Kulturë

Sinagoga e Potsdamit: Udhëheqëse e rinisjes për komunitetin hebre

Published

on

Potsdami është i fundit nga 16 kryeqytetet e shteteve të Gjermanisë që hap një sinagogë. Procesi i gjatë i ndërtimit ka përfunduar me një ngjarje të shumëpritur dhe përfshin një model unik pronësie.

Sinagoga e Potsdamit po hap dyert e saj për publikun për herë të parë të enjten, vetëm disa qindra metra nga ndërtesa e parlamentit të shtetit të Brandenburgut në zemër të qendrës historike të qytetit.

Është një ndërtesë mbresëlënëse, me një fasadë tullash në ngjyrë rëre që ngrihet një lartësi prej katër katesh. Shtatë dritaret dalluese të harkuara që hapen në shenjtërore në katin e parë dhe të dytë duken si një vepër e artit gotik modern. Potsdami është i fundit nga 16 kryeqytetet shtetërore të Gjermanisë që tani ka një sinagogë të shquar; Ndërtimi i ndërtesës ka bërë gati 20 vjet.

 

Sinagoga e re ‘një shenjë e fortë’ për jetën hebreje

Në fillim të janarit 2005, qeveria e shtetit nënshkroi një marrëveshje me Komunitetin Hebraik të Shtetit të Brandenburgut, e cila përfshinte një premtim nga shteti për të mbështetur përpjekjet e komunitetit për të ndërtuar një sinagogë. Megjithatë, gjërat nuk lëvizën aq shpejt sa kishte planifikuar qeveria e shtetit.

Një konkurs arkitekturor u mbajt në vitin 2008 dhe u fitua nga arkitekti nga Berlini Jost Haberland dhe ekipi i tij. Megjithatë, si politikanët ashtu edhe përfaqësuesit e komunitetit hebre vazhduan me diskutimet, duke hedhur poshtë planet për projektin, duke bërë hetime të reja dhe duke rinegociuar.

Ajo që u bë e qartë nga ky proces ishte se grupet e përfshira përfaqësonin disa shkolla konkurruese të judaizmit. Këto grupe kanë kohë që kryejnë adhurim në hapësira të ndryshme të përkohshme.

Judaizmi nuk është një monolit, por përbëhet nga një sërë lëvizjesh të ndryshme. Ashtu siç nuk ka vetëm një përfaqësues të komunitetit hebre në qytetin e Potsdamit, po ashtu ka prej disa vitesh jo një, por dy shoqata shtetërore.

Për këtë arsye, Ministria e Shkencës, Kërkimit dhe Kulturës në Brandenburg zgjodhi një model të pazakontë, i cili në fakt është i një lloji në Gjermani, kur zgjodhi organizatën me qendër në Frankfurt, Bordin Qendror të Mirëqenies së Hebrenjve në Gjermani (ZWST) si një partner bashkëpunimi për ndërtimin e godinës.

Ceremonia e themelimit u zhvillua në vitin 2021, me Zyrën Shtetërore të Brandenburgut për Pasuri të Paluajtshme dhe Ndërtim (BLB) si zhvillues të projektit. Disa javë më parë, BLB ia dorëzoi ndërtesën e përfunduar ZWST-së, e cila do të operojë sinagogën në mirëbesim për tre vjet, shkruan DW.

Sipas shifrave zyrtare, ndërtimi ka kushtuar rreth 16.5 milionë euro (17.9 milionë dollarë). Kreu i ZWST, Abraham Lehrer tha se inaugurimi zyrtar shënon “një moment historik për komunitetin hebre në Potsdam dhe Brandenburg. Qendra e re e sinagogës është një shenjë e fortë se jeta hebraike është e dukshme dhe e ankoruar fort në zemër të shoqërisë – veçanërisht në këto kohë sfiduese për hebrenjtë .”

Sipas statistikave më të fundit nga ZWST, kishte 1,691 anëtarë të komunitetit hebre të regjistruar në Brandenburg në fund të vitit 2022. Vlerësimet tregojnë se deri në 1,200 jetojnë në Potsdam./UBTNews/

Magazinë

Vdes në moshën 65-vjeçare aktori i Top Gun dhe Batman, Val Kilmer

Published

on

Aktori i Hollivudit, Val Kilmer, i njohur për rolet e tij në disa nga filmat më të mëdhenj të viteve 1980 e 90, duke përfshirë Top Gun dhe Batman Forever, ka vdekur në moshën 65-vjeçare.

Ai luajti në The Doors të vitit 1991 duke luajtur frontmenin e grupit legjendar Jim Morrison plus dramën Western Tombstone e krimin Heat.

Kilmer vdiq nga pneumonia të martën në Los Angeles, tha vajza e tij Mercedes për mediat amerikane. Ajo tha se babai i saj ishte diagnostikuar me kancer në fyt në 2014, por më vonë u shërua, raporton BBC.

Kirurgjia e trakeotomisë ndikoi në zërin e kufizoi karrierën e aktrimit, por u kthye në ekran për të riprodhuar rolin e tij si pilot luftarak Iceman së bashku me Tom Cruise në Top Gun: Maverick 2022.

“Shihemi, mik. Do të më mungosh”, ka shkruar aktori amerikan Josh Brolin krahas një fotoje të tij dhe Kilmerit në Instagram.

Më 2021, Kilmer publikoi një dokumentar që tregon kulmin dhe rënien e jetës dhe karrierës. Val, i cili debutoi në Festivalin e Filmit në Kanë, përmban 40 vjet regjistrime në shtëpi, duke përfshirë atë duke folur me një kuti zëri pas operacionit pas kancerit.

I lindur si Val Edward Kilmer më 31 dhjetor 1959, Kilmer u rrit në një familje të klasës së mesme. Prindërit ishin shkencëtarë të krishterë, një lëvizje në të cilën Kilmer do t’i përmbahej gjatë gjithë jetës së tij. Në moshën 17-vjeçare, ai u bë atëherë nxënësi më i ri që u regjistrua në Shkollën Julliard, në Nju Jork, një nga konservatorët më prestigjiozë të dramës në botë.

Ai bëri emër në komeditë Top Secret! në 1984 dhe Real Genius vitin e ardhshëm, para se të çimentonte kredencialet e aktrimit si Iceman, armiku i personazhit të Crusie, Maverick në Top Gun të vitit 1986, një nga filmat përcaktues të dekadës. Kilmer vazhdoi të luajë në filmin Willow fantazi dhe thriller krimi Kill Me Again të dyja me aktoren Joanne Whalley, me të cilën u martua në vitin 1988. Çifti kishte dy fëmijë.

Continue Reading

Kulturë

“Streha e Nemun” një shfaqje nga Kosova në Teatrin Eksperimental të Tiranës

Published

on

Pas suksesit të saj në Teatrin Kombëtar të Kosovës, shfaqja “Streha e Nemun” do të vijë për publikun e Tiranës, duke u shfaqur në Teatrin Eksperimental “Kujtim Spahivogli”. Ky projekt, i cili ka ngjallur diskutime dhe ka tërhequr vëmendjen e artdashësve, është realizuar nën regjinë e Ilir Bokshit dhe premton një përvojë artistike që do të mbajë shikuesin të lidhur me përmbajtjen dhe tematikat që ngre.

“Streha e Nemun” e vendos në qendër figurën e gruas dhe përballjet e saj me sfidat e jetës në një shoqëri që shpesh i vendos kufizime. Shfaqja synon të sjellë një qasje të thellë dhe bashkëkohore artistike, ku minimalizmi skenik dhe simbolika përdoren si mjete për të thelluar përjetimin e emocioneve dhe mesazheve që transmetohen përmes saj. Në një kombinim të humorit dhe tragjedisë, kjo vepër e fuqishme i fton shikuesit të reflektojë mbi zgjedhjet dhe vendimet e jetës, duke hapur një dialog të rëndësishëm mbi sfidat emocionale dhe psikologjike me të cilat përballet individi në shoqërinë moderne.

Në këtë shfaqje, artdashësit do të kenë mundësinë të shijojnë performancat e aktorëve të talentuar si Albulena Kryeziu, Ledion Zoi dhe Adrian Morina, të cilët do të interpretojnë me ndjenjë dhe intensitet personazhet e kësaj drame të fuqishme.

E bazuar në veprën e njohur “Liza në Maj”, “Streha e Nemun” rrëfen historinë e Lajzelotës, një infermiere 35-vjeçare, që është protagoniste e këtij rrëfimi të thellë dhe të ndjerë. Ajo është një grua që kërkon dashuri dhe përmbushje emocionale, por përpjekjet e saj për të arritur këtë qëllim janë të shoqëruara me sfida dhe zhgënjime. Shfaqja, përmes peripecive të saj, nxit një reflektim të thellë mbi natyrën e marrëdhënieve njerëzore dhe ndërlikimet që lindin në përpjekjet për të ndërtuar lidhje të vërteta dhe të qëndrueshme.

Shfaqja do të vihet në skenë në datat 3 dhe 4 prill në Teatrin Eksperimental “Kujtim Spahivogli”, duke ofruar një mundësi të shkëlqyer për artdashësit e Tiranës për të përjetuar një vepër që adreson tema universale dhe që ka ngjallur shumë diskutime në Kosovë./UBTNews/

 

Continue Reading

Magazinë

Konfirmohet data, Parashqevi Simaku do të mbajë koncert në Tiranë

Published

on

Që prej muajit dhjetor të vitit të kaluar, jeta e Parashqevi Simakut ka pësuar ndryshime të mëdha. Pasi u rikuperua tashmë diva e viteve 80 është rikthyer në muzikë.

Pas lansimit të këngës në anglisht, duket se këngëtarja do të vijë dhe në Tiranë. “Panorama”, zbuloi që në javët e para të vitit, se grupi që po punon me të është duke përgatitur rikthimin e saj në skenën shqiptare.

Duket se gjithçka është vendosur e Simaku do të mbajë koncert në Tiranë në muajin shtator. Ka qenë Elton Ilirjani që e ka konfirmuar një fakt të tillë, duke pranuar se gjithçka po përgatitet për koncertin e saj.

Biznesmeni Ilirjani, ka rrëfyer në një intervistë arsyen pse këngëtarja Parashqevi Simaku, e cila para pak muajsh u gjet e pastrehë dhe në gjende jo të mirë shëndetësore, dështoi në karrierë pasi shkoi të jetonte në SHBA.

Elton rrëfen se ëndrrat e ikonës së muzikës për Hollywood-in ishin të mëdha por u shuan pasi ajo nuk zgjodhi të ishte një punonjëse seksi.

“Ajo dështoi sepse ajo nuk zgjodhi që të ishte një “punonjëse seksi” siç janë shumë artistë të tjerë dhe në skandalet që keni parë në SHBA. Parashqevi Simaku është një person shumë i pastër, shumë i dashur, që ka besim të madh te Zoti. Ajo e rrezaton këtë. Kur ka shkuar në Holliwood, jo vetëm që nuk ka pasur mbështetjen e askujt nga shqiptarët, por edhe është goditur. Është goditur që në hapat e saj në Hollywood,” u shpreh biznesmeni në “Opionion”.

Sipas Ilirjanit, Simaku ka qenë një divë dhe ky status ka pasur të mirat dhe të këqijat e veta. Ai mohoi thashethemet se Simaku ka përdorur drogë apo se ka qenë e alkoolizuar.

“Ka pasur të mirat ky status, por ka pasur dhe të këqijat që është goditja e madhe që i është dhënë vetë nga bashkatdhetarët e saj në fushën e artit. Parashqevi Simaku ëndërronte të ishte yll në Hollivud dhe i kishte të gjitha kriteret. Problemi që ka hasur ajo ka qenë që është person që vjen nga një familje e varfër me norma dhe rregulla. Është folur shumë për jetën e saj private sikur bënte drogë, sikur është e alkoolizuar. Asnjë nga këto nuk është e vërtetë”, tha ai.

Ndër të tjera Elton theksoi se di shumë gjëra për Parashqevinë, por sipas tij, jo të gjitha thuhen.

“Unë di shumë gjëra për Parashqevi Simakun. Jo të gjitha thuhen. Nuk thuhen për arsye se ka persona publikë në Shqipëri që janë përpjekur t’i shkatërrojnë karrierën dhe e kanë përndjekur atë dhe në jetën private me familjen e saj”, u shpreh ai.

Continue Reading

Magazinë

Divorci i prindërve, flet vajza e “Mr. Bean”: Ditët më të errëta

Published

on

Vajza e Rowan Atkinson ka folur për herë të parë rreth divorcit të prindërve. Lily Sastry është fëmija i vogël i aktorit të njohur kryesisht si Mr. Bean dhe ish-gruas së tij, Sunetra Sastry.

“Kalova shumë kaos dhe vetmi në të njëzetat e mia. Tani që jam 30 vjeçe, mund ta shoh qartë se ku isha dhe çfarë po ndodhte brenda meje gjatë ditëve më të errëta. Isha e humbur dhe nisa të ndihesha disi normale në të njëzetat e vona. Kam qenë gjithnjë e ngecur mes dy botësh, nuk e kam vendin këtu, por as atje.

Është e vështirë të zbulosh kush je kur nuk ke miq, një familje të përçarë dhe nuk di si t’ia dalësh të krijosh muzikë dhe të përpiqesh ta kuptosh botën. Më janë dashur vite të zgjidh problemet e mia dhe të kuptoj kush jam, si dhe të bëhem personi më i mirë që mund të jem. Kam bërë gabime të panumërta, jam lënduar, kam qenë e humbur dhe vetëm shumë herë. Arti ishte drita ime udhërrëfyese. Gjëja që e bëri vuajtjen të kishte vlerë, teksa unë punoja drejt një qëllimi, një ëndrre”.

Rowan Atkinson dhe Sunetra Sastry janë prindër edhe të një djali, Benjamin Atkinson, 31 vjeç.

Continue Reading

Të kërkuara