Nën organizimin e Qendrës Kosovare për Diplomaci, u zhvillua konferenca ndërkombëtare për ndikimin e gjykimeve të krimeve të luftës në hapësirat e ish-Jugosllavisë, në ndërtimin e paqes në shtetet ballkanime. Kjo konferencë u organizua në kuadër të projektit NO-OBLIVION.  

Ky projekt udhëhiqet nga European Association of Social Innovation (Rumani) në bashkëpunim me partnerë të ndryshëm ndërkombëtarë, përfshirë IPS Innovative Prison Systems (Portugali), Victim Support Europe (Belgjikë), Camino (Gjermani), Documenta (Kroaci), Komitetin e Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Serbi, Qendrën për Studime të Sigurisë (Bosnje dhe Hercegovinë), si dhe Qendrën Kosovare për Diplomaci (Kosovë).

Në këtë tryezë, profesori i UBT-së, Prof. Avni H. Alidemaj nga Departamenti i Shkencave Politike, elaboroi rëndësinë e shpalosjes të së vërtetës nga perspektiva e viktimave dhe e të mbijetuarve të luftës e cila është duke u ngulfatur nga narrativa politike dhe ajo gjyqësore. Alidemaj theksoi gjithashtu se gjykimi i krimeve të luftës ka dështuar të adresojë mosndëshkueshmërinë e kryerësve të këtyre krimeve, duke u politizuar me qëllim të krijimit të një balance të paqartë mes viktimës dhe agresorit.

Numri i krimeve të kryera ndaj popullatës civile në Kosovë (pjesa dërmuese të përkatësisë shqiptare) është në shpërputhje të madhe me dënimet e shqiptuara ndaj kryesve të veprave (krimeve të luftës). Në këtë konferencë, Profesori Avni H. Alidemaj është asistuar edhe nga kolegu i tij nga Departamenti i Studimeve të Sigurisë, Prof. Alban Maliqi.

Po ashtu është potencuar se pjesa dërmuese e kosovarëve nuk do të kenë mundësi ta mbyllin këtë kapitull të jetës së tyre pa gjykimin e krimeve të luftës dhe shpalosjes së vërtetës rreth luftës së fundit, si parakusht për ndërtimin e paqes dhe së ardhmes prosperuese të rajonit. Për ata që e njohin këtë rajon, nuk është duke u shtjelluar e kaluara e dhimbshme, por përmes këtyre aktiviteteve është duke u formësuar e ardhmja e këtij rajoni.

Një tjetër aspekt i rëndësishëm që u diskutua në këtë konferencë ishte juridiksioni universal dhe nevoja për ndjekjen penale të krimeve të luftës përmes mekanizmave ndërkombëtarë. Pjesëmarrësit nënvizuan se kjo është një mundësi e rëndësishme për të siguruar drejtësi për viktimat dhe për të kontribuar në proceset e pajtimit dhe paqes në rajon.

Në përfundim të diskutimeve, u theksua se përmes aktiviteteve të tilla dhe ndërmarrjes së hapave të duhur drejt drejtësisë, mund të arrihet një paqe e qëndrueshme në rajon, duke u dhënë mundësinë të gjithë popujve të Ballkanit të rindërtojnë besimin dhe bashkëpunimin ndërmjet tyre./UBTNews/

Java e kuzhinës italiane në botë u shënua në mënyrë të veçantë në Parkun Shkencor Inovativ të UBT-së në Lipjan, ku u zhvillua një aktivitet me pjesëmarrjen e Rektorit të UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, Ambasadorit të Italisë në Kosovë, Antonello De Riu, si dhe studentëve dhe profesorëve të UBT-së.

Ky organizim i veçantë synonte të promovonte traditën e pasur të kuzhinës italiane dhe ndikimin e saj në fushën e shëndetit dhe mirëqenies njerëzore.

Në kuadër të aktiviteteve, u mbajt një punëtori e titulluar “Ristoceutics: nga ushqimet e dietës mesdhetare, tek vakte të shijshme dhe funksionale për shëndetin tonë”. Ky aktivitet u fokusua në lidhjen mes ushqimeve mesdhetare dhe efekteve pozitive që ato kanë për shëndetin e njeriut, duke u theksuar rëndësia e ushqimeve funksionale që jo vetëm që janë të shijshme, por kontribuojnë gjithashtu në ruajtjen e shëndetit dhe përmirësimin e mirëqenies.

Në fjalën e tij gjatë aktivitetit të shënuar, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi rëndësinë e aktiviteteve të tilla për zhvillimin e bashkëpunimeve ndërkombëtare dhe për promovimin e vlerave kulturore dhe edukative. Ai nënvizoi se këto organizime janë mundësi e shkëlqyer për të rritur ndërveprimin mes institucioneve akademike dhe diplomacisë, duke kontribuar në forcimin e lidhjeve mes kombit shqiptar dhe atij italian. Rektori Hajrizi theksoi gjithashtu se UBT vazhdon të mbajë një rol të rëndësishëm në promovimin e edukatës cilësore dhe zhvillimin e aktiviteteve që përfshijnë aspekte të rëndësishme të shoqërisë dhe kulturës.

“Aktivitete të tilla janë një mundësi për të promovuar jo vetëm traditat tona të pasura, por edhe për të forcuar bashkëpunimin ndërkombëtar, duke ofruar mundësi të reja për studentët dhe profesionistët në fushat e ndryshme,” theksoi Rektori Hajrizi gjatë fjalimit të tij.

Ambasadori i Italisë në Kosovë, Antonello De Riu, po ashtu vuri në dukje rëndësinë e promovimit të traditave të shëndetshme dhe ndikimin pozitiv që ato kanë në formimin e një shoqërie më të shëndetshme dhe më të informuar.

Aktiviteti shërbeu si një platformë për të nxitur ndërveprimin dhe shkëmbimin e njohurive mes studentëve, profesorëve dhe institucioneve të ndryshme, si dhe për të inkurajuar përdorimin e ushqimeve të shëndetshme dhe funksionale për një jetë të shëndetshme. Ky organizim i mbështetur nga Ambasada e Italisë në Kosovë dhe UBT-ja, pasuron aktivitetet që synojnë zhvillimin e mëtejshëm të edukimit dhe promovimin e traditave të ndryshme kulinarie ndërkombëtare./UBTNews/

Profesori i UBT-së, Edon Maliqi, është bashkëautor i një studimi shkencor të rëndësishëm, i cili është botuar së fundmi në revistën ndërkombëtare Environmental Monitoring and Assessment. Titulli i punimit është “Monitoring Heavy Metals and Spatial Analysis Using Pollution Indices and Cartographic Visualization: A Case Study in Kosovo”, dhe është realizuar në bashkëpunim me Kaltrina Jusufin, Almë Ejupin dhe Skender Demakun.

Ky studim trajton problemet mjedisore që përballen shqiptarët, duke nxjerrë në pah ndikimin e aktiviteteve antropogjenike në ndotjen e mjedisit dhe degradimin e burimeve natyrore. Pjesë e studimit është vlerësimi i ndotjes me metale të rënda në liqenin Henci dhe në tokat përreth tij, duke analizuar koncentrimet e metalëve të rënda të tilla si bakri (Cu), kadmiumi (Cd), plumbi (Pb), nikeli (Ni), kromi (Cr), manganezi (Mn) dhe hekuri (Fe) në ujin, sedimentet dhe tokat përreth liqenit.

Për matjen e këtyre metalëve, është përdorur teknologjia e avancuar Inductively Coupled Plasma-Optical Emission Spectrometry (ICP OES), një metodë që siguron rezultate të sakta dhe të besueshme. Studimi përfshin gjithashtu përdorimin e Indeksit të Metalëve të Rënda (HMI) dhe Faktorëve të Kontaminimit (CF), për të vlerësuar ndotjen në rajon në mënyrë të plotë.

Një nga elementët kyç të punimit është përdorimi i GIS (Sistemit të Informacionit Gjeografik) për zhvillimin e hartave tematike, të cilat ilustrojnë shpërndarjen hapësinore të ndotjes, duke përdorur teknika interpolimi me një rezolucion hapësinor prej 10 metrash. Këto harta ofrojnë një analizë të detajuar të modeleve të ndotjes dhe mund të shërbejnë për ndihmën në hartimin e politikave dhe kuadrave rregullatorë për mbrojtjen e mjedisit.

Në përfundim, rezultatet e studimit tregojnë se uji i liqenit Henci ka një ndotje të lehtë me disa koncentrime të metaleve të rënda (Cu, Zn, Cd, Pb dhe Ni), të cilat kalojnë kufijtë e rekomanduar nga EPA (Agjencia e Mbrojtjes së Mjedisit të SHBA) dhe WHO (Organizata Botërore e Shëndetësisë). Megjithatë, mostrat e sedimentit dhe tokës përreth liqenit nuk tregojnë nivele shqetësuese të ndotjes.

Këto gjetje theksojnë nevojën për monitorim të vazhdueshëm dhe për zbatimin e masave rregullatore për të adresuar sfidat mjedisore. Siç theksohet në punim, studimi është një thirrje për autoritetet që të ndërmarrin veprime konkrete për të parandaluar ndotjen dhe për të përmirësuar menaxhimin e mbetjeve, duke garantuar një mjedis më të pastër dhe të shëndetshëm për qytetarët e Kosovës.

Ky studim është një kontribut i rëndësishëm në fushën e kërkimit shkencor për monitorimin mjedisor dhe përdorimin e teknologjive moderne në vlerësimin e ndotjes, duke ofruar një bazë të fortë për zhvillimin e politikave të qëndrueshme mjedisore në Kosovë dhe rajon./UBTNews/

Studimin shkencor mund ta lexoni në: https://doi.org/10.1080/15320383.2024.2430268 

Shfaqja teatrale “Një vrasje e vogël aksidentale”, një produksion i Teatrit të Qytetit “Muharrem Qena” në Mitrovicë, ka arritur një sukses të madh ndërkombëtar duke u bërë pjesë e festivalit prestigjioz Sharm el-Sheikh International Theater Festival, një nga ngjarjet më të mëdha dhe të rëndësishme të teatrit në botë. Ky festival, i njohur për grumbullimin e teatrove më të mirë nga mbarë bota, ka radhitur këtë vit mbi 4000 aplikime, duke e bërë konkurrencën shumë të fortë dhe prestigjioze.

Shfaqja është bazuar në veprën e autorit të njohur Jean Pierre Martinez dhe është drejtuar nga regjisorja Marigona Bekteshi Ferati, profesoreshë në UBT. Me këtë shfaqje, Teatri i Qytetit “Muharrem Qena” po konkuron me teatro të njohura dhe me renome ndërkombëtare, duke e vendosur atë në një pozicion të shkëlqyer në skenën teatrale globale. Ky është një hap i rëndësishëm për teatrot e Kosovës, duke u bërë pjesë e një ngjarjeje kaq të madhe dhe prestigjioze.

Një moment i veçantë i këtij festivali ishte kur aktorja e talentuar Qendresa Kajtazi mori çmimin për “Aktoren më të mirë të festivalit”, një arritje që jo vetëm që e nderon atë, por është një sukses i madh për të gjithë Teatrin e Qytetit “Muharrem Qena” dhe për teatrin kosovar. Ky çmim tregon nivelin e lartë të performancës dhe profesionalizmit të aktorëve të shfaqjes, duke vërtetuar se artistët nga Kosova po arrijnë të shpërthejnë në skenat ndërkombëtare.

Përveç aktorëve të talentuar dhe regjisores, shfaqja ka një tjetër element të rëndësishëm që ka kontribuar në suksesin e saj: kostumet e shfaqjes, të cilat janë krijuar nga Profesoresha e UBT-së, Aferdita Statovci. Puna e saj ka sjellë kostume të ngjyrosura dhe tërheqëse, duke i dhënë shfaqjes një pamje vizuale të jashtëzakonshme dhe duke e bërë edhe më të veçantë këtë produksion.

Suksesi vjen si rezultat i angazhimit dhe punës së palodhur të gjithë ekipit të shfaqjes, i cili ka arritur të prezantojë një teatër cilësor dhe të fitojë vëmendjen e audiencës ndërkombëtare. Ky hap përpara është një arritje e madhe për zhvillimin e kulturës dhe artit teatror shqiptar, duke e vendosur Teatrin e Qytetit “Muharrem Qena” në hartën e teatrove më të njohur dhe të respektuar në nivel global./UBTNews/