Nëse u zgjuat këtë mëngjes, shikuat lajmet dhe ndiheni gjithnjë e më të shqetësuar për luftën në Ukrainë, nuk jeni vetëm. Njëherë pandemia dyvjeçare, pastaj lufta, edhe ekspertët pajtohen se ndjenja e mbingarkesës është normale. Këtu janë këshillat e tyre se si mund të kujdeseni për veten, fëmijët tuaj dhe të tjerët.
Çfarë mund të bëni për të ndihmuar veten?
E keni me të drejtë para së gjithash kur mendoni për ndikimin tek ata që janë kapur në konflikt, por gjithashtu është krejtësisht normale të ndiheni të mërzitur lidhur me atë që po shihni në Ukrainë, thotë Alex Bushill, nga shoqata bamirëse e shëndetit mendor “Mind”.
“Është shumë e natyrshme të shqetësoheni për atë që e shihni përndryshe nuk do të ishit njerëz nëse nuk do të shqetësoheshit”, thotë ai.
Bushill ju këshillon që në periudha të caktuara të ditës t’i shikoni lajmet dhe mediat sociale dhe më pas të bëni diçka relaksuese.
Kjo nuk çon gjithmonë në shfaqjen e ankthit, por NHS dhe Anxiety UK u pajtuan për disa këshilla që ndikojnë në zhdukjen e ankthit, e ato janë: ushqehuni mirë, dilni jashtë, largoni telefonin, shoqërohuni me njerëz dhe pushoni. Të gjitha këto janë këshilla mjaft themelore, por kur jeni të stresuar, mund të jenë të vështira për t’u praktikuar vazhdimisht.
Alex thotë se zbërthimi i tij në një proces me dy hapa mund të ndihmojë. E para është që duhet ta largoni veten nga shkaktarët, në mënyrë që të mund të praktikoni vëmendjen.
“Shko në një vend ku mund të jesh në këtë moment, qoftë ky sport apo të ecësh me qenin”, thotë ai.
Hapi i dytë është të përqendroheni në vetëdisiplinimin rreth teknikave specifike që funksionojnë për ju. Krijoni hapësirë për të dalë për pauzë dreke ose për të zhvilluar ndonjë aktivitet atraktiv me të afërmit tuaj dhe sigurohuni që ta bëni këtë.
Alex rekomandon gjithashtu të jeni të vetëdijshëm se ku e merrni informacionin tuaj: mbështetuni në burime të besueshme të lajmeve, fokusohuni në fakte dhe jo në spekulime alarmante, mos u përfshini me përmbajtje grafike.
“Kur e bëj, largohem dhe më pastrohet mendja. Funksionon sepse nuk mendon për gjëra që nuk mund t’i kontrollosh”, thotë ai.
Ekspertët pajtohen që nëse ndiheni në ankth, shmangni lajmet negative. Psikologia klinike Dr.Emma Hepburn thotë se është diçka që ne shpesh e bëjmë kur përballemi me pasiguri, por në vend që të plotësojmë boshllëqet me informacione të dobishme, mund të përfundojmë në katastrofë.
“Mënyra se si ne kërkojmë qartësi është të kërkojmë më shumë informacion, por kjo shpesh krijon më pak qartësi, sepse ne po shohim të njëjtin informacion përsëri dhe përsëri dhe nuk na lejon të tërhiqemi”, tha Hepburn.
Ajo gjithashtu thekson se ju lejohet të ndiheni të sigurt dhe të shqetësuar. Të dy nuk janë reciprokisht ekskluzive.
Çfarë mund të bëni për fëmijët tuaj?
Gjëja e parë që duhet të dini është se shmangia e temës mund t’i bëjë fëmijët të ndihen të frikësuar, thotë Ane Lemche, psikologe dhe këshilltare për fëmijë në Save the Children.
Nëse ata janë të shqetësuar për njerëzit në Ukrainë, Lemche sugjeron të flasin për masat që po marrin për të mbrojtur veten. Ju flisni me ta se si shumica e njerëzve janë në strehimoret e sulmeve ajrore dhe larg bombave, ose mund të flisni se si njerëzit po lëvizin në vende të tjera ku është më e sigurt.
Nëse vetë prindërit ndihen të shqetësuar, fëmijët mund ta kuptojnë këtë, kështu që është e rëndësishme që edhe të rriturit të kenë mbështetje, shton ajo.
“Nëse ndiheni vërtet të mërzitur dhe fëmija juaj ju bën një pyetje, thoni a mund të flasim për këtë pak më vonë dhe nëse nuk ndiheni të pranueshëm, gjeni dikë tjetër që mund ta bëjë këtë, mund të keni një partner ose një anëtar të familjes së gjerë që është më i mirë në përballimin e kësaj”, tha Lemche.
Ajo thotë se është normale që të rriturit të ndihen të lëkundur pas pandemisë dhe të pyesin veten se kur mund të ketë një periudhë stabiliteti. Ajo rekomandon që të sigurohet që të ketë kohë të mbrojtura ku nuk ka ekspozim ndaj lajmeve, të tilla si fikja e radios gjatë shkuarjes në shkollë.
Prof Vivian Hill nga Shoqata Psikologjike Britanike, rekomandon që biseda të jetë e përshtatshme për moshën. Për fëmijët më të vegjël, kjo mund të jetë aq e thjeshtë sa t’u tregosh se ku është Ukraina në një hartë, në mënyrë që të kuptojnë se po ndodh diku larg tyre. Për fëmijët më të rritur, mund të përfshijë ofrimin e një konteksti. Por në çdo moshë, gjëja kryesore është t’i qetësosh ata.
“Mbajeni sa më të vërtetë të mundeni: shpjegoni se ka pasur luftëra në të gjithë botën në vitet e fundit dhe ne kemi qenë me fat që shumica e tyre nuk kanë pasur ndonjë ndikim në familjet e tyre, është një mënyrë e mirë për t’i ndihmuar ata të kenë një ndjenjë të shkallës së rrezikut që u paraqitet dhe kjo është ajo për të cilën fëmijët duan siguri, se ata janë të sigurt”, thotë profesori Hill.
“Këshillat që do t’u jepja fëmijëve janë po aq të rëndësishme për të rriturit. Duhet të përpiqeni shumë për të ruajtur kohën ku thjesht argëtoheni dhe t’i shpëtoni të gjithë zymtësisë. Ka të bëjë me të paturit dhembshuri për të gjithë, përfshirë veten tuaj”, shtoi ai.
Çfarë mund të bëni për të tjerët
Të ndihmosh të tjerët është një nga pesë hapat për të përmirësuar mirëqenien mendore dhe ka mënyra të panumërta për të ndihmuar me krizën në Ukrainë.
Një numër organizatash bamirëse kanë nisur apele, duke përfshirë Kryqin e Kuq Britanik, agjencinë e UNHCR-së për refugjatët dhe Unicef-in, ndërsa shumë individë në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar po mbledhin para dhe po mbledhin donacione në mënyrë të pavarur.
Dr Sarah Hepburn thotë se shikimi i luftës mund t’ju bëjë të ndiheni jashtë kontrollit dhe fokusimi në mënyrat për të ndihmuar mund ta menaxhoni atë.
“Ka shumë prova që të bësh diçka për njerëzit e tjerë ka një ndikim vërtet të dobishëm në shëndetin tuaj mendor. Nëse ne e perceptojmë se kemi bërë dikë tjetër të ndihet mirë, ne ndihemi mirë. Truri ynë është krijuar për të qenë social dhe të ketë lidhje dhe të krijojë një lidhja me diçka më të madhe se ju është vërtet e dobishme për mirëqenien tuaj”, tha Hepburn.
Dr Hepburn “vizaton psikologjinë” dhe poston imazhet në faqen e saj në Instagram. Ilustrimi i saj më i fundit është se si njerëzit mund të ndihmojnë me krizën në Ukrainë.
“Ka të bëjë me kuptimin e një situate komplekse. Dhe mendoj se isha edhe unë duke u përpjekur të bëja diçka”, shpjegoi ajo.
Hepburn, e cila po kërkon vullnetarë, beson se ka përfitime për njerëzit në të dy anët e telefonit.
“Ne të gjithë e kemi gjetur veten duke folur për këtë luftë me miqtë dhe familjen dhe ka një arsye vërtet të madhe për këtë dhe kjo është sepse ato biseda janë ngushëlluese. Një nga gjërat më të mira të përfshirjes në një shërbim që ndihmon njerëzit e tjerë është ndjenja e kënaqësisë ose arritjes që merrni, dhe kjo është ajo që njerëzit kërkojnë. Njerëzit mund të ndihen të pafuqishëm përballë luftës ose ngjarjeve të mëdha botërore, dhe kthimi në gjërat e vogla që mund të bëjmë është jashtëzakonisht pasurues për njerëzit”, shtoi Sarah.
Ka njerëz që mbledhin donacione, gjëra për t’i dërguar në qendrat e refugjatëve, bëni diçka të tillë. Ndonjëherë të bësh diçka konstruktive është me të vërtetë e fuqishme përfundoi ajo./UBTNews/
Lajmet nga UBT1 month ago
Lajmet2 months ago
Kulturë2 months ago
Kulturë2 months ago