Teknologji

Si mund të influencohet rezultati i zgjedhjeve përmes sulmeve kibernetike?

Sulmet e hakerimit shoqërohen njëkohësisht edhe me fushata e dizinformimit.

Published

on

Ekspertët shpjegojnë, se për të kuptuar se me çfarë lloj kërcënimesh kibernetike mund të përballen zgjedhjet, mjafton t’i klasifikosh ato në tri kategori.

Në nivelin 1, procesi është më i dukshëm, hakerimi. Atakuesit mund të hakerojnë direkt kompjuterat që përdoren për eventet e fushatës elektorale ose edhe zgjedhjet drejtpërdrejt. Në janar 2021, kur zhvillohej kongresi i partisë konservatore kristiandemokrate të Angela Merkelit pati për herë të parë një eksperiencë të tillë. Takimi zhvillohej online për zgjedhjen e kryetarit të partisë. Hakerat sulmuan faqen përkatëse duke u përpjekur përmes trafikut në internet derisa ajo pësoi kolaps. Por vetëm pas një ore, partia arriti ta menaxhojë këtë ndërhyrje duke i bllokuar ata që kishin depërtuar në faqen e internetit. Kësisoj faqja u riaktivizua dhe vazhdoi funksionimi normal online.

Problemi tek lehtësia e përhapjes së lajmeve të rreme

Niveli 2 konsiston në disinformim, dëmtim të informacionit, përhapje të qëllimshme të informacioneve të rreme për të irrituar opinionin publik ndaj kandidatëve dhe partive të caktuara. Në prill 2021, disa orë pasi partia ekologjiste Të Gjelbërit shpalli, se kë do të nxirrte në garën për postin e kancelarit, filluan të qarkullojnë fotografi online. Ato tregonin kandidaten Annalena Baerbock duke përqafuar kolegët në kulmin e pandemisë – pa maskë.

Por fotografitë ishin të rreme. Ato ishin fotografi të marra vite përpara se të fillonte pandemia. Më pas online u shfaqën deklarata të Baerbock duke sugjeruar që të ndalohet mbajtja e kafshëve për fëmijët në shtëpi. Por në fakt partia e konfirmoi zyrtarisht, që nuk do të ndalojë kafshët shtëpiake për fëmijë dhe se në rrjetet sociale po qarkullojnë njoftime të rreme. Këto shembuj ilustrojnë se sa e thjeshtë është sot të përhapësh për këdo disinformacione. Për këtë e gjitha që nevojitet është të njohësh bazat e përdorimit të photoshop-it dhe të llogarive në rrjetet sociale. Por megjithëse mund të hidhen poshtë të tilla “cheap fakes” me një kërkim në Google, ato megjithatë shkaktojnë dëm.

Kurse niveli 3 i hakerimit të zgjedhjeve është i sofistikuar. Fjala është për të ashtuquajturin sistemi “hybrid cyber operations”: Sulmet e hakerimit shoqërohen njëkohësisht edhe me fushata e dizinformimit. Rëndom operacione të tilla zhvillohen në mënyrë simultane.

Kërcënimi i fushatave të ngjashme mbetet real, sipas kreut të shërbimit të brendshëm të inteligjencës në Gjermani, Thomas Haldenwang: “Ne vërejmë interesin e shteteve të caktuara, që duan të influencojnë zgjedhjet për Bundestagun.” Vëzhgues nga vendi fqinj i Gjermanisë, Holanda, – ku zgjedhjet u zhvilluan në fillim të këtij viti, thonë, se autoritetet gjermane kanë arsye për t’u shqetësuar.

Sulmet kibernetike vijnë në qindra forma dhe mënyra të ndryshme. Edhe nëqoftëse disinformacioni demaskohet, gjurmët e dyshimit mbeten. Me kalimin e kohës, këto dyshime bëhen brejtëse duke e gërryer ngadalë besimin në demokraci./DW

Teknologji

Elon Musk kritikon Wikipedia-n dhe njofton Grokipedia

Published

on

Elon Musk po bën një lëvizje të re në botën e Grok, duke njoftuar zhvillimin e një platforme konkurruese ndaj Wikipedia-s përmes startup-it të tij të inteligjencës artificiale, xAI. Platforma e re quhet “Grokipedia”.

Musk ka deklaruar se shërbimi i ri do të përbëjë një “përmirësim masiv” të enciklopedisë së famshme online, e cila bazohet te hyrjet e krijuara dhe redaktuara nga vullnetarët.

Miliarderi ka akuzuar prej kohësh Wikipedia-n për paragjykime politike, duke pretenduar se ajo pasqyron pikëpamjet e krahut të majtë.

Pak para njoftimit të Musk, aleati i tij, David Zacks — i emëruar së fundmi nga Presidenti Donald Trump si komisioner për inteligjencën artificiale — kishte kritikuar përdorimin e përmbajtjes së Wikipedia-s për trajnim të softuerëve të inteligjencës artificiale.

Emri Grokipedia vjen nga chatbot-i i xAI-së, Grok, për të cilin Musk ka thënë se “kërkon të vërtetën në masën më të plotë”.

Përndryshe, Grok ka qenë objekt kritike në muajt e fundit për prodhimin e komenteve antisemite, të cilat kompania e Musk i atribuoi një programimi të gabuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Syzet inteligjente, prioriteti i ri i Apple

Published

on

Apple ka vendosur të pezullojë zhvillimin e Vision Air, një version më të lehtë dhe më të përballueshëm të Vision Pro, për t’u fokusuar plotësisht tek syzet e reja inteligjente.

Sipas mediave të huaja, kompania ka zhvendosur inxhinierët nga projekti Vision Air drejt zhvillimit të këtyre syzeve, me qëllim që të konkurrojë me Meta Ray-Ban.

Ndryshe nga plani fillestar për vitin 2027, syzet e para inteligjente të Apple pritet të dalin në treg në vitin 2026. Ato do të mbështeten nga Apple Intelligence dhe do të pajisen me disa kamera për funksione të avancuara të inteligjencës vizuale.

Apple po zhvillon një version XR me ekrane LCoS, komandë zanore dhe kontroll me gjeste, i cili pritet të hyjë në prodhim në vitin 2028. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Google Maps prezanton butonin që të gjithë e kemi pritur

Published

on

Google po sjell një veçori të re të rëndësishme në Google Maps – një buton të quajtur “Aerial”, i cili e bën shumë më të lehtë dhe të shpejtë kalimin nga Street View në pamjen Satelitore.

Funksionaliteti është zbuluar në versionin 25.39.07 të Google Maps për Android, është aktivizuar para publikimit nga Android Authority.

Me anë të butonit, përdoruesit mund të kalojnë menjëherë nga pamja e rrugës në një perspektivë ajrore, si në 2D, ashtu edhe në 3D, duke ofruar një eksperiencë më të plotë dhe intuitive të eksplorimit virtual.

Google ka punuar në animacione për kalim sa më natyral midis pamjeve, aplikacioni ruan drejtimin në të cilin po shikonit në Street View kur ktheheni në pamjen Aerial. Kjo veçori e re do të jetë e dobishme për përdoruesit që duan të eksplorojnë lagje, rrugë ose destinacione para se t’i vizitojnë fizikisht, dhe shkon në linjë me përmirësimet e fundit të Google në navigimin me transport publik.

Publikimi i “Aerial” pritet së shpejti për të gjithë përdoruesit Android, ndërsa detajet për versionin në iOS nuk janë bërë ende të ditura. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Automobilizëm elektrikë

Shitjet e Hyundai në SHBA arrijnë nivel rekordi në shtator

Published

on

Shitjet e Hyundai në SHBA arritën nivele rekord muajin e kaluar, pjesërisht falë rritjes së ndjeshme të kërkesës për automjetet elektrike të markës dhe disa nga modelet e saj SUV dhe sedan.

Edhe pse kredia federale tatimore për automjetet elektrike u hoq në fund të shtatorit, prodhuesi korean duket i bindur se mund të ruajë këtë ritëm gjatë pjesës tjetër të vitit dhe gjatë vitit 2026.

Në shtator, Hyundai shiti gjithsej 71,003 automjete në SHBA, një rritje prej 14% krahasuar me 62,491 njësi të shitura gjatë të njëjtit muaj të vitit të kaluar.

Gjithashtu, shitjet për tremujorin e tretë u rritën me 11%, duke arritur në 678,349 njësi, krahasuar me 610,494 të tre tremujorëve të parë të vitit 2024.

Mes modeleve që kontribuan në këtë rritje, Ioniq 5 i tërësisht elektrik dallohet veçanërisht, me një rritje prej 152%, nga 3,336 njësi të shitura në 8,408 njësi. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara