Lajmet

Strategu amerikan Elbridge Colby: Pse Kina është më e rrezikshme se Rusia?

Nga Freddie Sayers

Published

on

“UnHerd”

Që nga shkrimi i Strategjisë Kombëtare të Mbrojtjes për presidentit Donald Trump në vitin 2018, Elbridge Colby është bërë një nga mendimtarët konservatorë më me ndikim në SHBA në lidhje me çështjet e mbrojtjes. Nëse një republikan fiton presidencën në vitin 2024 – qoftë Trump apo DeSantis – ai ka të ngjarë të jetë sërish në qendër të pushtetit. Gjatë bisedës tonë ai foli për një fokus krejtësisht të ndryshëm për ushtrinë amerikane: larg Ukrainës dhe drejt një konflikti me Kinën që ai beson se mund të ndodhë brenda vitit 2027.

Ju nuk jeni as plotësisht një izolacionist por as një mbështetës i një angazhimi maksimal të SHBA nëpër botë. Cili është vizioni juaj për strategjinë amerikane?

Perspektiva ime është se ekuilibri i duhur për Amerikën, por sigurisht edhe i një lëvizje politike të së djathtës së qendrës, është të pyesësh se çfarë është në interesin konkret të popullit amerikan. Nëse shihni shumicën e votuesve të Partisë Republikane, ata përbëhet nga amerikanë të klasës punëtore dhe të mesme. Unë nuk mendoj se politika jonë e jashtme u ka shërbyer atyre. Ne kemi pasur një politikë të jashtme maksimaliste që ka pasur pasoja katastrofike. Amerikanët janë realisht të lodhur nga “luftërat e përjetshme”.

Dhe çfarë është në interesin e tyre? Le ta fillojmë duke pyetur nëse Amerika është shumë e përkushtuar në mbrojtjen e Ukrainës…

Fokusi ynë kryesor duhet të jetë Kina. Ajo është shumë më e frikshme ekonomikisht, por tani po bëhet e tillë edhe ushtarakisht. Këtë e kam theksuar edhe në strategjinë kombëtare të mbrojtjes që hartova 5 vite më parë. Aktualisht ne jemi shumë të përqendruar tek Ukraina.

Unë nuk jam për ndërprerjen e ndihmës ndaj ukrainasve. Mendoj se ajo që bëri dhe po bën Rusia është shumë e keqe. Por nëse politika jonë e jashtme ka të bëjë me interesat konkrete të amerikanëve, atëherë ne po bëjmë më shumë se duhet atje. Kemi shpenzuar deri tani mbi 100 miliardë dollarë.

Kemi dërguar pajisje ushtarake që nuk janë lehtësisht të zëvendësueshme, të cilat janë të rëndësishme për luftën e mundshme mbi Tajvanin. Ndaj pasojat e kësaj qasje mbi industrinë tonë të mbrojtjes janë shumë domethënëse. Kjo gjë mund të duket si e paqartë, por nuk është ashtu. Mbretëritë janë shkatërruar edhe vetëm për mungesën e këpucëve nga ushtarët. Unë pyes: Pse po rrezikojmë sfidën më të rëndësishme për pozicionin e SHBA-së në botë dhe interesin tonë për botën në 150 vitet e fundit?

Nëse do të ishit sot këshilltari kryesor i presidentit Biden, çfarë do t’i këshillonit të bënte?

Unë do t’i këshilloja: “Duhet të përqendrohemi fillimisht mbi Tajvanin, Kinën dhe Azinë, dhe pasi ta rregullojmë këtë problem në një shkallë të kënaqshme, do të shpenzojmë kohë dhe kapital politik dhe burime në Ukrainë”. Gjykoj se duhet të ushtrojmë shumë më tepër presion dhe inkurajim ndaj Evropës që ajo të marrë rolin kryesor në ndihmën ndaj Ukrainës.

Pse Shtetet e Bashkuara po ofrojnë pjesën të madhe të mbështetjes ushtarake dhe financiare për Ukrainën? Kjo nuk ka kuptim. Evropa është një zonë ekonomike shumë më e madhe se Rusia. Ajo ka avantazhe të mëdha ushtarake përballë Rusisë.

Por vendet evropiane e kanë rritur angazhimin muajt e fundit. Kështu Gjermania ka hequr dorë nga pozicioni i saj neutral i pasluftës…

Me vjen keq ta them se kjo nuk është e vërtetë. Gjermanët e shpërbënë ushtrinë e tyre, jo si rezultat i Luftës së Dytë Botërore, por i fundit të historisë dhe dividentit të paqes. Ata kishin një ushtri shumë të madhe dhe mbresëlënëse kur Republika Federale kërkonte të mbrohej kundër sovjetikëve dhe Bllokut Lindor.

Kjo ka qenë një çështje politike, sidomos në kohën e ish-kancelares Merkel. Pyetja është: A mund ta rindërtojë Gjermania ushtrinë e saj? Në fakt nuk ka ndonjë shpresë për këtë. Dhe këtë vit buxheti i saj ushtarak do të jetë sërish poshtë pragut 2 për qind të PBB-së. Vendi që meriton duartrokitje në këtë aspekt është Polonia, e cila ka angazhuar gati 5 për qind të PBB.

Po Britania e Madhe?

E vlerësoj shumë ambicien e saj. Nën drejtimin e Boris Johnson, ajo u angazhua të shpenzojë 3 për qind të PBB për mbrojtjen. Por mendoj se kjo shifër ka rënë tani. Mendoj se Britania është më e angazhuar në Evropë, pikërisht sepse ne amerikanët duhet të zhvendosemi në Azi.

Por Britania e Madhe ka aftësi shumë të kufizuara për të projektuar fuqi serioze ushtarake. Nëse Kina merr nën kontroll Azinë, në një situatë hegjemonike që mendoj se është qëllimi i saj, interesat tona do të dëmtohen shumë më tepër sepse Azia është një zonë ekonomike shumë më e madhe se Evropa.

Kina është një fuqi shumë më e madhe dhe më e frikshme se Rusia. Pra, pyetja është, kush do të përballojë koston? Nëse Evropa justifikohet duke thënë “Ne s’mund ta bëjmë, pasi do të na marrë shumë kohë”, atëherë duhet që të përballojë pasojat e këtij vendimi dhe kësaj paaftësie.

A do të thotë kjo se ka vdekur përpjekja për të mbajtur prapa linjën e frontit rus në Ukrainë apo edhe për ta shtyrë atë më në lindje?

Natyrisht, gjërat mund të arrihen në të njëjtën kohë. Problemi është se në nivelin politik, ne amerikanët duhet të sigurohemi që të ndahet gjithçka që nevojitet për një luftë të mundshme mbi Tajvanin, pra burimet të shkojnë atje. Ne i dhamë Ukrainës një grup tankesh Abrams. Është shumë e vështirë të imagjinohet që këto tanke të jenë të dobishëm në një luftë me Kinën.

Edhe avionët tanë F16 dhe F35 do të hasnin probleme përballë kinezëve. Ndaj unë nuk e kuptoj pse ne nuk po u dërgojmë ukrainasve avionët F16. Por edhe rusët po hasin shumë probleme. Kjo e sotmja nuk është Ushtria e Kuqe e vitit 1945. Ju evropianët nuk duhet të pranoni asnjë triumf të saj mbi ukrainasit. Ju jeni një zonë e madhe ekonomike. Problemi është se Evropa nuk po ndryshon qasje.

Traktati i NATO-s thotë se “një sulm ndaj njërit është një sulm ndaj të gjithëve”. Nëse Rusia pushton Poloninë ose Lituaninë, ky akt duhet të trajtohet nga Amerika si një sulm ndaj vetë saj, dhe për këtë arsye do të kërkojë të gjitha aftësitë e saj mbrojtëse….

Në fakt traktati nuk thotë këtë. Dhe ne nuk do ta trajtonim një sulm ndaj një aleati evropian në të njëjtën mënyrë si një sulm ndaj vetë Shteteve të Bashkuara. E gjithë strategjia e NATO-s gjatë Luftës së Ftohtë ishte qartazi për të mos e bërë këtë. Natyrisht niveli retorik është tjetër nga ai praktik.

E mira është që rusët nuk janë mjaftueshëm kërcënues për ta ndërmarrë këtë veprim. Ata nuk mund ta kërcënojnë NATO-n evropiane, duke pasur parasysh ngërçet që kanë pasur në Ukrainë, të paktën prej disa muajsh. Problemi ndryshon me Kinën, që është në një farë kuptimi, Bashkimi i ri Sovjetik.

Çfarë ju bën kaq të sigurt se Kina po planifikon në të vërtetë një lloj sulmi ndaj Tajvanit?

Nuk mendoj se ka shumë vend për debat. Udhëheqësi i qeverisë më të bashkuar kineze që nga koha e Maos, i ka dhënë në mënyrë eksplicite udhëzime ushtrisë që të jetë gati për të sulmuar Tajvanin brenda vitit 2027. Dhe kinezët supozojnë se amerikanët do të vinin në mbrojtje të Tajvanit.

Kjo do të thoshte një luftë Kinë-SHBA. Dhe kjo nuk është vetëm një retorikë. Shihni ushtrinë që po ndërtojnë. Ajo është projektuar për të përballuar jo vetëm Tajvanin, por Shtetet e Bashkuara dhe Japoninë. Kinezët po ndërtojnë një ushtri globale që duket si ushtria amerikane: aeroplanmbajtëse, satelitë hapësinorë, nëndetëse me energji bërthamore.

Por Kina është në fakt një shtet shumë i kujdesshëm. Pse do të rrezikonte ta fuste të gjithë botën në luftë?

Nuk e di se si kinezët e kanë fituara një reputacion të tillë. Ata e fituan Luftën Civile me mjetet më brutale të mundshme. Pastaj pushtuan Tibetin, ishullin Haina, ndërhynë drejtpërdrejt në Luftën Koreane dhe sulmuan drejtpërdrejt Vietnamin në 1979. Pse do ta bënin tani?

Mendoj se kanë nevojë. Xi Jinping po thotë se SHBA po përpiqen të asfiksojnë Kinën. Ju e shihni se çfarë po bën ai me Vladimir Putinin dhe Rusinë. Ata na konsiderojnë si një kërcënim gati ekzistencial, që gjë është shumë e rrezikshme./bota.al

Lajmet

Aktori Christian Bale duket thuajse i panjohur rrugëve të Atlantas, teksa po xhiron filmin e ri

Published

on

Një nga yjet më të mëdhenj të Hollywood-it është shfaqur i paidentifikueshëm në xhirimet e filmit të ri biografik me temë sportive por a mund ta dalloni kush është?

Aktori 51-vjeçar është parë i veshur me një xhaketë të zezë prej lëkure, me flokë të lëmuar pas dhe duke mbajtur tre unaza të Super Bowl-it në xhirimet e filmit të tij më të ri, shkruan The Sun.

Ky fitues i çmimit Oscar kishte një pamje ndryshe nga ajo me të cilën jemi mësuar ta shohim si zemërthyes klasik, teksa po xhironte të mërkurën në Atlanta.

Ylli i njohur është fotografuar duke shëtitur në setin e filmit me një shprehje goje të hapur në fytyrë.

Por, a e zbuluat se për cilin aktor bëhet fjalë? As më pak e as më shumë, është ylli i filmit Batman, Christian Bale.

Aktori i famshëm është duke xhiruar skena për filmin e tij të ri të titulluar Madden, ku luan përkrah yllit tjetër amerikan, Nicolas Cage, në një projekt shumë të përfolur të regjisorit David O. Russell. Në rolin e tij, Christian Bale i ngjan shumë personazhit real që portretizon – të ndjerit Al Davis, pronari dhe menaxheri legjendar i ekipit Oakland Raiders. Bale shihej me një pamje të zbehtë dhe me fytyrë të skuqur, karakteristike për Davis.

Ndërkohë, Nicolas Cage është parë në set i veshur me një kostum special që e bënte të dukej më i shëndoshë, me flokë të gjatë, duke interpretuar trajnerin e famshëm të Raiders dhe më pas transmetuesin legjendar të NFL-it, John Madden.

Në film marrin pjesë edhe komediani John Mulaney në rolin e Trip Hawkins, themeluesit të Electronic Arts, si dhe aktorja britanike Sienna Miller, e cila luan Carol Davis, bashkëshorten e Al Davis.

Sipas një deklarate nga Amazon, “Filmi ndjek rrugëtimin e jashtëzakonshëm të Madden – nga partneriteti i suksesshëm në Super Bowl me Al Davis dhe ekipin Raiders, te krijimi i lojës së famshme Madden NFL, e deri tek shndërrimi në një nga zërat më ikonë në historinë e futbollit amerikan”.

Fansat e NFL-it kanë reaguar me habi ndaj transformimit të Christian Bale dhe Nicolas Cage për rolet e tyre.

“Prisni pak, a është kjo e vërtetë?”, shkroi një përdorues. “Ata s’duken aspak si vetja e tyre e vërtetë”, komentoi një tjetër. “Jo, nuk ka mundësi që ky të jetë John Madden!”, shtoi dikush tjetër i habitur.

Filmi Madden është i drejtuar nga David O. Russell, i cili ka qenë i nominuar për çmimin Oscar me filmat si The Fighter dhe Silver Linings Playbook.

Ai gjithashtu ka shkruar skenarin e këtij filmi, i cili është i bazuar në jetën e vërtetë të John Madden – nga koha si trajner i NFL-it, tek karriera si komentator dhe më pas fytyra ikonë e lojërave video Madden NFL të EA Sports.

Madden ndërroi jetë në dhjetor të vitit 2021, në moshën 85-vjeçare. Në film përfshihet edhe jeta e Al Davis – pronarit karizmatik të Raiders, i njohur për moton e tij të famshme: “Fitoni, thjesht fitoni, baby.” Davis ndërroi jetë në tetor të vitit 2011, në moshën 82-vjeçare për shkak të dështimit të zemrës.

Në prill të kaluar, u bë e ditur se roli i Madden do t’i besohej Nicolas Cage, ndërsa më vonë u konfirmua se Christian Bale do të portretizonte Al Davis. /

Continue Reading

Lajmet

Tërnava u uron besimtarëve Kurban Bajramin

Published

on

By

Myftiu i Kosovës, Naim Tërnava, ka uruar besimtarët për Festën e Kurban Bajramit, duke u bërë thirrje për më shumë mirësi mes tyre.

Në urimin e tij tradicional në prag të Festës së Bajramit të Vogël, Tërnava tha se kjo festë është përkujtim i sakrificës të profetit Ibrahim, “i cili ishte i gatshëm të flijonte më të dashurin e tij për hir të Zotit të madhërishëm, e i cili na mësoi se besimi i vërtetë nuk njeh kufi e as frikë nga sprovat, por gjen kuptimin e lartë pikërisht në dorëzimin ndaj vullnetit hyjnor të Zotit”.

Në këtë ditë, zemrat e besimtarëve mbushen me mirënjohje dhe përkushtim, ndërsa duart e tyre shtrihen në ndihmë dhe bujari, ngase kjo festë është një akt që mishëron në frymën e afërsisë me Zotin dhe përgjegjësisë ndaj shoqërisë”, tha ai.

Myftiu Tërnava tha se Kurban Bajrami është festë fetare, por bart edhe mesazhe të thella shoqërore dhe atdhetare.

Festa e Bajramit nuk kufizohet vetëm me adhurim, por ajo kontribuon në forcimin e vlerave që ndërtojnë shoqërinë dhe forcojnë atdheun”, u shpreh ai.

Festa e Kurban Bajramit karakterizohet me therjen e kubanit dhe kryerjen e haxhillëkut.

Sot, kur miliona besimtarë janë në tokën e shenjtë të Mekës dhe ku do ta kalojnë këtë ditë në rrafshnaltën e Arafatit dhe në mesin e tyre gjenden edhe haxhilerët nga Kosova, të cilët janë duke e përjetuar haxhillëkun – udhëtimin e jetës – me lutjet e tyre drejtuar krijuesit për falje gabimesh, shëndet dhe mirëqenie për familjet e tyre, për popullin tonë dhe siguri për vatanin tonë”, tha Tërnava.

Haxhillëku ka nisur më 4 qershor dhe besimtarët myslimanë do të kryejnë rite fetare në Mekë deri më 8 qershor. Këtë vit, më shumë se 1.5 milion pelegrinë po marrin pjesë në ritualin më të rëndësishëm të Islamit./REL/

Continue Reading

Lajmet

​Bajrami: Nuk kemi nevojë që ta përsërisim një proces zgjedhor

Published

on

By

Deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Hykmete Bajrami deklaroi se nuk ka nevojë që të përsëritet sërish një proces zgjedhor. Sipas tij, qëndrimi i LDK-së është që ketë konstituim të institucioneve pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, teksa shtoi se bashkimi i dy palë zgjedhjeve do të shkaktonte probleme të mëdha.

Kështu u shpreh deputetetja Bajrami, pas dështimit për herë të 27-të për konstituim të legjislaturës së nëntë të Kuvendit të Kosovës.

Unë mendoj që ne veç sa e kemi kaluar një proces të zgjedhjeve nacionale, në fakt edhe si parti e kemi të njëjtin qëndrim dhe duhet të bëhet konstituimi i institucioneve të dala nga zgjedhjet e 9 shkurtit. Nuk kemi nevojë që ta përsërisim një proces zgjedhor, sepse nuk mund të priten as edhe ndryshime të mëdha. Në ndërkohë ne e dimë të gjithë procesin tejet të ndërlikuar dhe kohën që e ka marrë për numërim të votave nga ana e KQZ-së. Bashkimi i dy palë zgjedhjeve në një periudhë të caktuara do të shkaktonte probleme të mëdha dhe ka shumë mundësi që zgjedhje të tilla mandej edhe të mos pranohen nga ndonjë subjekt”, u shpreh Bajrami.

Deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës tha se degët e LDK-së në komuna janë në procesin konsulatativ për paraqitjen e kandidaturave për kryetar komunash.

Nuk janë përcaktuar emrat, janë mbajtur takime të përbashkëta me kryesinë dhe kryetarët e degëve, gjithashtu me kryetarin dhe kryetarët e degëve, e kemi ndarë procesin në tri faza. Dhe tani janë komunat, degët e LDK-së në gjitha komunat në Kosovë të cilat janë në fazën e procesit konsultativ, disa prej tyre veç i kanë paraqitur kandidaturat, disa të tjera janë në proces”, shtoi Bajrami.

Continue Reading

Lajmet

Kryeziu-Hyseni: Qëllimi i partive opozitare nuk është zgjidhja por vazhdimi i bllokadës

Published

on

By

Deputetja e Lëvizjes Vetëvendosje, Arbëreshë Kryeziu-Hyseni ka thënë se qëllimi i partive që deri tani ishin në opozitë nuk është formimi i institucioneve të reja pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, mirëpo vazhdimi i bllokadës dhe krizës politike.

Pas dështimit të sotëm të seancës konstituive të Kuvendit për herë të 27-të, ajo tha se këto parti parlamentare qëllimshëm nuk po marrin pjesë në votim për formimin e komisionit verifikues për zgjedhjen në mënyrë të fshehur të kryeparlamentarit.

Qëllimi i partive opozitare nuk është zgjidhja por vazhdimi i bllokadës që ata vet e kanë krijuar qysh në fillim të sagës së këtyre seancave të vazhdueshme. Fillmimisht kanë refuzuar komisionin për verifikimin e mandateve dhe më pastaj duke refuzuar të marrin pjesë në votim për komisionin verifikues për votim të fshehtë të kryeparlamentarit”, tha ajo.

Madje, Kryeziu-Hyseni para gazetarëve tha se në procesin e zgjedhjes së nënkryetarëve ata nuk do të votojnë për asnjë deputetë të LDK-së, kurse për ata të PDK-së tha se votojnë vetëm Nait Hasanin dhe Sala Jasharin.

Është qëndrim i joni që nuk do të votojmë asnjë emër tjetër nga radhët e PDK-së përveç Nait Hasanit dhe Sala Jasharit. Ndërkohë që edhe ne kemi vendosur reciprocitet ndaj LDK-së dhe nuk pranojmë asnjë propozim nga ana e tyre. Nëse duam që të hyjmë në ciklin e dëshirave dhe të shndërrojmë Kuvendin në vend të dëshirave, e jo në vend të numrave atëherë le të vendosim këso lloj kriteresh”, tha ajo./KosovaPress/

Continue Reading

Të kërkuara