Lajmet

Si do të përfundojë e gjithë kjo? Nuk ka përgjigje të lehta për luftën e Rusisë në Ukrainë

Analistët kanë frikë se konflikti nuk do të përfundojë së shpejti dhe se intensiteti i tij do të rritet.

Published

on

Kremlini donte që pushtimi rus i Ukrainës të sillte një fitore të rrufeshme, por 12 muajt e luftës po zvarriten në një ngërç, ku asnjëra palë nuk arrin një përparim ushtarak dhe as nuk është e gatshme të binte dakord për një zgjidhje të bazuar në status quo.

Analistët kanë frikë se konflikti i shkaktuar nga pushtimi rus më 24 shkurt 2022 nuk do të përfundojë së shpejti dhe se intensiteti i tij rrezikon të rritet në vitin e dytë.

“Sigurisht që nuk tregon shenja se është afër fundit”, tha Jon Alterman në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare.

“Çdo palë mendon se koha është në anën e saj dhe vendosja tani është një gabim”.

Pala ruse, pas disa sukseseve të fundit në rajonin lindor të Donbasit, mund të jetë duke përgatitur një ofensivë pranverore, besojnë ekspertët.

Por Ukraina duket e vendosur për të rifituar territorin e humbur, e ndihmuar nga qeveritë e SHBA-së dhe Evropës, mbështetja e të cilave për Kievin duket se po rritet.

Madje Ukraina e ka bërë të qartë synimin e saj për të rifituar kontrollin e gadishullit të Krimesë në Detin e Zi, të cilin Rusia e aneksoi në vitin 2014 – një ambicie që ka ngjallur njëfarë shqetësimi në Perëndim, përcjell UBT News.

Presidenti francez Emmanuel Macron i tha udhëheqësit të Ukrainës, Volodymyr Zelensky në Paris në fillim të këtij muaji se ai ishte “i vendosur të ndihmonte Ukrainën në fitore”.

Por kjo nuk do të thotë se lufta domosdoshmërisht përfundon me një disfatë të qartë ruse, tha Liana Fix në Këshillin për Marrëdhëniet me Jashtë, institut amerikan.

“Unë mendoj se skenari më i mundshëm është fitimet e Ukrainës që çojnë në “një fitore mjaftueshëm të mirë”, tha ajo, e ndjekur nga “luftimet e vazhdueshme në disa territore”, ndërsa Rusia përpiqet të mbajë Krimenë.

Rusia mund të ketë potencialin për të mobilizuar sasi të mëdha ushtarësh të rinj, por ata do të duhet të trajnohen, ushqehen dhe furnizohen me pajisje — detyra këto që ushtria ruse ka qenë “vërtet e keqe deri më tani në këtë luftë”, tha ajo.

Çfarë lloj armësh do të arrijë të marrë Ukraina nga aleatët e saj perëndimorë do të jetë vendimtare, tha Dimitri Minic në Institutin Francez për Marrëdhëniet Ndërkombëtare.

Artileria me rreze më të gjatë, për shembull, “mund të lejojë ushtrinë ukrainase të thyejë ciklin e sulmit, kundërsulmit dhe mbrojtjes, të dobësojë kapacitetin e Rusisë për t’u rikuperuar dhe për të marrë një fitore vendimtare”, tha ai.

Një fitore “strategjike”, tha ai, mund të konsistojë në “ndarjen e vendosjes së ushtrisë ruse në Ukrainë në dy pjesë nëpërmjet Zaporizhzhias”, një qytet dhe rajon në Ukrainën juglindore.

Por, paralajmëroi Minic, edhe kur Ukraina i shkaktoi një disfatë poshtëruese ushtrisë ruse duke rimarrë qytetin jugor të Khersonit, Moska nuk u dorëzua.

“Rusët do të bëjnë gjithçka, përfshirë mobilizimin pa kufi dhe varfërimin e të gjithë vendit të tyre nëse është e nevojshme, për të mbajtur territoret e pushtuara dhe për të vazhduar pushtimet e tyre”, tha Minic.

Alterman tha se ai mund të imagjinonte skenarë të shumtë, të tillë si:“Rusia të lodhë pjesën tjetër të botës dhe të forcojë disa përfitime”.

“Unë mund të imagjinoj një tranzicion të udhëheqjes në Rusi që i jep fund luftës. Mund të imagjinoj një lloj armëpushimi”, por ai pranoi se “është shumë herët për të thënë”.

Deri më tani, asnjëra palë nuk ka sinjalizuar ndonjë vullnet të vërtetë për të negociuar.

Zelensky ka paraqitur një plan paqeje prej 10 pikash që përfshin një njohje nga Rusia të integritetit territorial të Ukrainës dhe një tërheqje të të gjitha trupave të saj.

Rusia mund të pranojë “përkohësisht” pavarësinë e Ukrainës dhe madje një udhëheqje pro BE-së dhe NATO-s në Kiev, por vetëm “në këmbim të një njohjeje të pushtimeve ruse në Ukrainë”, tha Minic.

Megjithatë, kjo është një vijë e kuqe që Ukraina nuk do ta kalojë kurrë, thanë ekspertët.

Një tjetër pasiguri ka të bëjë me armët bërthamore dhe rolin e tyre të mundshëm në fazën tjetër të luftës.

Rusia vuri në dukje një kërcënim të fshehtë të armëve atomike në fillim të konfliktit.

Ndërsa kjo doli të ishte “një bllof”, sipas Fix, një skenar bërthamor mund të bëhet një “mundësi shumë serioze” nëse Ukraina do të arrinte të rimarrë Krimenë, tha Minic.

Nëse gjërat shkojnë kaq larg, tha ai, mospajtimi i brendshëm në Rusi mund të vlojë për shkak të frikës së luftës bërthamore — dhe sepse çdo përdorim i armëve bërthamore do të shihej si zbulim jo i forcës së Presidentit Vladimir Putin, por i dobësisë së tij, tha ai.

Putini është parë përballë presionit brenda Rusisë, por nga një fraksion edhe më luftarak dhe më i ashpër i udhëhequr nga Yevgeny Prigozhin, themeluesi i grupit të milicisë Wagner.

Ngjarjet zgjedhore mund të kenë një ndikim të madh mbi të ardhmen e luftës, duke përfshirë zgjedhjet e përgjithshme në Ukrainë në tetor dhe zgjedhjet presidenciale të vitit të ardhshëm në Shtetet e Bashkuara.

Për këtë vit, mbështetja e SHBA-së është e siguruar, por miratimi nga Kongresi i një programi të ri ndihme për Ukrainën nuk është një përfundim i paramenduar, tha Fix.

Disa qeveri aleate në Evropë mund të përballen gjithashtu me lodhjen e votuesve dhe kundërshtimin politik kundër luftës nëse ajo zvarritet.

“Do të ketë më shumë vështirësi për të shpjeguar pse kjo luftë vazhdon”, shtoi ajo.

“Duhet të pranojmë se në vitin 2023 duhet të shohim disa përparime dhe fitore të mëdha të Ukrainës”./France24/UBTNews/

Lajmet

Ndahet nga jeta ish-kryetari i Prishtinës, Salih Gashi

Published

on

By

Të martën ka ndërruar jetë në moshën 81-vjeçare ish-kryetari i Prishtinës, akademik Salih Gashi.

Lajmin e ka bërë të ditur kryetari aktual i Prishtinës, Përparim Rama, i cili ka shprehur ngushëllime për familjarët përmes një postimi në rrjetin social Facebook.

Rama ka theksuar se Salih Gashi ka kontribuar në periudha sfiduese për vendin dhe ka dhënë ndihmesë në rindërtimin dhe konsolidimin institucional të kryeqytetit.

“Ai ishte njëri nga kontribuesit e palodhur për rindërtimin dhe konsolidimin institucional të kryeqytetit në një kohë të vështirë për vendin tonë. Me përkushtim, urtësi dhe integritet, ai la gjurmë në shërbimin publik dhe në rrugëtimin e Lidhjes Demokratike të Kosovës,” ka shkruar Rama.

Salih Gashi do të kujtohet për angazhimin e tij në jetën publike dhe institucionale të Prishtinës dhe të Kosovës.

Continue Reading

Lajmet

101 vjet nga vrasja e Avni Rustemit – një jetë për Atdheun

Published

on

By

Sot, më 22 prill, përkujtojmë 101-vjetorin e ndarjes nga jeta të një prej figurave më të shquara të historisë shqiptare – Avni Rustemit. Ai u plagos më 20 prill 1924, pranë Pazarit të Ri në Tiranë, dhe ndërroi jetë dy ditë më vonë, më 22 prill, pas një atentati politik që do të trondiste vendin dhe do të sillte pasoja të thella në zhvillimet e mëvonshme historike.

Avni Rustemi lindi në Libohovë, në një familje atdhetare, me babain e tij Qehaja në shërbim të familjes së njohur të Arsllan-Pashalinjve. Qysh i ri u dallua për guximin, mendimin e mprehtë dhe dashurinë për Atdheun. Arsimin fillestar e kreu në vendlindje, më pas ndoqi Normalen e Elbasanit dhe kolegjin e Shën Mitër Koronës në Itali, ndërsa studimet e larta i nisi për pedagogji në Universitetin e Romës.

Por, në vitin 1908, hoqi dorë nga jeta akademike për të marrë armët. U bashkua me çetën e Çerçiz Topullit dhe më vonë do të ishte pjesë e përpjekjeve për çlirimin e Shqipërisë së Jugut nga pushtuesit grekë. Në vitin 1920, në Paris, kreu atentatin ndaj Esat Pashë Toptanit, të cilin opinioni i kohës e shihte si tradhtar të interesave kombëtare.

Pas atentatit, Avni Rustemi u arrestua dhe torturua nga autoritetet franceze, siç dëshmon edhe një fotografi e rrallë e publikuar nga gazeta franceze “Le Miroir”. Megjithatë, pas vetëm gjashtë muajsh ai u lirua dhe u rikthye në Shqipëri, ku u bë një nga figurat kryesore të lëvizjes demokratike dhe intelektuale.

Ai themeloi dhe udhëhoqi disa nga shoqëritë më të rëndësishme demokratike të kohës, si federata “Atdheu” dhe “Bashkimi”. Avni Rustemi ishte jo vetëm një organizator, por edhe një ideolog me vizion për një Shqipëri të pavarur ekonomikisht dhe politikisht. Ai shprehej se “pa pavarësi ekonomike, nuk mund të ketë pavarësi politike” – një mendim që mbetet aktual edhe sot.

Si deputet i zgjedhur nga populli i ish-prefekturës së Kosovës në Asamblenë Kushtetuese të vitit 1924, ai kritikoi pa frikë korrupsionin, burokracinë, dhe padrejtësitë sociale, duke u bërë zëri i popullit në një kohë tensioni dhe ndryshimesh.

Vrasja e tij u bë shkëndija që ndezi Lëvizjen e Qershorit 1924, e cila për pak kohë solli një qeveri të re me orientim demokratik. Megjithëse jeta e Avni Rustemit u ndërpre në moshë të re, vepra dhe ideali i tij jetojnë ende në ndërgjegjen kombëtare shqiptare.

Continue Reading

Lajmet

Protestë e re kundër shtrenjtimit të rrymës në Prishtinë

Published

on

By

Grupi “Asnjë cent më shumë” ka njoftuar se do të organizojë një protestë të re më 19 prill, kundër rritjes së çmimit të energjisë elektrike. Protesta do të mbahet në sheshin “Skënderbeu” në orën 12:00, dhe organizatorët kanë ftuar qytetarët të marrin pjesë në masë.

Besnik Shabiu, organizatori i protestës, ka deklaruar se protesta është një reagim ndaj vendimit të ZRRE-së për rritjen e çmimit të energjisë elektrike, duke theksuar se, nëse autoritetet nuk reagojnë, grupi nuk përjashton mundësinë e përshkallëzimit të aksioneve. Ai paralajmëroi se mund të ndodhin bllokime të rrugëve dhe institucioneve, për të siguruar që zëri i qytetarëve të dëgjohet.

Shabiu ka shtuar se protesta e nesërme vjen në një moment të rëndësishëm, pasi të njëjtën orë mbahet edhe vazhdimi i seancës konstituive të Kuvendit të Kosovës. Ai bëri thirrje për deputetët e zgjedhur që, sapo Kuvendi të konstituohet, të thirret komisioni për energji dhe ZRRE-ja për të raportuar mbi çështjen e rritjes së çmimit të energjisë.

“Zëri i qytetarëve duhet të dëgjohet pa ndërprerë. Ne do të vazhdojmë të jemi të zëshëm, dhe nëse pas kësaj proteste nuk ka reagim, do të jemi të detyruar të përshkallëzojmë aksionet”, tha Shabiu.

Ai gjithashtu njoftoi se po shqyrtohen mundësitë e pezullimit të pagesave për energjinë elektrike për qytetarët si një masë për të mbrojtur interesat e tyre. “Ky është një kërkesë legjitime e qytetarëve. Kur institucionet nuk punojnë për qytetarët, pse duhet të funksionojnë?”, shtoi ai.

Në anën tjetër, Ardian Bajraktari, një nga përfaqësuesit e grupit, ka bërë të ditur se ekipi i tij po punon për hartimin e padisë për anulimin e vendimit të aktit administrativ nga ZRRE. Sipas tij, ky vendim është marrë në shpërputhje me autorizimet e këtij institucioni dhe ka dëme të mëdha për qytetarët. Ai ka njoftuar se janë duke përgatitur gjithashtu një propozim për një masë të përkohshme, për të shtyrë ekzekutimin e vendimit derisa të shqyrtohet nga gjykatat.

Ky zhvillim vjen pas njoftimit të ZRRE-së për një rritje të çmimit të energjisë elektrike për 16%, që do të hyjë në fuqi nga muaji maj. Ky vendim ka shkaktuar reagime të shumta nga qytetarët, bizneset dhe subjektet politike, që po kundërshtojnë një rritje të tillë. Protesta të ngjashme janë mbajtur tashmë dhe grupet e aktivistëve po kërkojnë anulimin e këtij vendimi.

Për më shumë, grupi “Asnjë cent më shumë” ka paralajmëruar se do të vazhdojnë aksionet deri në arritjen e kërkesave të tyre dhe kanë ftuar qytetarët të bashkohen në protestën e nesërme për të shprehur pakënaqësinë e tyre ndaj shtrenjtimit të rrymës.

Continue Reading

Lajmet

Osmani dekoron me medalje tre të mbijetuar të dhunës seksuale gjatë luftës

Published

on

By

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka dekoruar me medaljen “Nderi i Republikës së Kosovës” tre të mbijetuar të dhunës seksuale gjatë luftës së fundit në Kosovë. Në një ceremoni të organizuar në Presidencë, medalja iu dorëzua Vasfije Krasniqi-Goodman, Shyrete Tahiri-Sylejmani dhe Ramadan Nishori, të cilët kanë folur publikisht për përvojat e tyre të dhunës nga forcat serbe gjatë luftës.

Në fjalimin e saj, Presidentja Osmani ka vlerësuar guximin e të mbijetuarve për të ndarë me publikun përvojat e tyre dhe ka theksuar rëndësinë e dëshmive të tyre për drejtësinë dhe të vërtetën historike të Kosovës. Ajo ka shtuar se këta individë janë dëshmi e gjallë e luftës për drejtësi dhe kanë kontribuar në ndriçimin e rrugës së drejtë të historisë së vendit.

“Ka momente ku fjalët nuk mjaftojnë për të shprehur mirënjohjen, siç ka edhe njerëz që me guximin e tyre të lënë pa fjalë. Sot jemi këtu për t’iu përulur me respektin më të thellë përballë tre individëve që janë më shumë se thjesht individë, sepse me dhimbjen e tyre kanë ndriçuar rrugën e drejtë së vërtetës, drejtësisë dhe shpresës. Ju jeni zëri që keni zgjedhur dinjitetin, jeni zëri i të mbijetuarve që kanë zgjedhur heshtjen. Ky është një premtim i gjallë se historia nuk do t’i harrojë,” tha Osmani.

Pas dekoratës, Ramadan Nishori shprehu mirënjohjen për përkrahjen nga populli, duke theksuar se ndihej mirë që kishte marrë mbështetje në këtë rrugëtim të vështirë. “E përshëndes gjithë popullin tonë që më ka përkrahur këto ditë,” tha ai shkurt.

Vasfije Krasniqi, një tjetër e dekoruar, bëri thirrje që viktimat e dhunës seksuale të flasin hapur dhe të kërkojnë drejtësi. “Dua të falënderoj për qasjen, angazhimin. Të dashura viktima, ju lutem, ku do që jeni, ka ardhur koha të kërkojmë drejtësi. Lirojeni shpirtin që të mos ia falim Serbisë krimin që ka kryer,” tha Krasniqi.

Shyrete Tahiri-Sylejmani, gjithashtu e dekoruar, theksoi rëndësinë e drejtësisë për arritjen e paqes. “Kur të kemi drejtësi, kemi paqe. Faleminderit për kurajën që na jepni,” përfundoi ajo.

Continue Reading

Të kërkuara