

Shëndet
Si të përdorni sirtarin e frigoriferit si duhet?
Published
1 hour agoon
By
UBT NewsShumë njerëz mendojnë se sirtari i poshtëm i frigoriferit është vetëm për fruta dhe perime, por ekspertët tregojnë se ai mund të ruajë freskinë e një larmi ushqimesh, nëse përdoret siç duhet.
Si funksionon sirtari i lagështisë?
Ky sirtar është projektuar për të rregulluar lagështinë, duke e mbrojtur ushqimin nga prishja e parakohshme. Çelësi është qarkullimi i ajrit dhe niveli i lagështisë, ndaj është e rëndësishme të dini se cilat ushqime kërkojnë mjedis më të lagësht dhe cilat më të thatë.
Perimet: nevojë për lagështi të lartë
Perimet me gjethe si sallata, spinaqi dhe erëzat e freskëta, si edhe karotat, kastravecët dhe specat, ruajnë freskinë më gjatë në një mjedis të lagësht. Nëse mbahen në kushtet e thata të frigoriferit, ato shpejt zbuten dhe humbin shijen.
Frutat: lagështi më e ulët
Disa fruta, si mollët dhe dardhat, që lëshojnë etilen, nuk e durojnë lagështinë e lartë. Këto duhet të ruhen në sirtarin me lagështi të ulët, për të shmangur pjekjen e shpejtë dhe kalbjen.
Mishi dhe vezët: një zbulim i papritur
Edhe pse sirtari lidhet me perimet dhe frutat, ekspertët theksojnë se temperatura konstante e këtij sirtari e bën të përshtatshëm edhe për mish, peshk dhe vezë. Në dyert e frigoriferit temperatura ndryshon shpesh, ndërsa sirtari siguron një ambient të ftohtë dhe të qëndrueshëm.
Këshilla për përdorim optimal
Mos mbushni sirtarin; mbushja ideale është deri në një të tretën ose gjysmën, për të lejuar qarkullimin e lirë të ajrit.
Pastroni rregullisht me ujë të ngrohtë dhe uthull, që vepron si dezinfektues natyral dhe largon erërat e pakëndshme.
Sirtari i poshtëm i frigoriferit nuk është thjesht një ndarje shtesë, por një sistem i vogël që ruan freskinë e ushqimeve.
Me rregullimin e duhur të lagështisë e vendosjen e ushqimeve, mund të zgjatni jetëgjatësinë e të shmangni hedhjen e panevojshme. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sa gjumë i nevojitet fëmijës gjatë ditës?
Published
36 minutes agoon
September 22, 2025By
UBT News
Gjumi është jashtëzakonisht i rëndësishëm për zhvillimin e çdo foshnje, por shpesh prindërit e kanë të vështirë të dallojnë kur fëmija i tyre është vërtet i lodhur dhe sa gjumë i nevojitet.
Edhe pse duket e thjeshtë, në praktikë nuk është gjithmonë e lehtë të kuptosh nevojat e një të porsalinduri ose të një foshnjeje të vogël.
Njohja e shenjave të para të lodhjes mund të ndihmojë që foshnja të bjerë më lehtë në gjumë dhe të shmanget nervozizmi që ndonjëherë shoqëron lodhjen e tepërt.
Një foshnjë gjashtëmuajshe fle tre herë gjatë ditës. Gjumit i parë i jepet rreth dy orë pas zgjimit dhe zgjat rreth një orë e gjysmë. Gjumit i dytë ndodh përsëri dy orë pas zgjimit dhe mund të zgjasë deri në dy orë. Gjumit i tretë rekomandohet në mbrëmje, rreth orës 17:00.
Fëmijët njëvjeçarë zakonisht flenë dy herë gjatë ditës. Gjumit i parë ndodh rreth tre orë pas zgjimit dhe zgjasë rreth gjysmë ore, ndërsa gjumit i dytë vjen dy deri tre orë më vonë dhe mund të zgjasë deri në dy orë.
Pas kësaj, fëmija duhet të qëndrojë zgjuar deri mbrëmje. Kur ai mbush 18 muaj, mjafton një gjumë ditor që zgjat nga një deri në dy orë.
Ekspertët rekomandojnë që në këtë moshë të pranohet vetëm një sy gjumë gjatë ditës. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çaji natyral që lehtëson fryrjen e barkut
Published
3 hours agoon
September 22, 2025By
UBT News
Një ndër arsyet më të shpeshta pse ndiheni të fryrë, të rënduar apo të shqetësuar nga gazrat, lidhet ngushtë me mënyrën e të ushqyerit.
Pirja e tepërt i alkoolit, ushqimeve të shpejta dhe ëmbëlsirave industriale ngadalëson tretjen dhe krijon një mjedis të ngarkuar në zorrë.
Si pasojë, organizmi jo vetëm që humb energjinë, por edhe ndikon në gjendjen e mirëqenies suaj. Shumë mendojnë se pastrimi i zorrëve është një proces i komplikuar, që kërkon trajtime të shtrenjta ose barna me efekte të padëshiruara anësore.
Por në të vërtetë, ka një mënyrë të natyrshme, të thjeshtë dhe ekonomike për të rifituar lehtësinë në stomak dhe për të përmirësuar funksionimin e sistemit tretës: përgatitja e një çaji detox në kushte shtëpie.
Ky çaj i posaçëm përfshin përbërës krejtësisht natyralë, të cilët njihen prej kohësh për vetitë e tyre anti-inflamatore dhe tretëse:
Gjysmë luge shafran i Indisë (kurkumë) – ndihmon në reduktimin e inflamacionit dhe stimulon pastrimin e mëlçisë.
Një majë piper i zi – aktivizon përthithjen e kurkumës dhe përmirëson tretjen.
Pluhur xhenxhefili – qetëson stomakun, lehtëson gazrat dhe nxit qarkullimin e mirë të ushqimit në zorrë.
Një lugë mjaltë natyral – jo vetëm që i jep ëmbëlsi natyrale çajit, por ka edhe veti antibakteriale e qetësuese për sistemin tretës.
Përgatitja është e lehtë: Shtoni këta përbërës në filxhan ujë, përzieni mirë dhe konsumojeni ngadalë, veçanërisht pas vakteve kryesore.
Me përdorim, ky çaj jo vetëm që eleminojë ndjesinë e fryrjes, por dhe ndihmon në rivendosjen e funksionimit normal të zorrëve. Si rezultat, do të ndiheni më të lehtë, më energjikë dhe do të përjetoni një përmirësim të përgjithshëm të tretjes suaj. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studimi: Personat me më shumë tatuazhe kanë rrezik më të ulët për melanomë!
Published
6 hours agoon
September 22, 2025By
UBT News
Një studim i fundit nga Huntsman Cancer Institute në Universitetin e Utah sugjeron se personat që kanë bërë dy ose më shumë seanca tatuazhesh mund të kenë rrezik më të ulët për të zhvilluar melanomë, një lloj i rrezikshëm i kancerit të lëkurës.
Ekipi i udhëhequr nga doktoresha Jennifer Doherty analizoi të dhënat e 7 mijë banorëve dhe gjeti se personat me një seancë tatuazhi kishin rrezik më të lartë, veçanërisht për melanomën “in situ”, ndërsa ata me disa tatuazhe dukeshin më të mbrojtur.
Shkencëtarët nuk e kuptojnë ende pse ndodh kjo, por një shpjegim i mundshëm është se personat me më shumë tatuazhe tregohen më të kujdesshëm ndaj diellit dhe përdorin krem mbrojtës, ose që tatuazhet mund të nxisin një reagim imunitar të dobishëm.
Doktoresha Rachel McCarty thekson se kjo nuk do të thotë që të bësh më shumë tatuazhe ul automatikisht rrezikun.
Hulumtimet e mëparshme sugjerojnë se tatuazhet mund të lidhen me lloje të tjera kanceri, si disa forma të leukemisë.
Studimi u publikua në Journal of the National Cancer Institute, dhe ekspertët theksojnë rëndësinë e kuptimit të faktorëve të rrezikut për të përmirësuar strategjitë parandaluese dhe shpëtuar jetë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çka duhet të dini për ulcerën: shkaqet, rreziqet dhe trajtimin
Published
8 hours agoon
September 22, 2025By
UBT News
Ulcera peptike është një plagë që formohet në mukozën e aparatit tretës, më së shpeshti në stomak, dymbëdhjetëgishtore ose më rrallë në ezofag.
Ajo lind kur prishet ekuilibri midis faktorëve mbrojtës të mukozës dhe atyre agresivë, si acidi gastrik dhe pepsina.
Dy faktorët më të shpeshtë që çojnë në ulçerë janë:
Infeksioni me bakterin Helicobacter pylori (H. pylori) – një nga infeksionet bakteriale më të përhapura në botë dhe faktor i rëndësishëm rreziku edhe për kancerin gastrik.
Përdorimi i gjatë i barnave anti-inflamatore jo-steroide (NSAID), si ibuprofeni, aspirina, naprokseni apo diklofenaku, të cilat dëmtojnë mukozën dhe e bëjnë stomakun më të ndjeshëm ndaj acidit.
Si zhvillohet ulcera?
Mukoza e stomakut mbrohet nga një shtresë mukoze e cila pengon acidin të dëmtojë indet. Kur kjo shtresë dobësohet ose dëmtohet, acidi fiton përparësi dhe krijon plagën.
Simptomat më të zakonshme:
Dhimbje në pjesën e sipërme të barkut
Tek ulçera e stomakut: dhimbja shfaqet menjëherë pas ngrënies
Tek ulçera e dymbëdhjetëgishtores: dhimbja shfaqet disa orë pas ngrënies ose gjatë natës
Simptoma të tjera: nauze, të vjella, fryrje, ndjesi ngopjeje të hershme
Në disa raste, ulçera mund të mos japë shenja deri sa të shfaqen komplikime.
Komplikimet më të rrezikshme:
Gjakderdhja – mund të jetë e fshehur (duke shkaktuar anemi) ose e dukshme (jashtëqitje e zezë, gjak në të vjella).
Perforimi (shpimi i murit të stomakut/duodenumit) – gjendje urgjente që çon në dalje të përmbajtjes së stomakut në zgavrën abdominale dhe kërkon ndërhyrje kirurgjikale të menjëhershme.
Diagnostikimi:
Metoda më e saktë është endoskopia e sipërme (EGDS), e cila mundëson:
identifikimin e ulcerës,
marrjen e mostrave për biopsi,
ndalimin e gjakderdhjes përmes teknikave të ndryshme terapeutike.
Trajtimi:
Inhibitorë të pompës protonike (PPI) – për uljen e aciditetit.
Terapia eradikuese kundër H. pylori – kombinim antibiotikësh me PPI.
Barnat mbrojtëse të mukozës si sukralfati.
Metoda endoskopike – në rastet me gjakderdhje aktive.
Me trajtim adekuat, shumica e ulcerave shërohen brenda disa javësh. Nëse faktorët shkaktarë nuk eliminohen, ulçera mund të rikthehet.
Përfundim:
Ulçera është një sëmundje e zakonshme, por e trajtueshme. Zbulimi i hershëm i simptomave dhe trajtimi i duhur janë thelbësorë për të shmangur komplikimet serioze. Konsultimi me mjekun mbetet hapi më i sigurt drejt shërimit. /A.Z/UBT News/

Amazon, Google dhe Microsoft kërkojnë kthim të shpejtë të punëtorëve në SHBA

Sa gjumë i nevojitet fëmijës gjatë ditës?

Trepça e nis sot rrugëtimin evropian në basketboll

Shakaja e Schwarzenegger për ish-gruan e tij dhe paratë që fitoi pas divorcit

Si të përdorni sirtarin e frigoriferit si duhet?

Franca dhe Australia konfirmojnë pjesëmarrjen në Eurovision

Italia miraton ligjin e ri, burg për abuzimet me deepfake dhe mashtrimet me AI

Kërkohet paraburgim për katër persona të arrestuar në Vushtrri

Profesori Alban Kuriqi renditet në mesin e shkencëtarëve më të mirë në botë sipas Stanford/Elsevier 2025
Të kërkuara
-
Aktualitet4 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26