Lajmet

Si t’i dalloni lajmet e rreme në rrjetet tuaja sociale

Keqinformimet përhapen 6 herë më shpejt në rrjetet sociale sesa informacioni i besueshëm.

Published

on

Si mund të shmangim mashtrimin nga lajmet e rreme? Rrjetet tona sociale janë të bombarduara nga informacionet, dhe është gati e pamundur të dalloni se çfarë është njëinformacion i vërtetë dhe çfarë jo. Problemi nuk është dhe aq për shkak të përmbajtjes së tij të rreme, por sepse aktorët keqdashës përpiqen ta përdorin psikologjinë kundër nesh.

Kjo shpjegon edhe arsyen se përse keqinformimet përhapen 6 herë më shpejt në rrjetet sociale sesa informacioni i besueshëm. Si të mos mjaftonte kjo, keqinformimi krijohet në sasi më të madhe (problemi i volumit), në shumë tipologji (problemi i shumëllojshëmrisë) dhe më shpejt (problemi i shpejtësisë) sesa aftësia jonë për të kundërshtuar përmbajtjen e tij.

Pavarësisht kësaj, ka disa të dhëna që mund të na tregojnë nëse autori i një artikulli po përpiqet të na mashtrojë duke përfituar nga psikologjia jonë. Duke analizuar teoritë e njohjes njerëzore dhe shkencat sjelljes, ne mund të llogarisim masën sasiore dhe të zbatojmë teknika të përpunimit të gjuhës, që mund të na ndihmojmë të dallojmë lajmet e rreme.

Për shembull, modeli i kapacitetit të kufizuar të përpunimit të mesazheve të motivuara e të ndërmjetësuara, propozon se tipare të ndryshme strukturore dhe funksionale të një teksti,kërkojnë përpjekje të ndryshme njohëse për t’u përpunuar nga truri ynë. Kjo do të thotë, se jo të gjitha tekstet janë njëlloj komplekse.

Për shembull, një libër për fëmijë të vegjël, ka një strukturë më të thjeshtë se sa një artikull shkencor. Problemi është se tek rrjetet sociale, njerëzit priren të minimizojnë përpjekjet që bëjmë për përpunimin e informacionit. Kjo shpjegon arsyen pse përmbajtja më e thjeshtë,është njëkohësisht më virale.

Megjithatë psikologjia jonë, është e ndjeshme dhe ndikohet nga emocionet. Studimet tregojnë se përmbajtja me një nivel të lartë emocional është më virale, gjë që shpjegon arsyen pse rrjetet sociale konsiderohen si burime të “infektivitetit emocional në shkallë të gjerë”.

Kur ekspozohemi ndaj informacioneve me përmbajtje të lartë emocionale, psikologjia jonë bëhet më pak racionale, dhe kjo zvogëlon aftësinë tonë për të dalluar atë që është e vërtetë nga ajo që është e rreme. Duke e ditur këtë gjë, krijuesit e përmbajtjeve të rreme përpiqen t’ishfrytëzojnë emocionet kundër nesh.

Në një studim të fundit, ne u përpoqëm të zbulonim strategjitë e ndjekura nga lloje të ndryshme njerëzish që merren me përhapjen e keqinformimeve, pra ato që ne i quajmë “gjurmët e gishtave të keqinformimit”.

Për këtë arsye, përdorëm më shumë se 92.000 pjesë të përmbajtjes së lajmeve të rreme të ndara në 7 kategori:lajme të rreme me synim klikimet, teori konspirative, lajme mashtruese, ato me një gjuhë urrejtjeje, lajme shkencore të rreme, burime të besueshme dhe thashethemet. Më pas i krahasuam këto me lajmet reale, për sa i përket provokimit të emocioneve dhe përpjekjeve njohëse.

“Gjurmët e gishtërinjve” të keqinformimit

Duke përdorur përpunimin e gjuhës natyrore, ne llogaritëm se deri në çfarë mase ndryshojnë kategoritë e ndryshme të keqinformimit nga lajmet reale, sa i përket evokimit ndaj emocioneve (analiza e ndjenjave dhe apelimi ndaj vlerave morale) dhe përpjekjes njohëse të nevojshme për përpunimin e përmbajtjes (kompleksiteti gramatikor dhe diversiteti leksikor). Rezultatet tregojnë se ekzistojnë dallime të mëdha midis përmbajtjes së rreme dhe asaj reale. Gati të gjitha llojet e keqinformimeve kanë një strukturë gramatikore më të thjeshtë sesa lajmet e besueshme. Kjo i bën ato më të lehta për t;u përpunuar, pasi kërkojnë më pak përpjekje njohëse nga përdoruesi. Po ashtu, ato janë të gjitha 15 për qind më pak të ndryshme në aspektin leksikor, duke e reduktuar më tej përpjekjen njohëse të nevojshme për t’i përpunuar ato.

Nëse shohim evokimin e emocioneve, rezultatet tregojnë se keqinformimi është shumë më emocional sesa lajmi real. Në fakt, lajmet e rreme janë 10 herë më negative sa i përket ndjenjës që provokojnë. Përveç kësaj, dhe kjo është e rëndësishme, ata i bëjnë thirrje 37 për qind më shumë moralit të lexuesit. Pra përpiqen të ndikojnë psikologjikisht tek përdoruesi përmes ideve që përcjellin një sulm ndaj identitetit social individual (gjini, fe, kombësi, etj.) të lexuesit.

Jini dyshues ndaj përmbajtjeve që kanë strukturë të dobët gramatikore dhe leksikore

Krijuesit e keqinformimeve e dinë se kur shfletoni rrjetet sociale, nuk do t’i kushtoni gjithë mundin që do të bënit në situata të tjera. Tek e fundit ju i hapni ato për t’u informuar ose për t’u argëtuar, dhe jo për të punuar. Prandaj, ata përpiqen të shmangin vështirësitë nëpërpunimin e përmbajtjes. Kjo e bën atë më tërheqës për trurin tuaj, dhe ka më shumë gjasa që ta besoni atë raportim, dhe ta ndani me anëtarët e tjerë në rrjet.

Mos u besoni lajmeve që përpiqen të gjenerojnë disa emocione apo t’u referohen vlerave tuaja morale

Të gjitha kërkimet në shkencat e sjelljes, tregojnë se njerëzit nuk janë aq racionalë sa mendojmë. Emocionet tona ndikojnë fuqishëm në proceset tona mendore dhe në vendimmarrjen tonë. Kjo është arsyeja pse krijuesit e përmbajtjeve të rreme, përpiqen t’i shfrytëzojnë ato në mënyrë që ne të mos jemi në gjendje të dallojmë në mënyrë racionale nëse përmbajtja që po lexojmë është e vërtetë apo jo.

Ata u bëjnë thirrje emocioneve tona duke u përpjekur të gjenerojnë zemërim, frikë ose pikëllim për ta errësuar racionalitetin tonë. Po ashtu përdorin strategji që na bëjnë të ndiejmë se identiteti ynë social – kombësia jonë, gjinia jonë, opinionet tona – janë në rrezik, duke krijuar ndjesinë e armiqve jashtë grupit tonë që kërcënojnë vetë ekzistencën tonë.

Dhe kjo ndjenjë e të qenit të sulmuar, aktivizon mekanizma në psikologjinë tonë që na bëjnë të sillemi më pak racionalë dhe e zvogëlojnë aftësinë tonë për të dalluar atë që është e vërtetë dhe ajo që është e rreme. Pra, rezultatet e studimit tregojnë se është e rëndësishme të jemi vigjilentë kur lundrojmë në internet, veçanërisht në rrjetet sociale, dhe të jemi në gjendje të zbulojmë kur dikush po përpiqet të përfitojë nga psikologjia jonë kundër nesh.

Për këtë ka punë individuale por edhe punë si shoqëri. Para së gjithash, kompanitë e mediavesociale duhet të jenë të vetëdijshme se platformat e tyre krijojnë akses në informacione të pa parë më parë në historinë njerëzore – gjë që është tepër e dobishme. Por gjithashtu se platformat e tyre po përdoren nga aktorë keqdashës, që shfrytëzojnë psikologjinë e përdoruesve për qëllime ekonomike apo qëllime politike.

Nga ana tjetër, rezultatet janë një apel për vendimmarrësit publikë, që të jenë më të shqetësuar për nivelet alarmante të ulëta të arsimimit mediatik tek popullata. Shpejtësia me

të cilën po përparon teknologjia është shumë më e madhe se psikologjia jonë, sistemet tona arsimore apo politikë–bërja. Dhe kjo do të krijojë probleme për shoqëritë tona, nëse nuk punojmë më shumë për të zgjidhur sfidat që kemi tashmë dhe ato që janë përpara.

Aktualitet

Osmani pranoi letrat kredenciale nga ambasadorja e re e Finlandës në Kosovë

Published

on

By

Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, pranoi sot letrat kredenciale nga ambasadorja e re e Finlandës në Kosovë, Eevamari Laaksonen, njoftoi Presidenca. Ajo pason ish-ambasadorin finlandez, Matti Nissinen.

Në njoftim thuhet se Osmani e uroi ambasadoren për detyrën e re dhe “shprehu bindjen se gjatë mandatit të saj marrëdhëniet e shkëlqyera ndërmjet dy vendeve do të thellohen edhe më tej”.

Presidentja Osmani e vlerësoi Finlandën si një partner të rëndësishëm të Kosovës, duke ritheksuar mirënjohjen për mbështetjen e vazhdueshme që ky shtet i ka dhënë rrugëtimit euroatlantik të vendit tonë”, thuhet në njoftim.

Osmani rikujtoi vizitën e saj zyrtare në Finlandë, të cilën e cilësoi si një moment të rëndësishëm në marrëdhëniet bilaterale dhe si “dëshmi konkrete të miqësisë dhe respektit të ndërsjellë ndërmjet dy vendeve”.

Gjatë takimit u diskutua gjithashtu mbi zhvillimet e fundit në Kosovë, si dhe mbi mundësitë për thellimin e mëtejmë të partneritetit ndërmjet Kosovës dhe Finlandës, bëri të ditur Presidenca.

Continue Reading

Aktualitet

​Policia e Kosovës arreston një zyrtar komunal, dyshohet për marrje ryshfeti

Published

on

By

Policia e Kosovës në Gjakovë ka arrestuar një zyrtar komunal i cili dyshohet për përfshirje në veprën penale “marrje ryshfeti”. Hetimet janë kryer nga Njësia Rajonale për Hetimin e Krimeve Ekonomike dhe Korrupsionit në Gjakovë.

Sipas njoftimit të Policisë, hetimet janë iniciuar pas pranimit të informatave relevante për ryshfet nga një zyrtar komunal dhe në bashkëpunim me Prokurorinë Themelore në Gjakovë, është zbatuar një masë e veçantë e hetimit me urdhër të Gjykatës kompetente.

Gjatë realizimit të masës janë siguruar prova materiale që lidhen me veprën penale.

Paratë që ishin objekt i simulimit janë sekuestruar në cilësinë e provës materiale. Personi i dyshuar është intervistuar në prani të mbrojtësit të tij, ku ka vendosur të ushtrojë të drejtën për të mbetur në heshtje. Të gjitha veprimet janë ndërmarrë në koordinim të plotë me prokurorin kompetent”, thuhet në njoftimin e Policisë.

Pas intervistimit, prokurori i Shtetit ka lëshuar aktvendim për ndalim prej 48 orësh ndaj të dyshuarit.

Sipas Policisë, hetimet janë në fazë fillestare dhe do të vazhdojnë në drejtim të ndriçimit të plotë të rastit.

Continue Reading

Aktualitet

Transformo pasionin tënd në karrierë – edhe pak vende të lira në programin Art dhe Media Digjitale në UBT

Published

on

Për të gjithë të apasionuarit pas artit dhe teknologjisë, UBT ofron mundësinë e fundit për të aplikuar në programin Art dhe Media Digjitale, një fushë që kombinon kreativitetin me aftësitë digjitale dhe menaxheriale.

Ky program përgatit studentët për një karrierë të pasur dhe dinamike në industrinë kreative, duke u aftësuar të punojnë si:

  • Dizajner grafik,
  • Artist digjital,
  • Producent multimedial,
  • Menaxher kreativ i projekteve artistike dhe mediatike.

Programi ofron njohuri praktike dhe përvojë reale, duke përfshirë punë në projekte multimediale, zhvillim të dizajnimeve inovative dhe menaxhimin e proceseve kreative. Studentët do të kenë mundësinë të punojnë me teknologji moderne dhe mjete digjitale që përdoren në industrinë kreative kombëtare dhe ndërkombëtare.

UBT synon që të krijojë një mjedis ku krijimtaria, teknologjia dhe menaxhimi bashkohen, duke u mundësuar studentëve të formojnë një portofol profesional të nivelit të lartë dhe të jenë gati për sfidat e tregut të punës.

Regjistrohu tani dhe bëhu pjesë e një rrugëtimi që të hap dyert drejt karrierës ndërkombëtare në botën kreative: APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Aktualitet

Masteri që hap dyert e liderëve të menaxhmentit, biznesit dhe ekonomisë – Studio në UBT

Published

on

Për të gjithë ata që kërkojnë një program të avancuar studimi, që kombinon menaxhimin, biznesin dhe ekonominë, UBT ofron programin Master në Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi (MBE) – një prej programeve më gjithëpërfshirëse dhe inovative në Kosovë dhe rajon.

Ky program është krijuar për të përgatitur gjenerata të reja profesionistësh të aftë të drejtojnë organizata, të ndërmarrin iniciativa të reja biznesi dhe të kontribuojnë në zhvillimin ekonomik vendor dhe ndërkombëtar.

Një program gjithëpërfshirës dhe praktik

MBE ofron njohuri të thelluara në fusha si:

  • ekonomia dhe financat,
  • menaxhimi strategjik dhe operativ,
  • marketingu dhe shitjet,
  • prokurimi publik dhe logjistika,
  • ndërmarrësia dhe inovacioni,
  • promovimi i investimeve dhe zhvillimi ekonomik.

Duke u bazuar në kombinimin e teorisë me praktikën, programi u mundëson studentëve të zhvillojnë aftësi analitike, kritike dhe krijuese për të zgjidhur probleme reale të tregut dhe të organizatave.

Misioni dhe vizioni i programit

Misioni i MBE-së është në harmoni të plotë me vizionin e UBT-së: të ofrojë një edukim cilësor, bashkëkohor dhe gjithëpërfshirës, që vë studentin në qendër. Ky program synon të formojë udhëheqës të rinj, të përgatitur për të marrë përgjegjësi në biznes, industri, sektorin publik dhe akademi.

Studentët do të mësojnë në një ambient modern me laboratorë të pajisur me teknologjinë më të fundit, duke kombinuar ligjëratat teorike me punën praktike, kërkimin shkencor dhe projektet reale të biznesit.

Orientimet e programit

Në semestrin e tretë, studentët kanë mundësinë të zgjedhin orientimin e tyre profesional:

  • Financa, Banka dhe Kontabilitet – fokus në raportim financiar, analiza, auditim dhe tregje ndërkombëtare.
  • Marketing dhe Shitje – nga marketingu digjital deri te strategjitë e avancuara të shitjes dhe sjellja e konsumatorit.
  • Menaxhment, Ndërmarrësi dhe Inovacion – krijimi i bizneseve të reja, menaxhimi i inovacionit dhe zhvillimi ndërkombëtar.
  • Logjistika dhe Menaxhimi i Prokurimit – zinxhiri i furnizimit, prokurimi elektronik dhe praktikat moderne të logjistikës.

Këto orientime e bëjnë programin fleksibil dhe të përshtatur për tregun e punës, duke u dhënë studentëve mundësinë të specializohen sipas interesave dhe objektivave të tyre të karrierës.

Përputhje me standardet ndërkombëtare

Programi është hartuar duke respektuar Kornizën Kombëtare dhe Evropiane të Kualifikimeve, gjë që siguron se diplomat e studentëve njihen dhe vlerësohen edhe në nivel ndërkombëtar.

Pas diplomimit, studentët e MBE-së do të jenë të përgatitur jo vetëm për tregun vendor të punës, por edhe për të vazhduar studimet në nivel doktorature ose për të ndjekur karrierë akademike dhe kërkimore.

Objektivat kryesore të programit

Formimi i kompetencave të avancuara në fushën e menaxhimit, biznesit dhe ekonomisë.

Aftësi analitike për mbledhjen dhe interpretimin e të dhënave.

Qasje kritike dhe profesionale për zgjidhjen e problemeve komplekse.

Përdorimi i teknologjisë moderne në menaxhimin organizativ.

Aftësia për të zhvilluar strategji të suksesshme biznesi dhe lidership inovativ.

APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Të kërkuara