Lajmet

Si mund të shmanget një krizë tjetër ushqimore globale?

Lufta në Ukrainë po shkakton vuajtje të jashtëzakonshme njerëzore.

Published

on

Ngozi Okonjo–Iweala nga “Project Syndicate”

Lufta në Ukrainë po shkakton vuajtje të jashtëzakonshme njerëzore. Ne në Organizatën Botërore të Tregtisë, një institucion i bazuar në sundimin e ligjit dhe i krijuar për të ndihmuar në krijimin e paqes, e shohim dhunën si diçka të urryer për parimet tona themelore.

Ndaj i bëjmë jehonë thirrjes së Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara António Guterres për ndalimin sa më parë të gjakderdhjes, dhe dëshirojmë një zgjidhje të shpejtë dhe paqësore të konfliktit.

Por, edhe pse mbetemi të tronditur nga imazhet tronditëse dhe tragjike të qyteteve të Ukrainës që ndodhen nën sulm, dhe ndonëse angazhohemi të bëjmë gjithçka që mundemi individualisht dhe kolektivisht për të ndihmuar popullin e Ukrainës, po bëhet gjithashtu e qartë se pasojat ekonomike dhe humanitare të luftës do të ndihen shumë përtej Evropës. Dhe ne kemi përgjegjësinë për t’i zbutur këto pasoja në mënyrë pro–aktive.

Edhe para luftës, rritja e çmimeve të ushqimit dhe energjisë i kishte varfëruar shumë buxhetet e familjeve dhe të qeverive në shumë vende më të vogla dhe më të varfra, ekonomitë e të cilave kishin qenë gjithashtu ndër më të ngadaltat në rimëkëmbjen nga pasojat e shkaktuar nga pandemia e Covid-19.

Rritjet e reja të çmimeve të shkaktuara nga konflikti në Evropën Lindore, kërcënojnë tani të shkaktojnë një rritje të re të varfërisë dhe pasigurisë ushqimore. Në këto rrethana, roli i OBT-së dhe i tregtisë në përgjithësi, sidomos për vendet që janë importuese neto të ushqimeve, është i një rëndësie të madhe në parandalimin e urisë.

Ndërsa Ukraina dhe Rusia përbëjnë së bashku vetëm 2.2 për qind të tregtisë globale të mallrave, sipas vlerësimeve të OBT-së, kjo shifër nënvlerëson rëndësinë e tyre në tregjet e drithërave dhe energjisë, por edhe si furnizues të plehrave kimikë, mineraleve dhe lëndës së parë kritike për një gamë të madhe produktesh për të cilat kanë nevojë shumë sektorë prodhues.

Për shembull në vitin 2020, të dyja vendet furnizuan 24 për qind të grurit të tregtuar në nivel global dhe 73 për qind të vajit të lulediellit. Importet e këtyre mallrave janë thelbësore për sigurinë ushqimore bazë në shumë vende ku u mungojnë kushtet e ujit, tokës dhe motit për të kultivuar të gjithë ushqimin që u nevojitet.

Gjatë 30 viteve të fundit, Ukraina dhe Rusia janë bërë burime kryesore të drithit për shumë vende, përfshirë Mongolinë, Sri Lankën, Libanin, Egjiptin, Malavinë, Namibinë dhe Tanzaninë. Programi Botëror i Ushqimit, agjencia e OKB-së që ofron ndihma ushqimore për njerëzit e prekur nga konfliktet dhe fatkeqësitë në më shumë se 80 vende, e blen zakonisht më shumë se gjysmën e grurit të saj nga Ukraina.

Bllokimi i porteve të Ukrainës nga lufta dhe sanksionet ndërkombëtare të vendosura ndaj Rusisë, e kanë ulur ndjeshëm vëllimin global të grurit në dispozicion. Frika se fermerët ukrainas do të pengohen të kultivojnë këtë vit të korrat pranverore, kanë shtuar shqetësimet për furnizimin, duke bërë që çmimi i grurit të rritet deri në 40 për qind, dhe të arrijë nivele rekord që në javën e parë të këtij muaji.

Rritja e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve, ka nisur që të nxisë përgjigje të njohura nëpërmjet politikave. Disa qeveri po i kufizojnë eksportet e drithërave dhe produkteve të tjera kryesore ushqimore, në një përpjekje për të ruajtur furnizimet e brendshme dhe për të kufizuar rritjen e çmimeve.

Numri në rritje i ankesave në OBT nga eksportuesit në disa vende dhe organizma, nënvizon qartë përmasat e këtij problemi. Kontrolle të tilla mbi eksportet, mund të shkaktojnë një spirale të rritjes së çmimeve dhe kufizime të reja.

Banka Botërore vlerëson se 40 për qind e rritjes së çmimeve globale të grurit gjatë krizës së fundit të çmimeve të ushqimit në vitet 2010-2011, u shkaktua nga përpjekjet e qeverive për të izoluar tregjet e brendshme. Por bota ka mundësi që t’i zbusë këto rreziqe.

Përvoja na tregon se bashkëpunimi ndërkombëtar, mund të ndihmojë në menaxhimin e efekteve të dëmshme të rritjes së çmimeve të ushqimeve. Gjatë dekadës së fundit, ndarja e informacionit rreth furnizimeve dhe rezervave ushqimore përmes Sistemit të Informacionit të Tregut Bujqësor u ka dhënë mundësi eksportuesve dhe importuesve kryesorë që të parandalojnë panikun dhe garantimin e funksionimit pa probleme të tregjeve.

Me sistemin global të tregtisë që tashmë e ka të vështirë të përballet me kostot e larta të transportit dhe portet e mbipopulluara, një koordinimi më i ngushtë midis vendeve, mund të ndihmojë në stabilizimin e tregjeve ndërkombëtare për ushqim, energji dhe mallra, dhe në minimizimin e ndërprerjeve shtesë në zinxhirët e furnizimit.

Më e rëndësishmja: funksioni i monitorimit dhe transparencës i OBT-së mund të ndihmojë në sigurimin që zinxhirët e furnizimit me ushqim dhe bujqësi të mos preken drejtpërdrejt nga sanksionet, duke mbetur të hapura dhe duke funksionuar me efikasitet.

Një vizibiliteti më i mirë në lidhje me ndërprerjen e tregut, do t’i jepte mundësi komunitetit ndërkombëtar që të identifikojë dhe mobilizojë ndihma financiare dhe të formave të tjera për vendet e varfra të prekura shumë rëndë nga rritja e çmimeve të ushqimeve.

Dhe kjo është veçanërisht emergjente, pasi edhe përpara luftës në Ukrainë, rimëkëmbja ekonomike pas pandemisë kishte lënë prapa të tjerëve një pjesë të madhe të botës. Rritja ekonomike në vendet më të varfra, ishte shumë larg prirjeve të para vitit 2020, duke reflektuar kapacitetin e tyre të dobët fiskal dhe qasjen e pabarabartë ndaj vaksinave kundër Covid-19.

Ndërsa bota po sheh tragjedinë që po ndodhë në Ukrainë, ne të gjithë duhet të përqendrohemi urgjentisht mbi mënyrat se si mund ta mbështesim popullin ukrainas. Dhe është e natyrshme dhe e përshtatshme që qeveritë të përqendrohen edhe në adresimin e problemeve në ekonomitë e tyre.

Por ne gjithashtu duhet të veprojmë që tani për t’u siguruar që disa nga njerëzit më të varfër dhe më të cënueshëm në botë – larg konfliktit dhe që nuk shfaqen në titujt kryesorë të lajmeve – të mos bëhen dëmi anësor i kësaj lufte.

Shënim: Ngozi Okonjo–Iweala, drejtore e përgjithshme e Organizatës Botërore të Tregtisë, ish-Ministre e Financave në Nigeri./bota.al

Continue Reading

Bota

Kryeministri britanik: Do të shkatërrojmë bandat e kontrabandës së njerëzve

Published

on

Kryeministri britanik, Keir Starmer, deklaroi se qeveria e tij do t’i trajtojë trafikantët e njerëzve si terroristë, duke njoftuar një shtesë prej 75 milionë paund (përkatësisht 97 milionë dollarë) për komandën e sigurisë kufitare. Kjo nismë është pjesë e një strategjie më të gjerë për të luftuar kontrabandën e qenieve njerëzore dhe për të forcuar masat e sigurisë kufitare.

Duke folur në Asamblenë e Përgjithshme të Interpolit në Glasgou, Starmer theksoi rëndësinë e trajtimit të kontrabandës së njerëzve si një kërcënim të sigurisë globale, të ngjashëm me terrorizmin. Ai nënvizoi se kontrabanda e njerëzve është një problem që kërkon një qasje të koordinuar ndërkombëtare dhe bashkëpunim mes vendeve për të ndarë burime dhe taktika.

Kryeministri e lidh këtë nismë me punën e tij të mëparshme në luftën kundër terrorizmit, duke shprehur përkushtimin e tij për të shkatërruar bandat e kontrabandës së njerëzve. Ai shprehu bindjen se është e nevojshme të ndihmohet forcat e sigurisë kufitare me kompetenca të zgjeruara dhe burime të reja, për të mundësuar një luftë më efikase kundër këtij fenomeni.

Shtesa prej 75 milionë paund do të dyfishojë fondin total për komandën kufitare në 150 milionë paund gjatë dy viteve të ardhshme. Këto mjete do të përdoren për të financuar pajisjet e mbikëqyrjes me teknologji të avancuar dhe për të angazhuar 100 hetues specialistë, të cilët do të fokusohen në goditjen e kriminelëve të përfshirë në këtë lloj aktiviteti.

Ndërkohë, sekretarja e Brendshme, Yvette Cooper, e cila ishte e pranishme në ngjarje, theksoi se qeveria do të përpiqet të bëjë përparim sa më shpejt të jetë e mundur në uljen e kalimeve të paligjshme me varka të vogla, por nuk ofroi objektiva specifike ose një kornizë kohore për këtë qëllim.

Starmer përfundoi duke theksuar se misioni i tij si kryeministër është “të shkatërrojë bandat e kontrabandës së njerëzve”, duke shprehur përkushtimin e tij për të mbrojtur qytetarët britanikë dhe për të siguruar që ata të jetojnë në një ambient të sigurt. Me këtë qasje, qeveria britanike synon të forcojë masat për parandalimin e kontrabandës dhe mbrojtjen e jetëve njerëzore./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Lavrov: Të hapur për dialog me Perëndimin

Published

on

Rusia shpreh gatishmërinë për të dialoguar me Perëndimin dhe do të shqyrtojë çdo propozim në këtë drejtim, deklaroi sot ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov.

“Ne nuk po mbyllemi nga një dialog me Perëndimin,” tha ai gjatë një simpoziumi ndërkombëtar në Moskë, i cituar nga agjencia Interfax.

Lavrov theksoi se, pavarësisht faktit që Rusia ka nxjerrë përfundime të rëndësishme nga tradhtitë e fqinjëve perëndimorë ndaj premtimeve dhe angazhimeve të tyre, ajo mbetet e hapur për rinovimin e kontakteve.

“Por nëse këto vende janë të gatshëm të rifillojnë bisedimet dhe të ndërtojnë marrëdhënie mbi parimin e një ekuilibri të ndërsjellë interesash, Rusia do të vendosë se si t’i trajtojë oferta të tilla,” shtoi ai.

Continue Reading

Lajmet

Ish-kryeinspektori i AKI-së, Burim Ramadani, zhvilloi në UBT një ligjëratë tematike me studentët për Sigurinë Nacionale

Published

on

UBT mirëpriti ish-kryeinspektorin e Agjencisë Kosovare të Inteligjencës, Burim Ramadanin, që zhvilloi një ligjëratë tematike me studentët e Departamentit të Studimeve të Sigurisë. I shoqëruar nga Prof. Gjon Culaj, Ramadani theksoi rëndësinë e analizës së kërcënimeve dhe sfidave që përballen me sigurinë nacionale të Kosovës.

Gjatë ligjëratës, ata diskutuan për faktorët e brendshëm dhe ata të jashtëm që ndikonin në stabilitetin e vendit, duke nxjerrë në pah situatat e fundit dhe mënyrat se si Kosova mund të përforcojë kapacitetet e saj në fushën e sigurisë. Studentët patën mundësinë të angazhoheshin në një dialog aktiv, duke bërë pyetje dhe duke shprehur mendimet e tyre mbi çështje të ndryshme që lidhen me sigurinë, duke përfshirë ndikimet e geopolitikës dhe rolin e institucioneve të sigurisë.

Ramadani theksoi se, përballë sfidave të shumta, është e domosdoshme që brezi i ri të jetë i informuar dhe i përgatitur për të kontribuar në ruajtjen e sigurisë kombëtare. Kjo ligjëratë ofroi një platformë për diskutime të thelluara mbi rëndësinë e njohurive në fushën e sigurisë, si dhe për nevojën e angazhimit të vazhdueshëm për të përballuar kërcënimet që rrezikojnë paqen dhe stabilitetin e Kosovës.

Ky aktivitet u prit me interes të madh nga studentët, të cilët shprehën vlerësimin e tyre për mundësinë e diskutimit direkt me ekspertë të njohur në fushën e sigurisë. Ligjërata përfundoi me një sesion pyetje-përgjigje, ku studentët shprehën shqetësimet e tyre dhe diskutuan ide për të ardhmen e sigurisë në vend./UBTNews/

 

Continue Reading

Lajmet

Gërvalla për zgjedhjet në SHBA: Nuk shoh sinjal për ndryshim të mbështetjes për Kosovën

Published

on

By

Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Donika Gërvalla ka thënë se nuk sheh asnjë sinjal që mund të ketë ndonjë ndryshim të mbështetjes së Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Kosovën edhe pas procesit zgjedhor që do të zhvillohet nesër atje.

Kryediplomatja kosovare tha se Kosova e ka mbështetjen nga të dy kampet.

Këto komente, Gërvalla i bëri në një konferencë për medie pas takimit që zhvilloi me zëvendëskryeministrin dhe ministrin e Punëve të Jashtme dhe të Tregtisë, Xavier Bettel.

“Si Republikë e Kosovës e cila përbënë popullin më pro amerikan në botë, dhe një vend për të cilin SHBA-të gjithnjë kanë qenë të rëndësishme pa luftës, gjatë luftës dhe sidomos pas luftës në çështjet e zhvillimit, pavarësisë dhe forcimit të rolit të Kosovës në skenën ndërkombëtare jemi me fat që në Shtetet e Bashkuara kemi pas vazhdimisht mbështetjen e të dy kampeve edhe të kampit republikan edhe të kampit demokrat dhe nuk shoh asnjë sinjal që një gjë e tillë të ketë ndryshuar gjatë rrugës. Prandaj, duke kryer detyra e shtëpisë në Kosovë, duke i quar përpara reformat, agjendën e reformave duke e vendosur sundimin e ligjit në çdo cep të Kosovës, duke luftuar krimin e organizuar atëherë miqësia dhe partneriteti me Amerikën kështu forcohet, nuk forcohet me fjalë , nuk forcohet me deklarata, por forcohet me punë konkrete”, theksoi Gërvalla.

Sa i takon procesit të dialogut, ministrja Gërvalla beson që me përbërjen e re të Komisionit Evropian do të ketë zhvillime në këtë drejtim.

“Shpesh kemi paralajmëruar që dialogu i udhëhequr nga Miroslav Lajçak nuk ka sjell rezultate e dëshiruara apo të premtuara, dhe prandaj shpresojmë shumë që Komisioni i ardhshëm do të kemi së shpejti intervistimet e tyre nga Parlamenti Evropian dhe shpresojmë shumë të filloj punën sa më shpejtë me qëllim që së bashku me Komisionin e ri të shohim se cilat janë mundësitë që do të ofroj procesi i dialogut”, theksoi ajo.

Sa i takon takimeve të shpeshta që kryeministri, Albin Kurti dhe vetë Donika Gërvalla po i zhvillojnë në diasporë, ajo tha se nuk janë pjesë e fushatës, por formë e bashkëbisedimeve me mërgatës.

“Takimet e formës së bashkëbisedimit mes kryeministrit dhe pjesëtarëve të mërgatës, apo ministres së Jashtme dhe Diasporës dhe pjesëtarëve të mërgatës, apo presidentes dhe mërgatës janë një format i cili ka qenë shumë aktiv edhe në vitet 90’të edhe është në një traditë të mirë të bisedave. Ka raste kur takimet zhvillohet nga shoqatat, ka raste si në rastin e djeshëm, kur organizohet nga misionet tonat diplomatike, prandaj është një përzierje varësisht se nga kush vjen iniciativa si vjen dhe është një lidhje e cila është kaq e fort sa që Kosovën e bënë unike në rajonin tonë…varësisht se kush e organizon ai edhe e e financon. Prandaj, nuk kemi hyrë në fazën e fushatës, kur të hyjmë në fazën e fushatës elektorale do ta shihni se shtohet ritmi do të shtohen takimet dhe do të ndryshoj natyrisht edhe gjuha e takimeve dhe e përmbajtjeve të cilat do t’i shërbejnë më shumë një fushate elektorale sesa një bashkëbisedimi me qytetarët”, theksoi Gërvalla.

Lidhur me mënyrën e votimit për diasporën në zgjedhjet e 9 shkurtit, ministrja e Punëve të Jashtme dhe të Diasporës, Donika Gërvalla tha se do të ofrojnë të gjitha mundësitë me qëllim që asnjë qytetarë i Kosovës të mos i imponohet mënyra e votimit.

Continue Reading

Të kërkuara