Kulturë

Sinagoga e Potsdamit: Udhëheqëse e rinisjes për komunitetin hebre

Published

on

Potsdami është i fundit nga 16 kryeqytetet e shteteve të Gjermanisë që hap një sinagogë. Procesi i gjatë i ndërtimit ka përfunduar me një ngjarje të shumëpritur dhe përfshin një model unik pronësie.

Sinagoga e Potsdamit po hap dyert e saj për publikun për herë të parë të enjten, vetëm disa qindra metra nga ndërtesa e parlamentit të shtetit të Brandenburgut në zemër të qendrës historike të qytetit.

Është një ndërtesë mbresëlënëse, me një fasadë tullash në ngjyrë rëre që ngrihet një lartësi prej katër katesh. Shtatë dritaret dalluese të harkuara që hapen në shenjtërore në katin e parë dhe të dytë duken si një vepër e artit gotik modern. Potsdami është i fundit nga 16 kryeqytetet shtetërore të Gjermanisë që tani ka një sinagogë të shquar; Ndërtimi i ndërtesës ka bërë gati 20 vjet.

 

Sinagoga e re ‘një shenjë e fortë’ për jetën hebreje

Në fillim të janarit 2005, qeveria e shtetit nënshkroi një marrëveshje me Komunitetin Hebraik të Shtetit të Brandenburgut, e cila përfshinte një premtim nga shteti për të mbështetur përpjekjet e komunitetit për të ndërtuar një sinagogë. Megjithatë, gjërat nuk lëvizën aq shpejt sa kishte planifikuar qeveria e shtetit.

Një konkurs arkitekturor u mbajt në vitin 2008 dhe u fitua nga arkitekti nga Berlini Jost Haberland dhe ekipi i tij. Megjithatë, si politikanët ashtu edhe përfaqësuesit e komunitetit hebre vazhduan me diskutimet, duke hedhur poshtë planet për projektin, duke bërë hetime të reja dhe duke rinegociuar.

Ajo që u bë e qartë nga ky proces ishte se grupet e përfshira përfaqësonin disa shkolla konkurruese të judaizmit. Këto grupe kanë kohë që kryejnë adhurim në hapësira të ndryshme të përkohshme.

Judaizmi nuk është një monolit, por përbëhet nga një sërë lëvizjesh të ndryshme. Ashtu siç nuk ka vetëm një përfaqësues të komunitetit hebre në qytetin e Potsdamit, po ashtu ka prej disa vitesh jo një, por dy shoqata shtetërore.

Për këtë arsye, Ministria e Shkencës, Kërkimit dhe Kulturës në Brandenburg zgjodhi një model të pazakontë, i cili në fakt është i një lloji në Gjermani, kur zgjodhi organizatën me qendër në Frankfurt, Bordin Qendror të Mirëqenies së Hebrenjve në Gjermani (ZWST) si një partner bashkëpunimi për ndërtimin e godinës.

Ceremonia e themelimit u zhvillua në vitin 2021, me Zyrën Shtetërore të Brandenburgut për Pasuri të Paluajtshme dhe Ndërtim (BLB) si zhvillues të projektit. Disa javë më parë, BLB ia dorëzoi ndërtesën e përfunduar ZWST-së, e cila do të operojë sinagogën në mirëbesim për tre vjet, shkruan DW.

Sipas shifrave zyrtare, ndërtimi ka kushtuar rreth 16.5 milionë euro (17.9 milionë dollarë). Kreu i ZWST, Abraham Lehrer tha se inaugurimi zyrtar shënon “një moment historik për komunitetin hebre në Potsdam dhe Brandenburg. Qendra e re e sinagogës është një shenjë e fortë se jeta hebraike është e dukshme dhe e ankoruar fort në zemër të shoqërisë – veçanërisht në këto kohë sfiduese për hebrenjtë .”

Sipas statistikave më të fundit nga ZWST, kishte 1,691 anëtarë të komunitetit hebre të regjistruar në Brandenburg në fund të vitit 2022. Vlerësimet tregojnë se deri në 1,200 jetojnë në Potsdam./UBTNews/

Magazinë

Ish-partnerja e Liam Payne, Cheryl, trashëgon pasurinë e tij me vlerë 32.3 milionë dollarë

Published

on

Liam Payne mund të ketë qenë i ndarë nga partnerja e tij, Cheryl, me të cilën pati një djalë, Bear 8-vjeçar, në kohën e vdekjes së tij, por nëna e fëmijës së tij po trashëgon pasurinë e tij, me vlerë 32.3 milionë dollarë, pasi këngëtari i One Direction nuk la testament kur ndërroi jetë.

Për momentin, anëtarja e Girls Aloud (e njohur më parë si Cheryl Cole) e cila po punon me avokatin Richard Mark Bray, ka qasje të kufizuar në pasuri.

Payne vdiq në tetor në moshën 31 vjeç, kur ra nga kati i tretë i një hoteli në Argjentinë. Shkaku i vdekjes së tij, sipas ekzaminimit mjeko-ligjor, ishin lëndime të shumta me gjakderdhje të brendshme dhe të jashtme. Një test toksikologjik tregoi narkotikë në trupin e tij në kohën e rënies.

Në atë kohë, ai po dilte me influencuesen Kate Cassidy, e cila e kishte shoqëruar në pushimet e tij në Amerikën e Jugut, por ishte larguar disa ditë më parë.

“Liam ishte në humor shumë të mirë kur u largova nga Argjentina”, do t’i thoshte më vonë 26-vjeçarja gazetës “The Sun”. “Ishim shumë mirë, plot dashuri.” Ai ishte i lumtur dhe optimist. Nuk mund ta besoj që ka mbaruar vërtet.”

Continue Reading

Magazinë

Trump habit me veprimin: Punësoi yllin e reality show-t në muzeun e Holokaustit

Published

on

Donald Trump ka bërë një tjetër veprim që mund të shkaktojë reagime.

Në muzeun kushtuar viktimave të Holokaustit, ai punësoi yllin e reality show-t Siggy Flicker, e njohur për pjesëmarrjen e saj në shfaqjen The Real Housewives of New Jersey.

Siggy është një nga 11 personat e emëruar nga Trumpi për të shërbyer në bordin e muzeut.

Trump komentoi në platformën Truth Social: “Ata të gjithë e mbështesin Izraelin dhe do të sigurohen që ne të mos harrojmë kurrë. Urime të gjithëve”! Flicker njoftoi gjithçka në Instagram, duke falënderuar Trumpin “për privilegjin”.

Continue Reading

Magazinë

Cardi B i përgjigjet komenteve negative për paraqitjen e saj në Met: Isha e lodhur

Published

on

Cardi B nuk mund të mungonte në Met Gala 2025, ku u shfaq me një krijim mbresëlënës të Burberry, duke tërhequr edhe një herë vëmendjen mbi veten. Edhe pse shumica e njerëzve e lavdëruan për zgjedhjen e veshjeve, shumë komentuan qëndrimin dhe deklaratat e saj para kamerave.

Gjatë një interviste për Vogue, ndërsa përgatitej për eventin, reperja foli hapur për presionin që ndjen për ta tejkaluar veten çdo herë:

“Është më stresuese tani sepse po konkurroj me veten”, tha ajo, duke shtuar: “Të gjithë presin shumë nga unë. Sidomos këtu, sepse e dinë se kjo është fusha ime. Është e frikshme, por më pëlqen.” Ajo shtoi: “ Kjo më bën të kuptoj se jam vërtet një superyll.” “Sepse vetëm superyjet janë të ftuar.”

Fansat e saj në rrjetet sociale nxituan të lavdëronin mirëkuptimin e saj për çështjen e Met, por videoja tërhoqi vëmendjen edhe për arsye të tjera.

Disa filluan ta kritikonin pamjen e saj, duke pretenduar se dukej “e lodhur”, “e dehur” apo edhe “nën ndikimin e drogës”.

Continue Reading

Kulturë

92 vjet nga lindja e mbretëreshës së këngës shqipe, Nexhmije Pagarushës

Published

on

Sot janë bërë 92 vjet nga lindja e mbretëreshës së muzikës shqipe, Nexhmije Pagarushës.

Ajo mbetet një nga figurat më të shquara të muzikës shqiptare, e cila sot në këtë përvjetor vazhdon të kujtohet si ‘Bilbili i këngës shqipe’ e cila la pas një trashëgimi të pashlyeshme, e cila vazhdon të frymëzojë e të prekë zemrat e shumëkujt.

Nexhmije Pagarusha nuk ishte vetëm një artiste, por një ikonë, një përfaqësuese e muzikës shqiptare. Me zërin e saj të shkëlqyeshëm dhe interpretimin e ndjeshëm, ajo arriti të kapte zemrat e publikut në mënyrë të paimagjinueshme.

Këngët e saj, si “Baresha”, ”Ani mori nuse”, ”Mora testin”, “Një lule”, “Zambaku i Prizrenit” dhe shumë të tjera, nuk janë vetëm kompozime muzikore, por janë pjesë e trashëgimisë kulturore të kombit tonë.

Veprimtaria e saj muzikore 40-vjeçare është aq e gjerë, sa që është vështirë të thuhet se cilit zhanër i takon. Është e njohur për interpretimet e saj të shkëlqyera në muzikën popullore dhe opera.

Nexhmije Pagarusha ishte edhe aktore e suksesshme, si në film ashtu edhe në teatër.

”Baresha” është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj. Kjo këngë u kompozua nga bashkëshorti i saj Rexho Mulliqi, me tekstin e poetit Rifat Kukaj.

Nexhmije Pagarusha interpretoi në një koncert të muzikës klasike veprat e përkthyera shqip të Bethovenit, Puçinit, Verdit, etj. Ky koncert ka qenë i pari i këtij lloji. Fatkeqësisht, asnjërit nga organizatorët teknikë nuk iu kishte kujtuar që të regjistronte këtë koncert. Mendohet se ajo ka interpretuar mbi 150 këngë.

Ajo ishte pjesëmarrëse e koncerteve në Kosovë, Shqipëri, Bullgari, etj. Karrierën muzikore e përfundoi në vitin 1984, pas një koncerti në Sarajevë. Pas 16 vjetësh larg skenës, ajo u paraqit në vitin 2000 me këngën “Për ty” në një emision të udhëhequr nga Ardit Gjebrea, i cili e bindi të bëjë këtë.

Më 2018 Pagarusha u vlerësua me “Medaljen e Mirënjohjes” nga presidenti amerikan, Donald Trump.

Përveç talentit të saj të rrallë, Nexhmije Pagarusha ishte gjithashtu një simbol i forcës dhe rezistencës.

Me 7 Shkurt 2020, Nexhmije Pagarusha u nda nga jeta.

Continue Reading

Të kërkuara