Teknologji

Si mund të influencohen zgjedhjet përmes sulmeve kibernetike?

Problemi tek lehtësia e përhapjes së lajmeve të rreme.

Published

on

Ekspertët shpjegojnë, se për të kuptuar se me çfarë lloj kërcënimesh kibernetike mund të përballen zgjedhjet, mjafton t’i klasifikosh ato në tri kategori.

Në nivelin 1, procesi është më i dukshëm, hakerimi. Atakuesit mund të hakerojnë direkt kompjuterat që përdoren për eventet e fushatës elektorale ose edhe zgjedhjet drejtpërdrejt. Në janar 2021, kur zhvillohej kongresi i partisë konservatore kristiandemokrate të Angela Merkelit pati për herë të parë një eksperiencë të tillë. Takimi zhvillohej online për zgjedhjen e kryetarit të partisë. Hakerat sulmuan faqen përkatëse duke u përpjekur përmes trafikut në internet derisa ajo pësoi kolaps. Por vetëm pas një ore, partia arriti ta menaxhojë këtë ndërhyrje duke i bllokuar ata që kishin depërtuar në faqen e internetit. Kësisoj faqja u riaktivizua dhe vazhdoi funksionimi normal online.

Por kjo nuk është e gjitha. Sepse edhe masat më të mira për sigurinë kibernetike pak ndihmojnë për të shmangur nivelin e dytë të hakerimit të zgjedhjeve.

Problemi tek lehtësia e përhapjes së lajmeve të rreme

Niveli 2 konsiston në disinformim, dëmtim të informacionit, përhapje të qëllimshme të informacioneve të rreme për të irrituar opinionin publik ndaj kandidatëve dhe partive të caktuara. Në prill 2021, disa orë pasi partia ekologjiste Të Gjelbërit shpalli, se kë do të nxirrte në garën për postin e kancelarit, filluan të qarkullojnë fotografi online. Ato tregonin kandidaten Annalena Baerbock duke përqafuar kolegët në kulmin e pandemisë – pa maskë.

Por fotografitë ishin të rreme. Ato ishin fotografi të marra vite përpara se të fillonte pandemia. Më pas online u shfaqën deklarata të Baerbock duke sugjeruar që të ndalohet mbajtja e kafshëve për fëmijët në shtëpi. Por në fakt partia e konfirmoi zyrtarisht, që nuk do të ndalojë kafshët shtëpiake për fëmijë dhe se në rrjetet sociale po qarkullojnë njoftime të rreme. Këto shembuj ilustrojnë se sa e thjeshtë është sot të përhapësh për këdo disinformacione. Për këtë e gjitha që nevojitet është të njohësh bazat e përdorimit të photoshop-it dhe të llogarive në rrjetet sociale. Por megjithëse mund të hidhen poshtë të tilla “cheap fakes” me një kërkim në Google, ato megjithatë shkaktojnë dëm.

Symbolbild Cyber-Angriff

Kurse niveli 3 i hakerimit të zgjedhjeve është i sofistikuar. Fjala është për të ashtuquajturin sistemi “hybrid cyber operations”: Sulmet e hakerimit shoqërohen njëkohësisht edhe me fushata e disinformimit. Rëndom operacione të tilla zhvillohen në mënyrë simultane.

Kërcënimi i fushatave të ngjashme mbetet real, sipas kreut të shërbimit të brendshëm të inteligjencës në Gjermani, Thomas Haldenwang: “Ne vërejmë interesin e shteteve të caktuara, që duan të influencojnë zgjedhjet për Bundestagun.” Vëzhgues nga vendi fqinj i Gjermanisë, Holanda, – ku zgjedhjet u zhvilluan në fillim të këtij viti, thonë, se autoritetet gjermane kanë arsye për t’u shqetësuar.

Sulmet kibernetike vijnë në qindra forma dhe mënyra të ndryshme. Edhe nëqoftëse disinformacioni demaskohet, gjurmët e dyshimit mbeten. Me kalimin e kohës, këto dyshime bëhen brejtëse duke e gërryer ngadalë besimin në demokraci.DW

Continue Reading

Teknologji

Google shmang shitjen, por duhet të ndajë të dhëna me rivalët

Published

on

Google nuk do të jetë i detyruar të shesë shfletuesin Chrome, por duhet të ndajë informacion me konkurrentët, ka urdhëruar një gjykatës federal amerikan.

Mjetet juridike të vendosura nga gjykatësi i qarkut Amit Mehta kanë dalë në dritë pas një beteje gjyqësore disavjeçare mbi dominimin e Google në kërkimin online.

Çështja u përqendrua rreth pozicionit të Google si motori i kërkimit parazgjedhur në një gamë të produkteve të veta, si Android dhe Chrome, si dhe të tjera të prodhuara nga kompani të ngjashme me Apple.

Departamenti Amerikan i Drejtësisë kishte kërkuar që Google të shiste Chrome – vendimi i së martës do të thotë që gjigandi i teknologjisë mund ta mbajë atë, por do të ndalohet të ketë kontrata ekskluzive dhe duhet të ndajë të dhënat e kërkimit me rivalët.

Google kishte propozuar zgjidhje më pak drastike, të tilla si kufizimi i marrëveshjeve të ndarjes së të ardhurave me firma si Apple për ta bërë motorin e saj të kërkimit si motorin e parazgjedhur në pajisjet dhe shfletuesit e tyre .

Të martën, kompania tregoi se e shihte vendimin si fitore e tha se rritja e inteligjencës artificiale ndoshta kontribuoi në rezultat.

Gjigandi i teknologjisë kishte mohuar çdo shkelje që kur u ngritën akuzat e para kundër tij më 2020, duke thënë se dominimi i tij në treg është për shkak se motori i tij i kërkimit është një produkt superior ndaj të tjerëve dhe konsumatorët thjesht e preferojnë atë ndaj të tjerëve.

Vitin e kaluar, gjykatësi Mehta vendosi që Google kishte përdorur metoda të padrejta për të vendosur një monopol mbi tregun e kërkimit online, duke punuar në mënyrë aktive për të ruajtur një nivel dominimi deri në masën që shkelte ligjin amerikan.

Continue Reading

Teknologji

Elon Musk drejt titullit të parë të “trilionerit” në botë

Published

on

Elon Musk mund të bëhet personi i parë në botë që arrin një pasuri prej trilioni dollarësh, nëse aksionerët e Teslës miratojnë një paketë të re pagese që parashikon shpërblime marramendëse nëse kompania arrin objektiva të caktuara.

Sipas raportimeve të CNN, Musk mund të përfitojë deri në 423.7 milionë aksione shtesë të Teslës, me një vlerë të mundshme prej mbi 143 miliardë dollarësh me çmimin aktual.

Për ta realizuar këtë, vlera e përgjithshme e Teslës duhet të arrijë në rreth 8.5 trilionë dollarë, gati tetë herë më shumë se vlera aktuale e tregut. Kjo paketë përfshin propozim që Tesla të marrë pjesë në kompaninë e inteligjencës artificiale xAI, e cila është në pronësi të Musk.

Ky plan shihet si një mënyrë për të konsoliduar edhe më shumë perandorinë e tij të biznesit.

Musk zotëron rreth 410 milionë aksione të Teslës me një vlerë prej 139 miliardë dollarësh. Së bashku me pronësinë në xAI, SpaceX dhe kompani të tjera, kjo e ka bërë atë njeriun më të pasur në botë, me pasuri që arrin rreth 378 miliardë dollarë sipas Bloomberg.

Megjithatë, rruga drejt “trilionit” nuk është e lehtë. Ai përballet me sfida ligjore mbi paketat e pagave dhe me luhatje të forta të aksioneve të Teslës, të cilat ende qëndrojnë 26% më poshtë nga kulmi i dhjetorit 2024.

Continue Reading

Automobilizëm elektrikë

BMW zbulon modelin e ri iX3

Published

on

BMW ka publikuar një njoftim paraprak për modelin e ardhshëm iX3, i cili do të jetë lider i markës në epokën e platformës Neue Klasse.

Të gjitha automjetet e ardhshme elektrike të kësaj marke do të bazohen në këtë platformë, e cila do të debutojë me një dizajn të ri dallues.

Sipas të dhënave paraprake, me një karikim të vetëm iX3 do të përshkojë rreth 640 kilometra.

Do të përfshijë versione me tërheqje në rrotat e pasme dhe në të gjitha rrotat, dhe pritet edhe një version M Sport.

Brendësia do të ketë një planimetri krejtësisht të re me panelin Panoramic iDrive. Premiera e BMW iX3 do të zhvillohet në Panairin e Automobilave të Mynihut këtë fundjavë.

 

Continue Reading

Teknologji

Një pajisje e vogël e Apple i zbulon një amerikani valixhen e vjedhur në Los Angeles

Published

on

Që prej lansimit në vitin 2021, AirTag i Apple është dëshmuar si një nga pajisjet më të vlefshme për gjurmimin e sendeve personale. Por ndoshta asnjë rast nuk është më i çuditshëm se ai i Daniel Scott, një udhëtar që e ktheu humbjen e valixhes në një gjueti falë AirTag të fshehur.

Gjithçka nisi në një fluturim nga Salt Lake City, Utah, drejt Los Angeles, kur Scott vuri re se valixhja kishte zhdukur. Pasi kërkoi në disa vende pa sukses, vendosi të përdorte iPhone-in për të gjetur sinjalin e AirTag-ut.

“Menjëherë fillova të vrapoja drejt tij. Sapo arrita në vend, pashë se po vazhdonte të lëvizte dhe kishte arritur matanë rrugës”, tha Scott.

Sinjali e çoi përpara një ndërtese të braktisur, shkruajnë mediat e huaja. Megjithëse nuk arriti të lokalizonte katin e dhomën ku ndodheshin sendet, Find My i Apple dha informacion të mjaftueshëm për të udhëhequr policinë e LAX drejt një operacioni të suksesshëm.

Autoritetet jo vetëm që rikuperuan valixhen, por arrestuan edhe disa persona brenda ndërtesës.

“E pashë një djalë me rrobat e mia – këpucët, këmishën time, pantallonat e mia”, tregoi Scott, duke përshkruar momentin e pazakontë.

AirTag, që nga debutimi, ka treguar funksionalitetin kryesor si gjurmues sendesh, por ka ngritur edhe shqetësime për sigurinë dhe privatësinë. Në raste tjera është raportuar se kriminelët i kanë përdorur për të ndjekur viktimat duke i vendosur në çanta apo vetura.

Megjithatë, AirTag mbetet një pjesë integrale e teknologjisë së Apple. Dhe tani, ndërsa historia e Scott bën bujë, kompania pritet të prezantojë javën e ardhshme pasardhësin e saj, krahas debutimit të serisë së re iPhone 17.

Continue Reading

Të kërkuara