Shëndet
Si ta mbani nën kontroll sheqerin në gjak? Ja disa këshilla nga dietologët
Published
3 months agoon
By
UBT NewsNëse keni përjetuar rënie të papritur të energjisë pasdite ose jeni ndjerë të dridhur e të shqetësuar pa paralajmërim, kjo mund të jetë për shkak të niveleve të paqëndrueshme të sheqerit në gjak.
Mbajtja e qëndrueshme e sheqerit në gjak është thelbësore për funksionimin e trupit dhe menaxhimi i tij mund të përmirësojë energjinë, të zvogëlojë dëshirat për ushqim dhe të mbështesë shëndetin afatgjatë, sipas EatingWell.
Sheqeri në gjak, i njohur edhe si glukozë, është burimi kryesor i energjisë së trupit. Kur hamë, trupi i zbërthen karbohidratet në glukozë dhe e liron në qarkullimin e gjakut, duke u siguruar energji qelizave tona. Megjithatë, për disa njerëz, ky proces nuk shkon pa probleme.
Ngrënia e tepërt ose e llojeve të caktuara të karbohidrateve mund të shkaktojë rritje të niveleve të sheqerit në gjak. Ndërsa rritjet e sheqerit në gjak nuk janë shkak për shqetësim, nivelet kronike të larta të sheqerit në gjak rrisin rrezikun e rezistencës ndaj insulinës, prediabetit dhe diabetit.
“Sheqeri i ulët në gjak, i njohur edhe si hipoglicemi, mund të kontribuojë në simptoma si marramendje, konfuzion dhe dobësi, duke ndikuar në aktivitetet e përditshme”, thotë dietologia e regjistruar Patricia Kolesa.
Për fat të mirë, ka hapa që shumica mund të ndërmarrin për të mbajtur nivelet e sheqerit në gjak të qëndrueshme gjatë gjithë ditës.
Më poshtë, kemi mbledhur disa nga këshillat më të mira nga dietologët.
Hani rregullisht gjatë gjithë ditës
Nëse i anashkaloni vaktet, kjo ndikon negativisht në sheqerin në gjak. “Anashkalkimi i vakteve mund të çojë në rritje të sheqerit në gjak, të cilat mund t’ju bëjnë të ndiheni të lodhur, të dridhur ose të irritueshëm”, thotë dietologia e regjistruar Lauren Manaker.
Në vend që të anashkaloni mëngjesin a drekën, hani në intervale të rregullta. Nëse nuk keni kohë për vakt, zgjidhni meze të ekuilibruar si biskota me djathë e drithëra të plota ose kos me fruta e arra.
Kjo ndihmon trupin të mbajë furnizim të qëndrueshëm me energji dhe zvogëlon rrezikun e ndryshimeve të papritura në nivelet e sheqerit në gjak.
Hani më shumë fibra të tretshme
“Ndërsa të gjitha burimet e fibrave janë të dobishme në dietë, fibra e tretshme që gjendet në ushqime si bollguri, fasulet dhe farat e lirit ndihmon në stabilizimin e sheqerit në gjak”, shpjegon Kolesa.
Sekreti i efektivitetit qëndron në faktin se fibra e tretshme tretet në ujë e formon substancë të ngjashme me xhel. Ky xhel i trashë ngadalëson tretjen dhe përthithjen e karbohidrateve, duke rezultuar në një çlirim më të butë dhe më gradual të glukozës në qarkullimin e gjakut.
Zgjidhni karbohidrate minimalisht të përpunuara
Lloji i karbohidrateve që han ndikojë në nivelet e sheqerit në gjak. Karbohidratet e rafinuara, të cilat gjenden në bukën e bardhë, orizin e bardhë, pretzelët, drithërat e ëmbëlsuara dhe pijet me sheqer, mund të shkaktojnë rritje të shpejta të sheqerit në gjak, veçanërisht kur konsumohen vetëm.
Për ta shmangur këtë, jepini përparësi karbohidrateve komplekse që janë të pasura me fibra. Zgjidhni bukë integrale, tortila dhe makarona, bollgur, quinoa, oriz integral, fasule dhe thjerrëza. Një rregull i mirë është që gjysma e drithërave tuaja të jenë integrale.
“Ndryshe nga drithërat e rafinuar, ato të plotat përpunohen minimalisht e përmbajnë sasi më të larta fibre”, thotë Kolesa. “Fibra tretet ngadalë, duke rezultuar në një rritje graduale të sheqerit në gjak”.
Mos harroni për proteinat
Ndryshe nga karbohidratet, që treten në gojë, proteinat treten në stomak me ritëm të ngadaltë. Kjo i bën më pak të prirura të shkaktojnë rritje të sheqerit në gjak. Jo të gjitha burimet e proteinave janë krijuar të barabarta. Ekspertët rekomandojnë proteina të ligët nga fasulet, edamame, tofu, peshku, shpendët pa lëkurë, vezët dhe produktet e qumështit me pak yndyrë.
Qëndroni të hidratuar
“Hidratimi luan rol kyç në menaxhimin e sheqerit në gjak, uji ndihmon veshkat të nxjerrin sheqerin e tepërt përmes urinës”, thekson Manaker. “Kur jeni të dehidratuar, sheqeri në gjak mund të bëhet më i përqendruar, duke çuar në nivele më të larta të glukozës.”
Shenjat e dehidratimit përfshijnë marramendje, lodhje, etje të madhe, urinim të rrallë dhe urinë të errët.
Nëse e shihni veten duke harruar të pini ujë, provoni të vendosni një alarm kujtues në telefon.
Kufizoni konsumin tuaj të alkoolit
“Alkooli mund të ketë efekte të paparashikueshme në sheqerin në gjak”, paralajmëron Manaker. “Mund të shkaktojë nivele të rrezikshme të ulëta, nëse konsumohet me stomak bosh, sepse ndërhyn në aftësinë e mëlçisë për të liruar glukozën. Pijet alkoolike me sheqer mund të shkaktojnë rritje të larta.”
Hulumtimet kanë treguar se edhe sasi të vogla alkooli rrisin rrezikun e rezistencës ndaj insulinës. Kjo nuk do të thotë që duhet të hiqni dorë nga pirja e alkoolit, por nëse jeni të prirur ndaj luhatjeve të sheqerit në gjak, një koktej joalkoolik me pak sheqer mund të jetë një zgjedhje më e mirë.
Shëndet
Hurmat, fruti që ushqen trupin dhe mbron shëndetin
Published
3 hours agoon
December 1, 2025By
UBT News
Hurmat e Arabisë janë një nga frutat më të shëndetshme dhe ushqyese, të cilat dietologët i quajnë “minierë vitaminash”.
Ato përmbajnë kalcium, hekur, magnez, natrium, squfur, klor, si dhe vitamina A, B1, B2 dhe D.
Sheqeri natyral në hurma tretet lehtë dhe nuk është i dëmshëm për shëndetin.
Përfitimet shëndetësore të hurmave përfshijnë:
Forcojnë mëlçinë dhe përmirësojnë funksionin e saj.
Luftojnë stresin nervor dhe rregullojnë punën e gjëndrave tiroide dhe enëve të gjakut.
Zbutin irritimin e fytit dhe largojnë sekrecionet.
Konsumi i tyre esëll ndihmon në eliminimin e parazitëve (askaridet).
Forcojnë muskujt dhe nervat, duke vonuar plakjen.
Freskojnë zorrët dhe i mbrojnë nga infeksionet.
Përmirësojnë funksionet e trurit, lehtësojnë marramendjen dhe luftojnë vëngërinë e syve dhe plogështinë.
Pastrojnë veshkat dhe normalizojnë urinimin.
Hurmat janë të sigurta edhe për fëmijët, pasi sheqeri natyral thithet dhe tretet lehtë, duke mbështetur stomakun dhe zorrët. Lëngu i hurmave i përzier me qumësht ka vlera ushqyese dhe rregulluese për të gjithë moshat.
Gjithashtu, masa e bërë nga hurmat e shtypura dhe mjalti përdoret për trajtimin e dizenterisë tek fëmijët dhe ndihmon në forcimin e mishrave të dhëmbëve gjatë daljes së dhëmbëve, duke lehtësuar procesin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja pse ndiheni të lodhur edhe pas gjumit
Published
10 hours agoon
December 1, 2025By
UBT News
Në qoftë se shpesh ndiheni të lodhur, në artikullin e mëposhtëm mund të gjeni disa përgjigje pse ju ndodhë kjo.
JENI DEHIDRATUAR
Mund të çojë në rënie të konsiderueshme të energjisë, humorit dhe aftësive njohëse.
SHMANGNI VAKTET E TË NGRËNIT
Çdo njeri ka nevojë për energji të vazhdueshme gjatë ditës. Ne përfitojmë energjinë, nëpërmjet ushqimeve që konumojmë. Sigurohuni që të hani vakte të vogla, ushqime të shëndetshme, të tilla si: fruta, perime, arra, fara, për të mbajtur të lartë nivelin e energjisë.
MERRENI ME TELEFONIN OSE LAPTOPIN
Shumica e shoqërisë mban telefona e laptopë gjithë ditën me vete. Por studime të ndryshme kanë vërtetuar se ekspozimi ndaj dritave blu dhe të bardhë, që vijnë nga pajisjet elektronike mund të ndikojnë në trurin tonë, veçanërisht hormonin e melatoninës.
KONSUMONI SHUMË YNDYRË
Ata që konsumojnë dietë të lartë në yndyrë mund të kenë përgjumje ditën e paaftësi për t’u përqendruar. Sigurohuni të hani karbohidrate të shëndetshme, si: fruta, oriz ngjyrë kafe dhe patate të ëmbël, për të shmangur ushqimet e gatuara me yndyrë. Zgjidhni burimet ushqyese të yndyrës, si: avokado, arra dhe fara.
PINI ALKOOL
Studiuesit në Universitetin Brown thonë se pirja e alkoolit në orët e mbrëmjes stimulon trupin e mendjen më shumë se në çdo kohë tjetër të ditës. Prandaj, në qoftë se ju pini alkool, konsumojeni gjatë ditës, që të mund të keni një gjumë të qetë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sekretet natyrale për të luftuar kollën tek fëmijët
Published
4 days agoon
November 27, 2025By
UBT News
Edhe pse kollitjet nuk duhet lënë pa u trajtuar, se përkeqësohen ose shkaktojnë shqetësime të mëtejshme, ekzistojnë disa ilaçe shtëpiake natyrale që mund të ndihmojnë në lehtësimin e tyre dhe në përmirësimin e gjendjes së fëmijëve.
Mjalti
Njihet për vetitë antibakteriale e qetësuese, ndaj konsiderohet një alternativë e mirë natyrale për lehtësimin e kollës. Për fëmijët, mund të përgatitet një solucion: dy lugë gjelle mjaltë të tretura në një gotë qumësht të ngrohtë. Ky kombinim ndihmon në qetësimin e fytit dhe përmirëson gjumin. Për rezultate më të mira, rekomandohet që fëmijët ta pinë këtë përzierje çdo mbrëmje para gjumit për pesë ditë rresht.
Banja e ngrohtë
Një banjë ndihmon fëmijët të djersijnë dhe të pastrojnë rrugët e frymëmarrjes, duke lehtësuar simptomat e kollës dhe ngushtimin e hundës. Banjat e ngrohta bëhen dy herë në ditë, në mëngjes dhe në mbrëmje, për të përmirësuar qarkullimin e gjakut dhe për të relaksuar fëmijët.
Hidratimi i duhur
Uji është një nga mjetet më të thjeshta, por efektive për lehtësimin e kollës tek fëmijët. Ai mban fytin të lagur e ndihmon në hollimin e sekrecioneve, duke lehtësuar gulçimin. Fëmijët duhet të pinë rreth 6–8 gota ujë në ditë, sipas moshës së tyre. Përveç ujit, çajrat e ngrohtë, sidomos çaji me xhinxher ose me kamomil, mund të qetësojnë fytin dhe të ndihmojnë në reduktimin e kollës.
Këshilla shtesë:
Mbani ajrin e dhomës së fëmijëve të lagësht, sidomos gjatë dimrit ose kur përdoret ngrohja. Një lagështues ajri mund të ndihmojë shumë.
Shmangni ekspozimin ndaj tymit të duhanit ose ndotjes së ajrit, pasi ato irritojnë fytin dhe e përkeqësojnë kollën.
Sigurohuni që fëmija të pushojë mjaftueshëm dhe të marrë ushqim të shëndetshëm, i cili forcon sistemin imunitar.
Me këto metoda natyrale e kujdes të thjeshtë në shtëpi, kollitja e fëmijëve mund të lehtësohet ndjeshëm. Nëse kollitja zgjat më shumë se një javë, shoqërohet me temperaturë të lartë, vështirësi në frymëmarrje, duhet të kontaktoni menjëherë mjekun pediatër. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sa ujë duhet të pimë çdo ditë? Ja çfarë thonë ekspertët
Published
4 days agoon
November 27, 2025By
UBT News
Gjithmonë dëgjojmë këshilla për të pirë sa më shumë ujë për të qëndruar të hidratuar dhe të shëndetshëm.
Ka pasur shumë debate mbi sasinë e duhur të ujit që duhet të konsumojmë çdo ditë. CNN publikon një artikull që sqaron këtë çështje.
Sipas Akademisë Mjekësore Amerikane, konsumimi i ujit ndryshon bazuar në gjini.
Meshkujt rekomandohet të pinë 3.7 litra ujë në ditë, rreth 16 gota, ndërsa gratë 2.7 litra, ose rreth 12 gota.
Dehidratimi mund të shkaktojë lodhje të tepërt, mungesë motivimi dhe vështirësi për të kryer ushtrimet në mënyrën e duhur.
Ai gjithashtu ndikon në përqendrim, kujtesë dhe mund të shkaktojë nervozizëm dhe ankth.
Dy shenja kryesore që tregojnë hidratimin janë etja dhe ngjyra e urinës. Nëse nuk ndjen etje të shpeshtë dhe urina është e verdhë e hapur, kjo tregon që je i hidratuar mirë. Në të kundërtën, tregon se je i dehidratuar.
Dehidratimi ndikon edhe në qarkullimin e gjakut, mënyrën se si pompon zemra dhe mund të shkaktojë dhimbje koke.
Po ashtu, kripa dhe mineralet që grumbullohen në trup formojnë kristale të vogla në traktin urinar, duke shkaktuar dhimbje.
Personat që vuajnë nga migrena mund të përjetojnë dhimbje më të shpeshta në rast dehidratimi. /A.Z/UBT News/
Dame Judi Dench zbulon arsyen e tërheqjes nga filmi dhe televizioni
Orkestra “Amadeus” promovon Kosovën në skenat më të njohura botërore
REL: Nga frika te fuqizimi: Çka i pret gratë pas raportimit të dhunës në familje?
Apple lavdërohet për reklamën e Krishtlindjeve të xhiruar me iPhone 17 Pro
Billie Eilish shfaqet ndryshe, ekskursion me kalë pas festës së Falënderimeve
Universiteti i Oksfordit zgjodhi fjalën e vitit 2025
UBT mirëpret eksperten ndërkombëtare nga Ukraina në ligjëratë për propagandën dhe dezinformimin, Delfina Ertanowska
Hurmat, fruti që ushqen trupin dhe mbron shëndetin
BE e vendosur për mbështetje ndaj Ukrainës
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
