

Teknologji
Si mund të influencohen zgjedhjet përmes sulmeve kibernetike?
Problemi tek lehtësia e përhapjes së lajmeve të rreme.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiEkspertët shpjegojnë, se për të kuptuar se me çfarë lloj kërcënimesh kibernetike mund të përballen zgjedhjet, mjafton t’i klasifikosh ato në tri kategori.
Në nivelin 1, procesi është më i dukshëm, hakerimi. Atakuesit mund të hakerojnë direkt kompjuterat që përdoren për eventet e fushatës elektorale ose edhe zgjedhjet drejtpërdrejt. Në janar 2021, kur zhvillohej kongresi i partisë konservatore kristiandemokrate të Angela Merkelit pati për herë të parë një eksperiencë të tillë. Takimi zhvillohej online për zgjedhjen e kryetarit të partisë. Hakerat sulmuan faqen përkatëse duke u përpjekur përmes trafikut në internet derisa ajo pësoi kolaps. Por vetëm pas një ore, partia arriti ta menaxhojë këtë ndërhyrje duke i bllokuar ata që kishin depërtuar në faqen e internetit. Kësisoj faqja u riaktivizua dhe vazhdoi funksionimi normal online.
Por kjo nuk është e gjitha. Sepse edhe masat më të mira për sigurinë kibernetike pak ndihmojnë për të shmangur nivelin e dytë të hakerimit të zgjedhjeve.
Problemi tek lehtësia e përhapjes së lajmeve të rreme
Niveli 2 konsiston në disinformim, dëmtim të informacionit, përhapje të qëllimshme të informacioneve të rreme për të irrituar opinionin publik ndaj kandidatëve dhe partive të caktuara. Në prill 2021, disa orë pasi partia ekologjiste Të Gjelbërit shpalli, se kë do të nxirrte në garën për postin e kancelarit, filluan të qarkullojnë fotografi online. Ato tregonin kandidaten Annalena Baerbock duke përqafuar kolegët në kulmin e pandemisë – pa maskë.
Por fotografitë ishin të rreme. Ato ishin fotografi të marra vite përpara se të fillonte pandemia. Më pas online u shfaqën deklarata të Baerbock duke sugjeruar që të ndalohet mbajtja e kafshëve për fëmijët në shtëpi. Por në fakt partia e konfirmoi zyrtarisht, që nuk do të ndalojë kafshët shtëpiake për fëmijë dhe se në rrjetet sociale po qarkullojnë njoftime të rreme. Këto shembuj ilustrojnë se sa e thjeshtë është sot të përhapësh për këdo disinformacione. Për këtë e gjitha që nevojitet është të njohësh bazat e përdorimit të photoshop-it dhe të llogarive në rrjetet sociale. Por megjithëse mund të hidhen poshtë të tilla “cheap fakes” me një kërkim në Google, ato megjithatë shkaktojnë dëm.

Kurse niveli 3 i hakerimit të zgjedhjeve është i sofistikuar. Fjala është për të ashtuquajturin sistemi “hybrid cyber operations”: Sulmet e hakerimit shoqërohen njëkohësisht edhe me fushata e disinformimit. Rëndom operacione të tilla zhvillohen në mënyrë simultane.
Kërcënimi i fushatave të ngjashme mbetet real, sipas kreut të shërbimit të brendshëm të inteligjencës në Gjermani, Thomas Haldenwang: “Ne vërejmë interesin e shteteve të caktuara, që duan të influencojnë zgjedhjet për Bundestagun.” Vëzhgues nga vendi fqinj i Gjermanisë, Holanda, – ku zgjedhjet u zhvilluan në fillim të këtij viti, thonë, se autoritetet gjermane kanë arsye për t’u shqetësuar.
Sulmet kibernetike vijnë në qindra forma dhe mënyra të ndryshme. Edhe nëqoftëse disinformacioni demaskohet, gjurmët e dyshimit mbeten. Me kalimin e kohës, këto dyshime bëhen brejtëse duke e gërryer ngadalë besimin në demokraci.DW
You may like
Teknologji
Porsche prezanton modelin e ri 911 Carrera 4S
Published
1 day agoon
July 4, 2025By
UBT News
Porsche ka prezantuar modelin e ri 911 Carrera 4S, i cili sjell disa ndryshime dhe përmirësime të rëndësishme.
Me më shumë versione se çdo veturë tjetër sportive, Porsche 911 praktikisht ofron diçka për të gjithë, nuk është çudi që me çdo gjeneratë të re ose ndryshim të pamjes vijnë versione të shumta.
Modeli më i fundit që i bashkohet serisë së ripërtërirë 992.2 është Carrera 4S, e cila kombinon sistemin e transmetimit Model S të përmirësuar së fundmi me sistemin e tërheqjes në të katër rrotat dhe disa karakteristika të tjera, përcjell Telegrafi.
Modeli i ri është i disponueshëm në variantet Coupe, Cabriolet dhe Targa.Ndryshimi më i madh fshihet nën kapuç, te motori i përmirësuar 3.0 litra me 6 cilindra dhe një transmision me tetë shpejtësi. Përveç fuqisë shtesë, Porsche pasuroi paketën standarde të pajisjeve.
E pajisur me paketën Sport Chrono, Carrera 4S përshpejton nga 0 në 100 km/h në pak më shumë se 3 sekonda dhe arrin shpejtësi maksimale prej 307 km/h.
Teknologji
Kompania e Musk po zhvillon një superkompjuter
Published
1 day agoon
July 4, 2025By
UBT News
Kompania xAI ka mbledhur 10 miliardë dollarë investime për projekte të ndryshme.
Startup-i i inteligjencës artificiale i Elon Musk, xAI, ka mbledhur 10 miliardë dollarë fonde përmes një kombinimi të borxhit e kapitalit, tha Morgan Stanley.
Nga shuma, 5 miliardë dollarë u siguruan përmes borxhit (obligacione dhe kredi), ndërsa pjesa tjetër erdhi nga investime strategjike në kapital.
Banka thotë se oferta e borxhit ishte shumë e kërkuar dhe se institucione të shquara financiare globale ishin midis investitorëve në xAI.
Kjo shumë rekord do të përdoret për të zhvilluar superkompjuterin Colossus, për të përmirësuar chatbot-in Grok dhe për të forcuar infrastrukturën, në mënyrë që kompania xAI të rrisë presionin mbi konkurrentët si Open AI dhe Anthropic.
Musk tha në maj se 200,000 njësi GPU janë instaluar në qendrën e zhvillimit të superkompjuterëve Colossus në Memphis, janë duke u zhvilluar plane për të ndërtuar një strukturë edhe më të madhe me deri në një milion çipa.
Investimi vjen në një kohë të konkurrencës gjithnjë e më të ashpër midis kompanive amerikane në tregun e inteligjencës artificiale.
Open AI mbylli një raund financimi 40 miliardë dollarësh në mars, ndërsa Antropik siguroi një linjë krediti prej 2.5 miliardë dollarësh në maj me vlerë tregu prej 61.5 miliardë dollarësh. xAI u vlerësua në 50 miliardë dollarë vitin e kaluar, dhe raundi i ri i investimeve potencialisht e rrit vlerën e kompanisë në më shumë se 80 miliardë dollarë.
Teknologji
Drejtori i Fordit ka folur për industrinë e automobilave
Published
1 day agoon
July 4, 2025By
UBT News
Në Festivalin Aspen Ideas, drejtori i Fordit, Jim Farley, ndau me të pranishmit mendimet për industrinë e automobilave.
Ndër të tjera, ai përmendi prodhuesit kinezë dhe theksoi “nëse kompanitë amerikane të automjeteve nuk mund të ndjekin hovin e prodhuesve kinezë në prodhimin e automjeteve elektrike, e ardhmja e Ford-it mund të vihet në rrezik.
Jemi në një konkurrencë globale me Kinën – dhe nuk bëhet fjalë vetëm për veturat elektrike”.
Ky paralajmërim vjen pas një sërë udhëtimesh në Kinë – gjashtë ose shtatë herë vetëm gjatë vitit të fundit. Atje ai e ka parë vetë se sa shpejt prodhuesit kinezë të automjeteve po i kalojnë ata perëndimorë. Kina jo vetëm që prodhon më shumë automjete elektrike se kushdo tjetër, por i prodhon ato me cilësi të lartë.
“Shtatëdhjetë për qind e të gjitha automjeteve elektrike në botë prodhohen në Kinë. Prodhuesit kinezë kanë teknologji më të avancuar brenda kabinës së veturës. Huawei e Xiaomi janë të pranishëm në çdo automjet. Hyn në makinë dhe nuk ke nevojë të lidhësh telefonin – ai lidhet automatikisht dhe e gjithë përmbajtja e telefonit pasqyrohet në ekranin e automjetit. Për më tepër, çmimi dhe cilësia e makinave të tyre janë dukshëm më të larta”, tha Farley.
Teknologji
Google gjobitet 314 milionë dollarë për mbledhjen e të dhënave të përdoruesve
Published
2 days agoon
July 3, 2025By
UBT News
Google mbledh shumë të dhëna përdoruesish nga telefonat Android, një gjykatë në Kaliforni ka vendosur që gjigandi i teknologjisë duhet t’u paguajë 314.6 milionë dollarë përdoruesve në këtë shtet amerikan për “keqpërdorim” të të dhënave të tyre.
Bëhet e ditur se përdoruesit ngritën padi kolektive më 2019 duke përfaqësuar 14 milionë banorë të Kalifornisë, padia pretendon se Google mblodhi të dhëna nga telefonat joaktivë Android pa leje. Të dhënat u mblodhën për qëllime reklamimi, në të njëjtën kohë interneti celular i përdoruesit u përdor në proces.
Avokati Glen Summers tha se vendimi “justifikon meritat e këtij rasti dhe pasqyron seriozitetin e sjelljes së keqe të Google”.
Një zëdhënës i Google tha se vendimi “keqinterpreton shërbimet që janë kritike për sigurinë, performancën dhe besueshmërinë e pajisjeve Android” dhe shtoi se kompania do të apelojë. Përfaqësuesit e Google i thanë gjykatës se përdoruesit kishin dhënë pëlqimin për këto transferime të të dhënave si pjesë e kushteve dhe politikave të saj të privatësisë.
Ajo pretendon se asnjë përdorues Android nuk u dëmtua nga këto praktika. Ndryshe, kjo nuk është e vetmja padi për këtë çështje.
Një padi e veçantë e ngritur në emër të 49 shteteve të tjera ngre të njëjtat pretendime dhe pritet të dalë në gjyq në prill 2026.

Gol emocionues i Dembele, dedikim për Jota pas humbjes tragjike

Dështoi edhe tentimi i 42-të, Kuvendi ende pa kryeparlamentar

Gashi: Kryetari i Kuvendit duhet të zgjidhet me votim të hapur

Çitaku: Edhe më të rrezikshme se kërcënimi me bombë janë prirjet totalitare të LVV-së

Jamal Musiala pëson lëndim të rëndë në ndeshjen Bayern – PSG

Haradinaj reagon për deklaratën e Bekë Berishës: Do ta shohim kur të vijë momenti

Zemaj: Besojmë që VV do të gjejë mirëkuptimin për zgjedhjen e kryetarit të Kuvendit

Bogujevci: Votimi është obligim, opozita nuk duhet ta bllokojë procesin

Lushaku-Sadriu: Interpretimi i Kushtetueses për votimin në Kuvend është i qartë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës