

Shëndet
Si të qëndroni të shëndetshëm gjatë të ftohtit këtë sezon dimëror?
Published
11 months agoon
By
UBT NewsStuhitë e dimrit mund të prishin oraret ditore dhe planet e udhëtimit, por të ftohtit ekstrem, shiu, era dhe bora mund të ndikojnë në shëndetin tonë. Vitet e fundit, normat e vdekjeve në të gjithë botën kanë qenë 8% deri në 12% më të larta gjatë muajve të dimrit, sipas të dhënave të vdekshmërisë nga Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.
Kjo rritje lidhet me “ndryshimet sezonale në sjelljen dhe trupin e njeriut” dhe “ekspozimin e shtuar ndaj sëmundjeve të frymëmarrjes”, sipas Agjencisë së Mbrojtjes së Mjedisit të SHBA. Përveç përgatitjes së shtëpisë me të ngrohtë dhe makinës për motin e dimrit, ka disa hapa të tjerë që mund të ndërmerrni për të mbajtur veten dhe të tjerët të shëndetshëm kur është shumë ftohtë.
Kujdesi për fëmijët dhe të moshuarit – Foshnjat e të moshuarit duhet të jenë të parët që duhet të kujdesemi dimrit thotë ,Tyler Barrett, doktor ekzekutiv mjekësor në Spitalin Universitar në Nashville. “Foshnjat dhe të rriturit e moshuar e kanë më të vështirë të ruajnë temperaturën bazë të trupit, sepse e humbasin nxehtësinë më lehtë dhe priren të prodhojnë më pak nxehtësi trupore. Hipotermia ndodh atëherë kur trupi fillon të humbasë nxehtësinë më shpejt sesa mund të prodhohet”, tha ai.
Qëndrimi i sigurt në ambiente të mbyllura – Mos përdorni gjeneratorë, grila me gaz, qymyr ose sobë druri brenda shtëpisë. Tymi nga këto pajisje shkakton grumbullimin e monoksidit të karbonit, shton Barrett, dhe gazi pa erë mund t’ju vrasë. Përdorimi i sobës së kuzhinës për ngrohje është jo i sigurtë, në vend të kësaj, përdorni batanije shtesë ose pallto.
Rreziqet nga ngrirja dhe hipotermia – Nëse keni nevojë të dilni jashtë gjatë dimrit, Barrett rekomandon kufizimin e sasisë së kohës që kaloni për të parandaluar ngrirjen. “Vishuni me rroba të ngrohta sidomos për mbrojtjen e zonave të ndjeshme si veshët, hunda, faqet dhe gishtat e duarve, tha dr.Barrett. Ngrirja ndodhë kur enët e gjakut ngushtohen, temperatura e lëkurës bie e kristale akulli formohen rreth dhe brenda qelizave, duke shkaktuar dëme. Simptomat përfshijnë lëkurë të bardhë a gri në të verdhë që ndihet e fortë. Kujdes nga Hipotermia, është gjendje serioze e kërkon ndihmë mjekësore. Shenja tjera përfshijnë: Konfuzionin, humbjen e kujtesës dhe përgjumjen.
Qëndroni të hidratuar – Në temperatura të ftohta, lëkura bëhet e thatë dhe e plasaritur nëse nuk hidratohet siç duhet. Përdorni ujë të ngrohtë në vend të ujit të nxehtë gjatë dusheve për të parandaluar përkeqësimin e lëkurës së thatë. Akademia Amerikane e Dermatologjisë rekomandon aplikimin e kremit hidratues pas dushit për të bllokuar lagështinë ekzistuese në lëkurë. “Njerëzit që vuajnë nga ekzema mund të kenë shpërthime të shtuara gjatë dimrit,” tha Barrett, duke shtuar se ata me sëmundje të lëkurës të lidhura me dimrin duhet të flasin me ofruesin e tyre të kujdesit parësor për udhëzime dhe trajtim të mëtejshëm. /UBT News/
Shëndet
Tetë vende të reja në listën britanike për rrezikun nga pijet e falsifikuara me metanol
Published
18 hours agoon
October 22, 2025By
UBT News
Tetë shtete të reja janë shtuar në listën e paralajmërimeve të Zyrës së Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, për shkak të rrezikut nga helmimi me metanol që mund të ndodhë nga pijet alkoolike të falsifikuara ose të ndotura.
Sipas raportimit të BBC, vendet e reja të përfshira janë: Ekuadori, Japonia, Kenia, Meksika, Nigeria, Peruja, Rusia dhe Uganda, pas disa rasteve të britanikëve që janë prekur në këto shtete.
Më herët, paralajmërimi përfshinte Tailandën, Laosin, Vietnamin, Kamboxhën, Indonezinë, Turqinë, Kosta Rikën dhe Fixhin, pas disa incidenteve serioze — përfshirë vdekjen e gjashtë turistëve në Laos vitin e kaluar.
Autoritetet britanike u bëjnë thirrje udhëtarëve të tregojnë kujdes ndaj shenjave të mundshme të helmimit me metanol, si shikim i turbullt, konfuzion apo probleme me frymëmarrjen, që mund të çojnë në sëmundje të rënda ose edhe vdekje. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studimi zbulon: Mungesa e kohës për veten rrit rrezikun e demencës
Published
22 hours agoon
October 22, 2025By
UBT News
Kur mungon koha për veten, truri paguan çmimin – studimi që lidh mungesën e kohës me rrezikun e demencës.
Koha, ose më saktë mungesa e saj, mund të jetë hallka që mungon në parandalimin e demencës.
Një studim i ri paralajmëron se njerëzit që nuk kanë mjaftueshëm kohë për t’u kujdesur për veten janë në rrezik më të madh për rënie njohëse dhe zhvillim të demencës.
Një faktor i ri në shëndetin e trurit
Hulumtimi, i realizuar nga Qendra për Plakje të Shëndetshme të Trurit në Universitetin e New South Wales në Sidnej e botuar në revistën The Lancet Healthy Longevity, identifikon kohën si faktor social kyç për shëndetin e trurit – po aq i rëndësishëm sa arsimi dhe të ardhurat.
Sipas autorëve, “pabarazia kohore”, pra shpërndarja e pabarabartë e kohës ndërmjet grupeve shoqërore, mund të ndikojë drejtpërdrejt në aftësinë e individëve për të ruajtur shëndetin mendor dhe për të ulur rrezikun nga demenca.
Çfarë do të thotë “mungesë kohe për veten”?
Studiuesit analizuan të dhëna epidemiologjike dhe neurologjike, duke lidhur përdorimin e kohës me zhvillimin e demencës.
Ata zbuluan se personat që vuajnë nga “varfëria kohore” – pra, mungesa e kohës për kujdes ndaj vetes, kanë më tepër gjasa të zhvillojnë probleme njohëse në krahasim me ata që gjejnë kohë për gjumë, ushqim të shëndetshëm, aktivitet fizik dhe kontakte shoqërore.
“Njeriut i duhen të paktën 10 orë në ditë për aktivitetet bazë që ruajnë shëndetin e trurit”, shpjegon Dr. Simon Repermund, bashkautore e studimit. “Për shumë njerëz, kjo është e paarritshme për shkak të detyrimeve të përditshme.”
Koha – lidhja mes faktorëve të rrezikut
Komisioni Lancet më 2024 identifikoi disa faktorë kryesorë të rrezikut për demencë, përfshirë hipertensionin, diabetin, mungesën e aktivitetit fizik, izolimin shoqëror dhe kolesterolin e lartë.
Sipas studiuesve të CHeBA, të gjithë këta faktorë lidhen në mënyrë të tërthortë me mungesën e kohës.
Për të ushtruar, për të përgatitur ushqime të shëndetshme apo për të kaluar kohë me familjen dhe miqtë, nevojitet kohë – një burim që shumë njerëz nuk e kanë më. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ky ilaç është premtues për humbje në peshë
Published
2 days agoon
October 21, 2025By
UBT News
Një studim madhor ka treguar rezultate premtuese për sigurinë e një ilaçi për humbje në peshë, i cili është i qasshëm në SHBA.
Në studimin e publikuar në Revistën Mjekësore “New England”, është thënë se personat e rritur që përdoren ilaçin për dobësim “lorcaserin” kishin humbur mesatarisht 4 kg brenda 40 muajsh.
Gjithashtu është thënë se ky ilaç, që funksionon duke ulur ndjenjën e urisë, nuk i vendosë konsumuesit në rrezik më të madh për sëmundje në zemër.
Megjithatë ekspertët kanë theksuar rëndësinë e ndryshimeve afatgjate të jetesës për të arritur humbje të peshës efektive. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Kur kanceri i mëlçisë përhapet në kocka
Published
2 days agoon
October 21, 2025By
UBT News
Kur kanceri i mëlçisë metastazon në kocka, zakonisht ndodhet në stadin e katërt (IV).
Ky stad shoqërohet me dhimbje të forta kockore, rrezik të lartë për fraktura dhe komplikime si hiperkalcemia (rritje e kalciumit në gjak) dhe kompresioni i palcës kurrizore.
Dhimbja është e vazhdueshme dhe vështirë kontrollohet edhe me ilaçe.
Sipas klinikave si Cleveland Clinic dhe Mayo Clinic, metastazat kockore mund të shkaktojnë lodhje, të përziera, konfuzion, dhe dobësi ose mpirje në gjymtyrë. Kanceri i mëlçisë shpesh zbulohet në faza të vona, sidomos te pacientët me hepatit kronik, cirozë, diabet apo mbipeshë.
Studimet tregojnë se 3% deri në 20% e pacientëve me karcinomë hepatike zhvillojnë metastaza në kocka, kryesisht në shtyllën kurrizore.
Dhimbja është simptoma më e shpeshtë dhe më e rëndë, duke ndikuar drejtpërdrejt në cilësinë e jetës së pacientit.
Trajtimi në këto raste është paliativ, pra synon lehtësimin e dhimbjes dhe përmirësimin e jetës.
Përveç ilaçeve dhe radioterapisë, sot përdoren edhe teknika moderne si ablacioni me radiofrekuencë dhe embolizimi selektiv, që ndihmojnë në kontrollimin e metastazave dhe reduktimin e dhimbjes. /A.Z/UBT News/

Kaçanik: Arrestohen dy persona pasi u kapën duke përgatitur qeset me marihuanë për shitje

Zyrtari policor goditet me veturë në Zubin Potok

Nora Gjakova në mesin e kampioneve botërore e olimpike në Romë

Skandal në Maqedoninë e Veriut, klubi shqiptar suspendohet nga të gjitha ligat!

Pesë raste të dhunës në familje gjatë 24 orëve të fundit

Al Pacino rikthehet në botën e mafias me trillerin e ri aksion “Father Joe”

Mbyllen të gjitha ndeshjet në Ligën e Kampionëve, fitojnë favoritët

Një person humb jetën pasi ra në hapësirën e liftit në Fushë Kosovë

Kurti takon ministrin francez për Evropë, diskutojnë për forcimin e lidhjeve Kosovë-Francë
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months ago
Profesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës