

Shëndeti
Studimi: 1 në 3 persona mbi 65 vjeç preket nga humbja e dëgjimit
Published
3 months agoon
Kujdes në rastet e rënies nga traumat akustike, shpërthimet e ndryshme, gjuajtjet me armë me veshët e pambrojtur, ku rëndësi ka momenti i paraqitjes te mjeku sepse edhe minuta është e rëndësishme në fillimin e terapisë dhe në rikuperimin e plotë të dëgjimit.
Miliona njerëz jetojnë me probleme të dëgjimit. Ndërgjegjësimi për rreziqet që shkaktojnë humbjen e saj e përmirësimi i aksesit ndaj shërbimeve në nivelin e kujdesit shëndetësor parësor, zvogëlon rastet e ndikimin negativ të humbjes së dëgjimit. Identifikimi i hershëm i është çelësi. Humbja e dëgjimit e patrajtuar çon në largimin e njerëzve nga mjediset shoqërore, shkakton ndjenja vetmie e izolim social.
Humbja e dëgjimit e lidhur me moshën menaxhohet në mënyrë efektive përmes mjeteve, duke përfshirë aparatet e dëgjimit. Ekspozimi i rregullt ndaj tingujve me volum të lartë për një periudhë të gjatë paraqet kërcënim serioz për humbjen e dëgjimit.
Infeksionet kronike të veshit janë një ndër shkaqet kryesore të humbjes së dëgjimit. Ato janë të parandalueshme dhe menaxhohen përmes trajtimit mjekësor dhe ndërhyrjeve kirurgjike.
Shenjat – Janë rënia e dëgjimit e shoqëruar apo jo me zhurmë në vesh. Në rastin e gripit shoqërohet me bllokim hundësh, sekrecione të trashura. dhimbje koke, marrje mendsh. Në rastin e bllokimit pas daljes nga dushi shoqërohet me dhimbje të kanalit. Në rastin e pacientëve me sëmundje hipertensive, që anashkalojnë ose të marrin mjekim jo të rregullt dhe ngrihen në mëngjes me humbje të menjëhershme të dëgjimit nuk kemi asnjë shenjë tjetër klinike. Serioziteti i patologjisë varet nga shkalla e rënies së dëgjimit, vazhdimësia në kohë dhe nga sëmundjet tjera shoqëruese. Në bllokimet pas dushit nga dylli problemi është i zgjidhshëm pas vizitës te mjeku orl dhe lavazhit të veshit.
Diagnoza – Në rastet e rënies së dëgjimit, zhurmë në vesh dhe shqetësimi është i dukshëm, bëhet otoskopia, pra këqyrja e kanalit të jashtëm të dëgjimit deri në membranë timpanike, ekzaminimi i hundës dhe i fytit, pra i të tre organeve për të shqyrtuar një patologji të mundshme që i lidh të tria. Bëhen provat kamertonale, matja e nivelit të dëgjimit e matja e presionit në veshin e mesëm. Në rastin e fëmijëve që nuk bashkëpunojnë, bëhet timpanometria. Ajo që na ndihmon në vendosjen e diagnozës është anamneza ose historia e sëmundjes së pacientit, shenjat tjera shoqëruese, mosha. Rëniet e menjëhershme të dëgjimit në mosha të reja pa asnjë shenjë klinike, kërkojnë edhe bërjen e një rezonance magnetike të kokës për ndonjë patologji tjetër shoqëruese që nuk ka lidhje me veshin.
Trajtimi – Mjekimi i rënies së menjëhershme të dëgjimit është në varësi të situatës, që e ka shkaktuar. Nëse rënia vjen nga bllokimi i kanalit nga dylli aplikohet lavazhi me ujë ose aspirimi i kanalit. Nëse rënia shoqërohet me probleme tjera si: gjendja virale, bllokimi i hundëve, sekrecione, dhimbje koke, fillohet mjekimi dhe për patologjitë shoqëruese, që e shkaktojnë. Nëse rënia shfaqet te pacientët me moshë të madhe një ndihmë në mjekim, jep kortizoni, por këta pacientë mund të hospitalizohen, që të mbahen nën kontroll për problemet hipertensive që shoqërojnë mjekimin me kortizon.
E njëjta gjë mund të ndodhë edhe te pacientët diabetikë. Në rastin e krizav të sëmundjes së veshit të brendshëm fillohet terapia. Kujdes në rastet e rënies nga traumat akustike, shpërthimet e ndryshme, gjuajtjet me armë me veshët e pambrojtur, ku rëndësi ka momenti i paraqitjes te mjeku sepse edhe minuta është e rëndësishme në fillimin e terapisë dhe në rikuperimin e plotë të dëgjimit. /UBT News/

Nëse vuani nga migrena, ka ardhur koha që të heqni dorë nga pirja e kafesë. Studiuesit kanë zbuluar se pirja e tre ose më shumë kafeve në ditë rrit ndjeshëm rrezikun e një sulmi.
Studimi mori si model 98 njerëz që vuanin nga migrena, e thanë se kanë dhimbje koke deri 14 ditë në muaj, pirja deri në dy filxhanë kafeje ose pije tjera me kafeinë nuk kanë asnjë ndryshim në mundësinë e tyre për një migrenë.
Por kur pinin tre filxhanë kafe, rreziku për të patur një sulm në të njëjtën ditë u rrit me 40 përqind. Nëse do të pinin 5 kafe, ajo u rrit me 161 përqind.
Udhëheqësi i studimit, Elizabeth Mostofsky, tha: ‘Pirja e një ose dy pijeve me kafeinë në ditë nuk duket të jetë e lidhur me zhvillimin e një migrene, por tre ose më shumë mund të shoqërohen me shanse më të larta për të zhvilluar një dhimbje koke. ‘
Më shumë se tetë milion britanikë, tre të katërtat e tyre gra – vuajnë nga sulmet e migrenës, që përfshijnë marramendje, nauze dhe dhimbje koke.
Dhimbjet mund të zgjasin nga katër deri në 72 orë.Migrena prek më shumë njerëz sesa diabeti, astma dhe epilepsia të kombinuara .
Studiuesit, rezultatet e të cilëve janë botuar në American Journal of Medicine, thanë që ndikimi i kafeinës te migrena është komplekse se varet nga doza dhe frekuenca. Edhe pse mund të shkaktojë një sulm, ajo gjithashtu mund të ketë një efekt qetësues.
Pjesëmarrësit plotësuan disa ‘’ditarë’’ dy herë në ditë për gjashtë javë duke raportuar për shpeshtësinë e ashpërsinë e migrenës e konsumimin e pijeve me kafeinë. Shkaku i migrenës nuk është kuptuar plotësisht.
Ajo mendohet se ndodh kur aktiviteti jonormal i trurit ndikon në sinjalet nervore, kimikatet dhe enët e gjakut në tru. Shkaktarë tjerë përfshijnë stresin, ankthin, depresionin, gjumin me cilësi të dobët ose ndryshimet hormonale gjatë ciklit menstrual.
Dehidratimi, pirja e tepërt e alkoolit dhe ushqimi i paktë e shkakton atë, qetësuesit janë trajtim efektiv, fjetja ose shtrati në dhomë të errët janë teknika të rekomanduara.

Pneumonia është infeksion respirator që kërcënon jetën dhe është një nga shkaqet kryesore të vdekjes në mbarë botën.
Nuk i kushtojmë vëmendjen që meriton, ndoshta besojmë se nuk do të na trokasë në derë dhe nuk është sëmundje serioze.
Çfarë e shkakton atë?
Shkaqet kryesore të pneumonisë janë bakteret, viruset dhe kërpudhat.
Si transmetohet?
Njerëzit që mbajnë viruse që shkaktojnë pneumoni ose baktere streptokok në zgavrën e hundës dhe faringun infektojnë të tjerët përmes ajrit duke teshtitur ose kollitur.
Kush është më në rrezik?
Mosha është faktori më i rëndësishëm i rrezikut. Sidomos 50 vjeç e tutje, sistemi imunitar bëhet më pak i aftë të na mbrojë nga sëmundjet e mundshme. Faktorë tjerë që rrisin rrezikun e sëmundjes janë diabeti, astma, sëmundja pulmonare obstruktive kronike, pirja e duhanit, alkoolizmi, një sistem imunitar i shtypur dhe faktorë të ndryshëm mjedisorë.
SOS
Duhanpirësit kronikë bëjnë pjesë në grupet më të prekshme nga rreziku, prandaj nuk duhet ta neglizhojnë vaksinimin.
Si ta kuptoni se keni pneumoni?
Simptomat e pneumonisë variojnë nga të lehta në të rënda dhe mund të ndryshojnë në varësi të faktit nëse pneumonia është me origjinë bakteriale apo virale. Simptomat që zakonisht shoqërohen me pneumoni bakteriale janë:
* Djersitje e tepërt.
* Temperaturë e lartë, dridhje dhe të dridhura.
* Dhimbje në gjoks kur merrni frymë ose kolliteni.
* Kollë me gëlbazë që vazhdon ose përkeqësohet.
* Buzët dhe thonjtë që duken cianotikë për shkak të mungesës së oksigjenit në gjak.
Simptoma të tjera të pneumonisë janë: Ethe, kollë e thatë, dhimbje koke, mialgji, dobësi.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, sëmundjet kardiovaskulare janë vrasësit kryesorë në mbarë botën, duke marrë afro 18 milionë jetë çdo vit.
Sipas një studimi të ri, konsumi i dy avokadove në javë, zvogëlon rrezikun e atakut në zemër si te burrat ashtu edhe te gratë.
Njihuni më poshtë me rezultatet e studimit dhe sasinë që sipas ekspertëve mbron shëndetin tuaj kardiovaskular.
Çfarë tregon studimi?
Studimi mbi faktorët e rrezikut të sëmundjeve kronike, ndoqi më shumë se 100,000 gra dhe burra për katër vjet, për të shqyrtuar këtë ndikim, studiuesit zëvendësuan të njëjtën sasi vezësh, kosi, djathi, margarine, gjalpi dhe mishi të përpunuar me avokado. Ata vunë re se ndryshimet në shëndet ishin të mëdha.
Në vend të avokadove ju mund të konsumoni ushqime me një profil ushqyes të ngjashëm, të tilla si arrat, bajamet, ullinjtë, vaji i ullirit, fara si kungulli ose liri, fasule, qiqra dhe thjerrëza, por si të parandalosh sëmundjet e zemrës?
Mbani nën kontroll peshën, presionin e gjakut, kolesterolin, menaxhoni stresin, kufizoni alkoolin, shmangni duhanin, bëni gjumë të qetë dhe ushqhehuni shëndetshëm. Yndyrnat që duhet të konsumoni janë vaji i ullirit, i kikirikut dhe vaji i susamit, së bashku me avokadot, gjalpin e kikirikut, arrorët dhe farat.
Shmangni yndyrnat e ngopura dhe yndyrat trans që rrisin nivelet e LDL, të njohur si “kolesteroli i keq”, si produktet e qumështit, vezët, gjalpi dhe pjesët yndyrore të viçit, derrit dhe shpendëve me lëkurë. Këto yndyrna rrisin rrezikun e sëmundjeve të zemrës, goditjes në tru dhe diabetit të tipit 2.
Ato shpesh mund të gjenden edhe tek ushqimet e skuqura apo ëmbëlsirat.
Shëndeti
Shkencëtarët kanë arritur të kultivojnë dhëmbë zëvendësues në laborator
Published
3 days agoon
May 2, 2025
Shkencëtarët janë një hap më afër krijimit të dhëmbëve zëvendësues në laborator një zbulim që zëvendëson riparimet e pakëndshme dentare të mbushjeve, kanaleve të rrënjëve dhe implanteve artificiale.
Një dhëmb i bërë në laborator mund të ndryshojë shumë nga ajo që dimë aktualisht për stomatologjinë.
Sipas studiuesve nga King’s College në Londër, është zhvilluar material i veçantë që u lejon qelizave të komunikojnë me njëra-tjetrën në të njëjtën mënyrë si në trupin e njeriut, që u lejon të zhvillohen në qeliza dhëmbësh.
Studimi u botua në revistën ACS Macro Letters, ky proces lejon që dhëmbët të rriten nga qelizat e vetë pacientit në laborator.
Dhëmbët e dëmtuar ose të infektuar zëvendësohen me dhëmbë të vërtetë, natyralë në vend të mbushjeve dhe procedurave të ngjashme dentare.
Te njerëzit, zhvillohen dy palë dhëmbë: rreth 20 dhëmbë qumështi në fëmijërinë e hershme e 32 dhëmbë të përhershëm gjatë shkollës fillore. Ndryshe nga njerëzit, kafshët si peshkaqenët dhe krokodilët mund t’i zëvendësojnë dhëmbët e humbur, se ruajnë qeliza staminale që mundësojnë rritjen e vazhdueshme.
Tek njerëzit, këto qeliza zhduken pas daljes së dhëmbëve të përhershëm, shkruan Live Science, sot kur ndodh dëmtimi i dhëmbëve, riparimet përfshijnë mbushjet ose instalimin e implanteve, por këto metoda kanë një jetëgjatësi të kufizuar dhe nuk mund të stimulojnë rigjenerimin.
“Mbushjet nuk janë zgjidhja më e mirë për riparimin e dhëmbëve”, theksoi bashkautori i studimit Xuechen Zhang dhe shtoi se “me kalimin e kohës, ato dobësojnë strukturën e dhëmbit, kanë një jetëgjatësi të kufizuar dhe mund të çojnë në prishje ose ndjeshmëri shtesë”.
Vendosja e implantit kërkon procedura kirurgjikale invazive gjatë disa takimeve dhe mbart rrezikun e infeksioneve dhe dëmtimit të indeve përreth.
“Të dyja metodat janë artificiale e nuk e rikthejnë plotësisht funksionin natyror të dhëmbëve, gjë që mund të shkaktojë ndërlikime afatgjata”, shton Zhang.
Për vite me radhë, një ekip shkencëtarësh është përpjekur të imitojë zhvillimin natyror të dhëmbëve në kushte laboratorike.
Gjatë zhvillimit të hershëm embrional, qelizat staminale nga inde të ndryshme komunikojnë me njëra-tjetrën duke përdorur molekula sinjalizuese, duke shkaktuar formimin e dhëmbëve. Këto qeliza më vonë diferencohen në lloje të ndryshme qelizash që krijojnë materiale të tilla si smalti dhe dentina.
Një përparim kyç ishte krijimi i një materiali hidrogeli, një i butë, i ngjashëm me xhel, që thith sasi të mëdha uji që imiton mjedisin natyror të qelizave në trup. Falë kësaj, qelizat ishin në gjendje të dërgonin gradualisht sinjalet e nevojshme për të filluar procesin e formimit të dhëmbëve.
“Përpjekjet e mëparshme dështuan se sinjalet u dhanë menjëherë. Materiali i ri mundëson lëshimin gradual të sinjaleve, ngjashëm me organizmin”, shpjegoi Zhang.
Dhëmbët e rritur në laborator janë më të qëndrueshëm, më të fortë e shumë më pak të ndjeshëm ndaj refuzimit nga trupi, gjë që është një problem i zakonshëm me implantet e sotme. “Dhëmbët e rritur në laborator do të integroheshin natyrshëm me nofullën si dhëmbë të vërtetë”, tha Zhang.
Studiuesit janë larg implantimit të dhëmbëve të tillë tek njerëzit. Ata po eksperimentojnë me metoda të ndryshme për të implantuar me sukses dhëmbë të rinj — ose duke transplantuar qeliza të reja në gojën e pacientit, ose duke i rritur plotësisht dhëmbët në laborator para implantimit.
“Për të dyja opsionet, procesi i zhvillimit të hershëm të dhëmbëve duhet të fillojë në laborator”, theksoi Zhang.
Pavarësisht sfidave, ky zbulim hap rrugën për ndryshime revolucionare në stomatologji.
“Ndërsa fusha përparon, integrimi i teknikave të tilla inovative ka potencialin të transformojë plotësisht kujdesin dentar, duke ofruar zgjidhje të qëndrueshme dhe efikase për riparimin dhe rigjenerimin e dhëmbëve”, përfundoi bashkautorja e studimit Ana Angelova Volponi nga King’s College. /Telegrafi/

Skype po mbyllet, çfarë ndodh me llogarinë dhe të dhënat e tua?

Ndikimi negativ i kafesë tek njerëzit me migrenë

Apple prezanton emoji të rinj me iOS 18.4

Izraeli synon ta sundojë tërë Rripin e Gazës për kohë të papërcaktuar, sipas zyrtarëve

Kurti fton LDK-në për koalicion me LVV-në

BE synon ndalimin e plotë të gazit rus deri në fund të 2027

Njerëzit e zgjuar zgjedhin vetminë për një arsye shumë interesante

Përfaqësuesi i Lady Gaga-s flet pas arrestimeve në Rio

Çka e shkakton pneunominë?
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet3 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT1 week ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim