Një javë pasi Rusia pushtoi Ukrainën, stafi i kanalit të fundit televiziv të pavarur rus, TV Rain, u mbyll. E ulur në studion e lajmeve, Drejtoresha e Përgjithshme dhe bashkëthemeluesja, Natalia Sindeeva, njoftoi mbylljen e televizionit. “Ne kemi nevojë për forcë, për të kuptuar se si të punojmë më tej. Shpresojmë shumë të kthehemi në transmetim dhe të vazhdojmë punën tonë.”
Stacioni ishte zyrtarisht i bllokuar nga rregullatorët e Rusisë, por edhe për pak kohë arriti të transmetonte informacionet e veta përmes YouTube.
“Të gjithë ndiejmë dhimbje dhe kemi frikë. Ne e kemi humbur këtë luftë, por ndonjëherë në luftë duhet të tërhiqeni. Mendojmë se tani kemi marrë vendimin e duhur për të mbajtur gjënë më të çmuar që kemi. Është jeta jonë, është detyra jonë. Ata u përpoqën të na etiketonin si individët më të këqij në vend, u përpoqën të na fajësonin edhe për disa krime imagjinare.”
TV Rain ka qenë prej vitesh në qendër të Kremlinit. Në vitin 2014, kreu një anketë në internet duke pyetur shikuesit nëse gjatë Luftës së Dytë Botërore, qeveria sovjetike duhet ta kishte lënë Leningradin t’i dorëzohej gjermanëve, në mënyrë që të shmangte afërsisht një milion vdekje, që u shkaktuan nga bllokada naziste. Prindërit e Putinit i mbijetuan kësaj bllokade dhe qeveria e tij u zemërua që një demonstrim kaq i shenjtë trimërie, po vihej në dyshim dhe kjo sigurisht i kushtoi rëndë televizionit të pavarur.
Jill Dougherty nga CNN tregon eksperiencën e tij në TV Rain, Moskë: “Kam qenë i ftuar në këtë kanal disa herë dhe në vitin 2014, pranova të jap një intervistë. Kur më dhanë adresën e tyre u çudita: një ndërtesë private në qendër të Moskës. U ngjita në ashensor, trokita në derë dhe hyra në një studio të madhe të improvizuar në dhomën e ndenjes. Dhoma e grimit ishte në banjë. Të gjitha dritaret ishin të mbuluara me perde të errëta. U porosita të mos tregoja se ku ndodhej studioja.”
TV Rain për shumë kohë arriti të transmetonte lajmet, por vazhdimisht zemëronte Kremlinin me mbulimin e protestave antiqeveritare dhe aktiviteteve të opozitarit, Alexey Navalny. Në verën e vitit 2021, televizioni u shpall zyrtarisht “agjent i huaj” dhe iu kërkua të përfshinte një njoftim në çdo transmetim ose raport në uebsajt: “Ky raport (material) krijohet dhe (ose) shpërndahet nga një masmedia e huaj, duke kryer funksionet e një agjenti të huaj dhe (ose) një person juridik rus që kryen funksionet e një agjenti të huaj.”
Në javën kritike të pushtimit të Ukrainës, Rusia po vepronte edhe me censurimin e vendit të vet. Pjesë e kësaj censure u bë dhe TV Rain që në një mesazh në Telegram raportoi: “Në zyrën e Dozhdit kanë mbërritur dy policë, njëri prej tyre me rroba civile, duke lënë dy “paralajmërime” nga prokuroria, si dhe duke informuar kanalin se është kundër ligjit që mediat të përhapin material ekstremist”.
Përmendja e fjalës “luftë”, në pak kohë, u bë shkelje e një ligji të ri, i cili ndalon mediat që veprojnë në Rusi të përdorin fjalët “luftë”, “sulm” ose “pushtim”. Këto fjalë, kurrsesi nuk mund të përdoren si përshkrim i vendimit të Vladimir Putin, për të lëshuar forcat e tij kundër Ukrainës. Në vend të kësaj, ata duhet të përdorin frazën e përzgjedhur nga pushteti: “Operacion special ushtarak”. Shprehja “Jo luftës!” është bërë, së fundmi, thirrja e rusëve, të cilët rrezikojnë arrestimin gjatë protestave në rrugët e qyteteve anembanë vendit.
Transmetimi i fundit i TV Rain përfundoi duke thënë “Jo luftës!”, ndërsa të gjithë u larguan nga seti, me dhimbjen dhe frikën që iu lexohej lehtësisht në sy. Pasi u larguan nga studioja, kanali filloi transmetimin e filmit bardhezi të baletit të Çajkovskit “Liqeni i Mjellmave”, ashtu siç bëri televizioni sovjetik gjatë grushtit të shtetit të vitit 1991, kundër Presidentit Mikhail Gorbachev.
Mbyllja e Radiostacionit “Echo of Moscow”
Radiostacioni “Echo of Moscow”, është gjithashtu një tjetër viktimë e censurës absurde që Putin po ushtron mbi mediat. Stacioni daton që nga tentativa e dështuar e grushtit të shtetit të vitit 1991 kundër Gorbaçovit, kohë kur me guxim vazhdoi transmetimin kundër puçit. Sinjali i radiostacionit u dëgjua nga 1.8 milionë njerëz në shumë qytete ruse dhe u transmetua nga filialet në të gjithë ish-Bashkimin Sovjetik.
Nën direktivat e kryeredaktorit të tij të famshëm, Alexey Venediktov, stacioni përballoi përpjekjet e shumta të qeverisë për ta mbyllur atë. Venediktov, një gazetar energjik dhe me disa miq në administratën presidenciale, gjeti mënyra për të vazhduar transmetimin. Kjo përfshinte marrëveshjen për të lejuar “Gazprom Media” të bëhej aksioneri i saj dhe gjatë transmetimit, stacioni vendosi të zbusë tonet, duke komentuar në mënyrë më miqësore për Kremlinin.
Mirëpo këto “dinakëri”, duket se nuk funksionuan më kur nisi pushtimi i Ukrainës. Ashtu si TV Rain, Echo of Moscow u akuzua për “thirrje të aktiviteteve ekstremiste, dhunë dhe ndarje të informacioneve qëllimisht të rreme, në lidhje me veprimet e ushtrisë ruse në Ukrainë”. Dy ditë më vonë, bordi drejtues i stacionit votoi për mbylljen e tij.
“Eksodi” i gazetarëve
Shumë nga gazetarët kryesorë të Rusisë filluan të largoheshin nga Rusia që pas aneksimit të paligjshëm të Krimesë, në vitin 2014. Ata u vendosën kryesisht në vendet baltike, veçanërisht në Letoni, si dhe në Poloni e Gjeorgji. Tani, me luftën në Ukrainë, kur qeveria po miraton ligje drakoniane të censurës, largimi i gazetarëve dhe jo vetëm, po merr formën e një eksodi.
Gazetari i TV Rain, Mikhail Fishman, u largua nga Rusia menjëherë sapo nisi pushtimi i Ukrainës. “Pashë transmetimin e fundit të kanalit tonë. Ishte e trishtë! E dija se kishte marrë fund, kur mbyllën faqen e internetit dhe në të njëjtën kohë mbyllën transmetimin e Echo Moscow. Ky është një moment shumë ndryshe, Rusia ka ndryshuar dhe Putini po ashtu është shumë ndryshe nga ai që ishte në vitin 2014. Mendoj se është e rrezikshme të jesh në Moskë tani”, deklaroi Fisherman. I pyetur nga CNN nëse kishte frikë për jetën e tij, ai përgjigjet: “Jo! Por kisha frikë. Kisha frikë se mund të më arrestonin në çdo moment. Kjo nuk është diçka që do ta mendoja në 2014-n, por tani, me siguri që mund të ndodhë”.
Gazeta “Novaya Gazeta”, një zë liberal, është ende në internet, por redaktori i saj, Dmitry Muratov – i cili ishte bashkëfitues i Çmimit Nobel për Paqen, vitin e kaluar – ka vendosur të mos raportojë për konfliktin në Ukrainë.
“Ne mbetemi këtu për të mbuluar një gamë të madhe temash. Korrespondentët e shërbimit informativ të Novaya Gazeta kanë punuar gjatë gjithë këtyre ditëve pa gjumë, dhe do të vazhdojnë të punojnë. Ne do të publikojmë me kujdes dhe qetësi pikën e kthesës globale që ndodhi në orën 5 të mëngjesit të 24 shkurtit dhe që po udhëheq jetën e secilit prej nesh.”
Bllokimi i çdo kanali informues dhe komunikues
Zërat kundërshtues mund të përhapen në disa faqe të mediave sociale dhe aplikacione të ndryshme, por bllokimi i Facebook, i cili është bërë një burim alternativ informimi për shumë të rinj rusë, do të jetë një goditje e madhe. Të rinjtë rusë kanë braktisur televizionin, i cili tani kontrollohet totalisht nga qeveria dhe është i mbushur me propagandë pro luftës. Ata informohen kryesisht në internet, duke marrë lajme nga kanale të ndryshme online, që përfshijnë edhe blogerët.
Vlogeri Yuri Dud, kanali i të cilit në YouTube ka më shumë se 9.8 milionë abonentë, është marrë me temën e pushtimit të Ukrainës dhe nuk është shmangur nga përdorimi i fjalës “luftë”, në diskutimin e tij të fundit me romancierin më të njohur bashkëkohor rus, Boris Akunin. Diskutime të tilla do të kishin qenë të vështira, por të lejueshme përpara pushtimit, ndërsa tani janë të paimagjinueshme. Vetëm disa ditë pasi Putin nisi pushtimin e tij në Ukrainë, rregullatori federal i internetit në Rusi bllokoi Twitter-in dhe aplikacionet e Apple dhe Google.
Uebsajtet ruse të BBC-së, filialit Deutsche Welle të Gjermanisë, si dhe disa faqe interneti të financuara nga SHBA-ja u bllokuan gjithashtu. Në të njëjtën ditë, Parlamenti rus miratoi një ligj që e shpalli të paligjshme përhapjen e “informacionit të rremë” për ushtrinë ruse, me shkelje të dënueshme deri në 15 vjet burg.
Gazetari Fishman ende po përpiqet të kuptojë se si bota e tij u transformua në vetëm një javë.
“Putini e ka shkatërruar gazetarinë profesionale, e ka eliminuar atë. Është një lloj transformimi nëpër të cilin Rusia kaloi në vitin 1917 (Revolucioni Bolshevik). Shkalla e transformimit është absolutisht e paprecedentë… është një tragjedi. Është një tragjedi që ne jemi dëshmitarë. Është një tragjedi historike.”
Mikhail Fishman
Marrë nga CNN
Kulturë
Nga burgu i Iranit në tapetin e kuq, regjisori iranian përfaqëson Gjermaninë në garën për Oscar 2024
Filmi “The Seed of the Sacred Fig” i regjisorit iranian Mohammad Rasoulof është përzgjedhur si kandidati i Gjermanisë për çmimin Oscar 2024 në kategorinë e ‘Filmit më të Mirë Ndërkombëtar’. Ky lajm ka tërhequr vëmendjen për shkak të kontekstit të jashtëzakonshëm në të cilin Rasoulof ka realizuar këtë vepër dhe për historinë e tij personale si një regjisor dissident që ka arritur të ikë nga regjimi iranian pas persekutimit për qëndrimet e tij kundër autoriteteve.
Një film i frymëzuar nga protestat e 2022-ës në Iran
“The Seed of the Sacred Fig” është një thriller që trajton temat e dhunës shtetërore, censurës dhe paranojës që mbizotëron në Iran, një vend ku regjimi autoritar e përdor dhunën për të shuar çdo lëvizje proteste. Filmi është frymëzuar nga protestat masive që shpërthyen pas vrasjes së Mahsa Amini, një 22-vjeçare që u mbyt në duar të policisë morale iraniane, për shkak të një shkeljeje të supozuar të kodit të veshjes për gratë. Rasoulof, duke qenë në atë kohë i burgosur, dëgjoi protestat nga qelia e tij dhe e përdori këtë ngjarje si pikënisje për të krijuar një histori të fuqishme që shqyrton moralin dhe pasojat e regjimit shtypës.
Në qendër të filmit është Iman, një hetues i Gjykatës Revolucionare të Iranit, i cili është besnik ndaj regjimit, por fillon të dyshojë në ligjshmërinë e urdhërave të vdekjes që i japin atij për të nënshkruar. Në shtëpi, gruaja dhe vajzat e tij janë të përfshira në protestat “Gratë, Jeta, Liria” që shpërthyen pas vdekjes së Mahsa Amini, duke e ndërlikuar më tej jetën e Imanit, i cili është i detyruar të përballet me moralin e tij dhe me ndjenjat e tij për regjimin.
Rasoulof dhe arratisja nga Irani
Pas një periudhe të gjatë përndjekjeje nga regjimi, Rasoulof, i cili kishte qenë i ndaluar të bënte filma që nga viti 2017, u detyrua të arratisej nga Irani. Ai kishte qenë i dënuar me tetë vjet burg dhe 74 goditje me kallash për kritikat ndaj regjimit, përfshirë reagimin e ashpër të tij ndaj protestave për demokraci në Iran. Pas përfundimit të xhirimeve të filmit në fshehtësi, Rasoulof u detyrua të largohej nga Irani dhe të kalonte kufirin me këmbë për të shpëtuar nga dënimi që e priste. Ai kërkoi azil në Gjermani dhe mori mbështetje nga autoritetet gjermane, pasi informacionet e tij ishin tashmë në regjistrat e tyre.
Një film i suksesshëm në festivalet ndërkombëtare
Pas largimit të tij nga Irani, Rasoulof arriti të përfundojë filmin dhe të prezantojë “The Seed of the Sacred Fig” në Festivalin e Filmit në Kanë, ku mori çmimin special të jurisë dhe çmimin Fipresci, çmimi i kritikëve. Këto shpërblime vërtetuan suksesin dhe forcën artistike të filmit, i cili u njoh për përshkrimin e ndjeshëm të tensioneve shoqërore dhe politike në Iran. Rasoulof, pas triumfit në Cannes, shprehu në intervista se do të vazhdojë të bëjë filma dhe të tregojë histori, duke theksuar se asgjë nuk mund ta ndalojë më të shprehurit e tij artistik, pavarësisht kushteve të rrezikshme.
Përfaqësimi i Gjermanisë në Oscars
Përzgjedhja e “The Seed of the Sacred Fig” si kandidati i Gjermanisë për çmimin Oscar është një ngjarje e jashtëzakonshme, jo vetëm për shkak të cilësisë artistike të filmit, por edhe për shkak të kontekstit të tij politik dhe kulturor. Kompania e marketingut të filmit gjerman “German Films” ka zgjedhur këtë film nga një garë me 13 prodhime të tjera dhe ka vlerësuar Rasoulof si një nga regjisorët më të mëdhenj të kinemasë botërore. Zgjedhja e këtij filmi është një shembull i fuqisë së shkëmbimit kulturor në një shoqëri të lirë, ku artet mund të zhvillohen pa frikën e censurës dhe persekutimit, që është realiteti për shumë artistë të tjerë, si Rasoulof.
Një mesazh për lirinë dhe përkrahje për emigrantët
Kjo përzgjedhje gjithashtu i dërgon një mesazh të fortë për rëndësinë e lirisë së shprehjes dhe përkrahjen e artistëve që luftojnë për të drejtat e njeriut dhe lirinë. Rasoulof ka theksuar se filmi është një testament për shpresën dhe guximin e atyre që luftojnë kundër një sistemi që i shtyp. Ai shpreson që filmi të shërbejë si një urë lidhëse mes kulturave dhe të stimulojë më shumë diskutime për çështje të rëndësishme sociale dhe politike.
Filmi “The Seed of the Sacred Fig” është një vazhdim i angazhimit të Rasoulof për të përçuar mesazhe të fuqishme përmes kinemasë, dhe mundësia për ta parë këtë film të realizuar nën një sistem të lirë si ai gjerman është një mundësi e çmuar për t’u njohur me historinë e shtypjes dhe rezistencës në Iran, si dhe me forcën e artit si mjet për të thyer barrierat politike dhe sociale./D.E/
Bora është një fenomen natyror i zakonshëm gjatë dimrit dhe një nga shenjat më të dukshme të kësaj stine. Por, kur reshjet e dendura të saj mbushin vendin, përveç pamjeve të bardha, ndodhin edhe disa probleme, si mungesa e gomave të duhura për të lëvizur në rrugë, si dhe trafiku i mbingarkuar.
Nëntori është duke mbaruar dhe duket se pothuajse i gjithë muaji dhjetor do të jetë i ftohtë dhe me temperatura nën zero. Këtë e ka konfirmuar edhe meteorologu Mendim Rugova.
“Në fundjavë mund të kemi reshje, dhe të dielën do të kemi mot më të kthjellët e me diell. Lajm i mirë për ata që duan të organizohen për të udhëtuar në vendet rajonale,” u shpreh ai.
Rugova thekson se pjesa jugore do të jetë më e qetë, ndërsa në atë veriore apo të ulët të vendit pritet të ketë një mesatare reshjesh prej 70-80 mm, ndërkohë që në pjesën perëndimore, ku ka më shumë reshje bore, ato mund të arrijnë deri mbi 100 mm.
Dihet se bora mbulon sipërfaqen e rrugës dhe incidentet me makinë shkaktohen shumë më shpejt. UBT News ka pyetur edhe ekspertin e aksidenteve rrugore dhe njëherësh profesor universitar në UBT, Nol Dedaj, i cili apeloi se drejtuesit e automjeteve duhet të drejtojnë mjetin me kujdes të shtuar. Ai theksoi se në këtë situatë, makina duhet të ketë goma dimri, për të shmangur situatat e rrezikshme.
“Sigurisht që rënia e borës dhe mbulimi i sipërfaqes së rrugës na sjellin një nivel të lartë rreziku në komunikacion, duke shkaktuar aksidente dhe kolona në rrugë. Faktorët që janë aktivë si shkaktarë të aksidenteve janë faktori njeri, automjeti dhe faktori rrugë,” tha Z. Dedaj. Ai pohon se Kosova, dhe më konkretisht kryeqyteti, nuk ka një infrastrukturë të mjaftueshme, edhe kur situata është normale, dhe lë më shumë kur kushtet atmosferike dhe rrugore janë në një nivel tjetër.
“Kjo paraqet rrezik në komunikacion dhe kolonat në përgjithësi krijohen në truke ku ka pika konflikti në mes të trajektorëve të lëvizjes së automjeteve, shpejtësisë së ulët të automjeteve dhe kapacitetit të madh të qarkullimit të automjeteve,” përfundoi ai.
Përndryshe, gjatë 48 orëve të fundit, në Kosovë janë regjistruar 76 aksidente. Sipas policisë, 19 prej tyre janë të lënduar, dhe 57 të tjerë me dëme materiale. Po në të njëjtën periudhë, janë shqiptuar 1689 gjoba trafiku. U arrestuan gjithashtu 11 persona, pesë prej të cilëve u dërguan në mbajtje dhe një tjetër u dërgua në vuajtje të dënimit./UBTNews/
Gazetare Albina Zeneli
Shijo fundjavën në shtëpi, ja disa mënyra për t’u kujdesur për veten
Trajneri i Islandës: Nevojiten dy ndeshje perfekte kundër Kosovës
Ministria e Infrastrukturës njofton për mbylljen e një rruge për shkak të punimeve
Banka Botërore: Shqipëria rrezikohet nga analfabetizmi
Muzeu Britanik përballë historisë: Britanikët mbështesin një ekspozitë për skllavërinë transatlantike!
OKB raporton për luftime të ashpra në jug të Libanit
“Një vizion i dashamirësisë”: Pse trashëgimia e poetit kilian Pablo Neruda vazhdon në Francë
Boban fiton gjyqin me Milanin
Nga burgu i Iranit në tapetin e kuq, regjisori iranian përfaqëson Gjermaninë në garën për Oscar 2024
-
Bota3 weeks agoTrump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks agoKoreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months agoKurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months agoMarigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman