Lajmet

Si duhet të përgatitet bota për pandeminë e ardhshme

Bota tashmë mund të ishte kthyer në normalitet. Ky duhet të jetë synimi ynë për të ardhmen.

Publikuar

Nga Patrick Vallance

Shpikja e një vaksine të sigurt dhe efektive nuk është një punë e lehtë dhe asnjëherë e garantuar. Zhvillimi i një vaksine kundër sëmundjes së malaries zgjati për dekada, dhe pavarësisht përpjekjeve të mëdha, nuk ka ende një vaksinë kundër HIV.

Por përkundër të gjitha parashikimeve dhe në një kohë rekord, ne kemi tashmë në dispozicion një sërë vaksinash për t’u mbrojtur kundër Covid-19.Kjo ka qenë një nga arritjet më të mëdha shkencore në historinë e kohëve të fundit.

Si rezultat i kësaj arritjeje, Britania e Madhe dhe vendet e tjera kanë ecur goxha mirë me programet e tyre të vaksinimit dhe gradualisht po zbehet kontrolli që ka pasur prej muajsh Covid-19 mbi jetët tona. Po si qe e mundur që përparuam kaq shpejt?

Një përgjigje është se terreni ishte tashmë gati. Dekada hulumtimesh mbi teknologjitë e vaksinave, përvoja e testeve klinike, dhe përpjekjet për të prodhuar vaksina ndaj infeksioneve nga koronaviruset e tjera,na dha jo pak avantazh. Në të kundërt, ndërsa testet e shpejta u shfaqën që gjatë muajve të parë, është dashur shumë kohë për të zbuluar se cilat funksiononin më mirë dhe kur t’i përdornim ato.

Por përkundër këtyre përparimeve, shumë vende nuk kanë ende qasje tek vaksinat, dhe shumë prej tyre vazhdojnë të përballen me nivele shumë të larta të infeksioneve. Tani ata nuk janë të sigurt, dhe derisa të jemi të sigurt që të gjithë, asnjë nga ne nuk mund ta konsiderojë veten të sigurt.

Është kjo arsyeja se përse bashkësia ndërkombëtare duhet të veprojë pikërisht tani për të trajtuar Covid-19 në të gjithë botën,duke i shpërndarë vaksinat kudo që ka nevojë. Gjithashtu ne duhet të jemi të përgatitur për pandemitë e ardhshme. Ne duhet të zvogëlojmë mundësinë e kërcënimeve infektive emergjente, duke i zbuluar ato më shpejt, dhe duke ndërmarrë veprime vendimtare për t’i frenuar ato.

Këto janë parakushtet më themelore. Por ndërkohë ne duhet të kemi gati arsenalin tonë, dhe të jemi të gatshëm të reagojmë. Imagjinojeni pak sikur të kishim në dispozicion vaksinat, terapitë dhe diagnostikimet e sigurta efektive dhe me cilësi të lartë brenda 100 ditëve nga shpallja e kësaj pandemie.

Bota tashmë mund të ishte kthyer në normalitet. Ky duhet të jetë synimi ynë për të ardhmen.

Në përgatitje të samitit të ardhshëm të G7, kryeministri Boris Xhonson më kërkoi të mbledh ekspertë nga industria, bota akademike, qeveritë dhe organizatat si OBSH dhe “Wellcome Trust”, për të diskutuar se si mund të përshpejtojmë zbulimin, zhvillimin dhe shpërndarjen e vaksinave, trajtimet terapeutike dhe diagnostike.

Ky partneritet do të rekomandojë hapa praktikë që mund të ndërmarrë bashkësia ndërkombëtare, për të bërë të mundur përmbushjen e ambicies 100-ditore. Në secilën fushë ka nevoja specifike. Rregullorja për testet e shpejta diagnostike, kërkon një rregullim të fokusuar tek cilësia dhe përdorimi.

Duhet të ndërtohet në të gjithë globin infrastruktura e testeve klinike. Gjithashtu,kërkohet një rrjet prodhimi i shpërndarë që të ketë një transferim më të lehtë të teknologjisë. Po ashtu kemi nevojë të prodhojmë vaksina dhe ilaçe prototip për patogjenët kryesorë që renditen në listën e OBSH-së, për të pasur sërish një avantazh në rastin e një reagimi.

Investimet në teknologji të ndryshme,dhanë frytet e tyre me zhvillimin e vaksinave të mARN. Teknologjitë dhe mënyrat e reja të punës, do të duhet të përfshijnë aktivitetet e përditshme, në mënyrë që kur të kërkojmë një reagim të shpejtë gjatë emergjencave, e veçanta të jetë tashmë pjesë e rutinës.

Ne do të duhet të përcaktojmë që tani mënyrën e veprimit, në mënyrë që të mos humbasim kohë gjatë epidemive ose pandemive mbi gjetjen e dakordësisë për protokollet e ndarjes së të dhënave, lëvizjet e zinxhirëve të furnizimit, proceset e financimit për zhvillimin e vaksinave apo rregullimet ligjore për transferimin e teknologjisë.

Ne nuk mund ta parandalojmë plotësisht kërcënimin nga pandemitë. Por ne mund të punojmë bashkë, për të siguruar që ato të mos shkaktojnë kurrë më dëme të tilla. Ne duhet të tregojmë përulësi dhe të përgatitemi. Forcimi i kujdesit shëndetësor dhe i sistemeve të shëndetit publik, dhe pasja e një sistemi të mbikëqyrjes së klasit botëror janë thelbësore në këtë aspekt.

Një objektiv 100-ditor për diagnostikimin, trajtimet terapeutike dhe vaksinat efektive, të sigurta dhe me cilësi të lartë të prodhuara në shkallë dhe shpërndarje globale, është shumë ambicioz. Por ky është një qëllim të cilin bota mundet dhe duhet ta tentojë ta arrijë.

Shënim: Patrick Vallance, është këshilltari kryesor shkencor i qeverisë britanike. / “Financial Times” – Bota.al

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Ndryshimi i kornizës negociuese për Serbinë, në çfarë pritet t’i bëjë presion BE-ja?

Ramadani thotë për UBTnews se pas kësaj BE do të insistojë në zbatimin e çdo pike të marrëveshjes bazë dhe aneksit të saj të arritur në Ohër në pranverën e vitit të kaluar.  

Publikuar

nga

Këshilli i Ministrave të Bashkimit Evropian muajin e kaluar miratoi vendimin mbi ndryshimin e kornizës negociuese për anëtarësimin e Serbisë në bllokun evropian. Edhe zyrtarisht BE kushtëzoi pranimin e Serbisë në bazë të normalizimit të marrëdhënieve me Kosovën.

Njohësi i çështjeve politike, Shkodran Ramadani thotë për UBTnews se pas kësaj BE do të insistojë në zbatimin e çdo pike të marrëveshjes bazë dhe aneksit të saj të arritur në Ohër në pranverën e vitit të kaluar.

“BE-ja sigurt, sipas të gjitha gjasave do të insistojë në zbatimin e pikëpërpikshëm të kësaj marrëveshje”, deklaroi ai.

Megjithatë sipas Ramadanit, në fazën aktuale, Kosova gjendet në presion më të madh të zbatimit të kësaj marrëveshje e shkak është asociacioni i komunave me shumicë serbe.

“Presioni më i madh aktualisht është mbi Kosovën, sepse është Bashkimi Evropian janë Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të gjitha palët që po kërkojnë me insistim me këmbëngulje të asociacionit me komunat me shumicë serbe dhe sanksionet për këtë arsye Kosova duke refuzuar të bëjë një gjë të tillë është nën sanksionet e Bashkimit Evropian”, deklaroi ai.

Pavarësisht presionit, Kosova nuk do duhej të pranojë çdo gjë si kusht për normalizim të marrëdhënieve me shtetin fqinj.

“Kosova do të duhet të ketë shumë kujdes që të mos jetë pala të cilës i drejtohet gishti për ndonjë faj dhe po ashtu kjo nuk do të thotë që Kosova do duhej të pranoj çfarë do që i servohet në tavolinë, vetëm e vetëm që të mos identifikohet si pala që po pengon avancimin dhe progresin në çështjen e normalizimit të raporteve kësisojky është një proces jashtëyakonisht delikat, proces kompleks ku Kosova duhet të ecë nëpër fije të perit dhe të mbajë balancën, baraspeshën në mënyrë që as të mos pranojë çfarë do që i servohet dhe të ndjekë interesat e veta, sovranitetin e vetë, dmth orientimin e vetë dhe po ashtu as të mos pranojë gjithçka”, deklaroi ai.

Korniza negociuese e BE-së është bazë mbi të cilën zhvillohet procesi i negociatave të anëtarësimit me një vend kandidat./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Eurovisioni zotohet se do të heqë flamujt dhe simbolet palestineze

Publikuar

nga

Organizatorët e Eurovision Song Contest u zotuan se do të heqin çdo flamur palestinez dhe simbol pro-palestinez në konkurs që do të mbahet javën e ardhshme në Malmö të Suedisë.

Ky vendim erdhi pas rritjes së tensioneve lidhur me pjesëmarrjen e Izraelit në Eurovision Song Contest, pas fushatës së tij ushtarake në Gaza.

Grupet pro-palestineze pritet të organizojnë protesta të mëdha në Malmö për të rritur ndërgjegjësimin për kauzën e tyre.

Të paktën 34 mijë e 596 njerëz janë vrarë në territorin palestinez gjatë pothuajse shtatë muajve të luftës mes Izraelit dhe Hamasit. Shumica prej viktimave janë gra dhe fëmijë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

​Beaux Arts: Ish-vila e diktatorit Hoxha shndërrohet në rezidencë artistësh

Publikuar

nga

Ish-vila e diktatorit Enver Hoxha do të shndërrohet në një rezidencë artistësh, shkruan Florelle Guillaume në një artikull të botuar në revistën franceze “Beaux Arts”.

Ky është projekti i ri i fondacionit “Art Explora”, i cili nuk pushon së habituri me nismat e tij origjinale në favor të krijimit dhe demokratizimit kulturor.

“Vila 31”, e vendosur në zemër të kryeqytetit të Tiranës, është shtëpia e dikurshme e ish-kryeministrit shqiptar Enver Hoxha, stalinist i egër që sundoi vendin për katër dekada të shënuara nga shtypja e përgjakshme dhe izolimi, por edhe nga dhuna e madhe ndaj artistëve.

“Që nga vdekja e diktatorit në vitin 1985, ky vend historik kishte mbetur një vilë fantazmë e ngrirë në kohë, me dekorin e saj të stilit hollivudian të viteve 1970”, sipas drejtorit të përgjithshëm të “Art Explora”, Bruno Julliard.

Tunelet e fshehura, dritat e zbehta neoni, mobiljet prej kadifeje, pishina e pashfrytëzuar dhe bunkerët e fshehtë kontribuojnë në atmosferën e çuditshme dhe të modës së vjetër të kësaj vile, sa të frikshme aq edhe të admiruar nga banorët.

Në kërkim të një “fati të ri” prej disa vitesh, kryeministri aktual Edi Rama, vetë artist, i shkolluar në Ecole des Beaux-Arts në Paris në vitet 1980, nuk kishte se si të mos e vlerësonte projektin kulturor të Frédéric Jousset, atë të shndërrimit të një meke të intolerancës në një parajsë krijimi për artistë nga e gjithë bota. Një përbuzje e bukur ndaj historisë!

Rinovimi i “Vilës 31” do t’i besohet kompanisë arkitekturore NeM, e cila realizoi transformimin spektakolar të “Bursës së Tregtisë” në Paris.

“Qëllim është që as të mos bëhet një muze i diktaturës dhe as të shkelet trashëgimia e saj historike”, tha Bruno Julliard.

Pjesërisht e hapur vjeshtën e ardhshme, rezidenca prej 4000 metrash katrorë me tetë studio rezidenciale do të mirëpresë që nga dhjetori një valë të parë artistësh dhe krijuesish ndërkombëtarë dhe nga Ballkani.

“Objektivi është zhvillimi i një programi afatgjatë të kërkimit dhe eksperimentimit artistik, i hapur ndaj botës, por edhe duke nxjerrë në pah dinamizmin e jashtëzakonshëm artistik të Ballkanit”, tha Blanche de Lestrange, drejtoresha artistike e “Art Explora”, shkruan ATSh.

“Vila 31” do të jetë e hapur për publikun përmes seminareve, shfaqjeve të filmave dhe festivaleve.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Rikonstruktohet fytyra e gruas 75 mijëvjeçare të Neandertalit

Publikuar

nga

Arkeologët kanë arritur të bashkojnë kafkën e një skeleti 75 mijëvjeçar të Neandertalit.

Studiues nga Universiteti i Kembrixhit dhe Liverpulit zbuluan kafkën në shpellën Shanidar, 500 milje në veri të Bagdadit në Irak.

Në kuadër të një dokumentari të ri të Netflixit, Sekretet e Neandertalëve, ata arritën të vendosin sërish kafkën dhe të rikrijojnë fytyrën e gruas të cilës dikur i përkiste.

Kafka u gjet për herë të parë në vitin 2018, ku ishte rrafshuar në rreth dy centimetra të trashë. Ai ishte grimcuar, ndoshta nga rënia e gurëve, menjëherë pas vdekjes dhe ishte ngjeshur më tej nga dhjetëra mijëra vjet sediment.

Arkeologët e quajtën skeletin Shanidar Z./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara