Kuriozitete

Studimi: Cila është mosha e duhur që fëmijët të kenë telefon?

Përqindja e 12-vjeçarëve që zotërojnë një telefon është rritur me 71 përqind në 2021.

Published

on

Fëmijët tani po pajisen me telefon në mosha të hershme.

Kjo sipas një raporti nga Common Sense Media bazuar në të dhënat nga sondazhet e saj të 2015 dhe 2021 mbi përdorimin e telefonave dhe mediave sociale nga fëmijët. Organizata zbuloi se përqindja e 8-, 9- dhe 10-vjeçarëve me telefona inteligjentë pothuajse u dyfishua në këto vite.

Por shumica e prindërve u japin fëmijëve të tyre një telefon rreth moshës 12 dhe 13 vjeç. Përqindja e 12-vjeçarëve që zotërojnë një telefon është rritur nga 41 përqind në 2015 në 71 përqind në 2021.

A do të thotë kjo se mosha 12-13 vjeç është e duhura që fëmijët të kenë telefon? Disa pediatër thanë se janë agnostikë në këtë pikë.

“Si pediatër, nuk rekomandoj një moshë specifike [pasi] mendoj se shumë varet nga arsyeja e nevojës për telefonin” , thotë Dr. Nusheen Ameenuddin.

Sipas Ameenuddin, nëse arsyeja për sigurimin e fëmijëve me një telefon është siguria, atëherë këshillohet që t’u jepet një me më pak karakteristika apo opsione, aq sa për të komunikuar në raste urgjence, përcjell UBT News.

“Ju gjithashtu mund të çaktivizoni disa veçori të telefonave inteligjentë, kështu që kjo është diçka që unë do t’i inkurajoja prindërit ta shqyrtonin dhe të përfitonin”, tha ajo.

Akademia e Pediatrisë rekomandon “prindërit dhe kujdestarët të zhvillojnë një plan që merr parasysh nevojat shëndetësore, arsimore dhe argëtuese të çdo fëmije individual, si dhe të gjithë familjes”.

Sipas raportit, The Common Sense Census: Media Use by Teens and Tweens, i publikuar në vitin 2021, mosha nga 8 deri në 12-vjeçare shpenzojnë rreth pesë orë e gjysmë në media (në ekran) çdo ditë, ndërsa 13-18-vjeçarët përdorin rreth tetë orë e gjysmë.

Përqindja e 8-, 9- dhe 10-vjeçarëve me telefona pothuajse u dyfishua nga viti 2015 në 2021, thotë Common Sense Media.

Sipas Mike Robb, drejtor i lartë i kërkimit i Common Sense Media, “kur shikojmë efektet e medias dhe teknologjisë, shpeshherë ka të bëjë po aq, nëse jo edhe më shumë, me atë që [fëmijët] po bëjnë me atë kohë”.

“Pra, nëse jeni, për shembull, në mediat sociale dhe jeni të ekspozuar ndaj përmbajtjeve që promovojnë krahasime negative të trupit, ose ngacmime kibernetike ose gjuhë të urrejtjes; mund të ketë ndikime negative në shëndetin tuaj mendor. Anasjelltas, ata fëmijë që përdorin mediat sociale për t’u lidhur me miqtë e tyre dhe për të qenë artistikë dhe kreativë … kanë më shumë gjasa të thonë se mediat sociale po ndikojnë pozitivisht në shëndetin e tyre mendor”, tha ai.

Sipas ekspertëve në Common Sense Media, nuk ka gjasa që përdorimi i medias do të zvogëlohet, prandaj është e domosdoshme të sigurohet një përvojë mediatike me cilësi të lartë dhe të sigurt për fëmijët.

Në fund, mjekët pediatër thonë se pritja deri në moshën 13 vjeçare për t’u dhënë fëmijëve telefon është një rregull i mirë për t’u ndjekur si një udhëzim i përgjithshëm, por duke qenë se “prindërit i njohin më së miri fëmijët e tyre dhe nivelin e tyre të pjekurisë dhe aftësinë për të përdorur telefonin. Kjo ka përparësi ndaj rekomandimeve të përgjithshme”, sipas Ameenuddin./UBTNews/

Kuriozitete

Teleskopi gjen shenja jete në planetin e largët

Published

on

Shkencëtarët kanë gjetur prova të reja, por paraprake, se një botë e largët që rrotullohet rreth një ylli tjetër mund të jetë shtëpia e jetës.

Një ekip i Kembrixhit që studion atmosferën e planetit të quajtur K2-18b ka zbuluar shenja të molekulave që në Tokë prodhohen nga organizma të thjeshtë.

Rezultatet janë pikasur nga teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s, por ekipi dhe astronomët e pavarur theksojnë se nevojiten më shumë të dhëna për të konfirmuar këtë gjë.

Studiuesi, Prof Nikku Madhusudhan, tha në laboratorin e tij në Institutin e Astronomisë të Universitetit të Kembrixhit se shpreson të marrë provat kryesore.

“Kjo është prova më e fortë. Ende që ka gjasa të ketë jetë atje. Mund të them realisht se ne mund ta konfirmojmë këtë sinjal brenda dy vitesh”.

K2-18b është dy herë e gjysmë më i madh se Toka dhe është shtatëqind trilionë milje larg nesh.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi: Fëmijët e dytë kanë më shumë gjasa të shfaqin probleme sjelljeje

Published

on

Një studim nga MIT zbuloi se fëmijët e dytë të familjes – veçanërisht djemtë kanë më shumë gjasa të shfaqin sjellje problematike krahasuar me vëllezërit apo motrat më të mëdha.

Duke analizuar të dhëna nga familje në SHBA dhe Danimarkë, studiuesit zbuluan se djemtë e lindur të dytë kanë 20% deri në 40% më shumë gjasa të kenë probleme në shkollë apo me ligjin.

Një nga arsyet mund të jetë fakti që fëmijët e parë përfitojnë vëmendje të plotë nga prindërit dhe kanë si shembull modele më të pjekura, ndërsa fëmijët e dytë shpesh marrin si shembull vëllezërit e motrat e tyre që janë ende duke u zhvilluar.

Megjithatë, kjo nuk është një rregull që vlen për të gjithë, pasi sjellja ndikohet edhe nga mënyra e rritjes, dinamika familjare dhe personaliteti i fëmijës.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Diamanti blu ne ankand/ Guri i çmuar, pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë

Published

on

Një diamant blu i rrallë nga Golconda mbi 23 karat do të dalë në ankand në Christie’s.

Guri i çmuar dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit ëdhe është diamanti blu më i rëndësishëm që është nxjerrë ndonjëherë në ankand.


Diamanti u zbulua në minierat legjendare Golconda në Indinë jug-qendrore, e njohur për prodhimin e disa prej diamanteve më të famshëm në botë, duke përfshirë Diamantin Hope.

Ajo që është unike është se guri nuk ka ndryshuar në më shumë se 100 vjet, 23.24 karat dhe nuk ka ndryshuar formë, peshë apo madhësi.

Grui i çmuar ishte një pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë dhe dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit.  Diamantet Golconda janë gurët më të mirë transparentë dhe të rrallë në botë.

Shitja pritet të shënojë një rekord. Vlerësimet shkojnë nga 35 deri në 50 milionë dollarë.

Me 45,52 karat, Diamanti Hope është diamanti më i madh blu që është zbuluar ndonjëherë.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Ekspertët sugjerojnë tri lloje ushqimesh që do të na ndihmojnë të jetojmë më gjatë

Published

on

Një ekspert u ka kërkuar njerëzve që të hanë “të paktën” tre lloje ushqimesh në ditë për të jetuar më gjatë. Këshilla bazohet në dietat e njerëzve që jetojnë në Zonat Blu, zona të botës me nivele më të ulëta të sëmundjeve kronike dhe jetëgjatësi më të gjatë.

Pesë Zonat Blu origjinale të identifikuara nga studiuesit janë Okinawa në Japoni, Sardenja në Itali, Gadishulli Nicoya në Kosta Rika, Ikaria në Greqi dhe Loma Linda në Kaliforni. Dietat në secilën zonë ndryshojnë, ka disa ngjashmëri që ekspertët besojnë se kontribuojnë në jetëgjatësinë e popullatës. Kjo përfshin ngrënien e “ushqimeve të shëndetshme, të pasura me lëndë ushqyese dhe fibra”, të tilla si bimë, bishtajore dhe yndyrna të shëndetshme, duke minimizuar marrjen e sheqerit dhe ushqimet e përpunuara.

Në një fragment nga libri i recetave të Dan Buettner “The Blue Zones Kitchen”, i shpërndarë në faqen e internetit BlueZones.com, ai shpjegon mënyrën se si hanë ata që kanë kohë të gjatë.

“Asnjë nga njëqindvjeçarët e Zonës Blu që kam takuar nuk është përpjekur të jetojë deri në 100,” thotë ai. “Askush nuk ka thënë në moshën 50-vjeçare, “E dini çfarë, unë do të vendos veten në këtë dietë jetëgjatësi dhe do të jetoj edhe 50 vjet të tjera! Ata nuk numërojnë kalori, nuk marrin vitamina, peshojnë gram proteina, madje as lexojnë etiketa. Ata nuk kufizojnë marrjen e ushqimit, të gjithë festojnë me ushqim.”

Ndër udhëzimet është një listë me “ushqime super blu”. Dan rekomandoi të hani “të paktën” tre nga këto në ditë për t’u siguruar që po merrni shumë ushqime ushqyese:

Fasule – të gjitha llojet: fasule të zeza, fasule pinto, fasule garbanzo, bizele syzeza, thjerrëza

Perimet jeshile – spinaqi, lakra jeshile, chard, majat e panxharit, majat e kopër

Patate të ëmbla

Arra – të gjitha llojet: bajame, kikirikë, arra, fara luledielli, arra braziliane, shqeme

Vaji i ullirit – jeshil, ekstra i virgjër është zakonisht më i miri (vini re se vaji i ullirit prishet shpejt, kështu që blini jo më shumë se furnizim për një muaj në të njëjtën kohë)

Tërshëra – Tërshëra irlandeze është më e mira, e gatuar ngadalë ose e prerë në feta

Elbi – në supa, si drithëra e nxehtë ose bluar për bukë

Fruta – të gjitha llojet

Çajra jeshilë ose bimorë

Shafran i Indisë – si erëz ose çaj.

“Rezultatet e marra përfaqësojnë një studim afatgjatë, statistikor dhe shkencërisht të shëndoshë. Ne kishim nevojë për informacion që nuk ishte thjesht anekdotik ose i bazuar në intervista, vizita në kuzhinë ose vakte të përbashkëta me njëqindvjeçarë individualë,” tha Buehner.

Continue Reading

Të kërkuara