Shëndet
Si ta mbani nën kontroll sheqerin në gjak? Ja disa këshilla nga dietologët
Published
3 months agoon
By
UBT NewsNëse keni përjetuar rënie të papritur të energjisë pasdite ose jeni ndjerë të dridhur e të shqetësuar pa paralajmërim, kjo mund të jetë për shkak të niveleve të paqëndrueshme të sheqerit në gjak.
Mbajtja e qëndrueshme e sheqerit në gjak është thelbësore për funksionimin e trupit dhe menaxhimi i tij mund të përmirësojë energjinë, të zvogëlojë dëshirat për ushqim dhe të mbështesë shëndetin afatgjatë, sipas EatingWell.
Sheqeri në gjak, i njohur edhe si glukozë, është burimi kryesor i energjisë së trupit. Kur hamë, trupi i zbërthen karbohidratet në glukozë dhe e liron në qarkullimin e gjakut, duke u siguruar energji qelizave tona. Megjithatë, për disa njerëz, ky proces nuk shkon pa probleme.
Ngrënia e tepërt ose e llojeve të caktuara të karbohidrateve mund të shkaktojë rritje të niveleve të sheqerit në gjak. Ndërsa rritjet e sheqerit në gjak nuk janë shkak për shqetësim, nivelet kronike të larta të sheqerit në gjak rrisin rrezikun e rezistencës ndaj insulinës, prediabetit dhe diabetit.
“Sheqeri i ulët në gjak, i njohur edhe si hipoglicemi, mund të kontribuojë në simptoma si marramendje, konfuzion dhe dobësi, duke ndikuar në aktivitetet e përditshme”, thotë dietologia e regjistruar Patricia Kolesa.
Për fat të mirë, ka hapa që shumica mund të ndërmarrin për të mbajtur nivelet e sheqerit në gjak të qëndrueshme gjatë gjithë ditës.
Më poshtë, kemi mbledhur disa nga këshillat më të mira nga dietologët.
Hani rregullisht gjatë gjithë ditës
Nëse i anashkaloni vaktet, kjo ndikon negativisht në sheqerin në gjak. “Anashkalkimi i vakteve mund të çojë në rritje të sheqerit në gjak, të cilat mund t’ju bëjnë të ndiheni të lodhur, të dridhur ose të irritueshëm”, thotë dietologia e regjistruar Lauren Manaker.
Në vend që të anashkaloni mëngjesin a drekën, hani në intervale të rregullta. Nëse nuk keni kohë për vakt, zgjidhni meze të ekuilibruar si biskota me djathë e drithëra të plota ose kos me fruta e arra.
Kjo ndihmon trupin të mbajë furnizim të qëndrueshëm me energji dhe zvogëlon rrezikun e ndryshimeve të papritura në nivelet e sheqerit në gjak.
Hani më shumë fibra të tretshme
“Ndërsa të gjitha burimet e fibrave janë të dobishme në dietë, fibra e tretshme që gjendet në ushqime si bollguri, fasulet dhe farat e lirit ndihmon në stabilizimin e sheqerit në gjak”, shpjegon Kolesa.
Sekreti i efektivitetit qëndron në faktin se fibra e tretshme tretet në ujë e formon substancë të ngjashme me xhel. Ky xhel i trashë ngadalëson tretjen dhe përthithjen e karbohidrateve, duke rezultuar në një çlirim më të butë dhe më gradual të glukozës në qarkullimin e gjakut.
Zgjidhni karbohidrate minimalisht të përpunuara
Lloji i karbohidrateve që han ndikojë në nivelet e sheqerit në gjak. Karbohidratet e rafinuara, të cilat gjenden në bukën e bardhë, orizin e bardhë, pretzelët, drithërat e ëmbëlsuara dhe pijet me sheqer, mund të shkaktojnë rritje të shpejta të sheqerit në gjak, veçanërisht kur konsumohen vetëm.
Për ta shmangur këtë, jepini përparësi karbohidrateve komplekse që janë të pasura me fibra. Zgjidhni bukë integrale, tortila dhe makarona, bollgur, quinoa, oriz integral, fasule dhe thjerrëza. Një rregull i mirë është që gjysma e drithërave tuaja të jenë integrale.
“Ndryshe nga drithërat e rafinuar, ato të plotat përpunohen minimalisht e përmbajnë sasi më të larta fibre”, thotë Kolesa. “Fibra tretet ngadalë, duke rezultuar në një rritje graduale të sheqerit në gjak”.
Mos harroni për proteinat
Ndryshe nga karbohidratet, që treten në gojë, proteinat treten në stomak me ritëm të ngadaltë. Kjo i bën më pak të prirura të shkaktojnë rritje të sheqerit në gjak. Jo të gjitha burimet e proteinave janë krijuar të barabarta. Ekspertët rekomandojnë proteina të ligët nga fasulet, edamame, tofu, peshku, shpendët pa lëkurë, vezët dhe produktet e qumështit me pak yndyrë.
Qëndroni të hidratuar
“Hidratimi luan rol kyç në menaxhimin e sheqerit në gjak, uji ndihmon veshkat të nxjerrin sheqerin e tepërt përmes urinës”, thekson Manaker. “Kur jeni të dehidratuar, sheqeri në gjak mund të bëhet më i përqendruar, duke çuar në nivele më të larta të glukozës.”
Shenjat e dehidratimit përfshijnë marramendje, lodhje, etje të madhe, urinim të rrallë dhe urinë të errët.
Nëse e shihni veten duke harruar të pini ujë, provoni të vendosni një alarm kujtues në telefon.
Kufizoni konsumin tuaj të alkoolit
“Alkooli mund të ketë efekte të paparashikueshme në sheqerin në gjak”, paralajmëron Manaker. “Mund të shkaktojë nivele të rrezikshme të ulëta, nëse konsumohet me stomak bosh, sepse ndërhyn në aftësinë e mëlçisë për të liruar glukozën. Pijet alkoolike me sheqer mund të shkaktojnë rritje të larta.”
Hulumtimet kanë treguar se edhe sasi të vogla alkooli rrisin rrezikun e rezistencës ndaj insulinës. Kjo nuk do të thotë që duhet të hiqni dorë nga pirja e alkoolit, por nëse jeni të prirur ndaj luhatjeve të sheqerit në gjak, një koktej joalkoolik me pak sheqer mund të jetë një zgjedhje më e mirë.
Shëndet
Si ta shmangni depresionin sezonal, sipas ekspertit që e zbuloi këtë gjendje?
Published
3 hours agoon
November 10, 2025By
UBT News
Ditët e shkurtra dhe të errëta të dimrit shpesh sjellin humor të ulët dhe lodhje për miliona njerëz që vuajnë nga depresioni sezonal (SAD) – një formë depresioni që shfaqet zakonisht në vjeshtë dhe dimër.
Simptomat përfshijnë energji të dobët, gjumë të tepërt dhe dëshirë për ushqime të ëmbla e karbohidrate.
Sipas The Washington Post, rreth 5% e amerikanëve preken nga SAD, ndërsa gratë janë katër herë më të prirura.
Psikiatri Norman Rosenthal nga Georgetown University, i cili e identifikoi për herë të parë këtë gjendje në vitin 1984, tregon se ajo lidhet me mungesën e dritës natyrore, e cila ndikon në ritmet biologjike dhe neurotransmetuesit që rregullojnë humorin.
Trajtimi kryesor është terapia me dritë të fortë – përdorimi i kutive speciale që prodhojnë rreth 10,000 njësi drite, krahasuar me më pak se 1,000 që japin dritat e zakonshme.
Studimet tregojnë se kjo metodë ndihmon rreth 64% të pacientëve.
Rosenthal përdor drita shtesë në shtëpi, mediton dhe bën shëtitje të rregullta jashtë për të përfituar nga drita natyrale.
Ai thekson rëndësinë e vëzhgimit të ndryshimeve të humorit në këtë periudhë dhe kujdesin ndaj trupit e mendjes për të përballuar më lehtë dimrin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Rastet e Covid-19 rriten në Finlandë, 200 të infektuar çdo javë
Published
4 hours agoon
November 10, 2025By
UBT News
Finlanda po përballet me një rritje të rasteve të Covid-19 këtë vjeshtë. Sipas transmetuesit finlandez “Yle”, në javët e fundit janë konfirmuar rreth 200 raste të reja në laborator çdo javë.
Niina Ikonen, një specialiste nga Instituti për Shëndet dhe Mirëqenie (THL), tha se këto shifra përfaqësojnë vetëm majën e ajsbergut, pasi shumica e personave të infektuar qëndrojnë në shtëpi dhe nuk testohen. “Infeksionet po përhapen në të gjithë vendin,” theksoi ajo.
Megjithatë, numri i rasteve këtë vit është dukshëm më i ulët se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, kur rreth 1.000 raste të konfirmuara laboratorike raportohej çdo javë.
Ikonen gjithashtu vuri në dukje se aktualisht po qarkullojnë shumë lloje të ndryshme virale që shkaktojnë sëmundje të frymëmarrjes.
Ekspertët këshillojnë qytetarët të mbajnë masat e kujdesit dhe të vaksinohen sipas udhëzimeve për të parandaluar përhapjen e mëtejshme të sëmundjes. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Mos e bëj më! Rreziku i madh që fshihet në shishet plastike të ujit
Published
4 hours agoon
November 10, 2025By
UBT News
Shishet plastike përdoren shpesh për javë apo edhe muaj të tërë, duke u mbushur e rimbushur vazhdimisht me ujë apo produkte të tjera.
Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se kjo praktikë është e rrezikshme për shëndetin.
Shishet plastike përmbajnë Bisfenol A (BPA), një substancë kimike që lëshohet në ujë, sidomos kur ekspozohen në diell, dhe krijon terren për baktere të rrezikshme, veçanërisht në grykën e shishes, ku pastrimi i plotë është i pamundur.
Studiuesit theksojnë se ripërdorimi i shisheve plastike ndikon negativisht në sistemin hormonal dhe rrit rrezikun e infeksioneve bakteriale.
Ekspertët rekomandojnë që shishet plastike të përdoren vetëm një herë dhe të zëvendësohen me shishe qelqi për të mbrojtur shëndetin dhe mjedisin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta vlerësosh shëndetin e zemrës përmes një testi 30-sekondësh?
Published
5 hours agoon
November 10, 2025By
UBT News
Zemra e njeriut është aq e fortë, sa mund të rrahë edhe kur është e shkëputur nga trupi ynë. Për këtë arsye dhe shumë të tjera, është e rëndësishme të kujdesemi për shëndetin e saj.
E dini se brenda 30 sekondave mund të kuptoni nëse keni ose jo një problem me zemrën? Ndiqni hapat më poshtë për të mësuar si.

Në një pjatë të thellë hidhni ujë të ftohtë dhe sigurohuni që hapësira i nxë të dyja duart.
Brenda në ujë, hidhni disa copa akulli.

Fusni duart brenda në pjatën bashkë me akujt dhe mbajini 30 sekonda.
Kjo do t’ju bëjë të kuptoni si përgjigjet gjaku juaj në kontakt me të ftohtin.
Rezultatet e mundshme janë këto:

1. Gishtat tuaj mund të jenë skuqur dhe ky është lajm i mirë. Skuqja e duarve tregon se nuk ka asnjë problem me oksigjenin në gjak.
Nuk ka asgjë që s’shkon me qarkullimin tuaj të gjakut.

2. Nëse gishtat dalin të zbehtë prej aty (madje marrin ngjyrë mavi), duhet të shqetësoheni. Mund të keni probleme me qarkullimin e gjakut.
Niveli i oksigjenit në qelizat e gjakut s’është i mjaftueshëm, ose mund të keni probleme me furnizimin e oksigjenit në gjak.
Nëse përballeni me rastin e dytë, përpiquni t’i ngrohni duart dhe t’i masazhoni derisa t’i kthehen gjendjes normale. Në rast se kjo nuk ndodh, e mira është të lini takim me një mjek. /A.Z/UBT News/
Të folurit tek fëmijët: Çfarë duhet të dini për zhvillimin e gjuhës së tyre?
Si ta shmangni depresionin sezonal, sipas ekspertit që e zbuloi këtë gjendje?
Volkswagen Amarok përkohësisht pa versione elektrike
Rastet e Covid-19 rriten në Finlandë, 200 të infektuar çdo javë
Kurti: Zgjedhjet nuk janë zgjidhje, ose “Kurti 2.5”, ose “Konjufca 1”
Largime të mëdha në Netflix këtë nëntor, fansat shprehin pakënaqësi
Kreshnik Uka merr çmimin ‘Ylli i javës’
Dimal Basha takon sindikalistët e RTK-së: Thirrje deputetëve për mbështetje të Komisionit për Buxhet
Sali Berisha përjashtohet 10 ditë nga Kuvendi
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet3 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
