Lajmet

Stresi i “mirë” dhe ai i “keq”, si t’i dalloni dhe mbani nën kontroll?

Stresi akut, stresi akut episodik dhe stresi kronik janë tri llojet më të njohura të stresit.

Published

on

Stresi ka një ndikim të fortë mbi trupin dhe psikikën tonë. Megjithatë, ekziston një lloj stresi “i mirë” që është i dobishëm për jetën, pasi shkakton atë shpërthim energjie që ju ndihmon të përballoni sfidat e përditshme. Stresi ndikon fuqishëm në funksionet tona psikike dhe jetësore.

Stresi “i dëmshëm”, është ai që ndikon në mënyrë kronike tek ne, ndërsa stresi që e përjetojmë për një kohë të shkurtër, sjell përfitime të mundshme shëndetësore. Stresi që mund ta përkufizojmë si “i mirë” kthehet në një stres “të keq” kur bëhet kronik ose ekstrem.

Që të dyja ndikojnë në jetën e një njeriut, por ndryshimin e bën mënyra se si menaxhohen ato. Stresi akut, ai që ka një kohëzgjatje të kufizuar (nga disa minuta në disa orë), e rrit energjinë dhe mprehtësinë mendore. Ai është një “zile zgjimi” thelbësor në rastet e situatave të rrezikshme.

Pasi na lejon të reagojmë shpejt në praninë e një rreziku. Por mund të jetë gjithashtu i dobishëm në situata jo të rrezikshme. Në këtë rast, mund të shërbejë si një motivues duke na nxitur të japim më të mirën tonë, për shembull në një intervistë pune, apo gjatë një aktiviteti sportiv.

Ky lloj stresi është i lidhur me mekanizmin “lufto ose vrapo”, që i ka lejuar speciet njerëzore të qëndrojnë gjallë dhe të evoluojnë përgjatë shekujve. Të rrahurat e zemrës rriten, frymëmarrja bëhet më e shpejtë, muskujt tkurren dhe truri fillon të zhvillojë strategji.

Është një lloj stresi funksional i mbijetesës, që e pushon ndikimin e tij tek ne, pasi të ketë kaluar rreziku apo situata ndaj së cilës duhet të reagojmë. Por nëse kjo gjendje tensioni vazhdon (siç ndodh tek shumë njerëz), ajo bëhet e dëmshme dhe shpesh e dobëson gjendjen tonë fizike dhe mendore. Meqë stresi është pjesë e jetës, pasi lidhet me ngjarjet e përditshme, është e rëndësishme të mësoni se si ta menaxhoni atë.

Janë tri llojet më të njohura të stresit:

Stresi akut

Këtu përfshihet lloji më i zakonshëm të stresit, atë me të cilin duhet të përballemi çdo ditë. Ai shfaqet si pasojë e një ngjarjeje destabilizuese apo e një sfide të afërt. Në teori, sapo ngjarja të përfundojë apo të jetë tejkaluar sfida, funksionimi i trupit tonë dhe nivelet fiziologjike duhet të kthehen në normalitet.

Ky lloj stresi nuk është i dëmshëm sepse e përshpejton kohën e reagimit, përmirëson aftësitë për zgjidhjen e problemeve, stimulon kujtesën dhe e forcon sistemin imunitar. Nga ana tjetër stresi akut, ndahet në ‘eustress’ dhe ‘distress’. I pari lidhet me ngjarje pozitive që ndodhin në jetë (martesa, diplomimi, ardhja në jetë e fëmijëve, promovimi në detyrë etj), ndërsa i dytilidhet kryesisht me ngjarje shqetësuese (debate, humbje, situata traumatike).

Që të dyja ndikojnë në trupin e njeriut, por e bëjnë këtë në mënyra të ndryshme. Edhe pse stresi akut nuk është i dëmshëm në një periudhë afatshkurtër, dhe nëse ndodh vetëm një herë, episodet e përsëritura të stresit akut mund të kenë efekte të dëmshme.

I tillë është rasti i punonjësve në sistemin shëndetësor apo i ushtarakëve të përfshirë në situata kërcënuese për jetën. Episodet e përsëritura të stresit akut, mund të nxisin fillimin e çrregullimit të stresit post-traumatik ose gjendjeve të tjera të rënda ankthi dhe depresioni.

Stresi akut episodik

Është rezultat i episodeve të vazhdueshme të stresit akut, që karakterizon disa njerëz të cilët kryejnë punë të caktuara apo që i duhet të menaxhojnë dinamika komplekse (menaxherë, mjekë, ushtarë, prindër me familje të mëdha). Situatat e jetës kanë një fillim dhe një fund, por skenari stresues është gjithmonë i njëjti.

Situatat e vazhdueshme që janë të vështira për t’u menaxhuar, çojnë në shqetësime të vazhdueshme mbi atë që do të ndodhë duke ushqyer mendime negative, që e nxisin trupin të përjetojë stres edhe nëse nuk realizohen skenarët negativë. Këto janë rastet në të cilat me kalimin e kohës, stresi akut episodik mund të ndikojë në mirëqenien tonë.

Stresi kronik

Grumbullohet me kalimin e viteve dhe ndikon shumë tek ne, prandaj ky lloj stresi është më edhe më i dëmshmi. Një perceptim i vazhdueshëm i të qenit sëmurë, një perceptim i fortë se gjërat janë jashtë kontrollit:ndihma ndaj një personi të dashur, papunësia, mungesa e një partneri, një patologji kronike apo e lindur, janë të gjitha situata që mund të çojnë tek stresikronik.

Nëse nuk trajtohet siç duhet, stresi kronik mund të dëmtojë zona të ndryshme të trupit tonë,duke na bërë më të dobët dhe për këtë arsye të prirur ndaj sëmundjeve fizike. Ai e dobëson sistemin imunitar, duke na bërë më të prirur ndaj sëmundjeve virale.

Po ashtu, ai ka një ndikim të fortë në të gjitha sistemet që janë të rëndësishme për mirëqenien tonë, nga ato të frymëmarrjes dhe kardiovaskulare, tek muskuloskeletore, endokrine apo gastrointestinale. Edhe pse është pjesë e jetës sonë, nuk duhet domosdoshmërisht që të kthehet në diçka që krijon çdo herë siklet.

Gjëja kryesore është ta parandaloni që ajo të bëhet kronike. Veprimi mbi shkakun që gjeneron stresin, është mënyra më e mirë për ta kapërcyer atë. Por nëse kjo nuk është e mundur, është e dobishme të zhvillohen strategji për ta menaxhuar atë.

Për shembull, krijimi dhe ruajtja e një rrjeti të mirë mbështetësish, miqsh dhe familjarësh, duke provuar teknikat e relaksimit, duke e reduktuar ngarkesën në punë apo aktivitetet e përditshme, dhe duke pasur një mënyrë jetese të shëndetshme me ushqim të mirë dhe aktivitet fizik të vazhdueshëm. 

Lajmet

​Vdes një person nga aksidenti në rrugën Prishtinë-Podujevë

Published

on

By

Një person ka vdekur dhe katër të tjerë janë lënduar nga aksidenti që ka ndodhur mes një veture dhe traktori në rrugën Prishtinë-Podujevë.

Policia e Kosovës konfirmoi për KosovaPress se aksidenti ka ndodhur rreth orës 14:00.

Si pasojë e aksidentit në vendin e ngjarjes ka humbur jetën një person dhe janë lënduar katër të tjerë. Personat e lënduar janë dërguar për tretman mjekësor ndërkohë që me rastin po merret njësiti i trafikut rajonal”.

Continue Reading

Lajmet

Range Rover tashmë ka një logo të re

Published

on

Range Rover ka një logo të re. Megjithëse, një që nuk do ta shihni në një veturë.

Logo u shfaq kohëve të fundit për investitorët dhe është zhvilluar si një simbol për vendet ku nuk përshtatet shenja e njohur e markës si p.sh në një etiketë dhe brenda hapësirave të ngjarjeve ku një emblemë është më e përshtatshme.

Ndryshe, ajo që Range Rover po bën këtu nuk është pa precedent. BMW pesë vjet më parë debutoi një version të ri të logos së saj ikonike që e përdor në markë, por jo në vetura. Shumë marka makinash po debutojnë gjithashtu logo të reja.

Vetëm javën e kaluar, pamë për herë të parë logon e re të Bentley. Dhe Jaguar mori një logo të re si pjesë e transformimit total që është duke u zhvilluar aktualisht. Ky do të jetë një vit i madh për Range Rover, me mbërritjen e afërt të modelit kryesor tërësisht elektrik.

Do të duket identik me Range Rover-in e madh me benzinë. Logo dhe gjithçka.

Continue Reading

Lajmet

​KQZ miraton 566 kërkesa për ndërrim të qendrave të votimit

Published

on

By

Në mbledhjen e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve të mbajtur të enjten, më 10 korrik, u bë e ditur se është duke u zhvilluar periudha për ndërrimin e Qendrës së Votimit brenda komunës, për zgjedhjet lokale që do të mbahen me 12 tetor. Nga 28 qershori deri më 9 korrik 2025, janë pranuar 633 kërkesa – prej të cilave 566 janë aprovuar, ndërkaq 66 të tjera janë refuzuar.

Drejtori në Zyrën për Regjistrim, Certifikim dhe Kontrollin Financiar të Subjekteve Politike, Besnik Buzhala tha se janë refuzuar për shkak se nuk kanë bashkangjitur fotografinë e tyre duke mbajtur në dorë dokumentin identifikues.

Periudha e shërbimeve të votuesve e cila ka filluar me datë 28 qershor dhe deri dje me datë 9 korrik 2025 në orën 16:00 janë parashtruar gjithsej 633 kërkesa për ndërrimin e qendrës së votimit nga të cilat 566 janë aprovuar, ndërsa 66 janë refuzuar për shkak se votuesit nuk kanë bashkangjitur fotografinë së bashku me dokumentet identifikues në dorë”, tha Buzhala.

Po ashtu, anëtarët e KQZ-së, u njoftuan nga Buzhala edhe për periudhën e aplikimit online për certifikimin e subjekteve politike dhe kandidatëve të tyre, e cila ka filluar më 26 qershor dhe do të përfundojë më 13 gusht 2025.

Deri më tani, Zyra për Regjistrim, Certifikim dhe Kontrollin Financiar të Subjekteve Politike u ka krijuar qasje në platformën për certifikim 47 subjekteve politike të regjistruara, 6 iniciativave qytetare dhe 1 kandidati të pavarur.

Po ashtu periudha e aplikimit për certifikimin e subjekteve politike dhe kandidatëve të tyre që ka filluar me datë 26 qershor dhe do të përfundoj më 13 gusht 2025. I kemi shpërnda të gjitha të dhënat për hapjen e llogarive me qëllim të aplikimit për certifikim. Deri më datën 9 korrik 2025 janë hapur llogari të cilat janë aktive për 47 subjekte politike të regjistruara, gjashtë iniciativa qytetare dhe një kandidat të pavarur, totali i llogarive të hapura në total është 54”, tha Buzhala.

Anëtari i KQZ-së nga PDK-ja, Ilir Gashi, kërkoi nga Buzhala që në mbledhjen e radhës të ketë një raport shtesë për buxhetin shtesë për dërgimin e fletëvotimeve te qytetarët në diasporë, për të shikuar se a ka buxhet të mjaftueshëm.

Po bëhen pothuajse katër javë që keni dërguar një kërkesë shtesë në institucione të Kosovës për me nda një buxhet shtesë për faktin se në rregulloret tona, ne kemi parapa që fletëvotimet e qytetarëve tanë në diasporë tua dërgojmë secilit në shtëpitë e tyre. Ky operacion kërkon buxhet shtesë dhe është një operacion i cili ka për synim të kthimit të integritetit të procesit në diasporë. Prandaj unë mendoj që ju do të duhej në mbledhjen e radhës të na bini një raport shtesë të detajuar sa i përket kësaj çështje sepse mos ndarja e këtij buxheti nënkupton edhe mos mundësinë e realizimit ë këtij operacioni. Ju duhet të na tregoni se a do të mundemi t’i tërheqim fletëvotimet me një operator të suksesshëm apo do të përballemi me problematikën e njëjtë”, theksoi Gashi.

KQZ u njoftua se është përzgjedhur operatori fitues në procesin e prokurimit “Auditimi i raporteve financiare të fushatës së zgjedhjeve për Zgjedhjet për Kuvendin e Kosovës 2025”. Së shpejti, auditorët do të fillojnë auditimin e raporteve financiare të subjekteve politike dhe raportet e audituara do të publikohen nga KQZ.

Gjithashtu në këtë mbledhje u miratua edhe vendimi për çregjistrimin e partisë politike “Lëvizja për Bashkim” e cila ka paraqitur në Zyrën për Regjistrim, Certifikim dhe Kontrollin Financiar të Subjekteve Politike (ZRCKFSP) vendimin dhe dokumentacionin mbështetës për pushimin e të gjitha aktiviteteve politike.

Pas këtij vendimi, Zyra do të njoftojë Bankën Qendrore të Kosovës për bllokimin dhe deri në mbylljen e llogarisë bankare dhe Administratën Tatimore për fshirjen e numrit fiskal.

Continue Reading

Aktualitet

Ursula von der Leyen i mbijeton mocionit të mosbesimit

Published

on

Një mocion mosbesimi kundër presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen dhe vetë Komisionit dështoi të miratohej në Parlamentin e BE-së në Strasburg.

Ursula von der Leyen e Komisioni Evropian i mbijetuan votës së mosbesimit në Parlamentin Evropian, me 175 eurodeputetë që votuan në favor të mocionit të mosbesimit, 360 kundër, 18 abstenime. Votat në favor ishin më poshtë shumicës prej dy të tretash të të gjitha votave që mocioni të jetë i suksesshëm.

Von der Leyen, e cila nuk ishte e pranishme gjatë votimit, është e sigurt. Por votimi e ka dobësuar e ka lënë pikëpyetje mbi mbështetjen për agjendën e saj në Parlament. Grupi i Socialistëve dhe Demokratëve mori një premtim për buxhetin e ardhshëm afatgjatë në këmbim të mbështetjes së tyre, një premtim që do të vihet në provë javën e ardhshme kur propozimi i Komisionit duhet të publikohet.

Grupet e krahut të djathtë Patriotët për Evropën dhe Evropa e Kombeve Sovrane, plus shumë nga Konservatorët dhe Reformistët Evropianë dhe disa delegacione nga e Majta, votuan në favor të mocionit.

Continue Reading

Të kërkuara