- Projekte kërkimore kombëtare dhe ndërkombëtare
- Simpoziume dhe forume shkencore
- Konsulencë dhe asistencë teknike për institucione shëndetësore publike e private
- Hartimin e politikave shëndetësore në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë
Aftësitë e të diplomuarve
Pas përfundimit të programit, të diplomuarit do të jenë të aftë:
- Të ofrojnë kujdes shëndetësor holistik në komunitetet urbane, rurale dhe industriale
- Të marrin vendime komplekse në situata emergjente dhe të udhëheqin ekipe paramjekësore
- Të zbatojnë standarde të larta ligjore, etike dhe profesionale në praktikë
- Të përdorin metoda kërkimore për të përmirësuar rezultatet shëndetësore
- Të integrojnë njohuritë ndërdisiplinore në menaxhimin e shërbimeve shëndetësore
Masteri në Shkenca Paramjekësore në UBT është më shumë sesa një diplomë – është një përgatitje për jetë, duke formuar profesionistë që jo vetëm reagojnë ndaj emergjencave, por punojnë për t’i parandaluar ato, duke i dhënë shoqërisë ekspertë të gatshëm për të mbrojtur dhe përmirësuar jetën.
Aktualitet
A janë sëmundjet e zemrës trashëgimore dhe si ndikon diabeti? Flet kardiologu Edis Demiri
Published
2 hours agoon
August 16, 2025By
Driton Iseni
Historia familjare dhe diabeti janë faktorët më të fortë rreziku për sëmundjet kardiovaskulare. Kështu thekson kardiologu invaziv nga United Hospital, Edis Demiri në episodin e podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi, ku flet si për shkaqet kryesore ashtu edhe për një rast të pazakontë klinik që i shpëtoi jetën një pacienti.
“Faktori më i rëndësishëm është historia familjare për sëmundjet e zemrës”, thotë Demiri, duke shtuar se nëse prindërit ose vëllezërit/motrat kanë pësuar infarkt apo ndërhyrje kardiake në moshë të re, “edhe ai person është i rrezikuar”.
Sipas tij, “diabeti është pothuajse po aq i rëndësishëm sa historia familjare”, ndërsa më pas vijnë faktorë të tjerë si duhani, hipertensioni dhe yndyrnat e larta në gjak.
Mesazhi i mjekut është i qartë: kontrolloni rregullisht shëndetin e zemrës, veçanërisht nëse keni histori familjare apo diabet; ndaloni duhanin, mbani tensionin dhe lipidet nën kontroll dhe kërkoni ndihmë mjekësore urgjentisht në shenja si dhimbje gjoksi, djersitje të ftohta, marramendje ose vështirësi në frymëmarrje.
Për bisedën e plotë me këshilla praktike dhe sqarime të mëtejshme, ndiqni episodin e ri të podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi.

Sipas ekspertëve, rrushi përmban më shumë se 1 mijë e 600 përbërës natyralë, duke përfshirë antioksidantë të fuqishëm si polifenolet, flavonoidet, antocianidinat, katekinat, acidet fenolike dhe resveratroli.
Studiuesi i njohur i kancerit, John M. Pezzuto, shpjegon pse këto fruta të ëmbla janë një superushqim.
Pezzuto është dekan i Kolegjit të Farmacisë dhe Shkencave të Shëndetit në Universitetin Western New England.
Ai konsiderohet si një nga ekspertët kryesorë në këtë fushë, analiza e tij tregon se rrushi mund të bëjë shumë më tepër për trupin tonë sesa shumë veta e kishin kuptuar më parë.
Efektet në zemër, tru dhe lëkurë
Këto substanca nuk funksionojnë individualisht, por si një e tërë. Ndërveprimi i tyre është thelbësor. Është e provuar se rrushi mbështet sistemin kardiovaskular, relakson enët e gjakut dhe ndihmon në uljen e kolesterolit.
Kokrrat e rrushit kanë efekt në tru: përmirësojnë metabolizmin dhe performancën njohëse, lëkura gjithashtu përfiton, përmes mbrojtjes nga rrezatimi UV.
Rrushi është gjithashtu i mirë për florën e zorrëve: Ai nxit një mikrobiomë të shëndetshme dhe rrit diversitetin në zorrë.

Shëndeti mendor, praktikat që ndihmojnë në luftën kundër ankthit dhe stresit

Johnny Depp në bisedime për rikthim në filmin “Piratët e Karaibeve”

UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore

Këshilla si të kërkoni rritje page

A janë sëmundjet e zemrës trashëgimore dhe si ndikon diabeti? Flet kardiologu Edis Demiri

Do të luajë Lady Gaga si Ophelia në ‘Wednesday’? E reja që fsheh të vërteta të errëta

Genesis e shet G90 për më pak se 1000 euro, por nuk mund ta ngasësh

Pse duhet ta filloni ditën me rrush?

Moti sot: Diell dhe me vranësira të shpërndara
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit