Lifestyle

Si janë të ndërlidhura mes vete gjumi dhe ankthi?

Sipas Huggins, ndryshimet afatgjatë të stilit të jetës funksionojnë.

Publikuar

Ne të gjithë kemi shkuar në shtrat në një kohë të arsyeshme me qëllimet më të mira për të bërë një gjumë të jashtëzakonshëm të natës!

Ankthi ka shkatërruar shumë netë të mundshme për gjumë të mirë. Por a është ankthi problemi apo është një simptomë? Gjumi dhe ankthi janë më të ndërlidhura nga sa mendojmë.

Amanda Huggins, trajnere e ankthit është ekspertja përfundimtare e këtij koncepti. Ajo e kupton spektrin e ankthit, nga tipik dhe normal në kronik dhe dobësues, dhe gjithçka në mes. Huggins na thotë se stresi dhe ankthi janë më të lidhura nga sa e imagjinonim ndonjëherë, dhe pasojat e një pushimi të dobët të natës ose ankthi mund të ndikojnë më pas në njëri-tjetrin … mund të jetë një rrëmujë e vërtetë.

Huggins ndau fillimisht se një studim i kohëve të fundit zbuloi se pas një nate pa gjumë, “korteksi medial paraballor i trurit (i cili lidhet me rregullimin emocional dhe aftësinë tonë për të de-përshkallëzuar ankthin) mund të mbyllet plotësisht. Të nesërmen, mendja dhe trupi juaj duhet të bëjnë jashtë orarit për të rregulluar stresin. Nëse jeni tashmë në ankth për të filluar, stresorët tuaj ekzistues mund të duken të intensifikuar”.

Nëse e keni parë ndonjëherë orën në mënyrë të përsëritur gjatë një nate stresuese për të parë orët që kalojnë, vetëm për t’u përballur me më shumë ankth për gjumin e humbur, atëherë mund ta kuptoni këtë intensitet. Studimet kanë zbuluar gjithashtu se gjumi i thellë (jo REM) është një frenues natyral i ankthit. Pas një nate qetësuese (mendoni: më pak rrotullime, më pak ëndrra), nivelet e ankthit janë gjetur të bien.

“Ndërsa ky është informacion i mrekullueshëm për t’u mbajtur në dorë, për ata që luftojnë me ankthin kronik, të flesh mirë nuk është edhe aq e lehtë”, pranon Huggins. “Shumë njerëz bien në ciklin klasik të: ‘Unë jam i shqetësuar, kështu që nuk mund të fle … tani, jam në ankth të nesërmen … tani jam në ankth se sa do të fle sonte … dhe më pas do të qëndroj sërish zgjuar gjithë natën sepse po mendoj për këtë’”.

Të dhënat e Huggins shtrojnë pyetjen: Nëse gjumi i thellë është kritik për reduktimin e ankthit, si e bën një person i shqetësuar të flejë mirë? Paradoksi shekullor. Pulë para vezës. Stresi para pushimit. Apo është…?

Mos u shqetësoni, ka zgjidhje, dhe Huggins e ka marrë procesin. Çelësi është ndërtimi i zakoneve më të mira dhe realiste të gjumit.

“Unë sugjeroj t’i qaseni zakoneve të gjumit në të njëjtën mënyrë që do t’i qaseni ushqimit: Ne të gjithë e dimë se dietat e rënda nuk funksionojnë, por ndryshimet afatgjata të stilit të jetesës funksionojnë. Ndërsa eksploroni krijimin e zakoneve më të mira të gjumit, është e rëndësishme të krijoni një strategji afatgjatë – kjo nuk ka të bëjë vetëm me marrjen e një ose dy netëve të mira në javë; ka të bëjë me rregullimin e marrëdhënieve tuaja me pushimin krejtësisht! Këtu janë këshillat:

RUTINA DHE STRUKTURA

• E urrej ta them, por duhet të vendosësh kufij më të mirë me veten. Nëse e gjeni veten duke lëvizur pa mend në TikTok deri në orën 12 të mëngjesit, mund të jetë koha të angazhoheni për të bërë rregullime të vogla derisa të keni ndryshuar zakonet tuaja. Unë rekomandoj kundër rregullave ekstreme si ‘mos media sociale gjatë natës’—ka të ngjarë të mos jetë e qëndrueshme dhe do t’i ktheheni zakoneve të vjetra. Por a mund t’i mbyllni aplikacionet tuaja 10 minuta më herët çdo natë? Filloni me rritje më të vogla dhe ndërtoni prej andej.

• Shikoni kohën para ekranit në përgjithësi: telefonat, TV, laptopët, etj. Koha para ekranit brenda një dritareje prej dy orësh nga shtrati mund të fillojë të prishë seriozisht aftësinë e trupit tonë për të prodhuar melatoninë në mënyrë natyrale. Përsëri, rregullimet e vogla këtu janë më të mira – nëse duhet të jeni në kompjuter vonë natën, provoni syzet blu që filtrojnë dritën – ka kaq shumë stile të lezetshme në treg tani!

• Përkushtohuni për një orar më të mirë të gjumit. Bëni një plan, vendosni alarmet, shkruani! Bëhet shumë më e vështirë të injorosh një angazhim që i kemi bërë vetes kur marrim rikujtues të vazhdueshëm për të.Për shkak se gjumi dhe ankthi janë kaq të ndërlidhura, Huggins na kujton se duhet t’i japim përparësi shëndetit tonë mendor dhe akteve të dashurisë për veten. Nuk mund të arrijmë relaksim pa pushim të mirë dhe anasjelltas. Është koha për të ndryshuar zakonet tona në një mënyrë të madhe.

Lajmet

Çka është inteligjenca emocionale?

Inteligjenca emocionale është aftësia për të kontrolluar vetveten dhe emocionet tona, dhe t’i vëmë ato në lidhje me të të tjerëve.

Publikuar

nga

Inteligjenca emocionale është një ndër aftësitë më të mrekullueshme të njeriut, që në fund të fundit na bën të jemi njerëz. Inteligjenca emocionale është aftësia për të kontrolluar vetveten dhe emocionet tona, dhe t’i vëmë ato në lidhje me të të tjerëve.

Në tërësinë e vet, bëhet fjalë për aftësitë e nevojshme për të përballuar marrëdhënie dhe komunikime me të tjerët, kur nga të dy palët përfshihen emocione. Nuk është e lindur dhe nuk bën pjesë tek “karakteri”, si beson shumëkush, por mund të ndërtohet dhe të rritet.

Për shembull, njeriu mund të “stërvitet” të njohë emocionet e veta, si i shpreh dhe cili është efekti i tyre mbi të tjerët. Apo mund të punohet për mënyrën e të shprehurit të emocioneve të forta si zemërimi, në mënyrë të ndryshme nga e zakonshmja (duke mbajtur të ulët tonin e zërit, apo duke folur me një ritëm të ndryshëm). Në këtë mënyrë, ushtrohet autodisiplina dhe rritet vetëvlerësimi.

Një sasi e mirë inteligjence emocionale është e dobishme, si për të bërë të funksionojë marrëdhënia në çift, ashtu edhe marrëdhëniet me miqtë, por edhe për të menaxhuar sa më mirë marrëdhëniet e punës dhe ato sociale në mënyrë të përditshme.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Si ndikon kurioziteti dhe fantazia te fëmijët?

Kurioziteti e nxit fëmijën të njohë dhe zbulojë gjërat që e rrethojnë.

Publikuar

nga

Kurioziteti, dyshimi dhe fantazia, janë tri vetitë më të gjalla të fëmijërisë dhe adoleshencës.

Kurioziteti e nxit fëmijën të njohë dhe zbulojë gjërat që e rrethojnë. E nxit fëmijën të flasë si mami dhe babi.

Dyshimi, është tharma e çdo aktiviteti kritik, e nxit fëmijën të verifikojë atë që ka mësuar, që di dhe thotë, të përsërisë fjalën dhe veprimin, për t’u siguruar që e di saktë apo ka nevojë për përmirësim dhe korigjim.

Fantazia është “magneti” që e tërheq fëmijën, adoleshentin, njeriun, në çdo kohë e në çdo moshë, drejt së panjohurës, dijes dhe të ardhmes.

Kombinimi dhe gërshetimi i këtyre tre vetive, “ndërton” motorin dhe çelësin e vënies në punë të mendjes, të inteligjencës, për të zbuluar e njohur veten dhe universin. Është kjo “treshe” që nxit, zhvillon dhe fuqizon vetëdijen dhe krijon procesin psikik të të menduarit.

Edhe institucioni shkollë, te kjo “treshe” e ka zanafillën dhe të ardhmen, si e ka përdorur dhe do ta përdorë këtë “treshe”.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Historia e Halloweenit, si ka filluar gjithçka?

Halloween ka evoluar në një ditë me aktivitete si shpërndarja e bonboneve, organizimi i ahengjeve, veshja e kostumeve, etj.

Publikuar

nga

Halloweeni është festë e cila mbahet çdo vit me 31 tetor. Tradita e kësaj feste ka origjinën në festivalin antik çeltik të Samhainit, ku njerëzit ndiznin zjarre dhe vishnin kostume për t’i mbajtur larg fantazmat.

Çeltikët, të cilët kishin jetuar para 2 mijë viteve, kryesisht në zonën që tani njihet si Irlandë, por edhe në Francë, e kishin festuar vitin e ri më 1 nëntor.

Kjo ditë e kishte shënuar fundin e verës dhe fillimin e dimrit të ftohtë e të errët, periudhë e vitit e cila shpeshherë ishte ndërlidhur me vdekje të njerëzve.

Çeltikët kishin besuar se një natë para vitit të ri, kufiri mes botës së të gjallëve dhe të vdekurve mjegulloset. Natën e 31 tetorit e kishin festuar Samhainin, duke besuar se fantazmat e të vdekurve riktheheshin në tokë.

Në shekullin e tetë, Papa Gregory III e kishte dizajnuar 1 nëntorin si kohë për t’i nderuar të gjithë shenjtorët.

Shumë shpejt, Dita e Të Gjithë Shenjtorëve kishte filluar t’i inkorporonte disa tradita nga festivali Samhain.

Nata para kësaj dite ishte njohur si Dita në Prag të Shenjtërit, dhe më vonë si Halloween.

Me kalimin e viteve, Halloween ka evoluar në një ditë me aktivitete si shpërndarja e bonboneve, organizimi i ahengjeve, veshja e kostumeve, etj.

Halloweeni në Amerikë

Festimi i Halloweenit ka qenë shumë i kufizuar në Anglinë e kolonizuar, por ka qenë më i zakonshëm në Maryland dhe në kolonitë jugore.

Me kohën kishte filluar të krijohej versioni amerikan i Halloweenit. Festiemt e para kishin përfshirë ahengje me lojëra, ndarje të historive, këndim, vallëzim, etj.

Në mes të shekullit 19-të, festivalet vjetore të vjeshtës kishin qenë të zakonshme, por Halloweeni ende nuk festohej anembanë vendit.

Në gjysmën e dytë të shekullit 19-të, Amerika ishte mbushur me emigrantë të rinj. Këta emigrantë, e posaçërisht miliona irlandezë, kishin ndihmuar ta popullarizonin festën e Halloweenit.

Amerikanët i shpenzojnë rreth 6 miliardë dollarë në vit për festën e Halloweenit, duke e bërë atë festën e dytë më të madhe komerciale pas Krishtlindjeve.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Cila është temperatura ideale e dhomës në vende të ndryshme?

Në pjesë të ndryshme të botës, temperaturat mesatare të dimrit në apartamente ndryshojnë ndjeshëm, duke rezultuar në zakone të ndryshme të banorëve.

Publikuar

nga

Ekspertët botërorë thonë se temperatura ideale për dhomën e ndenjes është nga 20 në 23 gradë Celsius, ndërsa në kuzhinë duhet të jetë pak më e ulët – rreth 19, në dhomën e gjumit nga 17 në 20 dhe në banjë nga 16 në 19 gradë.

Në pjesë të ndryshme të botës, temperaturat mesatare të dimrit në apartamente ndryshojnë ndjeshëm, duke rezultuar në zakone të ndryshme të banorëve.

Britania e Madhe – 15 gradë

Turistëve u pëlqen të tregojnë histori për shtëpitë e ftohta angleze dhe dy çezma me ujë të nxehtë dhe të ftohtë, pllaka guri të nxehta nën çarçafë që ngrohin shtretërit dhe shumë gjëra të tjera specifike. Shumica e tyre janë të vërteta pasi britanikët nuk kanë frikë nga i ftohti dhe duan të kursejnë para. Shtëpitë ngrohen me gaz dhe temperatura mesatare në dhomat e tyre është 15 gradë Celsius. Banjat janë të ftohta – vetëm 10 gradë.

Francë – 16,6 gradë

Francezët nuk janë të çmendur as pas ngrohjes dhe shumica e shtëpive kanë ngrohje qendrore. Kur bën ftohtë, drejtuesit e ndërtesave ndezin ngrohjen për ata që jetojnë në apartamente dhe faturat e tyre janë mjaft të larta.

Japonia – 10 gradë

Pavarësisht dimrave të ftohtë me temperatura që shkojnë nën zero, Japonia nuk ka ngrohje qendrore. Kjo është arsyeja pse kur vjen dimri, japonezët ndezin radiatorët, radiatorët e naftës, batanijet elektrike dhe “kotatsu” – një tavolinë me ngrohje japoneze.

Spanja – 17.7 gradë

Në Spanjë kanë ngrohje qendrore, por jo kudo. Ata që jetojnë në ndërtesa e shijojnë ngrohtësinë vetëm nga shtatë deri në dhjetë të mbrëmjes (kur të gjithë kthehen nga puna). Ndërkohë përdorin radiatorë elektrikë.

Rumania – 20 gradë

Rumunët kanë ngrohje qendrore që funksionon me gaz. Për shkak të rrjedhjeve të rrezikshme të gazit në vitet ’90, në shumicën e shtëpive njerëzit preferojnë të kenë kaldaja e tyre në bodrume.

Holanda – 16 gradë

Në Holandë, çdo bllok banesash ka sistemin e vet të ngrohjes me gaz. Të gjithë i ndezin radiatorët kur i përshtaten, por kostot e ngrohjes janë mjaft të larta. Fatura mesatare mujore arrin në 200 euro dhe çdo dush kushton rreth 50 centë. Kjo është arsyeja pse holandezët preferojnë apartamente më të freskëta dhe zakonisht ngrohin vetëm dhomën e ndenjes dhe kuzhinën.

SHBA – 20 gradë

Në shtetet e ftohta amerikane ngrohen kryesisht me gaz. Ngrohja ndizet kur shumica e qiramarrësve e duan dhe pyesin pronarin e pronës.

Republika Çeke – 18 gradë

Në Republikën Çeke kanë ngrohje qendrore, por njerëzit që jetojnë atje thonë se shtëpitë e tyre janë të ftohta. Kjo është arsyeja pse ata zakonisht kanë variante shtesë.

Gjermani – 17.2 gradë

Në Gjermani është e ngjashme me Holandën. Sistemi i ngrohjes është kryesisht i vendosur në bodrumin e ndërtesës dhe gjermanët e marrin parasysh se kur dhe sa do të ngrohen pasi nuk duan të shpenzojnë shumë para për të gjatë dimrit.

Rusia – 25 gradë

Mund të tingëllojë paradoksale, por banorët e një prej vendeve më të ftohta në botë e adhurojnë ngrohtësinë. Kur jashtë është ftohtë, është verë në apartamentet ruse dhe ju mund të ecni me pantallona të shkurtra dhe një bluzë.

Hungaria – 19 gradë

Hungarezët ngrohen me gaz. Fatura mesatare mujore për një apartament me dy dhoma është rreth 60 euro. Shtëpitë e vjetra kanë ende soba me dru.

Danimarka – 18 gradë

Danezët kanë ngrohje qendrore, por është jashtëzakonisht e shtrenjtë dhe mund të arrijë në 4.000 euro në vit. Kjo është arsyeja pse shtëpitë kanë kryesisht oxhaqe dhe përdorin dru për sezonin e ngrohjes.

Itali – 17.2 gradë

Ngrohja në Itali është e ngjashme me Spanjën – dimrat janë të ngrohtë, por apartamentet janë shumë të ftohta, pasi ngrohja është e shtrenjtë. Italianët flenë me pizhame të ngrohta dhe ndezin radiatorët për pak kohë në shtëpi.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara