Lajmet

Si po ia dalin të qëndrojnë ende në pushtet komunistët në Kubë

“The Wall Street Journal”

Published

on

Nga Walter Russell Mead

“The Wall Street Journal”

Protestat e fundjavës së shkuar në mbarë Kubën, përbëjnë testin më të fortë për vendin  komunist që nga shembja e Bashkimit Sovjetik. Por sistemi i themeluar nga Fidel Castro është i qëndrueshëm,dhe ata në krye ndodhen ende në pozita të konsoliduara.

Pasi habisë fillestare, autoritetet reaguan shpejt dhe me forcë, duke ndërprerë shërbimin e internetit, dhe duke kombinuar forcat e policisë me grupet e dhunshme të mbështetësve të regjimit për t’i shtypur sa më shpejt protestat e shumë-përhapura.

Shumë analistë prisnin që regjimi të shpërbëhej që në vitet 1990, kur rënia e Bashkimit Sovjetik e la ishullin të izoluar politikisht, dhe kur u ndërprenë subvencionet që e kishin mbajtur në këmbë ekonominë kubane gjatë Luftës së Ftohtë.

Mungesa e përhapur e ushqimeve dhe energjisë elektrike, sollën atë që vetë Castro e quajti “periudha e veçantë”, por një përzierje e shtypjes së pamëshirshme dhe oportunizmit të zgjuar e mbajti në pushtet Partinë Komuniste.

Castro gjeti burime të reja të të ardhurave për të zëvendësuar ndihmat që merrte dikur ngaBashkimi Sovjetik. Turizmi solli valutë të huaj nga evropianët dhe kanadezët që kërkonindiell dhe seks. Venezuela e Hugo Chávez i siguroi energji në këmbim të ndihmës politike dhe ushtarake kubane.

Havana e dha me qira jashtë shtetit personelin e saj mjekësor, dhe Castro shfrytëzoi në mënyrë cinike lidhjet familjare midis kubano-amerikanëve dhe të afërmve të tyre në ishull. Lejimi i këtyre të fundit për të vizituar ishullin dhe për të dërguar para tek anëtarët e familjes së tyre të përvuajtur,solli në ishull dollarët e nevojshëm.

Qeveria komuniste ngriti një rrjet dyqanesh që përdornin vetëm dollarë,të cilët shisnin mallra e pakta me çmime të larta për t’i mbajtur për vete të ardhurat. Castro ika parë gjithmonë me dyshim forcat e tregut, dhe pavarësisht këshillave nga Pekini, zgjodhi të mos ndiqte modelin kinez apo atë vietnamez.

Megjithatë kur kohët ishin veçanërisht të vështira, ai zbatoi disa reforma të kufizuara të ekonomisë së tregut, duke i anuluar kur u përmirësuan kushtet. Po ashtu për të forcuar regjimin, ai manipuloi rrjedhën e burimeve.

Havana do të lejonte një sektor të pavarur të biznesit në ishull, ndërsa investitorët e huaj u monitoruan me kujdes. Asnjë investitor i vetëm, korporatë apo individ, nuk u lejua të grumbullojë asete të mjaftueshme për të paraqitur ndonjë lloj kërcënimi politik për strukturën e pushtetit.

Raúl Castro, që ishte për shumë kohë në krye të forcave të armatosura, siguroi që oficerët besnikë të ishin përfituesit kryesorë të industrisë së turizmit në rritje, dhe që ushtria, shteti ose Partia Komuniste të ishin partneri i privilegjuar në ndërmarrjet e përbashkëta me investitorët e huaj.

Ky sistem nuk e bëri ishullin të begatë, por mbajti në krye të pushtetit vëllezërit Castro. E mbështetur nga ushtria, Partia Komuniste, që ka një rrjet mbarëkombëtar mbikëqyrësish dhe zbatuesish të masave, e mbron regjimin në çdo moment.

Ky i fundit siguron që mbështetësit e tij të kenë prioritet në raport me çfarëdolloj burimesh të disponueshme. Askush nuk duhet të mendojë se qeveria kubane dëshiron një marrëdhënie normale tregtare me SHBA-në.

Embargoja amerikane, e cila lejon tregtinë e ushqimeve dhe furnizimeve mjekësore, është njëkohësisht një justifikim i përshtatshëm dhe një mjet i rëndësishëm politik për Havanën.

Ajo është një justifikim i mirë për 60 vitet e dështimeve ekonomike (edhe pse shembulli i Venezuelës aty pranë, tregon se socializmi mund të prodhojë varfëri dhe mjerim masiv edhe pa një embargo nga ana e SHBA-së).

Po ashtu, ajo parandalon makthin më të madh të besnikëve të regjimit:një valë investimesh të mëdha kubano-amerikane që rigjenerojnë ekonominë kubane, duke i dhënë fund monopolit të burimeve që mban qeveria komuniste në pushtet.

Pyetja për Havanën, është nëse ky sistem plot me të meta mund të dërgojë ende të mira materiale tek mbështetësit e saj më të fortë, nga të cilat varen trashëgimtarët e Castros. A janë të gatshëm gangsterët që formojnë shtyllën kurrizore të pushtetit komunist, që ta shtypinopozitën për aq kohë sa duhet?

Deri më tani, ata i janë përgjigjur thirrjes së presidentit Miguel Diaz-Canel:“Të gjithë revolucionarët e vendit, të gjithë komunistët, të dalin në rrugë!”. Po sa do të durojnë ata në këto kushte? Sa e lumtur është ushtria kubane, pa të ardhurat nga turizmi? Dhenë rastin me ekstrem:A është ajo aq besnike sa të qëllojë protestuesit në rrugë?

Përgjigjet ndaj këtyre pyetjeve do të përcaktojnë tani për tani rrjedhën e ngjarjeve në Kubë. Por në planin afatgjatë, pyetja është nëse “paraziti” mund të gjejë “bartës” të rinj:A do tëmundet qeveria kubane të përdorë armiqësinë kineze dhe ruse ndaj SHBA-së, për të siguruar një fluks të ri të ardhurash afatgjata?

Ndërsa Diaz-Canel fajëson Amerikën për trazirat aktuale, administrata Biden nuk do tamirëpriste paqëndrueshmërinë në ishull. Në vitin 1980 Castro reagoi ndaj trazirave duke lejuar rreth 125.000 kubanë të largoheshin drejt SHBA-së, duke i krijuar jo pak probleme presidentit të atëhershëm amerikan Jimmy Carter.

E ndikuar pa asnjë dyshim nga ndjenjat antikomuniste të Kryetarit të Marrëdhënieve të Jashtme në Senatin Amerikan Bob Menendez, si dhe nga pushteti i Floridës në Kolegjin Zgjedhor, administrata Biden ka lënë në fuqi sanksionet e vendosura gjatë epokës Trump mbi Kubën.

Megjithatë në qoftë se ngjarjet në ishull nuk do të dalin me shpejtësi jashtë kontrollit, Uashingtoni ka më shumë të ngjarë të frenohet dhe të pranojë status quo-në aktuale kubane,sesa të ushtrojë një presion të fortë për ndryshime politike.

Lajmet

KESCO: Mungesë e theksuar e prodhimit të energjisë, në rastin më ekstrem e gjithë sasia importohet

Published

on

By

Kompania “KESCO” ka njoftuar se, duke filluar nga nesër dhe në ditët në vijim, pritet një mungesë e theksuar të prodhimit vendor të energjisë elektrike dhe kjo në rastin më ekstrem nënkupton që e gjithë sasia e energjisë elektrike për konsumatorët do të duhet të mbulohet përmes importit.

Pavarësisht sfidave të mëdha logjistike dhe kostos së lartë të energjisë në tregjet ndërkombëtare, KESCO është duke ndërmarrë të gjitha përpjekjet për të siguruar furnizimin e nevojshëm dhe për të garantuar qëndrueshmëri në sistem”, thuhet në komunikatën për media të KESCO-s.

Megjithatë, importimi i një sasie kaq të madhe paraqet vështirësi të konsiderueshme si nga aspekti teknik, ashtu edhe ai financiar. Për të minimizuar ndikimin e kësaj situate, KESCO u bën thirrje të gjithë konsumatorëve që të aplikojnë masa të menjëhershme të kursimit të energjisë elektrike. Çdo kilovat-orë e kursyer ndihmon në ruajtjen e stabilitetit të furnizimit dhe në zvogëlimin e kostos së përgjithshme, që përndryshe do të rëndonte mbi të gjithë ne”, thuhte në këtë njoftim.

Continue Reading

Lajmet

Kryeministri Kurti u takua me ambasadorin Malaj, u diskutua edhe për konstituimin e Kuvendit

Published

on

By

Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, priti sot në takim Ambasadorin e Shqipërisë në Kosovë, Petrit Malaj.

Gjatë takimit, u diskutua mbi thellimin e bashkëpunimit ndërmjet dy vendeve në fusha të ndryshme, përfshirë ekonominë, infrastrukturën, sigurinë dhe fusha të tjera në kuadër të të cilave tashmë po zbatohen marrëveshjet e nënshkruara ndërmjet Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Qeverisë së Republikës së Shqipërisë.

Të dy palët shprehën përkushtimin për të avancuar marrëdhëniet dypalëshe, duke punuar ngushtë për projekte të përbashkëta që do të sjellin përfitime të drejtpërdrejta për qytetarët e të dy vendeve.

Gjatë këtij takimi u diskutua edhe për zhvillimet e fundit në vend, përfshirë procesin e konstituimit të Kuvendit dhe formimin e institucioneve të legjislaturës së nëntë.

Kryeministri Kurti falënderoi ambasadorin Malaj për angazhimin e tij të vazhdueshëm për shtimin e lidhjeve dhe rritjen e bashkëpunimit ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë’, njoftoi Zyra e kryeministrit.

Continue Reading

Lajmet

​Mbi një mijë fëmijë vrapuan në Prishtinë për Ditën Olimpike

Published

on

By

Mbi një mije fëmije te shkollave fillore të Prishtinës kanë realizuar sot vrapimin olimpik dhe kanë praktikuar disiplina te ndryshme sportive në kuadër të Ditës Olimpike.

Ky aktivitet i organizuar nga Komiteti Olimpik i Kosovës në kuadër të Javës Olimpik, vjen në moton “Le të lëvizim” që ka për qëllim ta tregojë rëndësinë e aktivitetit sportiv në shëndetin e fëmijëve.

Në hapje të DItës Olimpike, Presidenti i Komitetit Olimpik të Kosovës, Ismet Krasniqi, theksoi se lëvizja është shumë e rëndësishme për fëmijët pasi i bënë ata më të shëndetshëm.

“Është dita kur festojmë sportin, dita kur festojmë shëndetin dhe lumturinë tuaj…Ky vit ka qenë mjaftë masovik dhe kemi pasur përkrahje të jashtëzakonshme nga të gjitha komunat e Kosovës, pra nga 26 komuna…Dita olimpike dhe motoja e kësaj dite ‘Let’s move’, apo ‘Të lëvizim’ është shumë e rëndësishme për ju fëmijë të dashur sepse të lëvizim, na bënë të shëndetshëm, të merremi me sport. Besoj që shumica prej jush merreni me sport e disa të tjerë kanë synime që të merren me sport…Komiteti Olimpik do të jetë gjithmonë krahë jush, gjithmonë do ta keni përkrahjen tonë sepse ju jeni e ardhmja e Kosovës”, tha Krasniqi.

Ndërsa, kryetari i Federatës së Atletikës së Kosovës, Halil Sylejmani, deklaroi se përmes këtyre aktiviteteve, Kosova po i tregon botës që e ka prioritet marrjen em sport.

“Falemnderit të gjithë juve që keni ardhur sot bashkarisht që të vrapojmë, të bashkohemi, të tregojmë që jemi të shëndosh, të merremi me sport, e kryesisht me atletikë, sepse atletika është mbretëresha e sporteve…Kemi punuar për një muaj e gjysmë për këtë ditë që ta shënojmë dhe t’i tregojmë Federatës Botërore të Atletikës dhe Komitetit Olimpik Ndërkombëtar që ne kemi fëmijë, vajza dhe djem të cilët sot këtë ditë do ta shënojnë në paqe dhe në liri të gjithë së bashku”, tha Sylejmani.

Përveç Prishtinës, aktivitet të ngjashme janë shënuar gjatë kësaj jave edhe në 26 komuna të Kosovës.

Continue Reading

Lajmet

​Dita e Çlirimit në Istog, “triumf për liri dhe drejtësi”

Published

on

By

Kuvendi Komunal i Istogut me rastin e 26-vjetorit të çlirimit të kësaj komune nga okupatori serb ka mbajt seancë solemne dhe gjatë ditës janë paraparë aktivitete të shumta në këtë qytet. Në këtë seancë u tha se çlirimi i kësaj komune ishte triumf i popullit për liri dhe dinjitet.

Seanca solemne nisi me një minutë heshtje në nderim të të gjithë të rënëve për liri.

Kryetari i Komunës së Istogut, Ilir Ferati teksa uroi të gjithë qytetarët e kësaj komune për këtë ditë, tha se 20 qershor 1999 mbetet pikë me peshë shekullore për lirinë e vendit.

Ferati tha se tashmë për këtë komunë kanë vizion për zhvillim.

“Mbetet pikë referimi e lirisë dhe pikë me peshë shekullore e sakrificës. Ne tashmë kemi vizion të qartë se kemi motiv në piedestalin më të lartë të krenarisë qëndrojnë dëshmorët e rënë për liri…Kuptuan se atë ditë fitoi shpresa mbi frikën, e qëndresa e popullit vlejti, dhe Istogu i lirë kishte nevojën për angazhim e zhvillim e për ta sjell në ditën ku jemi sot. Liria nuk është mungesë e luftës, liria është drejtësi, liria është barazi, liria është arsim, është mundësi dhe thirrje për të dhënë më shumë të mos e privojmë vetën nga ajo që e fituam me plotë mund, sepse sot prej atyre që luftuan me dhe pa uniformë, prej atyre që ranë në derë të shtëpisë e në frontin ushtarak prej të gjallëve që nuk u dorëzuan kurrë ju uroj ditën e çlirimit të Istogut”, tha ai.

Kryesuesi i Kuvendit Komunal të Istogut, Enver Rugova tha se 20 qershori i vitit 1999 shënon fundin e një periudhe të errët dhe të dhimbshme për popullin tonë.

Rugova theksoi se çlirimi i Istogut ishte triumf i vullnetit të popullit për liri e drejtësi.

“Ky është një moment reflektimi, mirënjohje, angazhimi për të ruajtur dhe zhvilluar trashëgiminë e lavdishme që na është lënë nga ata që sakrifikuan gjithçka për lirinë tonë. 20 qershori i vitit 1999 shënon fundin e një periudhe të errët dhe të dhimbshme për popullin tonë, pas shumë vitesh vuajtje dhe persekutimesh Istogu u çliruara, ky çlirim nuk ishte vetëm një ngjarje ushtarake, por një triumf i vullnetit të popullit për liri, dinjitet dhe drejtësi”, tha ai.

Fjalë rasti në këtë seancë solemne për 26-vjetorin e çlirimit të Istogut mbajtën edhe përfaqësuesi i Partisë Demokratike të Kosovës, Lëvizjes Vetëvendosje dhe Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës.

Në 26-vjetorin e çlirimit të komunës së Istogut do të bëhen homazhe tek shtatorja e presidentit, Ibrahim Rugova, bëhet përurimi i shtatores së heroit, Selman Kadria, si dhe përurimi i memorialit të dëshmorëve në Vrellë. Më 20 qershor 1999 Istogu u çlirua nga okupatori serb

Continue Reading

Të kërkuara