

Shëndeti
Studimet e fundit: Mos e teproni me mishin e kuq!
Published
5 months agoon
Mishi i kuq, është i shëndetshëm apo helm? Përgjigjja mund të jetë “të dyja”.
Konsumi i tepërt i mishit të kuq është lidhur me sëmundje serioze dhe vdekje të parakohshme.
Por, a është fjala për çdo lloj mishi të kuq dhe cila është sasia që quhet e tepërt?
Mishi i bagëtisë apo mishi i gjahut është produkt ushqimor që ka rezultuar vendimtar në evoluimin e njeriut. Nga pikëpamja ushqyese është i çmuar se përmban proteina me vlerë të lartë biologjike, hekur me biodisponibilitetin më të lartë dhe një sërë elementesh tjera ushqyese që i nevojiten njeriut. Anemia është një ndër sëmundjet më të përhapura, sidomos në moshat e vogla. Miliona vdekje fëmijësh parandalohen në botë nëse merren masa për të plotësuar hekurin në dietë, dhe mishi i kuq është burimi më i mirë dhe më efikas i tij.
Mishi i kuq, në aspektin antropologjik është një nga ushqimet më të përshtatshme për njeriun. Pse sot mishi i kuq gjendet nën akuzë dhe shihet si një kërcënim për njeriun?
Sasia
Paraardhësit tanë kanë kaluar jetën në kërkim të mundimshëm të ushqimit. Kanë shpenzuar energji të shumta për të siguruar ushqimin që gjente në territorin përreth tij. Këtu bënte pjesë edhe gjahu, i cili ishte trofe e një lufte të gjatë. Mishi ka qenë luks për njeriun deri pak dekada më parë. Sot mishi i kuq konsumohet pothuajse çdo ditë. Që të përmbushet kjo kërkesë “maniake” e njeriut të sotëm, industritë ushqimore kanë siguruar prodhimin intensiv të kafshëve, që kalojnë jetën të izoluara nga natyra, të ushqyera me koncentrat drithërash dhe aspak jeshillëk, të trajtuara me antibiotikë dhe hormone rritje, dhe të kryqëzuara gjenetikisht për të arritur masë trupore maksimale.
Cilësia
Nëse i hedhim sytë pas, konstatojmë se mishi që përftohej deri disa dekada rritej në aq kohë sa i kish përcaktuar natyra, me ushqim të gjelbër, duke kullotur i lirë e jetuar në harmoni me klimën e natyrën. Këto kafshë kanë profil yndyrash ndryshe nga kafshët që rriten në regjim stallor. Ato përmbajnë yndyra esenciale më tepër se të dytat, faktor ky i rëndësishëm në sëmundjet kardiake, metabolike e tumorale.
Kafshët e prodhimit intensiv trajtohen me antibiotikë, fakt ky që mendohet të jetë përgjegjës për rezistencën ndaj antibiotikëve dhe transformimin e baktereve, dhe transformimin e florës bakteriale të njeriut që i konsumon. Flora bakteriale është një ndër armët më të forta të organizmit kundër sëmundjeve auto-imunitare, sëmundjeve kronike dhe atyre tumorale. Nëse kafshët trajtohen me hormone, konsumatori i mishit vendoset në rrezik për një sërë sëmundjesh që lidhen me funksionin hormonal, siç është edhe kanceri i gjirit.
Ruajtja – Mënyra e therjes, higjiena, kullimi i gjakut dhe ruajtja në ambiente të freskëta, janë hapa të rëndësishëm në parandalimin e formimit të nënprodukteve të metabolizmit të mikrobeve, të cilat mund të rezultojnë në substanca të dëmshme për shëndetin e njeriut.
Përpunimi – Trajtimi i mishit me nitrate, për t’i ruajtur nga baktere të rrezikshme, siç ndodh me sallame e proshuta, është një ndër shkaqet e formimit të nitrosaminave, përbërës kancerogjen. Për këto ekziston limit i caktuar si “i sigurt”, por kontrollet ushqimore kanë hasur nivele të larta, si p.sh të panceta. Tymosja e mishit është procedurë problematike duke shkaktuar prodhim lëndësh toksike.
Gatimi – Studimet tregojnë se mënyra e gatimit është një faktor i rëndësishëm në pasojat që mishi ka në shëndetin e njeriut. Gatimi në skarë apo në tigan, në temperaturë të lartë, kontakti me flakë dhe tym dhe koha e gjatë e gatimit, luajnë rol vendimtar në formimin e substancave kancerogjene, veçanërisht promotore të kancerit të zorrës së trashë.
Si të veprojmë?
Konsumoni mish të kuq jo me shpesh se 1 herë në javë ose jo më shumë se 200gr në javë;
Hani më pak dhe më rrallë nënprodukte të mishit si sallamet, proshutat e pançeta;
Zgjidhni mish nga bagëti të rritura natyralisht;
Marinoni mishin me vaj ulliri, rozmarinë, hudhër dhe limon për disa orëpara gatimt. Kombinimi i mishit të kuq me djathë rezulton në ulje të veprimtarisë kancerogjene në zorrën e trashë;
Gatuani mishin të zier ose të pjekur, pa e lënë të digjet apo të marrë ngjyrë të kaftë;
Shoqërojeni me perime si brokoli, qepët, lakra e bardhë ose lulelakra, dhe me një gotë verë të kuqe të mirë. /UBT News/

Menaxhimi i nivelit të lartë të sheqerit në gjak është thelbësor për personat me diabet dhe ndonjëherë edhe disa ushqime të shëndetshme mund të ndikojnë negativisht.
Diabeti i Tipit 2 është forma më e zakonshme, lidhet me mbipeshën, mungesën e aktivitetit fizik apo faktorët gjenetikë.
Sipas institucioneve të shëndetësisë në Britani, rreth 1 në 10 persona mbi 40 vjeç atje vuajnë nga kjo gjendje.
Nëse nuk menaxhohet siç duhet, diabeti çon në komplikime serioze si sulmi në tru, sëmundjet e zemrës e dëmtimet e organeve
Për këtë arsye, njohja e ushqimeve që rrisin sheqerin në gjak është jetike. Ja disa prej tyre që duhen shmangur ose konsumuar me shumë kujdes:
Rrushi
Edhe pse i pasur me antioksidantë, një kokërr rrushi përmban rreth 1 gram karbohidrate. Sasia duket e vogël, por nëse hani një grusht, karbohidratet e sheqeri shtohen. Mjekët kanë këshilluar ta konsumoni në sasi të vogla dhe ta krahasoni me burime të tjera frutash që kanë më pak ndikim në glukozë.
Supat e gatshme
Shumë lloje të supave të gatshme kanë karbohidrate të rafinuara dhe shumë natrium, që mund të ndikojnë negativisht në sheqerin në gjak dhe tensionin e lartë. Mjekët këshillojnë që ato të zëvendësohen me supë me perime të freskëta dhe makarona integrale.
Patatet
Të ziera apo të skuqura, patatet kanë indeks të lartë glikemik, përthithen shpejt dhe rrisin nivelin e sheqerit në gjak. Mjekët këshillojnë që ato të zëvendësohen me patate të ëmbla, të cilat e kanë më të ulët indeksin glikemik dhe përmbajnë më shumë fibra.
Sushi
Ndonëse përmban peshk të shëndetshëm, orizi i bardhë në sushi është i përpunuar e rrit menjëherë nivelin e sheqerit në gjak. Mjekët këshillojnë që të konsumoni sasi të vogla ose provoni sushi me oriz integral.
Frutat e thata
Vetëm një lugë gjelle me rrush të thatë ka 20 gramë karbohidrate dhe sheqer total. Përqendrimi i sheqerit rritet shumë pas tharjes. Mjekët këshillojnë që ta zëvendësoni me fruta të freskëta si mollë apo dardhë në copa të vogla.
Lëngjet e frutave
Edhe pa sheqer të shtuar, një gotë me lëng portokalli përmban aq sheqer sa një pije e gazuar. Mjekët këshillojnë që të zëvendësohen me fruta të freskëta ose ujë me limon dhe mente për freski natyrale.
Drithërat e përpunuara të mëngjesit (cereal)
Shumë marka të drithërave të përpunuara kanë sheqer të fshehur. Ato treten e rrisin sheqerin në gjak menjëherë. Zgjidhja më e mirë është konsumimi i tërshërës së papërpunuar ose drithërave pa sheqer, të kombinuara me fara chia dhe fruta mali.
Shëndeti
Mos e zieni ujin disa herë, është më rrezik se sa mendoni!
Published
1 day agoon
May 6, 2025
Zierja e ujit është një praktikë e zakonshme në shumicën e shtëpive për ta bërë atë të sigurt për konsum, por ekspertët paralajmërojnë se vlimi i përsëritur i tij shkakton probleme serioze shëndetësore.
Edhe pse nuk është i rrezikshëm në mënyrë dramatike në çdo rast, ky veprim i përsëritur nuk rekomandohet, sidomos kur uji përdoret për pije apo gatim.
Çfarë ndodh kur e zieni disa herë ujin?
Fillimisht, vlimi i parë ndihmon në largimin e mikroorganizmave, por me zierjen e përsëritur ndodhin ndryshime në përbërjen kimike të ujit.
Mineralet e dobishme shndërrohen në substanca të dëmshme, ndërkohë që krijohen gurëz në enë, lidhet direkt me rrezikun e formimit të gurëve në veshka.
Në zona ku uji është i pasigurt ose i ndotur, vlimi i shpeshtë përqendron ndotës si nitratet, fluoridet dhe arseniku duke i bërë më të rrezikshëm për trupin.
Rreziqet shëndetësore të identifikuara nga mjekët:
– Nitratet mund të shndërrohen në nitrozamina kancerogjene, të lidhura me kancerin e vezoreve, zorrës së trashë dhe lukthit.
– Fluoridet janë të rrezikshme për zhvillimin neurologjik të fëmijëve dhe mund të ndikojnë negativisht në fertilitet.
– Arseniku, një ndotës natyral, është identifikuar si shkaktar i helmimeve, sëmundjeve të tretjes, diabetit dhe sëmundjeve të zemrës.
Zierja e përsëritur ndikon edhe në shijen e ujit, duke e bërë metalik ose të ngurtë, veçanërisht në zona me ujë të fortë gjë që ndikon negativisht edhe në shijen e çajit, kafesë apo ushqimeve që gatuani.
Kur është e sigurt të vloni ujin disa herë?
– Kur përdorni ujë të filtruar mirë ose distiluar, rreziku është minimal.
– Nëse uji zien vetëm për qëllime sterilizimi, dhe jo për konsum të drejtpërdrejtë, nuk përbën shqetësim.
Ekspertët këshillojnë që për konsum të përditshëm të përdoret ujë i freskët dhe i filtruar, duke shmangur vlimin e përsëritur nëse nuk është i domosdoshëm.
Shëndeti juaj fillon me një gotë ujë – sigurohuni që ajo të jetë e pastër dhe e sigurt!

Uji me limon është një mënyrë shumë e mirë për të nisur ditën – i freskët, pastrues dhe stimulues për sistemin tretës.
Përgatitja e ujit me limon në mëngjes:
1 gotë ujë të vakët (rreth 250 ml) – jo shumë i nxehtë që të mos shkatërrojë vitaminën C.
Gjysmë limoni i freskët – shtrydhe direkt në ujë.
Opsionale:
Pak mjaltë nëse dëshiron një shije më të ëmbël (veçanërisht nëse ke fytin e ndjeshëm), xhenxhefil të freskët të grirë për një efekt më të fortë detoksifikues.
Një majë kripe himalaje ose piper të zi për ta aktivizuar edhe më shumë sistemin tretës dhe qarkullimin.
Pse është mirë të pish ujë me limon në mëngjes?
Ndihmon në aktivizimin e tretjes dhe përgatit stomakun për ushqimin, ka efekt detoksifikues për mëlçinë dhe sistemin e tretjes, jep një dozë të mirë vitamine C, që forcon sistemin imunitar. Ndihmon në hidratim, sidomos pas një nate gjumi ku trupi ka qëndruar pa ujë për orë të tëra.
E pi para mëngjesit, të paktën 15-20 minuta para ushqimit për ta ndier efektin më mirë.

Nëse vuani nga migrena, ka ardhur koha që të heqni dorë nga pirja e kafesë. Studiuesit kanë zbuluar se pirja e tre ose më shumë kafeve në ditë rrit ndjeshëm rrezikun e një sulmi.
Studimi mori si model 98 njerëz që vuanin nga migrena, e thanë se kanë dhimbje koke deri 14 ditë në muaj, pirja deri në dy filxhanë kafeje ose pije tjera me kafeinë nuk kanë asnjë ndryshim në mundësinë e tyre për një migrenë.
Por kur pinin tre filxhanë kafe, rreziku për të patur një sulm në të njëjtën ditë u rrit me 40 përqind. Nëse do të pinin 5 kafe, ajo u rrit me 161 përqind.
Udhëheqësi i studimit, Elizabeth Mostofsky, tha: ‘Pirja e një ose dy pijeve me kafeinë në ditë nuk duket të jetë e lidhur me zhvillimin e një migrene, por tre ose më shumë mund të shoqërohen me shanse më të larta për të zhvilluar një dhimbje koke. ‘
Më shumë se tetë milion britanikë, tre të katërtat e tyre gra – vuajnë nga sulmet e migrenës, që përfshijnë marramendje, nauze dhe dhimbje koke.
Dhimbjet mund të zgjasin nga katër deri në 72 orë.Migrena prek më shumë njerëz sesa diabeti, astma dhe epilepsia të kombinuara .
Studiuesit, rezultatet e të cilëve janë botuar në American Journal of Medicine, thanë që ndikimi i kafeinës te migrena është komplekse se varet nga doza dhe frekuenca. Edhe pse mund të shkaktojë një sulm, ajo gjithashtu mund të ketë një efekt qetësues.
Pjesëmarrësit plotësuan disa ‘’ditarë’’ dy herë në ditë për gjashtë javë duke raportuar për shpeshtësinë e ashpërsinë e migrenës e konsumimin e pijeve me kafeinë. Shkaku i migrenës nuk është kuptuar plotësisht.
Ajo mendohet se ndodh kur aktiviteti jonormal i trurit ndikon në sinjalet nervore, kimikatet dhe enët e gjakut në tru. Shkaktarë tjerë përfshijnë stresin, ankthin, depresionin, gjumin me cilësi të dobët ose ndryshimet hormonale gjatë ciklit menstrual.
Dehidratimi, pirja e tepërt e alkoolit dhe ushqimi i paktë e shkakton atë, qetësuesit janë trajtim efektiv, fjetja ose shtrati në dhomë të errët janë teknika të rekomanduara.

Krasniqi: Letra e Abdixhikut nuk është në frymën multietnike të Kosovës

Limaj: Ka lëvizje, të shohim se si po shkojnë zhvillimet në seancë

Ambasada amerikane në Tiranë mesazh për zgjedhjet e 11 majit

Kuvendi nuk konstituohet as në përpjekjen e 12-të

Kancelari i ri paralajmëron SHBA-në kundër ndërhyrjes në politikën e brendshme të Gjermanisë

Osmani nderohet me urdhrin më të lartë shtetëror në Brunei

Kusari-Lila për propozimin e LDK-së: Nuk është në të mirën e qytetarëve

Më shumë se 70 ish-pjesëmarrës të Eurovisionit kërkojnë përjashtimin e Izraelit nga gara e sivjetme

Vizita e parë e presidentit sirian në Evropë që nga rënia e Bashar al-Assad
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet4 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT1 week ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim