

Shëndeti
Studim: Vrapi ose ecja e shpejtë, faktorë kyç që garantojnë jetëgjatësinë e njeriut!
Published
1 month agoon
Njerëzit që vrapojnë janë 25-40 përqind më pak të rrezikuar nga vdekshmëria e hershme dhe jetojnë të paktën 3 vjet më shumë se njerëzit që nuk vrapojnë.
Një studim i publikuar në revistën Progress in Cardiovascular Diseases, thekson se vrapi ose ecja e shpejtë “është një faktor kyç që garanton jetëgjatësinë.”
Lajmi më i mirë që vjen nga ky studim 15 vjeçar, është që përfitimet janë të njëjta, si në rastet e një vrapi të ngadaltë e të lehtë për pak minuta ashtu edhe në rastet e një vrapi të shpejtë dhe kohëgjatë.
Kjo do të thotë që njerëzit mundet të jenë modestë në këtë aktivitet fizik dhe sërish, të korrin përfitime maksimale.
Ekspertët shpresojnë që ky studim do t’i motivojë njerëzit të kryejnë aktivitet fizik për shkak të përfitimeve që vijnë prej tij.
Studimi ka analizuar edhe aspekte të tjera të këtij aktiviteti fizik. Duke mbajtur në konsideratë faktorë të tjerë të stilit të jetesës, shkencëtarët sugjerojnë që vrapi të shton minimalisht 3 vite jetë.
Por përfitimet janë më të mëdha se kaq, sidomos në e nisni këtë aktivitet më vonë gjatë jetës.
Autorët e studimit saktësojnë se, çdo orë që shpenzoni duke vrapuar ju jep 7 orë shtesë jetë. Këto të dhëna vlejnë për sasi të vogla kohore të shpenzuara çdo ditë për vrap. Gjatë vlerësimit të rolit të vrapit në shëndetin e njeriut, shkencëtarët morrën për bazë të ashtuquajturat “fraksione të popullsisë” dhe faktorët që shkaktojnë vdekje të parakohshme. Në studim u përfshinë 55,000 njerëz.
Shkencëtarët thanë se nëse duhanpirësit ndalonin së piri duhan menjëherë, atëherë me këtë veprim do të shmangej 11% e vdekjeve të parakohshme.
Nëse të gjithë njerëzit mbipeshë do të ulnin Indeksin e Masës Trupore, atëherë do të shmangnin 8% të vdekjeve të parakohshme.
Tensioni i lartë i gjakut ishte një tjetër kontribues në nivelin e vdekjeve të parakohshme, me 15%. Mungesa e vrapit apo aktivitetit fizik, ishte faktori më i lartë i rrezikut me 16 përqind.
A është vrapi forma më e mirë e ushtrimit fizik? Vrapi është i volitshëm dhe më energjik në krahasim me format tjera të stërvitjes. Nuk është habi që vrapuesit aktivë renditen të parët. Përfitimi në jetëgjatësi i njerëzve që nuk vrapojnë, por që janë aktivë është 12%, ndërsa i njerëzve që vrapojnë, por jo në mënyrë aktive është 30%. Ky krahasim nxjerr faktin se vrapi është tregues më i fortë i shëndetit se çdo formë tjetër, edhe nëse ky aktivitet zgjat shumë pak.
Ekspertët nuk deklarojnë që vrapi është dyfish më i mirë se ushtrimet tjera fizike, theksojnë se vrapimi është një aktivitet shumë inkurajues për shëndetin.
Shëndeti
Dylli i veshit mund ta parashikojë sëmundjen e Parkinsonit
Published
8 hours agoon
June 21, 2025
Studiuesit nga “American Chemical Society” po pretendojnë se kanë zhvilluar një sistem të ri që ndihmon në zbulimin e hershëm të sëmundjes neurologjike, Parkinson.
Ky zbulim lidhet me erën e veçantë të sebumit, përbërës kryesor i dyllit të veshit, është substancë yndyrore që trupi e prodhon për të mbrojtur dhe lubrifikuar lëkurën. Studiuesit kanë deklaruar se te personat me Parkinson, sebumi mund të marrë një erë karakteristike dhe paksa të rëndë, pasi sëmundja ndikon në mënyrën se si trupi prodhon komponimet organike që lëshohen përmes sebumit, ka raportuar The Independent.
Çdo vit, rreth 90,000 persona diagnostikohen me Parkinson në Shtetet e Bashkuara, dhe numri i vdekjeve të shkaktuara nga kjo sëmundje është rritur dukshëm në dekadat e fundit. Lidhja në mes të erës së sebumit dhe sëmundjes së Parkinsonit është vërejtur edhe në studime tjera, tani ekspertët kanë arritur të identifikojnë disa komponime specifike që mund të shërbejnë si shenja biologjike të Parkinsonit.
Morën mostra nga kanalet e 209 personave, ku më shumë se gjysma ishin të diagnostikuar me Parkinson, mostrat u analizuan me teknika të avancuara të:
-Kromatografisë së gazit (analizë që tregon se cilët përbërës janë të pranishëm në një mostër dhe ndihmon të kuptohet saktësisht se çfarë substancash përmban dylli i veshit), si dhe
-Spektrometrisë së masës (analizë që ndihmon të identifikohen me saktësi se cilat janë përbërësit kimikë që gjenden në mostër dhe në çfarë sasie janë).
Studiuesit kanë zbuluar se te personat me Parkinson, katër komponime organike ishin të ndryshme krahasuar me ata që nuk kishin sëmundjen. Këtu përfshihen komponimet e quajtura Ethylbenzene, 4-ethyltoluene, Pentanal, 2-pentadecyl-1 dhe 3-dioxolane.
Këto komponime shërbejnë si shenja për diagnostikimin e Parkinsonit, krijuan sistem që përdoret si metodë praktike për zbulimin e hershëm të Parkinsonit, studiuesit ndërtuan sistem të inteligjencës artificiale që simulon nuhatjen njerëzore, model robotik që mund të “ndiej” aromën duke përdorur të dhënat nga dylli i veshit. Sistemi ishte në gjendje të dallonte me 94 për qind saktësi mostrat e njerëzve me Parkinson nga ata pa sëmundjen.
Aktualisht, rreth 1.1 milionë amerikanë jetojnë me Parkinson.
Ekspertët kanë bërë të ditur se zbulimi i hershëm është shumë i rëndësishëm, sepse shumica e trajtimeve ekzistuese vetëm e ngadalësojnë përparimin e sëmundjes, por nuk e shërojnë. Sipas tyre, metodat aktuale të diagnostikimit janë të kushtueshme dhe ndonjëherë të paqarta.
Studiuesit kanë deklaruar se ky sistem me inteligjencë artificiale mund të përdoret si mjet i shpejtë dhe i parë për të zbuluar sëmundjen në fazat e hershme.
“Kjo metodë është në fazë fillestare, është testuar vetëm në një qendër kërkimore në Kinë. Hapi i radhës është të zhvillojmë studime në faza të ndryshme të sëmundjes, në qendra dhe grupe të ndryshme etnike, për të vlerësuar nëse kjo metodë ka vlerë praktike më të gjerë”, ka shpjeguar autori Hao Dong.
Shëndeti
Aktiviteti fizik i rregullt ndihmon trurin të harrojë kujtimet traumatike
Published
8 hours agoon
June 21, 2025
Një studim i ri i realizuar nga Universiteti i Kyushus në Japoni dhe Universiteti i Torontos ka zbuluar se aktiviteti fizik i vazhdueshëm mund të ndihmojë në zbehjen e kujtimeve traumatike apo të lidhura me varësinë.
Studiuesit testuan këtë teori te minjtë, të cilëve u ishin dhënë tronditje elektrike, duke shkaktuar tek ta sjellje të ngjashme me çrregullimin e stresit post-traumatik, si frikë, ankth dhe shmangie të mjediseve që lidhen me traumën.
Kur minjtë u lanë të ushtronin, filluan të prodhonin më shumë neurone në pjesën e trurit të quajtur hipokampus, zonë kyçe për kujtesën dhe simptomat e traumës u pakësuan ndjeshëm.
Edhe ndërhyrja gjenetike për të përshpejtuar prodhimin e neuroneve dha rezultate pozitive, ndonëse jo aq efektive sa aktiviteti fizik.
E njëjta metodë u aplikua edhe për sjellje të lidhura me varësinë. Minjtë që më parë shfaqnin preferencë për një dhomë të lidhur me përdorimin e kokainës, pas rritjes së neurogjenezës, nuk tregonin më të njëjtën tërheqje ndaj saj.
Sipas studiuesve, rezultatet hapin rrugën për trajtime të reja ndaj PTSD-së dhe varësive, duke u fokusuar në riformësimin e lidhjeve në tru.
Por deri atëherë, aktiviteti fizik mbetet një mënyrë e fuqishme dhe lehtësisht e arritshme për të ndihmuar trurin të çlirohet nga e shkuara.

Ju blini banane, por nuk keni për t’i ngrënë ato, kështu që kur ato bëhen të zeza, zakonisht përfundojnë në plehra.
Me këtë trik të dobishëm, bananet do të qëndrojnë të freskëta, të forta, të shijshme dhe kryesisht të verdha më gjatë.
Bananet janë të shëndetshme, përmbajnë minerale, vitamina dhe fibra dhe janë të mira për t’u ngrënë çdo ditë.
Banania e pjekur ka njolla të vogla kafe dhe është e ëmbël. Njollat formohen ndërsa një enzimë zhvillohet në këtë frutë që përshpejton procesin e pjekjes.
Në disa dhoma, bananet piqen më shpejt – në një apartament që nxehet në njëzet gradë Celsius.
Njollat kafe janë shenjë që banania po piqet, zonat e mëdha kafe ose kur banania është nxirë janë të këqija, është shenjë që është e pjekur dhe ka shije të keqe.
Çfarë duhet të bëni për të mbajtur banane të freskëta për më gjatë?
E vetmja gjë që ju nevojitet janë foli transparente që ndoshta keni tashmë në kuzhinën tuaj.
Mbështillni bananet me foli, pasi ngadalëson procesin e pjekjes. Bananet që i ruani në këtë mënyrë mund të qëndrojnë të freskëta për një javë,

Kur temperaturat rriten dhe ndihesh i lodhur apo i etur, tundimi për të kapur një pije energjike të ftohtë është i madh. Por a është kjo zgjidhja e duhur për organizmin tonë?
Pijet energjike, megjithëse na japin një ndjesi të menjëhershme “rifreskimi”, nuk janë ideale për hidratim, veçanërisht në ditët e nxehta.
Ato përmbajnë kafeinë të lartë, sheqerna të përpunuar dhe substanca stimuluese, të cilat mund të rrisin rrahjet e zemrës, të ngrejnë tensionin dhe madje të çojnë në dehidrim nëse konsumohen në sasi të mëdha.
Çfarë rekomandojnë ekspertët?
Ujë i thjeshtë ose me limon;
Lëngje natyrale pa sheqer të shtuar;
Pije izotonike me elektrolite (nëse ke humbur shumë lëngje nga djersitja).
Në vend që të kërkojmë energji të shpejtë nga një kanaçe, zgjedhje më e mirë është të mbajmë trupin të hidratuar dhe të ushqyer mirë gjatë ditës.

Ja kushtet që Chris Brown duhet të respektojë pas akuzës për sulm në Londër

Dylli i veshit mund ta parashikojë sëmundjen e Parkinsonit

Aktiviteti fizik i rregullt ndihmon trurin të harrojë kujtimet traumatike

Këto janë dy periudhat e jetës sonë kur plakemi më shpejt

Si të ruani të freskëta bananet për një javë?

Opsioni i vetëm i Barcelonës për të nënshkruar me Williamsin

A duhet të pimë pije energjike në verë?

21 qershori – Dita Ndërkombëtare e Muzikës

Volkswagen ID. Buzz AD robotaxi gati për shitje nga viti 2026
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore