Lajmet

Studim: Pse gjithnjë e më shumë njerëz po vuajnë nga depresioni?

Shumë faktorë i kanë hapur rrugën depresionit gjatë pandemisë.

Published

on

Nga Andrea Walton

Pandemia e Covid-19, është një emergjencë globale shëndetësore, e cila po zgjat prej gati 2 vjetësh. Kjo sëmundje ka simptoma të sakta dhe shenja klinike. Por për shkak të rëndësisë së supozuar sociale, ajo nuk kufizohet vetëm në prekjen e atyre që janë të infektuar nga koronavirusi.

Në këtë moment ekzistojnë në fakt 2 pandemi paralele: e para ka të bëjë me shëndetin fizik, ndërsa e dyta me atë mendor. Kufizimet e vendosura për të frenuar përparimin e virusit, kanë pasur dhe kanë një kosto shumë të madhe psikike.

Falimentimet e bizneseve, pushimet nga puna, krizat, ëndrrat e parealizuara, dhe jeta e përditshme tejet e ndërlikuar, i kanë hapur rrugën depresionit. E keqja e errët, që ka gjetur një terren pjellor në këto situata të vështira, i ka përkeqësuar kushtet e mëparshme dhe është përhapur më tej. Është një pandemi e heshtur, por jo më pak shkatërruese se tjetra.

Studimi i “The Lancet”

Një përmbledhje sistemike e botuar së fundmi në revistën e njohur mjekësore “The Lancet”, që shqyrtoi dhjetëra kërkime të publikuara muajt e fundit, konfirmoi frikën e shprehur nga shumë ekspertë. Dominimi i rasteve të depresionit të madh u rrit me 27.6 për qind në të gjithë botën gjatë vitit 2020, pikërisht për shkak të pandemisë.

Bëhet fjalë për 53.2 milionë raste të reja, që përfshinin më shumë gra (+30 për qind) sesa burra (+24 për qind), dhe kjo për arsye lehtësisht të kuptueshme. Gratë e kanë humbur punën më shpesh se burrat, u është dashur të mbështesin më shpesh anëtarët e tjerë të familjes, dhe kanë qenë gjithashtu viktima të dhunës në familje. Të rinjtë e moshës 20-24 vjeç, janë më të prekurit për shkak të pasojave mbi raportet shoqërore dhe punësimin. Nga ana tjetër, të vegjlit u prekën shumë nga mbyllja e shkollave.

Shëndeti mendor është në rrezik

Shumë vende evropiane, po përjetojnë një rritje drastike të kërkesës për ndihmë nga psikologët dhe psikiatrit, si nga ata që kishin probleme përpara pandemisë, ashtu edhe nga ata që nuk i kishin përjetuar kurrë ato.

“Ajo që kemi mësuar nga kjo pandemi, është se të gjithë janë të prekshëm, dhe se efektet e Covid-19 janë të ngjashme me ato të çrregullimit post-traumatik nga stresi, PTDS”- thotë dr.Natasha Acopardi-Muskat, një zyrtare e degës evropiane të Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

Ajo thekson se “ka ende kohë për të parandaluar pasojat më të këqija”, duke u siguruar që shqetësimet e atyre që janë prekur më pak se të tjerët, të jenë të përkohshme dhe të kufizuara në një periudhë të shkurtër të jetës së tyre.

“Covid-19 është problematik për të gjithë shoqërinë, por kjo sëmundje na ka bërë të reflektojmë mbi atë që duhet ndryshuar. Paradokaslisht, shëndeti mendor mund të përfitojë nga kjo situatë”- thekson Acopardi-Muskat.

Pandemia ka nxjerrë në pah mungesa të dukshme në shërbimet psikiatrike në Bashkimin Evropian.

Këtu përfshihet qasja në një kujdes shëndetësor që të jetë i përballueshëm, cilësor dhe i ofruar në kohën e duhur. Sistemet e kujdesit shëndetësor, kanë mungesë të psikiatërve dhe punonjësve socialë, ndërsa pacientët nuk marrin në shumë raste informacionin e saktë.

Një panoramë shqetësuese

Armando Kocutto, president i Urdhrit të Psikologëve në rajonin e Kampanjës në Itali, bëri ​​një paralajmërim alarmant për të ardhmen. Siç raportohet nga Fondacioni Veronezi, shërbimi kombëtar shëndetësor, duhet të përgatitet për “efektet e mëdha psikologjike negative që  burojnë nga pandemia, me simptoma të tilla si ankthi dhe depresioni”.

Sipas Kocutos, në fillim i duhet kushtuar vëmendje segmenteve më të brishta të popullsisë si fëmijët, adoleshentët, të moshuarit dhe personat me aftësi të kufizuara. Pandemia mund të gjenerojë shqetësime të forta emocionale, pasi është një ngjarje traumatike që sjell stres jofunksional.

Brishtësia dhe pasiguria, të cilat në disa raste mund të çojnë në hipokondri, kanë një bazë racionale, e cila megjithatë rriten në mënyrë të ekzagjeruar tek ata që vuajnë prej saj. Izolimi social prodhon ndryshime fiziologjike dhe sociale si reduktimi i aktivitetit fizik, ndryshimet në dietë, ekspozimi ndaj dritës së diellit, reduktimi i marrëdhënieve ndër-personale dhe reduktimi i përvetësimit të aftësive sociale. Këta faktorë, mund të çojnë në zhvillimin e ankthit dhe depresionit, të përforcuar nga stimuj të jashtëm negativ, si alarmizmi i gjeneruar shpesh nga disa media. / “Il Giornale” – Bota.al

Lajmet

Ekipi përfaqësues i Kosovës gati për sfidën ndërkombëtare në Panama

Published

on

Ekipi përfaqësues i Kosovës ka filluar përgatitjet për garën ndërkombëtare më të madhe të robotikës, First Global Challenge, që do të mbahet këtë muaj në Panama. Për disa muaj, ata kanë punuar intensivisht në laboratorët e mekatronikës në UBT për të përfaqësuar Kosovën në këtë kompeticion prestigjioz.

Përmes mbështetjes së UBT-së, Kosova do të jetë pjesë e një gare me mbi 180 shtete nga e gjithë bota. Ky ekip i pasionuar, i përbërë nga të rinj të talentuar në shkencë, teknologji, inxhinieri dhe matematikë, do të testojë aftësitë e tij në fushën e robotikës.

Mentorja e ekipit, Elita Hajrizi, tregon se përgatitjet janë në fazën përfundimtare dhe se ekipi ka ndërtuar robotin inovativ që do të prezantohet në First Global Challenge 2025.

“Pjesëmarrja e Kosovës në këtë garë ndërkombëtare është një ndjenjë e jashtëzakonshme. Të shohësh vendin tënd të përfaqësuar në një event kaq të madh është një moment krenarie, dhe tani që jemi në fazën përfundimtare të përgatitjeve, po e shijojmë çdo hap të këtij udhëtimi emocionues”, tha Elita Hajrizi, mentore e ekipit.

Tema e këtij viti do të fokusohet në zhvillimin e zgjidhjeve për ruajtjen e ekuilibrit të biodiversitetit dhe për luftimin e ndryshimeve klimatike, duke kontribuar kështu në përpjekjet globale për mbrojtjen e mjedisit.

Për më tepër, UBT është vlerësuar me medalje të artë për kontributin e tij në First Global Challenge, si dhe për mbështetje të vazhdueshme për zhvillimin e STEM (Shkencë, Teknologji, Inxhinieri dhe Matematikë) në të gjithë botën.

Continue Reading

Lajmet

UBT organizon Konferencën Ndërkombëtare të Dizajnit të Integruar – ICID 2025

Published

on

UBT do të organizojë Konferencën Ndërkombëtare të Dizajnit të Integruar (ICID 2025), një ngjarje prestigjioze që mbledh profesionistë, studiues dhe krijues nga mbarë bota për të ndarë ide, përvoja dhe risitë më të fundit në fushën e dizajnit bashkëkohor.

Kjo konferencë do të shërbejë si një platformë ndërdisiplinare ku krijimtaria, kërkimi shkencor dhe teknologjia ndërthuren për të formësuar të ardhmen e dizajnit dhe të mendimit kreativ.

Një nga qëllimet kryesore të ICID 2025 është promovimi i rolit të studentëve si gjenerata e re e dizajnerëve, duke i përfshirë ata aktivisht në diskutime, prezantime dhe sesione interaktive që nxisin mendimin kritik, bashkëpunimin dhe inovacionin.

Në kuadër të konferencës, pjesëmarrësit do të kenë mundësi të ndjekin:

  • Diskutime inspiruese me ekspertë të njohur vendorë dhe ndërkombëtarë
  • Prezantime të punimeve shkencore e profesionale
  • Mundësi rrjetëzimi për bashkëpunime akademike dhe profesionale

ICID 2025 pritet të jetë një ngjarje që frymëzon, lidh dhe nxit zhvillimin e dizajnit të integruar në nivel global, duke e pozicionuar UBT-në edhe një herë si qendër lidere të inovacionit dhe edukimit bashkëkohor në rajon.

Continue Reading

Rajoni

Rektori Hajrizi në takim me drejtuesit e Shkollës së Aviacionit, SevenAir

Published

on

Në një takim të rëndësishëm, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, dhe z. Alexandre Alves, Administrator i Shkollës së Aviacionit SevenAir, diskutuan për mundësitë e bashkëpunimit mes dy institucioneve.

Fokus i veçantë ishte instalimi i avionëve simulues në Kosovë, si dhe certifikimi dhe trajnimet profesionale për mirëmbajtjen e avionëve.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë e zhvillimit të këtij programi të përbashkët, i cili do të ndihmojë në përgatitjen e pilotëve të rinj në përputhje me kërkesat e mëdha të tregut të punës në këtë profesion të fisnik.

Ndërkohë, z. Alves shprehu interesin e tij dhe të kompanisë SevenAir për të krijuar një marrëdhënie specifike me UBT në fushën e aviacionit dhe mirëmbajtjes së pajisjeve aeronautike, duke shprehur besimin se ky bashkëpunim do të sjellë rezultate të jashtëzakonshme!

Continue Reading

Lajmet

Rektori Hajrizi viziton kompaninë lider të prodhimit të vajit të ullirit dhe verërave në Portugali

Published

on

Gjatë qëndrimit të tij në Beja, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, pati nderin të vizitojë një nga kompanitë më të njohura në prodhimin e vajit të ullirit dhe verërave në Portugali – Figueirinha.

Në këtë takim, ai u prit nga CEO Filipe Cameirinha, i cili shprehu gatishmërinë për të krijuar sinergji bashkëpunimi ndërmjet UBT-së dhe sektorit të agrobiznesit dhe teknologjisë ushqimore.

Ky bashkëpunim ka për fokus të veçantë t’i jepet laboratori për institutin e hulumtimeve mbi verën të themeluar në UBT, si dhe mundësitë që studentët të zhvillojnë vizita pune dhe praktike, sidomos gjatë periudhës së vjeljeve.

Kjo vizitë nënvizon angazhimin e UBT-së për të forcuar lidhjet me sektorin privat, si brenda vendit ashtu edhe jashtë tij, duke hapur kështu horizonte të reja për edukim dhe inovacion në fushën e agrobiznesit!

Continue Reading

Të kërkuara