Lajmet
Stresi i “mirë” dhe ai i “keq”, si t’i dalloni dhe mbani nën kontroll?
Stresi akut, stresi akut episodik dhe stresi kronik janë tri llojet më të njohura të stresit.
Published
2 years agoon
By
UBT.NewsStresi ka një ndikim të fortë mbi trupin dhe psikikën tonë. Megjithatë, ekziston një lloj stresi “i mirë” që është i dobishëm për jetën, pasi shkakton atë shpërthim energjie që ju ndihmon të përballoni sfidat e përditshme. Stresi ndikon fuqishëm në funksionet tona psikike dhe jetësore.
Stresi “i dëmshëm”, është ai që ndikon në mënyrë kronike tek ne, ndërsa stresi që e përjetojmë për një kohë të shkurtër, sjell përfitime të mundshme shëndetësore. Stresi që mund ta përkufizojmë si “i mirë” kthehet në një stres “të keq” kur bëhet kronik ose ekstrem.
Që të dyja ndikojnë në jetën e një njeriut, por ndryshimin e bën mënyra se si menaxhohen ato. Stresi akut, ai që ka një kohëzgjatje të kufizuar (nga disa minuta në disa orë), e rrit energjinë dhe mprehtësinë mendore. Ai është një “zile zgjimi” thelbësor në rastet e situatave të rrezikshme.
Pasi na lejon të reagojmë shpejt në praninë e një rreziku. Por mund të jetë gjithashtu i dobishëm në situata jo të rrezikshme. Në këtë rast, mund të shërbejë si një motivues duke na nxitur të japim më të mirën tonë, për shembull në një intervistë pune, apo gjatë një aktiviteti sportiv.
Ky lloj stresi është i lidhur me mekanizmin “lufto ose vrapo”, që i ka lejuar speciet njerëzore të qëndrojnë gjallë dhe të evoluojnë përgjatë shekujve. Të rrahurat e zemrës rriten, frymëmarrja bëhet më e shpejtë, muskujt tkurren dhe truri fillon të zhvillojë strategji.
Është një lloj stresi funksional i mbijetesës, që e pushon ndikimin e tij tek ne, pasi të ketë kaluar rreziku apo situata ndaj së cilës duhet të reagojmë. Por nëse kjo gjendje tensioni vazhdon (siç ndodh tek shumë njerëz), ajo bëhet e dëmshme dhe shpesh e dobëson gjendjen tonë fizike dhe mendore. Meqë stresi është pjesë e jetës, pasi lidhet me ngjarjet e përditshme, është e rëndësishme të mësoni se si ta menaxhoni atë.
Janë tri llojet më të njohura të stresit:
Stresi akut
Këtu përfshihet lloji më i zakonshëm të stresit, atë me të cilin duhet të përballemi çdo ditë. Ai shfaqet si pasojë e një ngjarjeje destabilizuese apo e një sfide të afërt. Në teori, sapo ngjarja të përfundojë apo të jetë tejkaluar sfida, funksionimi i trupit tonë dhe nivelet fiziologjike duhet të kthehen në normalitet.
Ky lloj stresi nuk është i dëmshëm sepse e përshpejton kohën e reagimit, përmirëson aftësitë për zgjidhjen e problemeve, stimulon kujtesën dhe e forcon sistemin imunitar. Nga ana tjetër stresi akut, ndahet në ‘eustress’ dhe ‘distress’. I pari lidhet me ngjarje pozitive që ndodhin në jetë (martesa, diplomimi, ardhja në jetë e fëmijëve, promovimi në detyrë etj), ndërsa i dytilidhet kryesisht me ngjarje shqetësuese (debate, humbje, situata traumatike).
Që të dyja ndikojnë në trupin e njeriut, por e bëjnë këtë në mënyra të ndryshme. Edhe pse stresi akut nuk është i dëmshëm në një periudhë afatshkurtër, dhe nëse ndodh vetëm një herë, episodet e përsëritura të stresit akut mund të kenë efekte të dëmshme.
I tillë është rasti i punonjësve në sistemin shëndetësor apo i ushtarakëve të përfshirë në situata kërcënuese për jetën. Episodet e përsëritura të stresit akut, mund të nxisin fillimin e çrregullimit të stresit post-traumatik ose gjendjeve të tjera të rënda ankthi dhe depresioni.
Stresi akut episodik
Është rezultat i episodeve të vazhdueshme të stresit akut, që karakterizon disa njerëz të cilët kryejnë punë të caktuara apo që i duhet të menaxhojnë dinamika komplekse (menaxherë, mjekë, ushtarë, prindër me familje të mëdha). Situatat e jetës kanë një fillim dhe një fund, por skenari stresues është gjithmonë i njëjti.
Situatat e vazhdueshme që janë të vështira për t’u menaxhuar, çojnë në shqetësime të vazhdueshme mbi atë që do të ndodhë duke ushqyer mendime negative, që e nxisin trupin të përjetojë stres edhe nëse nuk realizohen skenarët negativë. Këto janë rastet në të cilat me kalimin e kohës, stresi akut episodik mund të ndikojë në mirëqenien tonë.
Stresi kronik
Grumbullohet me kalimin e viteve dhe ndikon shumë tek ne, prandaj ky lloj stresi është më edhe më i dëmshmi. Një perceptim i vazhdueshëm i të qenit sëmurë, një perceptim i fortë se gjërat janë jashtë kontrollit:ndihma ndaj një personi të dashur, papunësia, mungesa e një partneri, një patologji kronike apo e lindur, janë të gjitha situata që mund të çojnë tek stresikronik.
Nëse nuk trajtohet siç duhet, stresi kronik mund të dëmtojë zona të ndryshme të trupit tonë,duke na bërë më të dobët dhe për këtë arsye të prirur ndaj sëmundjeve fizike. Ai e dobëson sistemin imunitar, duke na bërë më të prirur ndaj sëmundjeve virale.
Po ashtu, ai ka një ndikim të fortë në të gjitha sistemet që janë të rëndësishme për mirëqenien tonë, nga ato të frymëmarrjes dhe kardiovaskulare, tek muskuloskeletore, endokrine apo gastrointestinale. Edhe pse është pjesë e jetës sonë, nuk duhet domosdoshmërisht që të kthehet në diçka që krijon çdo herë siklet.
Gjëja kryesore është ta parandaloni që ajo të bëhet kronike. Veprimi mbi shkakun që gjeneron stresin, është mënyra më e mirë për ta kapërcyer atë. Por nëse kjo nuk është e mundur, është e dobishme të zhvillohen strategji për ta menaxhuar atë.
Për shembull, krijimi dhe ruajtja e një rrjeti të mirë mbështetësish, miqsh dhe familjarësh, duke provuar teknikat e relaksimit, duke e reduktuar ngarkesën në punë apo aktivitetet e përditshme, dhe duke pasur një mënyrë jetese të shëndetshme me ushqim të mirë dhe aktivitet fizik të vazhdueshëm.
Lajmet
KPM i quan të pavërteta informacionet se kanë planifikuar shkarkimin e kryetarit
Published
3 days agoon
January 17, 2025By
UBTNewsAnëtarët e Komisionit të Pavarur për Media kanë demantuar raportimet në rrjete sociale se KPM ka planifikuar të shkarkojë kryetarin e KPM-së, duke thënë se janë të rreme dhe propagandë. Ndërsa, kanë thënë se ditëve në vijim do të marrin masa për këtë.
Kryetari Jeton Mehmeti gjatë mbledhjes së parë për këtë vit, tha se kjo është edhe mbledhja e fundit për të si kryetar, pasi mandati i tij përfundon këtë muaj.
“Kjo është mbledhja e parë për këtë vit, mbase edhe e fundit për mua si kryetar i KPM-së me qenë se me 21 janar përfundon edhe mandati im, të cilin ma ka dhënë Kuvendi i Republikës së Kosovës”, tha Mehmeti.
Anëtari i KPM-së Besnik Berisha ka thënë se si pikë e rendit të ditës duhet të jetë zgjedhja e kryetarit të ri pasi më 21 janar skadon mandati i kryetarit aktual.
“Meqë po e dimë se mandati i kryetarit skadon më datën 20 janar, mendoj se ne si KPM duhet të ofrojmë një zgjidhje që të sigurojmë se KPM-ja të ketë kryesine edhe pas kësaj date. Andaj, propozoj që me agjendë si pika parë pas miratimit të procesverbalit të jetë plotësim-ndryshimi i rregullores së punës, me qëllim mundësimin e zgjedhjes së kryetarit pasa të mbesë KPM pa kuorum si dhe pastaj sigurimi vazhdimësisë së punës së kryesisë së KPM-së si pikë tjetër me të cilën ne do të kemi mundësinë po shpresoj të zgjedhim kryesine e re sa kemi mundësi. Pas datës 20, KPM rrezikon të mbetet pa kryetar dhe nënkryetar, dhe e prek deri diku funksionalitetin e KPM-së. Kemi shumë obligime tjera me të cilën rëndësia e kryetarit është evidente dhe duhet që KPM nëse ka mundësi të ketë kryetarin dhe të mos mbetet pa kryetar dhe nënkryetar. Po ashtu ka edhe një çështje tjetër, askush nuk e ka pas në plan të shkarkojë kryetarin e KPM-së, e as nuk ka kuptim kjo, kjo është e befasishme, por të gjithë ata që kanë lansuar këtë lajm t’i kthehen vetes si kanë rënë në këtë lajthitje dhe të shikon se kush po dezinformon. Ky është shqetësimi jonë që besoj se do të trajtojmë në ditët në vijim”, tha Berisha.
Edhe anëtari tjetër Fitim Veliu është shprehur i shqetësuar me raportimet kinse KPM ka planifikuar shkarkimin e kryetarit.
“Shpreh shqetësimin tim të thellë për dezinofrmatat që sot kur u zgjova pash në Facebook nga analistë të mediave, që për mendimin tim nuk kanë lidhje me analistë të mediave, pasi kur nuk ka asnjë informatë ka e ka marrë atë, për mendimin tim ai është pseudo-gazetar. Të thuhet se KPM po planifikon shkarkimin e kryetarit pa e pasur asnjë informatë zyrtare është tepër e ulet dhe jo kredibile… Kemi paraparë që KPM të mos e lëmë pa kryetar meqë kemi këtë kuorum”, tha ai.
Edhe anëtarja tjetër në këtë institucion, Luljeta Aliu ka mbështetur kërkesën e kolegëve të saj.
“Edhe unë i përkrah kërkesat e dy kolegeve, që ka qenë edhe kërkesë prej më herët, një çështje të cilën e kemi diskutuar edhe me vetë kryetarin dhe nënkryetarin dhe jemi dakorduar që kjo të jetë mënyra e veprimit. KPM është institucion i pavarur kushtetues dhe të mbes pa kryetar është goxha keq…Për ata që kanë menduar, shkruar, janë shprehur se ky qenka vendim politik, mund të them se pikërisht ky informim është i njëanshëm dhe tendenca politike, më shumë bie propagandë, në këtë kohë,” tha ajo.
Derisa kryetari Mehmeti nuk u pajtua me propozimin e tyre. Ai tha se plotësim ndryshimi i rregullores të punës në bazë të ligjit për KPM kërkon konsultim publik.
“Unë nuk jam dakord me asnjërën prej tyre, plotësim-ndryshimi i rregullores së punës në bazë të ligjit për KPM kërkon konsultim publik…Pra, në bazë të rregullores së punës fillimisht zgjedhja e një kryetari të re duhet të bëhet në seancën vijuese pasi kryetarit aktual t’i skadojë afati, dhe argumenti se mund të mbetemi pa kryetar nënkupton po ashtu se me rregulloren e punës, anëtari më i vjetër i komisionit është përfaqësues i KPM-së me përgjegjësi ligjore, nuk ka kurrfarë problemi që anëtari më i vjetër të përfaqësojë KPM-në brenda dhe jashtë vendit dhe t’i kryejë obligimet tjera deri në konstituimin e ardhjes së anëtarëve të rinj të KPM-së”, tha Mehmeti.
Komisioni i Pavarur i Mediave (KPM) është organ kompetent për rregullimin, menaxhimin dhe mbikëqyrjen e spektrit të frekuencave të transmetimit në Kosovë.
Ai është themeluar në vitin 2005 dhe ka për përgjegjësi të mbajë një sistem të drejtë dhe të hapur për licencimin dhe rregullimin e shërbimeve mediale audiovizuele dhe menaxhimin e spektrit të frekuencave të transmetimit në pajtim me standardet më të mira ndërkombëtare
Lajmet
Arrestohen dy persona për keqpërdorim të kartelave bankare në Pejë
Published
3 days agoon
January 17, 2025By
UBTNewsPolicia e Kosovës sot ka zbatuar urdhër kontrollin e Gjykatës Themelore në Pejë, ku janë kontrolluar tri lokacione dhe janë arrestuar dy persona, me dyshime për veprat penale keqpërdorim të detyrës zyrtare, lëshimi i çeqeve pa mbulesë ose të rremë dhe keqpërdorimi i kartelave të bankës apo të kreditit.
Hetimet lidhur me rastin kishin filluar në muajin korrik 2024 me autorizim të Prokurorisë Themelore Pejë, me ç’rast janë aplikuar masat e veçanta të hetimit si dhe ka bërë grumbullimin e informatave të nevojshme, duke bashkëpunuar edhe me institucione tjera përmes të cilave është arritur të sigurohen dëshmi të arsyeshme për veprat panele.
Dy persona të dyshuar në këtë rast, një femër dhe një mashkull kosovarë, dyshohet se me qëllim të përfitimit të dobisë pasurore për vete kanë keqpërdorur kartelat bankare të disa personave dhe ua kanë tërhequr mjetet e përfituara nga skema pensionale. Tërheqja e parave dyshohet se ka ndodhur në vazhdimësi për disa muaj.
Gjatë kontrollit të lokacioneve janë gjetur dhe janë sekuestruar gjashtë kartela bankare në emër të personave të tjerë, një telefon, dokumentacion me rëndësi për procedurat hetimore, dy armë zjarri, një AK-47 dhe një armë e shkurtër për të cilat pas konsultimit me prokurorin e rastit është iniciuar rast i veçantë.
Personat e dyshuar janë intervistuar dhe me vendim të prokurorit janë dërguar në mbajtje deri 48 orë.
Lajmet
Osmani mirëpret angazhimin e misionit që do të monitorojë zgjedhjet në Kosovë
Published
3 days agoon
January 17, 2025By
UBTNewsPresidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, priti sot në takim një delegacion të Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, të kryesuar nga Petra Bayr, i cili do t`i vëzhgojë zgjedhjet e përgjithshme parlamentare të 9 shkurtit.
Presidentja Osmani shprehu mirënjohjen për mbështetjen e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE) ndaj institucioneve të Kosovës dhe mirëpriti angazhimin e këtij misioni, i cili për herë të parë do t`i monitorojë zgjedhjet në Kosovë.
Në takim u theksua se zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit 2025 janë zgjedhjet e para të rregullta që do të mbahen në përputhje me Ligjin e ri për Zgjedhjet e Përgjithshme, ndaj Presidentja vlerësoi këtë moment si një hap të rëndësishëm në përmirësimin e proceseve demokratike në vend.
Presidentja Osmani nënvizoi nevojën për një fokus të veçantë në përfaqësimin e grave në të gjitha fazat e procesit zgjedhor, sikurse edherespektimin e të drejtave të personave me aftësi të kufizuara, duke siguruar qasje të plotë dhe të barabartë në qendrat e votimit.
Më tej, Presidentja Osmani, ka potencuar se Republika e Kosovës mbetet e përkushtuar për t’u anëtarësuar në Këshillin e Evropës, ndaj do të vazhdojë ta fuqizojë mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe fuqizimin e sundimit të ligjit.
Lajmet
Rushiti: Nominimi për Çmimin Nobel për Paqe është vlerësim për Kosovën
Published
3 days agoon
January 17, 2025By
UBTNewsDrejtoresha e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, Feride Rushiti deklaroi se nominimi për Çmimin Nobel për Paqe është vlerësim për Kosovën.
Ajo tha se shpreson se ky nominim do të rris zërin ndërkombëtarisht të viktimave të dhunës seksuale.
Marrë parasysh kauzën e kësaj qendre, Rushiti tha se pret që Serbia do të tentojë të pengojë këtë proces.
“Ky çmim, ky nominim ka ardhur në befasi fare. Unë jam takuar me deputetin suedez para dy viteve. Çfarë nënkupton ky nominim për mua personalisht: mendoj që është një vlerësim jo vetëm për ne, por është një vlerësim për Kosovën”, tha ai.
Teksa foli për lobimin, ajo pret nga institucionet vendore të luajnë rolin e vet.
“Është një proces i ri për neve. Po besoj që institucionet duhet ta luajnë rolin e vet. Kam pranuar shumë urime dhe përkrahje nga politikanët”, shtoi ajo.
Blake Lively krahason veten me Khaleesi-n, fansat e “Game of Thrones” reagojnë negativisht
Gjykata Supreme miraton ligjin që e ndalon TikTok-un në SHBA
UBT përfaqësohet në Universitetin EMUNI për projektin inovativ COWEB
Rektori Hajrizi po merr pjesë në ceremoninë e 70-vjetorit të Universitetit të Salentos në Lecce të Italisë
KPM i quan të pavërteta informacionet se kanë planifikuar shkarkimin e kryetarit
Arrestohen dy persona për keqpërdorim të kartelave bankare në Pejë
Osmani mirëpret angazhimin e misionit që do të monitorojë zgjedhjet në Kosovë
Gaza, dhjetëra të vrarë nga sulmet izraelite që nga shpallja e marrëveshjes së armëpushimit
Mira Murati krijon kompaninë e Inteligjencës Artificiale, rekruton emra të njohur
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!