

Published
1 year agoon
By
UBT newsPjesë nga libri i Mustafa Suleyman “Vala e ardhshme”
Ian Turing dhe Gordon Moore nuk mund të kishin parashikuar kurrë, e lëre më të ndryshonin rritjen e mediave sociale, memeve, Wikipedia-s ose sulmeve kibernetike. Disa dekada pas shpikjes së tyre, arkitektët e bombës atomike mund të ndalonin një luftë bërthamore, aq sa Henry Ford mund të ndalonte një aksident automobilistik. Sfida e pashmangshme e teknologjisë është që krijuesit e saj e humbasin shpejt kontrollin mbi rrugën që shpikjet e tyre marrin, pasi t’i jenë prezantuar botës.
Teknologjia ekziston në një sistem kompleks, dinamik (bota reale), ku pasojat e rendit të dytë, të tretë dhe të n-të shpërfaqen në mënyrë të paparashikueshme. Ajo që në letër duket e përsosur mund të sillet ndryshe në natyrë, veçanërisht kur kopjohet dhe përshtatet më tej në rrjedhën e poshtme. Ajo që njerëzit në të vërtetë bëjnë me shpikjen tuaj, sado me qëllim të mirë të jetë ajo, nuk mund të garantohet kurrë. Thomas Edison shpiku gramafonin në mënyrë që njerëzit të mund të regjistronin mendimet e tyre për pasardhësit dhe për të ndihmuar të verbrit. Ai u tmerrua kur shumica e njerëzve donin të luanin muzikë. Alfred Nobel synonte që eksplozivët e tij të përdoreshin vetëm në miniera dhe ndërtime hekurudhash.
Gutenberg donte thjesht të fitonte para duke shtypur Bibla. Megjithatë, shtypshkronja e tij katalizoi Revolucionin Shkencor dhe Reformimin, dhe kështu u bë kërcënimi më i madh për Kishën Katolike, që nga themelimi i saj.
Prodhuesit e frigoriferëve nuk kishin për qëllim të krijonin një vrimë në shtresën e ozonit me klorofluorokarbonet (CFC), ashtu si krijuesit e motorëve me djegie të brendshme dhe motorët reaktivë nuk kishin menduar të shkrinin kapakët e akullit. Në fakt, entuziastët e hershëm të automobilave argumentuan fort mbi përfitimet mjedisore të tyre: motorët do të pastronin rrugët e maleve nga mbetjet e kuajve që përhapnin papastërti dhe sëmundje nëpër zonat urbane. Ata nuk kishin asnjë koncept të ngrohjes globale.
Të kuptuarit e teknologjisë, pjesërisht, ka të bëjë me përpjekjen për të kuptuar pasojat e saj të padëshiruara, për të parashikuar jo vetëm përhapjen pozitive, por edhe “efektet hakmarrëse”. Shkurt, çdo teknologji është në gjendje të shkojë keq, shpesh në mënyra që kundërshtojnë drejtpërdrejt qëllimin e saj origjinal. Mendoni për mënyrën sesi opioidet me recetë kanë krijuar varësi, ose se si përdorimi i tepërt i antibiotikëve i bën ata më pak efektivë, apo se si përhapja e satelitëve dhe mbeturinave të njohura si “mbetje hapësinore” rrezikon fluturimin në hapësirë.
Ndërsa teknologjia përhapet, më shumë njerëz mund ta përdorin atë, ta përshtasin, t’i japin formë si të duan, në zinxhirë shkakësie, përtej të kuptuarit të çdo individi. Ndërsa fuqia e mjeteve tona rritet në mënyrë eksponenciale dhe aksesi në to rritet me shpejtësi, po ashtu rriten edhe dëmet e mundshme, një labirint i shpalosur pasojash që askush nuk mund t’i parashikojë ose parandalojë plotësisht.
Një ditë dikush po shkruan ekuacione në dërrasë të zezë ose po stërmundohet me një prototip në garazh, punë në dukje të parëndësishme për botën e gjerë. Brenda pak dekadave, ajo ka prodhuar pyetje ekzistenciale për njerëzimin. Ndërsa kemi ndërtuar sisteme fuqie në rritje, ky aspekt i teknologjisë është ndjerë gjithnjë e më problematik për mua. Si të garantojmë që kjo valë e re teknologjish të bëjë më shumë mirë, sesa dëm?
Problemi i teknologjisë këtu është një problem kontrolli. Nëse ky aspekt nuk mund të eliminohet, ai mund të kufizohet. Përmbajtja është aftësia gjithëpërfshirëse për të kontrolluar, kufizuar dhe, nëse është e nevojshme, për të “mbyllur” teknologjitë në çdo fazë të zhvillimit të tyre. Do të thotë, në disa rrethana, aftësia për të ndaluar një teknologji të përhapet në radhë të parë, duke kontrolluar valën e pasojave të padëshiruara (si të mira ashtu edhe të këqija).
Sa më e fuqishme të jetë një teknologji, aq më e rrënjosur është në çdo aspekt të jetës dhe shoqërisë. Kështu, problemet e teknologjisë kanë një tendencë për t’u përshkallëzuar paralelisht me aftësitë e saj, dhe kështu nevoja për kontroll bëhet më e mprehtë me kalimin e kohës.
Ne mund të mos jemi në gjendje të kontrollojmë pikat përfundimtare të punës sonë ose efektet e saj afatgjata, por kjo nuk është arsye për të hequr dorë nga përgjegjësia. Vendimet që teknologët dhe shoqëritë marrin në burim mund të japin ende rezultate. Vetëm për shkak se pasojat janë të vështira për t’u parashikuar, nuk do të thotë që ne nuk duhet të përpiqemi./Në shqip nga bota.al
Lajmet
ATK kërkon nga këto kategori t’i deklarojnë dhe paguajnë tatimet
Published
2 hours agoon
March 26, 2025By
UBT NEWS
Administrata Tatimore e Kosovës (ATK) ka rikujtuar të gjithë personat që ofrojnë shërbime si “freelancer”, “influencer”, “out-source” dhe aktivitete të ngjashme se janë të detyruar të deklarojnë dhe paguajnë tatimet dhe kontributet pensionale në përputhje me legjislacionin tatimor të Kosovës.
ATK ka njoftuar se aktivitetet e saj do të përqendrohen te personat që nuk deklarojnë të ardhurat dhe nuk paguajnë tatimet dhe kontributet përkatëse. Të gjithë ata që krijojnë të ardhura, si nga Kosova ashtu edhe jashtë saj, nga aktivitetet si freelancer, influencer, dhe out-source, janë të obliguar të deklarojnë dhe paguajnë tatimet sipas rregullave tatimore të Kosovës.
Në rast se shërbimi ofrohet si i punësuar, të ardhurat nga paga i nënshtrohen tatimit të mbajtur në burim nga punëdhënësi vendor. Ndërkohë, nëse punonjësi punon për një punëdhënës jashtë Kosovës, ai është i detyruar të paguajë vetë tatimin dhe kontributin pensional.
Personat që ofrojnë këto shërbime mund të deklarojnë dhe paguajnë tatimin përmes Sistemit Elektronik EDI. Ata mund të zgjedhin që ta bëjnë deklarimin dhe pagesën në periudhë mujore ose vjetore. Në rastin e deklaratës vjetore, periudha për deklarim dhe pagesë është nga 01.01 deri më 31.03 të vitit pasues, për vitin paraprak. Për deklarimin dhe pagesën mujore, afati është nga 01 deri më 15 të muajit pasues për muajin paraprak.
Kur shërbimet e ofruara nga këto kategori konsiderohen aktivitete ekonomike të pavarura, është e detyrueshme regjistrimi i këtyre aktiviteteve përmes Agjencisë për Regjistrimin e Bizneseve të Kosovës (ARBK). Të ardhurat nga këto aktivitete duhet të deklarohen sipas normës 9% për shërbimet, ose sipas rregullave ligjore për të ardhura reale. Po ashtu, të ardhurat duhet të trajtohen edhe për qëllime të Tatimit mbi Vlerën e Shtuar (TVSH), nëse është e nevojshme.
ATK ka njoftuar se do të ndërmarrë masa ndëshkuese për ata që nuk përmbushin detyrimet tatimore sipas legjislacionit në fuqi. Administrata ka inkurajuar të gjitha kategoritë përkatëse që të deklarojnë dhe paguajnë tatimet siç kërkohet, për të shmangur sanksionet e mundshme.
ATK ka kërkuar që të gjithë freelancer, influencer dhe individë që punojnë në mënyrë të pavarur të respektojnë detyrimet tatimore, duke deklaruar dhe paguar tatimet për të shmangur pasojat ligjore./UBTNews/
Lajmet
Kosova tronditet nga vrasjet, Kurti: Duhen veprime të menjëhershme!
Published
3 hours agoon
March 26, 2025By
UBT NEWS
Kosova është tronditur nga një seri vrasjesh të ndodhura në tre ditët e fundit, ku katër persona kanë humbur jetën si pasojë e të shtënave me armë zjarri në tri raste të ndara. Ky zhvillim ka shkaktuar një reagim të fortë nga Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i cili ka shprehur shqetësimin e tij për situatën alarmante të sigurisë në vend.
Në mbledhjen e Qeverisë të mërkurën, Kryeministri Kurti theksoi se gjithë vendi ka qenë i tronditur dhe i lënduar nga këto vrasje të cilat janë një goditje e rëndë për shoqërinë. Ai e ka quajtur vrasjen jo vetëm një humbje të individëve, por gjithashtu një dëm për shoqërinë në tërësi.
“Vrasje është jo vetëm vrasje e njeriut, por e shoqërisë ku ai njeri bën pjesë, pra shoqërisë sonë”, ka deklaruar Kurti, duke shtuar se ky është një moment që kërkon reflektim të thellë dhe veprime të menjëhershme nga institucionet për të siguruar drejtësi.
Kryeministri ka bërë thirrje për një angazhim të menjëhershëm dhe të fuqishëm të institucioneve të sigurisë dhe drejtësisë për të adresuar këtë situatë të rëndë. Ai ka kërkuar që organet e rendit të trajtojnë me seriozitet të lartë këto raste dhe të sigurojnë se ata që janë përgjegjës për këto krime do të përballen me drejtësinë.
Kurti gjithashtu ka theksuar se Kosova duhet të angazhohet në nivel institucional për të parandaluar çdo lloj krimi të tillë në të ardhmen dhe për të siguruar një mjedis të sigurt për qytetarët e saj.
Vrasjet ndodhën në një periudhë ku Kosova shënon 26-vjetorin e ndërhyrjes së NATO-s, një moment që i kujton shqiptarëve masakrat dhe përpjekjet për shfarosjen e popullatës shqiptare nga regjimi serb gjatë luftës. Kryeministri Kurti lidh këtë situatë me periudhën historike, duke theksuar se vrasjet e fundit ndodhin në një kohë të ngjashme me kujtimet e dhimbshme të luftës dhe vuajtjeve të mëdha.
Ai ka shprehur ngushëllimet më të sinqerta për familjet e viktimave dhe ka bërë thirrje për një angazhim maksimal nga institucionet e sigurisë dhe drejtësisë për të siguruar që asnjë krim i tillë të mos mbetet pa pasuar pasojë.
Në fund të deklaratës së tij, Kryeministri Kurti ka përsëritur thirrjen për veprime të shpejta dhe të koordinuara nga autoritetet kosovare për të ndaluar këtë valë të krimeve dhe për të mbrojtur qytetarët nga rreziqet e tjera. Ai e ka konsideruar këtë situatë si një sfidë të rëndësishme për shtetin e Kosovës dhe ka nënvizuar se nuk do të ketë asnjë tolerancë për krimin dhe dhunën./UBTNews/
Bota
OKB shkurton stafin ndërkombëtar në Rripin e Gazës
Published
3 hours agoon
March 26, 2025By
UBT NEWS
Për shkak të shqetësimeve për sigurinë në Rripin e Gazës pas rifillimit të sulmeve nga Izraeli, Organizata e Kombeve të Bashkuara ka vendosur të reduktojë stafin e saj ndërkombëtar. Kjo masë parashikon tërheqjen e rreth 30 punonjësve ndërkombëtarë nga zona, duke përfshirë punonjës të Programit Botëror të Ushqimit (WFP), Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), dhe UNICEF.
Izraeli ka nisur përforcime të thirrjeve për evakuimin e banorëve të disa qyteteve kufitare, si Jabalia, Beit Lahija, Beit Hanun dhe Sheyaia në veri, dhe Khan Yunis e Rafah në jug, për shkak të sulmeve me raketa që janë kryer nga Gaza drejt Izraelit. Po ashtu, Izraeli ka krijuar një institucion të ri për të mundësuar largimin vullnetar të banorëve të Gazës në vende të treta, në përputhje me ligjet ndërkombëtare dhe ato izraelite.
Ndërkohë, ministria izraelite e Mbrojtjes ka njoftuar se do të mundësohet largimi i qytetarëve që duan të largohen nga Gaza, por vetëm në përputhje me një plan të miratuar nga autoritetet izraelite./UBTNews/
Bota
Kroacia: Nisma ushtarake me Shqipërinë dhe Kosovën, e hapur edhe për partnerët!
Published
4 hours agoon
March 26, 2025By
UBT NEWS
Kroacia, Shqipëria dhe Kosova kanë nënshkruar një deklaratë për bashkëpunim në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë, e cila është e hapur edhe për aleatët dhe partnerët e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, që janë të gatshëm të kontribuojnë për stabilitetin dhe sigurinë në Evropën Juglindore. Ky bashkëpunim, i cili synon të rrisë gatishmërinë ushtarake dhe të përmirësojë shkëmbimin e informacioneve, ka si qëllim forcimin e stabilitetit rajonal dhe përmbushjen e angazhimeve evropiane dhe euroatlantike të tri vendeve.
Qeveria kroate e ka theksuar se qëllimi i nismës nuk është krijimi i një aleance ushtarake, duke theksuar se një aleancë e tillë nuk është e nevojshme përveç anëtarësimit në NATO. Kjo nismë është pasuar nga disa reagime, përfshirë ato të presidentit serb Aleksandar Vuçiq, i cili ka konsideruar këtë si një “garë armësh” në rajon dhe një shkelje të marrëveshjes ndërrajonale të vitit 1996, që rregullon kuotat e lejuara të armatimit.
Ndërkohë, profesori Daniel Serwer nga Universiteti Johns Hopkins ka vlerësuar nismën si një “lëvizje që kontribuon në stabilitet, jo në destabilizim”. Ai ka shtuar se Kosova ka vepruar “mençur” duke lidhur partneritet me Shqipërinë dhe Kroacinë, dy vende anëtare të NATO-s.
Serbia ka shprehur kundërshtime të forta ndaj këtij bashkëpunimi, duke theksuar se nisma është një “provokim” dhe se Kosova është ende një “krahinë autonome brenda Serbisë”, një qëndrim që pasqyron vazhdimin e mosnjohjes së pavarësisë së Kosovës nga Beogradi.
Ministri i Mbrojtjes së Serbisë, Bratisllav Gashiq, ka akuzuar Kroacinë dhe Shqipërinë për përpjekjet për të futur Kosovën në NATO “përmes derës së pasme”, duke e konsideruar Ushtrinë e Kosovës të paligjshme. Ai ka theksuar se kjo është një mundësi që nuk është e pranueshme për Serbinë.
Në anën tjetër, Qeveria e Kroacisë ka theksuar se kjo deklaratë ka për qëllim forcimin e bashkëpunimit mes ministrive të mbrojtjes të tri vendeve dhe përputhjen e politikave të sigurisë me ato të institucioneve evropiane dhe euroatlantike, si NATO dhe Bashkimi Evropian.
Vuksanoviq, një studiues në Qendrën e Politikat e Sigurisë në Beograd, e sheh këtë iniciativë si një përpjekje për të larguar vëmendjen nga çështjet e brendshme të Serbisë, si protestat për ndodhinë tragjike të një rënie të një ndërtese në Novi Sad. Ai gjithashtu e përshkruan këtë si një nismë që ka për qëllim të krijojë tensione në rajon.
Në kontrast, Daniel Serwer mendon se ky bashkëpunim është një hap pozitiv, që përmirëson stabilitetin rajonal dhe nuk përbën një kërcënim për Serbinë, duke theksuar se qëndrimi i Beogradit për të përmbajtur ndikimet e jashtme, si ato të NATO-s, është një pengesë për paqen dhe stabilitetin në rajon.
Përfundimisht, nisma e nënshkruar nga Shqipëria, Kroacia dhe Kosova mund të ketë ndikim të rëndësishëm në sigurinë rajonale, duke kontribuar në forcimin e qëndrueshmërisë dhe integrimin e mëtejshëm të këtyre vendeve në strukturat evropiane dhe atlantike./UBTNews/

“Ajo që ndodhi është e paimagjinueshme” – Princi Harry largohet nga organizata bamirëse që themeloi

Shampo pa sulfate: Pse dhe kur duhet t’i zgjidhni ato?

Miley Cyrus sjell një pamje të re për albumin e saj të radhës

Probleme me pagjumësinë? Ja çfarë të hani para se të shtriheni!

ATK kërkon nga këto kategori t’i deklarojnë dhe paguajnë tatimet

Kërkohet shkarkimi i trajnerit të Brazilit pas humbjes nga Argjentina

Kosova tronditet nga vrasjet, Kurti: Duhen veprime të menjëhershme!

OKB shkurton stafin ndërkombëtar në Rripin e Gazës

Pse Kanye West u largua nga SHBA?
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota2 months ago
Trump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë