

Shëndeti
Si ndikon konsumimi i mishit në përkeqësimin e Arterosklerozës
Mënyra e të ushqyerit luan një rol të rëndësishëm në krijimin e këtyre pllakave ose ndryshe arteroisklerozës
Published
4 years agoon
By
Betim GashiArteriet transportojnë gjakun e pasur me oksigjen nga zemra tek indet në të gjithë trupin. Pllakat që krijohen nëpër arterie nga depozitat yndyrore, ngushtojnë arteriet dhe pengojnë rrjedhën e gjakut.
Mënyra e të ushqyerit luan një rol të rëndësishëm në krijimin e këtyre pllakave ose ndryshe arteroisklerozës. Çfarë ndikon në formimin e tyre dhe si mund të parandaloni aterosklerozën, ju njohim më poshtë.
Yndyrat e ngopura
Mishi dhe veçanërisht mishi i përpunuar, përmban elementë që nxisin zhvillimin e pllakave arteriale. Yndyrat e ngopura rrisin nivelet e përgjithshme të kolesterolit, duke rritur sasinë e lipoproteinës me dendësi të ulët ose të kolesterolit të keq (LDL), në qarkullimin e gjakut. Kolesteroli i keq rrit rrezikun e aterosklerozës sepse përbën një përbërës të depozitimeve të pllakave arteriale. Prandaj këshillohet të reduktoni sasinë e ushqmimeve që përmbajnë yndyrna të ngopura.
L-karnitina
L-karnitina është një aminoacid që gjendet në mishin e kuq, që gjithashtu kontribuon në formimin e pllakave arteriale. Edhe pse trupi juaj ka nevoë për këtë aminocid, sasitë e mëdha të saj mund të rrisin rrezikun e aterosklerozës. Megjithatë efektet e dëmshme të L-karnitinës janë studiuar vetëm tek kafshët dhe ende nevojiten studime të mëtejshme tek njerëzit.
Mishi i përpunuar
Për të parandaluar formimin e pllakave arteriale, ju duhet të kufizoni konsumin e mishit të përpunuar sa më shumë që të jetë e mundur. Ai është i pasur me yndyrna të ngopura, gjë që rrit nivelet e kolesterolit. Mishi i përpunuar gjithashtu përmban natrium, një mineral që rrit presionin e gjakut, i cili nga ana tjetër nxit arterosklerozën.
Bëni zgjedhje të shëndetshme
Kurdo që keni mundësi, zgjidhni opsionet e mishit të papërpunuar ose të peshkut. Mish i pulës përmban më pak L-karnitinë sesa mishi i kuq. Ndërsa peshku përmban yndyrna të shëndetshme të pangopura, të cilat luftojnë pllakat arteriale. Për më tepër, për shkak se burimet bimore të proteinave, të tilla si thjerrëzat dhe fasulet, kanë pak yndyrë të ngopur, merrni parasysh t’i konsumoni ato në vend të mishit./AgroWeb.
You may like
Aktualitet
GLPS: Konsultimet buxhetore për shëndetësinë në nivelin më të ulët të mundshëm
Published
23 hours agoon
August 26, 2025By
UBT News
Agron Demi, autor i analizës “Fondet publike, shëndeti publik: Analiza e transparencës së buxhetit të shëndetësisë në Kosovë”, në një tryezë diskutimi të organizuar nga Grupi për Studime Juridike dhe Politike (GLPS) tha se Ministria e Shëndetësisë publikon raporte buxhetore, porse nuk paraqet detaje.
“Shërbimi Spitalor Klinik Universitar i Kosovës (SHSKUK) ka shënuar progres sa u përket publikimeve të raporteve buxhetore. Nga niveli qendror jo vetëm Ministria e Shëndetësisë, por as ministritë e tjera nuk e zbatojnë diskutimin me publikun.
Kosova nuk qëndron mirë sa i përket mbikëqyrjes parlamentare dhe asaj të auditimit për fondet publike në sektorin e shëndetësisë. Prej 100 pikëve maksimale, Kosova ka marrë 53 pikë sa i përket mbikëqyrjes parlamentare
Kuvendi i Kosovës dhe Komisioni i tij përkatës për Shëndetësi kanë autoritetin ligjor për të mbikëqyrur se si shpenzohen fondet publike në sektorin e shëndetësisë”, tha Demi.
Në këtë tryezë u vu në dukje se Kosova qëndron keq e renditur në krahasim me vendet tjera në sektorin e konsultimeve buxhetore me publikun.
Bazuar në një pilot projekt të zbatuar nga Instituti GAP në vitin 2023, sa i përket ku gjendet Kosova anketën e transparencës buxhetore, del se vendi ynë ka marrë vetëm 9 pikë nga 100 të mundshme.
Po ashtu u vlerësua se se në Kosovë procesi i konsultimeve buxhetore me publikun dhe organizatat joqeveritare e mediat është në nivelin më të ulët të mundshëm.
Ndërsa, drejtori financiar nga Shërbimi Spitalor Klinik Universitar i Kosovës (SHSKUK), Enver Gashi tha se
për keqpërdorimin e fondeve nuk mund të thotë se ka pasur apo jo, pasi me këtë pjesë merren organet kompetente.
“Në nivel qendror nuk ekziston mundësia e diskutimit me publikun për buxhetin në mënyrë direkte.
Në takimet e bordit kur diskutohet për buxhetin marrin pjesë shoqëria civile dhe gazetarët”, tha Gashi.
Shëndeti
Ekspertët tregojnë pse natyra e forcon përqendrimin
Published
4 days agoon
August 23, 2025By
UBT News
Shkencëtarët e kanë të vështirë të shpjegojnë pse një shëtitje e thjeshtë në natyrë duket se shëron shpejt trurin e lodhur nga stresi dhe teknologjia.
“Po shtohet gjithnjë e më shumë dëshmia se diçka tek ecja në natyrë po i bën përqendrimit tonë”, tha Gloria Mark, profesoreshë e informatikës në Universitetin e Kalifornisë, Irvine, për The New York Times.
Ajo ka shtuar se kjo mbetet ende vetëm teori. “Nuk e dimë nëse ky është shpjegimi i vërtetë i asaj që po ndodh”, ka thënë ajo.
Ky fenomen lidhet me “teoria e restaurimit të përqendrimit”, e zhvilluar në vitet ’80. Përqendrimi i njerëzve është burim i kufizuar që duhet “rimbushur”, dhe natyra e bën këtë më mirë se çdo ambient tjetër.
Një eksperiment i 2008 me studentë të Universitetit të Miçiganit ka treguar se ata që shëtitën në park të mbushur me drunj përmirësuan rezultatet e testeve të kujtesës dhe përqendrimit apo vëmendjes me pothuajse 20 për qind, në krahasim me ata që shëtitën nëpër rrugë të qytetit. Kur grupet ndërruan vendet, efekti u përsërit.
“Nuk ishte e nevojshme as të të pëlqente apo të shijoje shëtitjen për të pasur këto përfitime në aftësitë njohëse”, ka thënë Marc Berman, profesor i psikologjisë në Universitetin e Çikagos, për NYT.
Natyra është “fascinuese në mënyrë të butë”, duke tërhequr vëmendje. Qyteti, është i ngarkuar me zhurmë, vijëzime e struktura që imponohen. Berman tha se janë elemente konkrete si vijat e buta, format e harkuara e modelet e përsëritura, që i japin trurit pushim.
“Kjo mund t’i lejojë trurit tonë të pushojë, dhe ndoshta prandaj i shohim këto përfitime”, ka thënë ai.
Një hulumtim me gjurmim të syrit tregoi se njerëzit kishin më pak lëvizje të syrit kur shikonin pamje nga natyra, krahasuar me ato urbane.
Një eksperiment tjetër, i udhëhequr nga Amy McDonnell në Universitetin e Utah, përdori skanime EEG të aktivitetit të trurit e tregoi se pas shëtitjes në natyrë, truri pushonte më shumë e rikthehej me aktivitet më të madh kur pjesëmarrësit kryenin detyra që kërkonin përqendrim.
Megjithatë, shkencëtarët pranojnë se ende nuk ka përgjigje të qartë.
“Shkenca mund të duket pak e mjegullt”, ka thënë McDonnell, duke shtuar se ndoshta nuk ka diçka “magjike” te natyra, por thjesht ndryshimi i ambientit na ndihmon.
Shëndeti
Zakoni i mëngjesit që ju ndihmon të reduktoni dhjamin rreth barkut
Published
4 days agoon
August 23, 2025By
UBT News
Në pamje të parë, mund të mendoni se dhjami i tepërt rreth barkut nuk është ndonjë gjë e madhe por kjo mund të shkaktojë disa probleme mjaft të rënda shëndetësore.
Dhjami rreth barkut, quhet yndyrë e “dëmshme” qëndron rreth organeve të brendshme, shkakton probleme si diabeti i tipit 2 e madje sëmundje të zemrës. Me ndryshime në stilin e jetesës dhe zakonet tuaja të të ngrënit, do të jeni në gjendje të ulni yndyrën e tepërt.
Zakoni më i mirë i mëngjesit për tkurrjen e yndyrës së padëshiruar të barkut është ngrënia e proteinave.
Çfarëdo që të hani për mëngjes, përfshini edhe proteina në vaktin tuaj. Proteina është lëndë ushqyese që rrit ndjesinë e ngopjes, duke ju ndihmuar të hani më pak dhe të luftoni dhjamin e tepërt.
Hulumtimet kanë zbuluar se regjimet ushqimore të larta në proteina mund të ndihmojnë në humbjen e peshës.
Një studim zbuloi se pjesëmarrësit që ishin klasifikuar si obezë ose mbipeshë ishin në gjendje të humbisnin peshë e të ulnin nivelet e kolesterolit me një dietë të përkohshme me shumë proteina. Pjesëmarrësit që kishin një rrezik më të lartë të sëmundjeve kardiovaskulare patën humbje më të madhe në peshës pas konsumimit të dietës të pasur me proteina.
Gjithashtu studiuesit zbuluan se ekziston një lidhje e fortë midis cilësisë dhe sasisë së proteinave dhe reduktimit të yndyrës së barkut.
Ata theksojnë rëndësinë e zbulimeve, duke thënë se dhjami rreth barkut është shënues i fortë për disa sëmundje dhe vdekshmërinë prej tyre.
Nëse doni të përgatisni një mëngjes me proteina të larta, provoni të konsumoni vezë, mish pa dhjamë dhe një lëng me pluhur proteinash.
Shëndeti
Mëngjesi që të bën lëkurën më të këndshme, ja ç’thonë mjekët
Published
4 days agoon
August 23, 2025By
UBT News
Kremi me fara chia dhe manaferra të kuqe, është një nga mëngjeset nga më të shëndetshmet, që nuk duhet të mungojë në menunë javore.
Ky mëngjes përveçse ju ndihmon të reduktoni inflamacionin dhe fryrjen , merrni edhe lëndë ushqyese si omega-3, është e kënaqshme dhe e bën lëkura juaj e bukur dhe me shkëlqim.
“Në rast se nuk e keni provuar kremin chia me fruta për mëngjes, patjetër doni pasi të mësoni për të gjitha përfitimet shëndetësore të këtyre farave.” shpjegon ‘Tevla’ e Spanjës.
Mund të zgjidhni mjedrat si majë, se këto fruta të kuqe, do të përmirësojnë pamjen e lëkurës, duke e bërë më të ndritshme, duke reduktuar inflamacionin dhe duke reduktuar rrathët e errët poshtë syve. Kremi i farave është një nga mëngjeset e preferuara të nutricionistëve.
Kjo për shkak se janë të pasura me proteina, acide yndyrore omega-3 dhe fibra, “koktej” përfitimesh që përfshijnë reduktimin e fryrjes së barkut ndërsa ju ngopin, që do të thotë se nuk do të hani mes vakteve. Përveç kësaj, nuk duhet të harrojmë se farat chia janë burim i kalciumit, një mineral thelbësor për kockat dhe janë të pasura me magnez, zink dhe fosfor.
“Farat Chia sigurojnë sasinë e omega 3 që nuk mund ta marrim nga ushqimet tjera dhe përveç kësaj, acidet yndyroretë pangopura kanë efekt anti-inflamator në nivelin e zorrëve, që do të thotë se gjithçka do të funksionojë më mirë, jo vetëm. në nivelin e një stomaku të sheshtë, por dhe për sa i përket trurit, sistemit nervor dhe zemrës”, shpjegon Itziar Digón, një specialist e psiko-ushqyerjen.
Përveçse janë anti-inflamatore, frutat janë të pasura me anthocyanine, një nga 6000 llojet e flavonoideve që gjenden në natyrë, që u japin ngjyrën e kuqe e blu karakteristike të frutave të pyllit. Ato luajnë rol të rëndësishëm për shkak të funksionit antioksidues dhe konsumimi i tyre shoqërohet me një rrezik më të ulët të presionit të lartë të gjakut.
Mjekja estetike, Elena Moreno, thotë se përveç kësaj, frutat e kuqe ndihmojn në rivendosjen e niveleve të kolagjenit, e bëjnë lëkurën të duket më e ndritshme, ku pastrojnë lëkurën dhe zvogëlojnë praninë e njollave të errëta dhe akneve.
Ato reduktojnë inflamacionin e fytyrës, përfitim shtesë që mund ta marrim parasysh nëse kemi rrathë të errët dhe pak enjtje.
Hidhni farat chia në një tas me kos.
Përzieni e lëreni të qëndrojë për një orë (ose bëjeni një natë më parë).
Mos harroni se kur chia përzihet me lëng (p.sh, pije bimore a qumësht) me kos ose kefir, farat chia zhvillojnë një shtresë xhelatinoze, duke rritur madhësinë e tyre. Në fund shtoni mjedrat dhe frutat e tjera të kuqe sipas shijes.

Abdixhiku takohet më diplomatë të Francës, diskutohet edhe bllokada institucionale

59 të vdekur në trafik për shtatë muaj në rrugët e Kosovës

KDI: Po shkelet Kushtetuta, konstituimi i Kuvendit rrezikon të hyjë në fazë të re të bllokadës

Presidentja Osmani kujton heroin Ismet Rrahmani

Liburn Aliu jep dorëheqje shkaku i Dimal Bashës

LVV ankohet në Supreme kundër urdhrit të PZAP-it për certifikimin e Listës Serbe

Rrokulliset vetura në rrugën Prishtinë–Pejë, një i vdekur

Raporti 24 orësh nga Policia e Kosovës

Chelsea ofron trefishin e pagës për Fermin Lopez
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA